Arçut (rus. Арчут) — Pəmbək mahalında, indiki Quqark rayonunda kənd.
Kənd | |
Arçut | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Region | Pəmbək mahalı |
Rayon | Böyük Qarakilsə rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Sahəsi |
|
Mərkəzin hündürlüyü | 1.450 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi | 6545 nəfər (1988) nəfər |
Rəsmi dili | Azərbaycan dili |
Tarixi
Arçut İrəvan quberniyasının Pəmbək mahalında, Böyük Qarakilsə şəhərindən 6 km şimal-qərbdə, ətəyində, Pəmbək çayının yaxınlığında yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Arçut kimi qeyd edilmişdir
Toponim artuç (ardıc) bitki adı əsasında yaranmışdır. Fitotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir.
Coğrafiyası və iqlimi
Kəndi Arçut çayı 2 bölür.Bazum daglarının ətəyində yerləşir.Soyuq kontinental iqlimi var yayi +18,+28 qışı +4,-25 dərəcə olur.
İqtisadiyyatı
Əkinçilik və heyvandarlıq daha geniş yayılıb. Tikiş fabrikasında 1230 nəfər işçi olub. 2240 nəfər basqa yerlərdə işləyənlər olub.
Mədəniyyəti
Kənddə 1711-ci ildən etibarən Məscid, Folkloru qıs fəsli fevral [boz] ayı-hızırnəbi bayramı, qodu oynatmaq kimi adətlər olmuşdur.
Əhalisi
Kənddə 1831-ci ildə 137, 1873–cü ildə 357, 1886-cı ildə 477, 1897-ci ildə 574, 1914 – cü ildə 759 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.
Kəndin sakinləri 1918-ci ildə erməni təcavüzünə mə'ruz qalaraq qırğınlarla deportasiya olunmuşdur. İndiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra kəndi tərk etmiş azərbaycanlılardan sağ qalanlar ata-baba torpaqlarına qayıda bilmişdir. 1922-ci ildə 697, 1926-cı ildə 820, 1931-ci ildə 886, 1939-cı ildə 1052, 1959 – cu ildə 1295, 1970-ci ildə 2009, 1979 – cu ildə 2172 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.
1988-ci ilin noyabrında kəndin sakinləri Ermənistan dövləti tərəfindən qırğınlarla qovulmuşdur. İndi kənddə ermənilər məskunlaşıb.
1988-ci ilə qədər azərbaycanlılar yaşamışdır. 1988-ci ildə 655 yasayış evi var idi. Əhalisi 6545 nəfər olub.
Tanınmışlar
- Allahyar Yolçuyev - Kimya elmləri doktoru, Professor, Neft Akademiyası Analitik Kimya kafedrasının baş müəllimi.
- Abuzər Qazıyev — ATU I müalicə-profilaktika fakultəsinin dekanı, Bakı şəhər baş onkoloqu, Əməkdar Müəllim, Tibb elmləri doktoru, professor
- Fərhad Hümbətov — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı
- Namiq Məmmədov — İş adamı, “CASPEL” MMC-nin İdarə Heyətinin sədri, Mesenat, İctimai xadim, "Tərəqqi" medalı laureatı
Həmçinin bax
Mənbə
- Əziz Ələkbərli, "Qədim türk-oğuz yurdu "Ermənistan"", Bakı, "Sabah", 1994.
- İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri", Bakı, "Elm", 2002.
- Həbib Rəhimoğlu. "Silinməz adlar, sağalmaz yaralar", Bakı, "Azərnəşr", 1997.
- B.Ə.Budaqov, Q.Ə.Qeybullayev. "Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti". Bakı, "Oğuz eli", 1998.
- Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, "Gənclik", 1995.
İstinadlar
- PDF . // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 2002, 696 səh.
- Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскaго края, изданiя Кавказскaго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913. s.21
- İbrahim Bayramovun fikrincə
- Древнетюркский словарь, Л., «Наука», 1969. s.57
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931) 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.50-51, 130-131
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931) 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.51, 131
- Hakopyan T.X., MəlikBaxşyan St.T., Barseğyan O.X. Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti, (erməni dilində). I c., AD, İrəvan, «İrəvan Universiteti», 1986. s.484
Xarici keçidlər
- Caliber.az mission landed in Armenia: investigation into the footsteps of vandals - Exclusive photo facts
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Arcut rus Archut Pembek mahalinda indiki Quqark rayonunda kend KendArcut40 51 47 sm e 44 22 56 s u Olke AzerbaycanRegion Pembek mahaliRayon Boyuk Qarakilse rayonuTarixi ve cografiyasiSahesi 26 95 km Merkezin hundurluyu 1 450 mSaat qursagi UTC 4EhalisiEhalisi 6545 nefer 1988 neferResmi dili Azerbaycan diliXeriteni goster gizle ArcutTarixiArcut Irevan quberniyasinin Pembek mahalinda Boyuk Qarakilse seherinden 6 km simal qerbde eteyinde Pembek cayinin yaxinliginda yerlesir Qafqazin 5 verstlik xeritesinde Arcut kimi qeyd edilmisdir Toponim artuc ardic bitki adi esasinda yaranmisdir Fitotoponimdir Qurulusca sade toponimdir Cografiyasi ve iqlimiKendi Arcut cayi 2 bolur Bazum daglarinin eteyinde yerlesir Soyuq kontinental iqlimi var yayi 18 28 qisi 4 25 derece olur IqtisadiyyatiEkincilik ve heyvandarliq daha genis yayilib Tikis fabrikasinda 1230 nefer isci olub 2240 nefer basqa yerlerde isleyenler olub MedeniyyetiKendde 1711 ci ilden etibaren Mescid Folkloru qis fesli fevral boz ayi hizirnebi bayrami qodu oynatmaq kimi adetler olmusdur EhalisiKendde 1831 ci ilde 137 1873 cu ilde 357 1886 ci ilde 477 1897 ci ilde 574 1914 cu ilde 759 nefer azerbaycanli yasamisdir Kendin sakinleri 1918 ci ilde ermeni tecavuzune me ruz qalaraq qirginlarla deportasiya olunmusdur Indiki Ermenistanda sovet hokumeti qurulandan sonra kendi terk etmis azerbaycanlilardan sag qalanlar ata baba torpaqlarina qayida bilmisdir 1922 ci ilde 697 1926 ci ilde 820 1931 ci ilde 886 1939 ci ilde 1052 1959 cu ilde 1295 1970 ci ilde 2009 1979 cu ilde 2172 nefer azerbaycanli yasamisdir 1988 ci ilin noyabrinda kendin sakinleri Ermenistan dovleti terefinden qirginlarla qovulmusdur Indi kendde ermeniler meskunlasib 1988 ci ile qeder azerbaycanlilar yasamisdir 1988 ci ilde 655 yasayis evi var idi Ehalisi 6545 nefer olub TaninmislarAllahyar Yolcuyev Kimya elmleri doktoru Professor Neft Akademiyasi Analitik Kimya kafedrasinin bas muellimi Abuzer Qaziyev ATU I mualice profilaktika fakultesinin dekani Baki seher bas onkoloqu Emekdar Muellim Tibb elmleri doktoru professor Ferhad Humbetov Azerbaycanin Milli Qehremani Namiq Memmedov Is adami CASPEL MMC nin Idare Heyetinin sedri Mesenat Ictimai xadim Tereqqi medali laureatiHemcinin baxArcudMenbeEziz Elekberli Qedim turk oguz yurdu Ermenistan Baki Sabah 1994 Ibrahim Bayramov Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Baki Elm 2002 Hebib Rehimoglu Silinmez adlar sagalmaz yaralar Baki Azernesr 1997 B E Budaqov Q E Qeybullayev Ermenistanda Azerbaycan menseli toponimlerin izahli lugeti Baki Oguz eli 1998 Ermenistan azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Baki Genclik 1995 IstinadlarPDF Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Muellifi I M Bayramov Redaktorlari B E Budaqov H I Mirzeyev S A Memmedov Baki Elm nesriyyati 2002 696 seh ISBN 5 8066 1452 2 D D Pagirev Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj kartѣ Kavkazskago kraya izdaniya Kavkazskago Voenno Topograficheskago Otdѣla Zapiski Kavkazskago otdѣla Imperatorskago Russkago Geograficheskago obshestva Knizhka XXX Tiflis Tipografiya K P Kozlovskago 1913 s 21 Ibrahim Bayramovun fikrince Drevnetyurkskij slovar L Nauka 1969 s 57 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2016 02 29 at the Wayback Machine Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 50 51 130 131 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2016 02 29 at the Wayback Machine Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 51 131 Hakopyan T X MelikBaxsyan St T Barsegyan O X Ermenistan ve etraf vilayetlerin toponimler lugeti ermeni dilinde I c AD Irevan Irevan Universiteti 1986 s 484Xarici kecidlerCaliber az mission landed in Armenia investigation into the footsteps of vandals Exclusive photo facts