Pir Hüseyin türbəsi, Cəfərabad türbəsi, Pir Hüseyn sərdabəsi və ya Əmir Səəd məqbərəsi — Ermənistan'in Zəngibasar mahalında, Zəngibasar rayonunun mərkəzi olan Uluxanlı qəsəbəsindən 14 km şimalda, İrəvan şəhəri yaxınlığında yerləşən Cəfərabad kəndində (indiki Arqavand) qırmızı tuf daşdan inşa edilmiş səkkiztinli türbə.XV əsrə aid müsəlman abidəsi. Türbədə əsas Qaraqoyunlu tayfalarından biri olan Saadlu (Səədli) türk tayfasının başçısı, Çuxur Sədin ilk hakimi Əmir Saad dəfn edilmişdir.
Pir Hüseyin türbəsi | |
---|---|
Ölkə | Ermənistan |
Yerləşir | Cəfərabad kəndi, Ararat mərzi |
Aidiyyatı | Qaraqoyunlular |
Sifarişçi | Pir Hüseyin ibn Əmir Səəd |
Tikilmə tarixi | 1413 |
Üslubu | Naxçıvan-Marağa memarlıq məktəbi |
Günbəzləri | 1 |
Material | Tuf |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Xüsusiyyətləri
Qaraqoyunlu əmirinin sərdabəsi üzərində ucaldılan türbənin hündürlüyü 12 metrdir. Türbəni yuxarıdan kəmərvari əhatə edən 22 metr uzunluğunda ərəbdilli kitabədə Çuxursəd vilayətinin Saadlu türk tayfasından olan əmirləri Pir Hüseyin və Əmir Səədin (1411 – ci ildə vəfat etmişdir) adları çəkilmişdir. Başqa sözlə kitabədə yazılıb ki,
"Mərhəmətli və bağışlayan Allahın adı ilə! Allah ... Allahdan başqa Allah yoxdur, diri (və ya) həqiqi. Nə yuxu, nə də mürgü onu tuta bilməz. Göylərdə və yerdə olan hər şeyə sahibdir. Allahın izni olmadan Onun yanında kim şəfaət edə bilər? O, bütün yaranmışların keçmişini və gələcəyini bilir. Onun kürsüsü göyləri və yeri əhatə etmişdir və bunları qorumaq onun üçün heç də çətin deyildir. Ən uca, ən böyük varlıq da Odur!
Bu mübarək türbə ən böyük, nəcib, səxavət və lütf sahibi, şahlar və sultanların dəstəkçisi, zəif və kasıbların sığındığı, elm adamlarının qəyyumu və elm axtaranlara, yoxsullara kömək edən , dövlətin və imanın izzəti, mərhum Böyük Əmirin – ən mərhəmətli Əmir Saadın oğlu Əmir Pir-Hüseyn əmri ilə hicri 816 – cı il rəcəb ayının 15 – də (miladi 1413 – cü il, 11 oktyabr) ucaldıldı... Allahın rəhmi ona olsun ... Böyük sultan, ən səxavətli Xaqan, Şərqdə və Qərbdə sultanlar sultanı, dövlətin və imanın köməyi, Pir Budaq xan və Yusef Noyonun hökmranlığı ilində ... Allah onların gücünü əbədi etsin!"
Ümumi məlumat
Qırmızı tuf daşından tikilmiş türbənin hündürlüyü günbəzsiz 12 m-dir. Günbəzin karnizinin altında 22 metr uzunluğunda, ərəb dilində, süls elementli nəsx xətti ilə Qurandan Bəqərə surəsinin 256-cı ayəsi yazılmış, abidənin Pir Hüseynin əmri ilə hicri tarixlə 816-cı (miladi 1413-cü) ildə tikildiyi göstərilmişdir.
Bir neçə il öncə erməni katolikosu və erməni alimləri Türkmənistandan alimləri dəvət edərək, türbənin erməni və türkmən xalqlarının memarlıq abidəsi olduğunu elan etmişlər. Halbuki abidənin nə türkmənlərlə, nə də ermənilərlə əlaqəsi var. Belə ki, indi Ermənistan adlanan tarixi Azərbaycan ərazisində, o cümlədən Pir Hüseyn sərdabəsinin yerləşdiyi Cəfərabad kəndində türkmənlər yaşamamışlar. Pir Hüseyn sərdabəsi yalnız azərbaycanlılara məxsus tarixi abidədir.
Abidənin yanında quraşdırılmış lövhədə türbənin Qaraqoyunlu türkmənlərinə aid olması barədə məlumat verilir. Eyni zamanda, əsas stenddə türbənin türkmənlərin tarixi irsi olduğunu göstərir.
Şəkillər
- Qravür
- Türbənin kəmərvari kitabəsi
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- "Л. С. Бретаницкий, Б. В. Веймарн. Очерки истории и теории изобразительных искусств. Искусство Азербайджана. Стр. 37" (PDF). 2010-02-15 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2010-02-15.
- "Əmir Səəd məqbərəsi". İrəvan.com (az.). 2016-01-28 tarixində . İstifadə tarixi: 17 iyun 2018.
- И. Шопен – Исторический памятник состояния армянской области к эпоху ее присоеденения к Российской империи, С-п., 1852, стр. 266 – 267
- Ə. Ələkbərli – Qərbi Azərbaycan abidələri, Bakı, 2007, Nurlan, səh 200
- İbrahim Bayramov. "Qərbi Azərbaycan: tarixi həqiqətlər və ya Ermənistanın etnik təmizləmə siyasəti". Bakı, "Şərq-Qərb", 2012. səh.274
- Floor, 2008. səh. 170
- Bournoutian, 1992. səh. 2
- С. А. Мамедов – Азербайджан по источникам XV – первой половины XVIII вв., Баку, 1993, стр. 138 – 140
- Ə. Ələkbərli – Qərbi Azərbaycan, II cild, Zəngibasar, Gərnibasar və Qırxbulaq mahalları, Bakı, 2002, səh 139
- М. С. Неймат – Корпус эпиграфических памятников Азербайджана, т. 3, Баку, 2001, стр. 174
- Папазян А. Д.- Арабская надпись на гробнице туркменских эмиров в селе Аргаванд. Издательство восточной литературы,год 1962
- . 2011-01-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-28.
- "Caliber.az mission landed in Armenia: investigation into the footsteps of vandals - Exclusive photo facts". 2022-05-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-25.
- Floor, Willem M. Titles and Emoluments in Safavid Iran: A Third Manual of Safavid Administration, by Mirza Naqi Nasiri. Washington, DC: Mage Publishers. 2008. 1–337. ISBN .
- Bournoutian, George A. "The Khanate of Erevan Under Qajar Rule: 1795-1828". Persian Studies Series. Mazda Publishers. 1992.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Pir Huseyin turbesi Pir Huseyin turbesi Ceferabad turbesi Pir Huseyn serdabesi ve ya Emir Seed meqberesi Ermenistan in Zengibasar mahalinda Zengibasar rayonunun merkezi olan Uluxanli qesebesinden 14 km simalda Irevan seheri yaxinliginda yerlesen Ceferabad kendinde indiki Arqavand qirmizi tuf dasdan insa edilmis sekkiztinli turbe XV esre aid muselman abidesi Turbede esas Qaraqoyunlu tayfalarindan biri olan Saadlu Seedli turk tayfasinin bascisi Cuxur Sedin ilk hakimi Emir Saad defn edilmisdir Pir Huseyin turbesi40 09 22 sm e 44 26 23 s u Olke ErmenistanYerlesir Ceferabad kendi Ararat merziAidiyyati QaraqoyunlularSifarisci Pir Huseyin ibn Emir SeedTikilme tarixi 1413Uslubu Naxcivan Maraga memarliq mektebiGunbezleri 1Material TufPir Huseyin turbesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarXususiyyetleriQaraqoyunlu emirinin serdabesi uzerinde ucaldilan turbenin hundurluyu 12 metrdir Turbeni yuxaridan kemervari ehate eden 22 metr uzunlugunda erebdilli kitabede Cuxursed vilayetinin Saadlu turk tayfasindan olan emirleri Pir Huseyin ve Emir Seedin 1411 ci ilde vefat etmisdir adlari cekilmisdir Basqa sozle kitabede yazilib ki Merhemetli ve bagislayan Allahin adi ile Allah Allahdan basqa Allah yoxdur diri ve ya heqiqi Ne yuxu ne de murgu onu tuta bilmez Goylerde ve yerde olan her seye sahibdir Allahin izni olmadan Onun yaninda kim sefaet ede biler O butun yaranmislarin kecmisini ve geleceyini bilir Onun kursusu goyleri ve yeri ehate etmisdir ve bunlari qorumaq onun ucun hec de cetin deyildir En uca en boyuk varliq da Odur Bu mubarek turbe en boyuk necib sexavet ve lutf sahibi sahlar ve sultanlarin destekcisi zeif ve kasiblarin sigindigi elm adamlarinin qeyyumu ve elm axtaranlara yoxsullara komek eden dovletin ve imanin izzeti merhum Boyuk Emirin en merhemetli Emir Saadin oglu Emir Pir Huseyn emri ile hicri 816 ci il receb ayinin 15 de miladi 1413 cu il 11 oktyabr ucaldildi Allahin rehmi ona olsun Boyuk sultan en sexavetli Xaqan Serqde ve Qerbde sultanlar sultani dovletin ve imanin komeyi Pir Budaq xan ve Yusef Noyonun hokmranligi ilinde Allah onlarin gucunu ebedi etsin Umumi melumatQirmizi tuf dasindan tikilmis turbenin hundurluyu gunbezsiz 12 m dir Gunbezin karnizinin altinda 22 metr uzunlugunda ereb dilinde suls elementli nesx xetti ile Qurandan Beqere suresinin 256 ci ayesi yazilmis abidenin Pir Huseynin emri ile hicri tarixle 816 ci miladi 1413 cu ilde tikildiyi gosterilmisdir Bir nece il once ermeni katolikosu ve ermeni alimleri Turkmenistandan alimleri devet ederek turbenin ermeni ve turkmen xalqlarinin memarliq abidesi oldugunu elan etmisler Halbuki abidenin ne turkmenlerle ne de ermenilerle elaqesi var Bele ki indi Ermenistan adlanan tarixi Azerbaycan erazisinde o cumleden Pir Huseyn serdabesinin yerlesdiyi Ceferabad kendinde turkmenler yasamamislar Pir Huseyn serdabesi yalniz azerbaycanlilara mexsus tarixi abidedir Abidenin yaninda qurasdirilmis lovhede turbenin Qaraqoyunlu turkmenlerine aid olmasi barede melumat verilir Eyni zamanda esas stendde turbenin turkmenlerin tarixi irsi oldugunu gosterir Sekiller Qravur Turbenin kemervari kitabesiIstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir L S Bretanickij B V Vejmarn Ocherki istorii i teorii izobrazitelnyh iskusstv Iskusstvo Azerbajdzhana Str 37 PDF 2010 02 15 tarixinde PDF Istifade tarixi 2010 02 15 Emir Seed meqberesi Irevan com az 2016 01 28 tarixinde Istifade tarixi 17 iyun 2018 I Shopen Istoricheskij pamyatnik sostoyaniya armyanskoj oblasti k epohu ee prisoedeneniya k Rossijskoj imperii S p 1852 str 266 267 E Elekberli Qerbi Azerbaycan abideleri Baki 2007 Nurlan seh 200 Ibrahim Bayramov Qerbi Azerbaycan tarixi heqiqetler ve ya Ermenistanin etnik temizleme siyaseti Baki Serq Qerb 2012 seh 274 Floor 2008 seh 170 Bournoutian 1992 seh 2 S A Mamedov Azerbajdzhan po istochnikam XV pervoj poloviny XVIII vv Baku 1993 str 138 140 E Elekberli Qerbi Azerbaycan II cild Zengibasar Gernibasar ve Qirxbulaq mahallari Baki 2002 seh 139 M S Nejmat Korpus epigraficheskih pamyatnikov Azerbajdzhana t 3 Baku 2001 str 174 Papazyan A D Arabskaya nadpis na grobnice turkmenskih emirov v sele Argavand Izdatelstvo vostochnoj literatury god 1962 2011 01 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 05 28 Caliber az mission landed in Armenia investigation into the footsteps of vandals Exclusive photo facts 2022 05 06 tarixinde Istifade tarixi 2022 06 25 Floor Willem M Titles and Emoluments in Safavid Iran A Third Manual of Safavid Administration by Mirza Naqi Nasiri Washington DC Mage Publishers 2008 1 337 ISBN 978 1933823232 Bournoutian George A The Khanate of Erevan Under Qajar Rule 1795 1828 Persian Studies Series Mazda Publishers 1992 Hemcinin baxPir Huseyin xanegahi Goy mescid Serdar sarayi