Dəkkə (Dácca, benq. ঢাকা) – Banqladeşin paytaxtı. inzibati mərkəzi. Әhalisi 7,0 mln. (2011). Benqal düzənliyində, Burhi Qanq çayı sahilində, onun Dhalesvari çayına töküldüyü yerin yaxınlığındadır. Ölkənin siyasi, iqtisadi və mədəniyyət mərkəzidir. Mühüm avtomobil və dəmir yolları qovşağıdır. Şəhərdə Sadarqhat çay portu və Ziya beynəlxalq aeroportu var.
Şəhər | |
Dəkkə | |
---|---|
ঢাকা | |
Ölkə | Banqladeş |
Tarixi və coğrafiyası | |
Əsası qoyulub | VII əsr |
Sahəsi | 815,85 km² |
Mərkəzin hündürlüyü | 60 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi | 6 970 105 nəfər (2011) |
Sıxlığı | 23 234 nəf./km² |
Aqlomerasiya | 16 560 000 |
Rəsmi dili | |
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Telefon kodu | +880 2 |
Poçt indeksi | 1000 |
Digər | |
dhakacity.org (ing.) | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ümumi məlumat
Dəkkədə Banqladeş EA (1973), Cut ETİ (1951), Banqladeş elm və sənaye tədqiqatları şurası (1955), Atom Enerjisi üzrə Banqladeş Komissiyası (1973), Benqal Akademiyası (1972; humanitar elmlər sahəsində tədqiqatlar), Beynəlxalq və Strateji Araşdırmalar İnistutu (1978); ali təhsil müəssisələrindən: Dəkkə Universiteti (1921), Mühəndis-Texnologiya Universiteti (1962), İslam Texnologiya Universiteti (1981; 2001 il -dən indiki adı ilə) yerləşir. Kitabxanalar: Dəkkə Un-tinin kitabxanası (1921), Mərkəzi kütləvi kitabxana (1958), Britaniya şurası kitabxanası (1959), Milli kitabxana (1968). Muzeylər: Milli muzey (1913), Balda-muzey (incəsənət və arxeologiya, 1927), Elm və texnologiyalar muzeyi (1966), Lalbağ fortu muzeyi və s. Asiya teatr mərkəzinin nəzdində 1996-cı ildən Repertuar teatrı fəaliyyət göstərir. Kinostudiya (1955). Hər il Benqal akademiyası tərəfindən benqal dilində kitabların yarmarkası keçirilir.
Ölkənin kriket və futbol üzrə aparıcı klubları “Abahani” və “Mohammedan” oyunlarını “Banqabandhu” stadionunda (36 min yer) keçirir. 1985 və 1993-cü illərdə Dəkkədə Cənubi Asiya oyunları, 2003-cü ildə futbol üzrə Cənubi Asiya kuboku oyunları keçirilmişdir
Tarixi
Dəkkə Benqaliyanın ən qədim şəhərlərindən biridir. 1608–39 və 1660–1704-cü illərdə Moğol imperiyasının Benqaliya subasının (əyalətinin) paytaxtı olmuşdur.XVII – XVIII əsrin əvvəllərində iri sənətkarlıq və ticarət (pambıq parçalar, əsasən, muslin, həmçinin qızıl, gümüş məmulatları və s. ixracı) mərkəzi idi; Dəkkəyə bir çox Asiya ölkəsindən tacirlər gəlirdilər, XVII əsrin ortalarından Avropa şirkətləri şəhərdə öz faktoriyalarını yaratmağa başlamışdı. Paytaxtın Mürşidabada köçürülməsi (1704) və muslin istehsalının azalması ilə şəhər tənəzzül etdi. İngiltərə Ost-Hind şirkətinin Benqaliyanı işğal etməsindən (1757–64) sonra Dəkkə Britaniyanın nəzarətinə keçdi. XIX əsrin ikinci yarısında şəhər iqtisadiyyatının dirçəlməsi cut və cut məmulatları ticarətinin inkişafı ilə bağlı idi. 1864-cü ildə Dəkkə bələdiyyə statusunu aldı; 1947-ci ildən Pakistandakı Şərqi Benqaliya əyalətinin (1956–71-ci illərdə Şərqi Pakistan əyaləti) əsas şəhəri; 1962– 71-ci illərdə Pakistanın ikinci paytaxtı idi. 1971-ci ilin dekabrından Banqladeş Xalq Respublikasının paytaxtıdır.
Memarlığı
Şəhərin köhnə hissəsində (Burhi-Qanq çayının sol sahilində Qədim Dəkkə adlanan yerdə) moğol memarlığına aid çox saylı abidələr saxlanılmışdır: Bara-Katra sarayı (1644–46), düzbucaqlı planlı Pəri-Bibi mavzoleyi (1684) ilə birgə Lalbağ fortu (tikintisi 1678 ildə başlamış, sona çatdırılmamışdır), Hüseyni Dalan türbəsi, Sat (işıqlı) günbəz məscidi (1680-ci illər), “Ulduzlu məscid” (XVIII əsr) və s. Şəhərdə Dəkeşvari hinduist məbədi (XII əsr), Ostin-Frayers kilsəsi (1666) də var. Dəkkədə 700-dən çox məscid fəaliyyət göstərir: Şahbaz xan məscidi (1680), Xan Məhəmməd Mirzə məscidi (1706), Lalbağ Şahi məscidi (18 əsrin əvvəlləri) və s. İngilis neoklassizmi üslubunda bank binası, anqlikan kilsəsi, baş katolik kilsəsi 19 əsrin sonlarında inşa edilmişdir. Yeni Dəkkə adlanan rayonun tikililəri arasında (şəhərin köhnə hissəsindən şimal tərəfdə yerləşir, 1950-ci illərdə tikilməyə başlamışdır) Beyt ül-mükərrəm (1950–60-cı illər) məscidi, Konstitusiya məhkəməsinin binası, inzibati və mədəni mərkəzin binası (1964–84, memar L. Kan), “Şəhidlər” abidəsi (1957–63, heykəltaraş X. Rəhman) və s. var. 1980-ci illərdən şəhərin müxtəlif hissələrində, xüsusilə yeni Dəkkənin bir sıra rayonlarında müasir və qədim hind -benqal memarlıq üslublarını birləşdirən çoxmərtəbəli yaşayış və ofis binaları tikilir.
Təsərrüfatı
İqtisadiyyatın aparıcı sektoru xidmət sferasıdır. Dəkkə Banqladeş kommersiya fəaliyyətinin əsas mərkəzidir. Dəkkə fond birjası, ölkənin əsas maliyyə təşkilatlarının, o cümlədən Bangladesh Bank (ölkə nin mərkəzi bankı), Sonali Bank, “American Life Insurance Company”nin mənzil-qərargahları, Banqladeşin bir çox qeyri-hökumət təşki latlarının (“Associa tion for Social Advan -cement”, Grameen Bank və s.-nin) əsas ofisləri burada yerləşir. İri ticarət mərkəzləri tədricən ənənəvi dükan bazarları əvəz edir.
Dəkkə şəhərətrafı ilə birgə Banqladeşin mühüm sənaye rayonununu təşkil edir. Şəhərdə və ətrafında bir neçə sənaye zonası (onlardan ən əsası Dəkkənin şimal hissəsində, Tecqaon rayonundadır) yaradılmışdır. Ölkədə pambıq parçadan geyim istehsal edən üç mindən çox müəssisənin (Banqladeşin ixrac yönlü tikiş sənayesi hazır tekstil məmulatlarının istehsalı üzrə dünya bazarında aparıcı mövqeyə malikdir; ən iri şirkətləri – “New Age Garments Ltd”, “Softex Ltd”, “A-One Bangladesh”, “Youngone Group”) təqr. 80%-i Dəkkədə cəmləşmişdir. Dəkkə cut (“Bangladesh Ju te Mills Corporation”), pambıq parça (“Bangladesh Textiles Mills Corporation”) və pambıq ipliyi istehsalı üzrə ölkənin ən iri mərkəzidir. Digər istehsal sahələri: plastik kütlə, dərman preparatları, dəri məmulatları və ayaqqabı istehsalı. Elektrotexnika (güc transformatorları, elektrik paylayıcı qurğular, avtomatik gərginlik tənzimləyicisi və s.) və elektron sənayenin, metallurgiyanın təkrar emalı müəssisələri və s. fəaliyyət göstərir. Yeyinti sənayesində meyvə konservlərinin istehsalı inkişaf etmişdir. Ənənəvi sənətkarlıq və kustar istehsalı saxlanılmışdır – əl toxuculuğu (pambıq parçalar, o cüm lə dən muslin), zərgərlik məmulatlarının hazırlanması və s.
Gallery
- National Assembly of Bangladesh, Backside.
- Hatirjheel 2nd-bridge, Dhaka.
- Crescent Lake - Chandrima Uddan.
- Mausoleum of Ziaur Rahman, Chandrima Uddan.
- Sunrise in Dhaka.
- Hatirjheel
- Dəkkə
Mənbə
Dəkkə // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 6-cı cild: Çin – Dərk. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2015. səh. 532–533. ISBN .
Xarici keçidlər
- Столицы мира — Дакка 2009-08-12 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Bangladesh // The New Encyclopaedia Britannica / Robert MacHenry. — Encyclopaedia Britannica, 1993. — P. 717. — ISBN 0852295715.
- Taru Bahl & M.H. Syed. Encyclopaedia of the Muslim World. — Anmol Publications PVT, 2003. — P. 55. — ISBN 8126114193.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dekke Dacca benq ঢ ক Banqladesin paytaxti inzibati merkezi Әhalisi 7 0 mln 2011 Benqal duzenliyinde Burhi Qanq cayi sahilinde onun Dhalesvari cayina tokulduyu yerin yaxinligindadir Olkenin siyasi iqtisadi ve medeniyyet merkezidir Muhum avtomobil ve demir yollari qovsagidir Seherde Sadarqhat cay portu ve Ziya beynelxalq aeroportu var SeherDekkeঢ ক 23 42 sm e 90 22 s u Olke BanqladesTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub VII esrSahesi 815 85 km Merkezin hundurluyu 60 mSaat qursagi UTC 06 00EhalisiEhalisi 6 970 105 nefer 2011 Sixligi 23 234 nef km Aqlomerasiya 16 560 000Resmi dili Benqal diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 880 2Poct indeksi 1000Digerdhakacity org ing Dekke Vikianbarda elaqeli mediafayllarUmumi melumatDekkede Banqlades EA 1973 Cut ETI 1951 Banqlades elm ve senaye tedqiqatlari surasi 1955 Atom Enerjisi uzre Banqlades Komissiyasi 1973 Benqal Akademiyasi 1972 humanitar elmler sahesinde tedqiqatlar Beynelxalq ve Strateji Arasdirmalar Inistutu 1978 ali tehsil muessiselerinden Dekke Universiteti 1921 Muhendis Texnologiya Universiteti 1962 Islam Texnologiya Universiteti 1981 2001 il den indiki adi ile yerlesir Kitabxanalar Dekke Un tinin kitabxanasi 1921 Merkezi kutlevi kitabxana 1958 Britaniya surasi kitabxanasi 1959 Milli kitabxana 1968 Muzeyler Milli muzey 1913 Balda muzey incesenet ve arxeologiya 1927 Elm ve texnologiyalar muzeyi 1966 Lalbag fortu muzeyi ve s Asiya teatr merkezinin nezdinde 1996 ci ilden Repertuar teatri fealiyyet gosterir Kinostudiya 1955 Her il Benqal akademiyasi terefinden benqal dilinde kitablarin yarmarkasi kecirilir Olkenin kriket ve futbol uzre aparici klublari Abahani ve Mohammedan oyunlarini Banqabandhu stadionunda 36 min yer kecirir 1985 ve 1993 cu illerde Dekkede Cenubi Asiya oyunlari 2003 cu ilde futbol uzre Cenubi Asiya kuboku oyunlari kecirilmisdir Tarixi Dekke Benqaliyanin en qedim seherlerinden biridir 1608 39 ve 1660 1704 cu illerde Mogol imperiyasinin Benqaliya subasinin eyaletinin paytaxti olmusdur XVII XVIII esrin evvellerinde iri senetkarliq ve ticaret pambiq parcalar esasen muslin hemcinin qizil gumus memulatlari ve s ixraci merkezi idi Dekkeye bir cox Asiya olkesinden tacirler gelirdiler XVII esrin ortalarindan Avropa sirketleri seherde oz faktoriyalarini yaratmaga baslamisdi Paytaxtin Mursidabada kocurulmesi 1704 ve muslin istehsalinin azalmasi ile seher tenezzul etdi Ingiltere Ost Hind sirketinin Benqaliyani isgal etmesinden 1757 64 sonra Dekke Britaniyanin nezaretine kecdi XIX esrin ikinci yarisinda seher iqtisadiyyatinin dircelmesi cut ve cut memulatlari ticaretinin inkisafi ile bagli idi 1864 cu ilde Dekke belediyye statusunu aldi 1947 ci ilden Pakistandaki Serqi Benqaliya eyaletinin 1956 71 ci illerde Serqi Pakistan eyaleti esas seheri 1962 71 ci illerde Pakistanin ikinci paytaxti idi 1971 ci ilin dekabrindan Banqlades Xalq Respublikasinin paytaxtidir Memarligi Seherin kohne hissesinde Burhi Qanq cayinin sol sahilinde Qedim Dekke adlanan yerde mogol memarligina aid cox sayli abideler saxlanilmisdir Bara Katra sarayi 1644 46 duzbucaqli planli Peri Bibi mavzoleyi 1684 ile birge Lalbag fortu tikintisi 1678 ilde baslamis sona catdirilmamisdir Huseyni Dalan turbesi Sat isiqli gunbez mescidi 1680 ci iller Ulduzlu mescid XVIII esr ve s Seherde Dekesvari hinduist mebedi XII esr Ostin Frayers kilsesi 1666 de var Dekkede 700 den cox mescid fealiyyet gosterir Sahbaz xan mescidi 1680 Xan Mehemmed Mirze mescidi 1706 Lalbag Sahi mescidi 18 esrin evvelleri ve s Ingilis neoklassizmi uslubunda bank binasi anqlikan kilsesi bas katolik kilsesi 19 esrin sonlarinda insa edilmisdir Yeni Dekke adlanan rayonun tikilileri arasinda seherin kohne hissesinden simal terefde yerlesir 1950 ci illerde tikilmeye baslamisdir Beyt ul mukerrem 1950 60 ci iller mescidi Konstitusiya mehkemesinin binasi inzibati ve medeni merkezin binasi 1964 84 memar L Kan Sehidler abidesi 1957 63 heykeltaras X Rehman ve s var 1980 ci illerden seherin muxtelif hisselerinde xususile yeni Dekkenin bir sira rayonlarinda muasir ve qedim hind benqal memarliq uslublarini birlesdiren coxmertebeli yasayis ve ofis binalari tikilir TeserrufatiIqtisadiyyatin aparici sektoru xidmet sferasidir Dekke Banqlades kommersiya fealiyyetinin esas merkezidir Dekke fond birjasi olkenin esas maliyye teskilatlarinin o cumleden Bangladesh Bank olke nin merkezi banki Sonali Bank American Life Insurance Company nin menzil qerargahlari Banqladesin bir cox qeyri hokumet teski latlarinin Associa tion for Social Advan cement Grameen Bank ve s nin esas ofisleri burada yerlesir Iri ticaret merkezleri tedricen enenevi dukan bazarlari evez edir Dekke seheretrafi ile birge Banqladesin muhum senaye rayonununu teskil edir Seherde ve etrafinda bir nece senaye zonasi onlardan en esasi Dekkenin simal hissesinde Tecqaon rayonundadir yaradilmisdir Olkede pambiq parcadan geyim istehsal eden uc minden cox muessisenin Banqladesin ixrac yonlu tikis senayesi hazir tekstil memulatlarinin istehsali uzre dunya bazarinda aparici movqeye malikdir en iri sirketleri New Age Garments Ltd Softex Ltd A One Bangladesh Youngone Group teqr 80 i Dekkede cemlesmisdir Dekke cut Bangladesh Ju te Mills Corporation pambiq parca Bangladesh Textiles Mills Corporation ve pambiq ipliyi istehsali uzre olkenin en iri merkezidir Diger istehsal saheleri plastik kutle derman preparatlari deri memulatlari ve ayaqqabi istehsali Elektrotexnika guc transformatorlari elektrik paylayici qurgular avtomatik gerginlik tenzimleyicisi ve s ve elektron senayenin metallurgiyanin tekrar emali muessiseleri ve s fealiyyet gosterir Yeyinti senayesinde meyve konservlerinin istehsali inkisaf etmisdir Enenevi senetkarliq ve kustar istehsali saxlanilmisdir el toxuculugu pambiq parcalar o cum le den muslin zergerlik memulatlarinin hazirlanmasi ve s GalleryNational Assembly of Bangladesh Backside Hatirjheel 2nd bridge Dhaka Crescent Lake Chandrima Uddan Mausoleum of Ziaur Rahman Chandrima Uddan Sunrise in Dhaka Hatirjheel DekkeMenbeDekke Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 6 ci cild Cin Derk Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2015 seh 532 533 ISBN 978 9952 441 11 6 Xarici kecidlerStolicy mira Dakka 2009 08 12 at the Wayback MachineIstinadlar Bangladesh The New Encyclopaedia Britannica Robert MacHenry Encyclopaedia Britannica 1993 P 717 ISBN 0852295715 Taru Bahl amp M H Syed Encyclopaedia of the Muslim World Anmol Publications PVT 2003 P 55 ISBN 8126114193 Vikianbarda Dekke ile elaqeli mediafayllar var