Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qalileya (ivr. הַגָּלִיל, ha-Qalil, «əyalət, dairə, ərazi sahəsi»; ərəb. الجليل əl-Cəlil) — İsrailin şimalında Livan ilə sərhəddə yerləşən tarixi bir bölgə. Qərbdə Aralıq dənizi, cənubda İsrail vadisi və şərqdə İordan vadisi ilə həmsərhəddir. Ənənəvi olaraq Yuxarı və Aşağı Qalileyaya bölünür.
| Qalileya | |
|---|---|
| Ölkə | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Eramızdan əvvəl III minillikdə Qalileyada kənanlar məskunlaşdılar. Onların ən böyük mərkəzi Hasor idi. Eramızdan əvvəl II minillikdə burda hürrilər, hetlər və qədim misirlilər peyda oldular. Sonradan ölkə İsrail qəbilələrinin nəzərinə düşür və İsrail krallığının bir hissəsi olur. Eramızdan əvvəl 722-ci ildə Qaliley Assuriya dövlətinin bir hissəsi olur. Onlar yerli əhalini qovulur və yerinə Assuriya kolonistləri köçürülür. E.ə. 539-cu ildə Qalileya Əhəmənilər dövlətinin hakimiyyəti altına keçir. E. ə.333-cü ildə Makedoniyalı İskəndərin qoşunları Qalileyanı farsların əlindən alır. Bundan sonra burda yunan və makedoniyalı kolonistlər məskunlaşmağa başlayır. Bu dövrdən sonra Qalileya eramızdan əvvəl 63-cü ilə qədər Roma İmperiyasının fəthinədək ərazi ellinist sülalələri (Misir Ptolemeyləri və Suriya Selevkiləri) arasında bir neçə dəfə əldən-ələ keçir.
Roma fəthinə qədər Qalileya dəfələrlə yəhudi krallığı tərəfindən qarət edici basqınlara məruz qalır. Eramızın I əsrində qalileyalı Yəhuda bir neçə yəhudi kahinlə birlikdə Sepforis şəhərində Roma qoşunlarının Qalileyaya gəlməsinə səbəb olan üsyan etdilər, nəticədə imperiya ordusu şəhəri viran etdi, yerli əhalinin əksəriyyətini öldürdü və qalanlarını isə kölə kimi satdılar. Eramızın 70-ci illərində Müqqədəs Məbəd və Qüds dağıdılandan sonra yəhudilərin viran edilmiş Qalileyaya kütləvi köçü başlayır. Qalileya və Samariyanın məskunlaşması başlanılır. Sinaqoqlar qurulur və qəsəbələr yaradılır. 636-cı ildə Qaliley xilafətin İordaniya əyalətinə daxil edilir.
İncildə Qalileya
Çar Solomon Tira (Livan) şahzadəsi Xirama Qalileyanın 20 şəhərini verdi.
Büdpərəst Qalileya (lat. Galileae gentium; yun. Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν) İsayi peyğəmbər tərəfindən xatırlanır.
İsa Məsihin dövründə Qalileyalı yəhudilər Yəhudi torpaqlarının sakinlərindən fərqlənən xüsusi bir ləhcəyə sahib idilər. Həvarilərin əksəriyyəti qalileyalılar idi. Əsas Qalileya şəhərləri Vivsaida (həvarilər - Andrey, Filip və Pyotrun şəhərləri), Qalileya Kannası (həvari Nafanail) və Nazaret (İsa peyğəmbər uşaqlığını keçirmişdi) idi. Müjdəçi Matfeyə görə zühur etmədən əvvəl mələk, sonra isə İsa peyğəmbər həvariləri Qalileyaya göndərmişdi. Həvari Pavelin dövründə Qalileyada kilsələr mövcud idi.
Adın mənşəyi
"Qaliley" sözü qədim ibrani mənşəlidi - Q-L-l (ivr. גלל), "yuvarlanmaq", "dalğa" mənasını verir. Adın mənşəyinin bir neçə versiyası var: onlardan biri ərazinin dağlıq təbiəti ilə izah edilir (qal - dalğa), digəri isə onu ibrani kəlməsi "qalil" (ivr. גליל) "dairə", "yer" ilə əlaqələndirirlər. Üçüncü versiyaya görə "qola" (ivr. גולה) sözündən irəli gəlir - eyni kökdən çıxarmaq, dağılmaq. İkinci və üçüncü versiyalar bu ərazinin Əhdi-Ətiqdə "Qlil ha-Qoim" (ivr. גְּלִיל הַגּוֹיִם) kimi qeyd olunması ilə əlaqələndirilir. Bu söz "xalqlar dairəsi" və ya "fərqli xalqların səpələndiyi bir yer" mənasını verir.
Qalereya
Ədəbiyyat
- Галилея // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qalileya ivr ה ג ל יל ha Qalil eyalet daire erazi sahesi ereb الجليل el Celil Israilin simalinda Livan ile serhedde yerlesen tarixi bir bolge Qerbde Araliq denizi cenubda Israil vadisi ve serqde Iordan vadisi ile hemserheddir Enenevi olaraq Yuxari ve Asagi Qalileyaya bolunur Qalileya32 45 36 sm e 35 31 37 s u Olke IsrailXeriteni goster gizle Qalileya Vikianbarda elaqeli mediafayllarQalileyanin xeritesiQalileya teqriben e 50 ci illerdeYuxari Qalileyada Ros Pinden Svata geden kohne yolTarixiQalileya eramizin I esrinde Eramizdan evvel III minillikde Qalileyada kenanlar meskunlasdilar Onlarin en boyuk merkezi Hasor idi Eramizdan evvel II minillikde burda hurriler hetler ve qedim misirliler peyda oldular Sonradan olke Israil qebilelerinin nezerine dusur ve Israil kralliginin bir hissesi olur Eramizdan evvel 722 ci ilde Qaliley Assuriya dovletinin bir hissesi olur Onlar yerli ehalini qovulur ve yerine Assuriya kolonistleri kocurulur E e 539 cu ilde Qalileya Ehemeniler dovletinin hakimiyyeti altina kecir E e 333 cu ilde Makedoniyali Iskenderin qosunlari Qalileyani farslarin elinden alir Bundan sonra burda yunan ve makedoniyali kolonistler meskunlasmaga baslayir Bu dovrden sonra Qalileya eramizdan evvel 63 cu ile qeder Roma Imperiyasinin fethinedek erazi ellinist sulaleleri Misir Ptolemeyleri ve Suriya Selevkileri arasinda bir nece defe elden ele kecir Roma fethine qeder Qalileya defelerle yehudi kralligi terefinden qaret edici basqinlara meruz qalir Eramizin I esrinde qalileyali Yehuda bir nece yehudi kahinle birlikde Sepforis seherinde Roma qosunlarinin Qalileyaya gelmesine sebeb olan usyan etdiler neticede imperiya ordusu seheri viran etdi yerli ehalinin ekseriyyetini oldurdu ve qalanlarini ise kole kimi satdilar Eramizin 70 ci illerinde Muqqedes Mebed ve Quds dagidilandan sonra yehudilerin viran edilmis Qalileyaya kutlevi kocu baslayir Qalileya ve Samariyanin meskunlasmasi baslanilir Sinaqoqlar qurulur ve qesebeler yaradilir 636 ci ilde Qaliley xilafetin Iordaniya eyaletine daxil edilir Incilde QalileyaCar Solomon Tira Livan sahzadesi Xirama Qalileyanin 20 seherini verdi Budperest Qalileya lat Galileae gentium yun Galilaia tῶn ἐ8nῶn Isayi peygember terefinden xatirlanir Isa Mesihin dovrunde Qalileyali yehudiler Yehudi torpaqlarinin sakinlerinden ferqlenen xususi bir lehceye sahib idiler Hevarilerin ekseriyyeti qalileyalilar idi Esas Qalileya seherleri Vivsaida hevariler Andrey Filip ve Pyotrun seherleri Qalileya Kannasi hevari Nafanail ve Nazaret Isa peygember usaqligini kecirmisdi idi Mujdeci Matfeye gore zuhur etmeden evvel melek sonra ise Isa peygember hevarileri Qalileyaya gondermisdi Hevari Pavelin dovrunde Qalileyada kilseler movcud idi Adin menseyi Qaliley sozu qedim ibrani menselidi Q L l ivr גלל yuvarlanmaq dalga menasini verir Adin menseyinin bir nece versiyasi var onlardan biri erazinin dagliq tebieti ile izah edilir qal dalga digeri ise onu ibrani kelmesi qalil ivr גליל daire yer ile elaqelendirirler Ucuncu versiyaya gore qola ivr גולה sozunden ireli gelir eyni kokden cixarmaq dagilmaq Ikinci ve ucuncu versiyalar bu erazinin Ehdi Etiqde Qlil ha Qoim ivr ג ל יל ה ג ו י ם kimi qeyd olunmasi ile elaqelendirilir Bu soz xalqlar dairesi ve ya ferqli xalqlarin sepelendiyi bir yer menasini verir QalereyaYuxari Qalileyada Ari dagindan gorunusHarod vadisinden gorunusSfatEdebiyyatGalileya Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona v 86 t 82 t i 4 dop SPb 1890 1907