Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Estoniyada ali təhsil — Estoniya Respublikasının ali təhsil sistemi
Təhsil sistemi
Estoniyanın ali təhsil sistemi iki növ ali təhsil müəssisələrindən ibarətdir:
- universitetlər;
- ali peşə təhsili müəssisələri.
Estoniyada orta təhsil pilləsini uğurla başa vuran bütün şagirdlər ali təhsil pilləsində oxumaq hüququ qazanır. Ali təhsil proqramları universitetlərdə və ali peşə təhsili müəssisələrində tədris edilir.
Tələbələr ali təhsilin birinci mərhələsində iki növ kurikulumdan birini seçə bilərlər:
- Nəzəri prinsiplərə əsasən peşə bacarıqlarının inkişaf etdirilməsinə xidmət edən nəzəriyyə əsaslı bakalavr təhsili;
- Praktiki prinsiplərə əsasən nəzəri biliklərin inkişaf etdirilməsinə xidmət edən təcrübəyönümlü ali peşə təhsili. Praktiki fəaliyyət kurikulumun 30 faizini təşkil edir.
Ali peşə təhsili proqramı üzrə tədrisin müddəti 3-4,5 il, bakalavr proqramı üzrə isə 3-4 ildir. Hər iki proqram üzrə kurikulumda nəzərdə tutulan tədris yükü 120-160 kredit (Avropa Kredit Köçürmə Sistemində müvafiq olaraq 180-240 kredit) arasında dəyişir.
Ali peşə və bakalavr təhsili proqramını başa vuran tələbələr magistratura səviyyəsində təhsillərini davam etdirə bilərlər.
Magistratura təhsili üzrə tədrisin müddəti 1 və ya 2 ildir. Nəzərdə tutulan tədris yükü isə 40-80 kredit (Avropa Kredit Köçürmə Sistemində müvafiq olaraq 60-120 kredit) arasında dəyişir. Bakalavriatura və magistratura səviyyəsində təhsilin müddəti ümumilikdə 5 ildir. Kurikulumda nəzərdə tutulan tədris yükü isə ümumilikdə 200 kredit (Avropa Kredit Köçürmə Sistemində 300 kredit) təşkil edir.
Tibb ixtisası üzrə təhsilin müddəti 6 ildir. Tibb ixtisası üzrə kurikulumda nəzərdə tutulan tədris yükü 240 kredit (Avropa Kredit Köçürmə Sistemində 360 kredit) müəyyən olunub.
Stomatologiya, əczaçılıq, tikinti mühəndisliyi və müəllimlik ixtisası üzrə təhsil müddəti isə 5 ildir. Bu ixtisaslar üzrə kurikulumda nəzərdə tutulan tədris yükü isə 200 kredit (Avropa Kredit Köçürmə Sistemində 300 kredit) təşkil edir.
Təhsilin ən yüksək səviyyəsi olan fəlsəfə doktoru proqramı üzrə təhsil müddəti 3-4 il davam edir. Fəlsəfə doktoru proqramı üzrə kurikulumda nəzərdə tutulan tədris yükü 120-160 kredit (Avropa Kredit Köçürmə Sistemində müvafiq olaraq 180-240 kredit) arasında dəyişir.
Universitetlər elmi-tədqiqat, inkişaf, təhsil və mədəniyyət əsaslı müəssisələrdir. Universitetlərin fəaliyyəti beynəlxalq standartlara uyğun əsas və tətbiqi tədqiqatın aparılmasından ibarətdir. Universitetləri şərtləndirən əsas cəhət bu təhsil müəssisələrində ali təhsilin ikinci və üçüncü səviyyəsi üzrə nəzəriyyəyə əsaslanan tədqiqatların və mütəxəssis hazırlığının həyata keçirilməsidir.
Ali peşə təhsili müəssisələrində isə ali təhsilin birinci səviyyəsi üzrə peşə bacarıqlarına yiyələnmiş mütəxəssislər əmək bazarının tələblərinə uyğun olaraq hazırlanır.
Kurikulum çevikliyi və təcrübəyə üstünlük verilməsi, eləcə də şirkətlər, peşə assosiasiyaları, ictimai tərəfdaşlar ilə əməkdaşlıq edilməsi ali peşə təhsili müəssisələrini şərtləndirən əsas cəhətlərdir. Ali peşə təhsili müəssisələrində magistratura səviyyəsi üzrə mütəxəssis hazırlığına hökumətin razılığı əsasında icazə verilir. 2008-ci ilin statistikasına görə, Estoniyada 6 ali peşə təhsili müəssisəsində magistratura pilləsi üzrə mütəxəssis hazırlığı həyata keçirilib.
Müəllimlik peşəsi üzrə kadrların hazırlanması universitetlərdə və kolleclərdə həyata keçirilir. Məktəbəqədər təhsil üzrə müəllimlərin hazırlığı isə həm universitet, həm də ali peşə təhsili müəssisələrində təşkil edilir.
Ölkədə dövlət əsaslı universitetlər və ali peşə təhsili müəssisələri ilə yanaşı, özəl universitetlər, ali peşə təhsili müəssisələri və peşə kollecləri də kifayət qədərdir. Ölkədə 6 dövlət, 4 özəl universitet və 10 dövlət, 11 özəl ali peşə təhsili müəssisəsi olub. Həmçinin 2 dövlət və 1 özəl peşə kolleci fəaliyyət göstərir. 2009-cu ilin statistik məlumatına görə, ali təhsil müəssisələrində oxuyan tələbələrin sayı təxminən 68000 nəfər olub.
Tələbələr həm dövlət sifarişli, həm də ödənişli ixtisaslara qəbul ola bilərlər. Dövlət sifarişli və ödənişli ixtisaslar arasındakı nisbət əhəmiyyətli dərəcədə dəyişib. 2008-2009-cu tədris ilində ali məktəblərə qəbul zamanı dövlət sifarişli ixtisaslara qəbul edilən tələbələr ümumi tələbə sayının 46 faizini təşkil edib.
Artmaqda olan əmək bazarının tələblərinə uyğun olaraq ali təhsil pilləsi üzrə müəyyən olunmuş prioritet sahələrə-mühəndislik, istehsalat və emal, kompüter elmləri, ətraf mühitin mühafizəsi, fizika, səhiyyə xidməti və digərləri aiddir. Bu sahələrə tələbat böyük olduğuna görə, müvafiq ixtisaslara qəbul prosesi yüksək rəqabət şəraitində keçirilir.
Maliyyələşməsi
Ali təhsilə ayrılmış xərclərə nəinki dövlət sifarişi üzrə təhsil xərcləri, həmçinin investisiya, təqaüdlər və digər xərclər daxildir. Ali təhsil üçün nəzərdə tutulan vəsaitlərin böyük hissəsi (67 faizi) dövlət ali təhsil müəssisələrinə verilir. Dövlət sifarişi ilə oxuyan tələbələrin 66 faizi dövlət ali məktəblərində təhsil alır. Ali peşə təhsili xərcləri ümumilikdə ali təhsil üçün nəzərdə tutulan xərclərin 22 faizini təşkil edir.
Həmçinin bax
Mənbə
- Bəşarət Məmmədov, Ramil Hüseynov, Dünya təhsili: Estoniyanın təhsil sistemi (Yazının hazırlanmasında Estoniyanın Təhsil və Tədqiqat Nazirliyinin rəsmi materiallarından istifadə olunub.), "Azərbaycan müəllimi" qəzeti, 02.11.2012, № 43. (az.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Estoniyada ali tehsil Estoniya Respublikasinin ali tehsil sistemiEstoniyanin en qedim ali tehsil muessisesi Tartu UniversitetiTehsil sistemiEstoniyanin ali tehsil sistemi iki nov ali tehsil muessiselerinden ibaretdir universitetler ali pese tehsili muessiseleri Estoniyada orta tehsil pillesini ugurla basa vuran butun sagirdler ali tehsil pillesinde oxumaq huququ qazanir Ali tehsil proqramlari universitetlerde ve ali pese tehsili muessiselerinde tedris edilir Telebeler ali tehsilin birinci merhelesinde iki nov kurikulumdan birini sece bilerler Nezeri prinsiplere esasen pese bacariqlarinin inkisaf etdirilmesine xidmet eden nezeriyye esasli bakalavr tehsili Praktiki prinsiplere esasen nezeri biliklerin inkisaf etdirilmesine xidmet eden tecrubeyonumlu ali pese tehsili Praktiki fealiyyet kurikulumun 30 faizini teskil edir Ali pese tehsili proqrami uzre tedrisin muddeti 3 4 5 il bakalavr proqrami uzre ise 3 4 ildir Her iki proqram uzre kurikulumda nezerde tutulan tedris yuku 120 160 kredit Avropa Kredit Kocurme Sisteminde muvafiq olaraq 180 240 kredit arasinda deyisir Ali pese ve bakalavr tehsili proqramini basa vuran telebeler magistratura seviyyesinde tehsillerini davam etdire bilerler Magistratura tehsili uzre tedrisin muddeti 1 ve ya 2 ildir Nezerde tutulan tedris yuku ise 40 80 kredit Avropa Kredit Kocurme Sisteminde muvafiq olaraq 60 120 kredit arasinda deyisir Bakalavriatura ve magistratura seviyyesinde tehsilin muddeti umumilikde 5 ildir Kurikulumda nezerde tutulan tedris yuku ise umumilikde 200 kredit Avropa Kredit Kocurme Sisteminde 300 kredit teskil edir Tibb ixtisasi uzre tehsilin muddeti 6 ildir Tibb ixtisasi uzre kurikulumda nezerde tutulan tedris yuku 240 kredit Avropa Kredit Kocurme Sisteminde 360 kredit mueyyen olunub Stomatologiya eczaciliq tikinti muhendisliyi ve muellimlik ixtisasi uzre tehsil muddeti ise 5 ildir Bu ixtisaslar uzre kurikulumda nezerde tutulan tedris yuku ise 200 kredit Avropa Kredit Kocurme Sisteminde 300 kredit teskil edir Tehsilin en yuksek seviyyesi olan felsefe doktoru proqrami uzre tehsil muddeti 3 4 il davam edir Felsefe doktoru proqrami uzre kurikulumda nezerde tutulan tedris yuku 120 160 kredit Avropa Kredit Kocurme Sisteminde muvafiq olaraq 180 240 kredit arasinda deyisir Universitetler elmi tedqiqat inkisaf tehsil ve medeniyyet esasli muessiselerdir Universitetlerin fealiyyeti beynelxalq standartlara uygun esas ve tetbiqi tedqiqatin aparilmasindan ibaretdir Universitetleri sertlendiren esas cehet bu tehsil muessiselerinde ali tehsilin ikinci ve ucuncu seviyyesi uzre nezeriyyeye esaslanan tedqiqatlarin ve mutexessis hazirliginin heyata kecirilmesidir Ali pese tehsili muessiselerinde ise ali tehsilin birinci seviyyesi uzre pese bacariqlarina yiyelenmis mutexessisler emek bazarinin teleblerine uygun olaraq hazirlanir Kurikulum cevikliyi ve tecrubeye ustunluk verilmesi elece de sirketler pese assosiasiyalari ictimai terefdaslar ile emekdasliq edilmesi ali pese tehsili muessiselerini sertlendiren esas cehetlerdir Ali pese tehsili muessiselerinde magistratura seviyyesi uzre mutexessis hazirligina hokumetin raziligi esasinda icaze verilir 2008 ci ilin statistikasina gore Estoniyada 6 ali pese tehsili muessisesinde magistratura pillesi uzre mutexessis hazirligi heyata kecirilib Muellimlik pesesi uzre kadrlarin hazirlanmasi universitetlerde ve kolleclerde heyata kecirilir Mektebeqeder tehsil uzre muellimlerin hazirligi ise hem universitet hem de ali pese tehsili muessiselerinde teskil edilir Olkede dovlet esasli universitetler ve ali pese tehsili muessiseleri ile yanasi ozel universitetler ali pese tehsili muessiseleri ve pese kollecleri de kifayet qederdir Olkede 6 dovlet 4 ozel universitet ve 10 dovlet 11 ozel ali pese tehsili muessisesi olub Hemcinin 2 dovlet ve 1 ozel pese kolleci fealiyyet gosterir 2009 cu ilin statistik melumatina gore ali tehsil muessiselerinde oxuyan telebelerin sayi texminen 68000 nefer olub Telebeler hem dovlet sifarisli hem de odenisli ixtisaslara qebul ola bilerler Dovlet sifarisli ve odenisli ixtisaslar arasindaki nisbet ehemiyyetli derecede deyisib 2008 2009 cu tedris ilinde ali mekteblere qebul zamani dovlet sifarisli ixtisaslara qebul edilen telebeler umumi telebe sayinin 46 faizini teskil edib Artmaqda olan emek bazarinin teleblerine uygun olaraq ali tehsil pillesi uzre mueyyen olunmus prioritet sahelere muhendislik istehsalat ve emal komputer elmleri etraf muhitin muhafizesi fizika sehiyye xidmeti ve digerleri aiddir Bu sahelere telebat boyuk olduguna gore muvafiq ixtisaslara qebul prosesi yuksek reqabet seraitinde kecirilir MaliyyelesmesiAli tehsile ayrilmis xerclere neinki dovlet sifarisi uzre tehsil xercleri hemcinin investisiya teqaudler ve diger xercler daxildir Ali tehsil ucun nezerde tutulan vesaitlerin boyuk hissesi 67 faizi dovlet ali tehsil muessiselerine verilir Dovlet sifarisi ile oxuyan telebelerin 66 faizi dovlet ali mekteblerinde tehsil alir Ali pese tehsili xercleri umumilikde ali tehsil ucun nezerde tutulan xerclerin 22 faizini teskil edir Hemcinin baxEstoniyada tehsilMenbeBesaret Memmedov Ramil Huseynov Dunya tehsili Estoniyanin tehsil sistemi Yazinin hazirlanmasinda Estoniyanin Tehsil ve Tedqiqat Nazirliyinin resmi materiallarindan istifade olunub Azerbaycan muellimi qezeti 02 11 2012 43 az