Allahverdiyev Cəlal Eyvaz oğlu (17 sentyabr 1929, Şuşa, Dağlıq Qarabağ – 19 yanvar 2017, Bakı) — Azərbaycan riyaziyyatçısı, əməkdar elm xadimi, Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı, AMEA-nın həqiqi üzvü-akademik, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor.
Cəlal Allahverdiyev | |
---|---|
Cəlal Eyvaz oğlu Allahverdiyev | |
Doğum tarixi | 17 sentyabr 1929 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 19 yanvar 2017 (87 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
Elm sahələri | riyaziyyat |
Elmi dərəcəsi | |
Elmi adı | |
İş yeri | |
Təhsili |
|
Elmi rəhbəri | Mstislav Keldış |
Tanınır | |
Üzvlüyü | |
Mükafatları |
Həyatı
Cəlal Allahverdiyev 1945-ci ildə Bakı şəhərində 1 saylı orta məktəbi bitirmiş, lakin Şuşada oxuduğu illər üçün qiymət cədvəli olmadığına görə attestatını ala bilməmişdir. 1946-cı ildə Şuşa şəhərində məktəbi ancaq "əla" qiymətlərlə bitirmiş və qızıl medala təqdim edilmişdir, lakin Maarif Nazirliyində riyaziyyat fənnindən "əla" qiymətini "yaxşı" ilə əvəz edərək gümüş medal vermişlər.
Elmi fəaliyyəti
Cəlal Allahverdiyev 1951-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetini bitirmişdir və Mstislav Keldışın rəhbərliyi ilə Moskva Dövlət Universitetinin aspirantı olmuş, 1957-ci ildə "Öz-özünə qoşma olmayan tənliklərin bəzi siniflərinin məxsusi və birləşmiş funksiyalar sisteminin tamlığı haqqında" adlı namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1968-ci ildə SSRİ EA Tətbiqi Riyaziyyat İnstitutunda "Spektral parametrdən rasional asılı öz-özünə qoşma olmayan operatorların məxsusi qiymətləri və məxsusi elementləri haqqında" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. SSRİ AAK tərəfindən ona 1969-cu ildə professor elmi adı verilmişdir.
Onun ən məşhur elmi nəticəsi adı altında bir çox kitablara, o cümlədən funksional analiz dərsliklərinə salınmışdır.
Cəlal Allahverdiyevin Milli Aviasiya Akademiyasının elmi məqalələr jurnalında tələbələri ilə birgə dərc edilmiş bir sıra əsərlərində kompyuterlərin iş prinsiplərinin nəzəri əsaslarının araşdırılması, təkmilləşdirilməsi, təbii dillərdə, o cümlədən Azərbaycan dilində kompyuterlə ünsiyyət mexanizmlərinin işlənib hazırlanması və Azərbaycan dilinin qrammatikasının təkmilləşdirilməsi, Azərbaycan dilinin formal qrammatikasının yaradılması istiqamətində fundamental məsələlər araşdırılmış və mühüm elmi nəticələr alınmış, deduktiv maşında qeyri-səlis çoxluqların təsviri və deduktiv nəticə alınmasının uyğun mexanizmi verilmişdir.
Əmək fəaliyyəti
Cəlal Allahverdiyev 1957–1960-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsində əvvəlcə müəllim, sonra isə baş müəllim işləmişdir. 1960-cı ildə Azərbaycan SSR EA-da yeni yaradılmış Hesablama Mərkəzində şöbə müdiri, sonra isə elmi işlər üzrə direktor müavini vəzifələrində çalışmışdır. 1960-cı ildən AMEA Kibernetika İnstitutunun (indiki İdarəetmə Sistemləri İnstitutu) "İdarəetmənin riyazi məsələləri" laboratoriyasının müdiridir. 1969–1970-ci illərdə Azərbaycan SSR EA Kibernetika İnstitutunda elmi işlər üzrə direktor müavini, 1970–1988-ci illərdə həmin institutda direktor vəzifəsində çalışmışdır. 1988–1994-cü illərdə Bakı Dövlət Universitetinin elmi işlər üzrə prorektoru işləmişdir. 1994-cü ildən bu universitetin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsinin "Əməliyyatlar tədqiqi və riyazi modelləşdirmə" kafedrasının müdiridir. 1975-ci ildə ABŞ, 1976-cı ildə isə Böyük Britaniyanın bir sıra universitetlərində mühazirələr oxumuşdur. 1996-cı ildə Hindistan, 1997-ci ildə isə Argentinada keçirilmiş məktəblilərin Beynəlxalq riyaziyyat olimpiadasında Azərbaycan komandasının rəhbəri olmuşdur. 1998–2000-ci illərdə İstanbul Universitetində çalışmışdır.
Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının elmi redaksiya şurasının üzvü olmuşdur.
19 yanvar 2017-ci ildə 87 yaşında Bakı şəhərində dünyasını dəyişib.
Mükafatları
- Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi — 02.12.1982
İstinadlar
- Akademik Cəlal Allahverdiyevin 80 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirildi [ölü keçid]
- "Azərbaycan elminə ağır itki üz verib". 2017-01-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-01-19. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
- Respublikanın elmi işçilərinə Azərbaycan SSR fəxri adları verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 2 dekabr 1982-ci il tarixli Fərmanı 2020-01-16 at the Wayback Machine — anl.az saytı
Xarici keçidlər
- Cəlal Allahverdiyev
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Allahverdiyev Celal Eyvaz oglu 17 sentyabr 1929 Susa Dagliq Qarabag 19 yanvar 2017 Baki Azerbaycan riyaziyyatcisi emekdar elm xadimi Azerbaycan SSR Dovlet mukafati laureati AMEA nin heqiqi uzvu akademik fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor Celal AllahverdiyevCelal Eyvaz oglu AllahverdiyevDogum tarixi 17 sentyabr 1929 1929 09 17 Dogum yeri Susa Susa rayonu d Dagliq Qarabag SSRIVefat tarixi 19 yanvar 2017 2017 01 19 87 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanVetendasligi SSRI AzerbaycanElm saheleri riyaziyyatElmi derecesi fizika riyaziyyat elmleri doktoru 1968 Elmi adi professorIs yeri Baki Dovlet UniversitetiTehsili Azerbaycan Dovlet Universiteti 1957 Elmi rehberi Mstislav KeldisTaninirUzvluyu Azerbaycan Milli Elmler AkademiyasiMukafatlariHeyatiCelal Allahverdiyev 1945 ci ilde Baki seherinde 1 sayli orta mektebi bitirmis lakin Susada oxudugu iller ucun qiymet cedveli olmadigina gore attestatini ala bilmemisdir 1946 ci ilde Susa seherinde mektebi ancaq ela qiymetlerle bitirmis ve qizil medala teqdim edilmisdir lakin Maarif Nazirliyinde riyaziyyat fenninden ela qiymetini yaxsi ile evez ederek gumus medal vermisler Elmi fealiyyetiCelal Allahverdiyev 1951 ci ilde Azerbaycan Dovlet Universitetini bitirmisdir ve Mstislav Keldisin rehberliyi ile Moskva Dovlet Universitetinin aspiranti olmus 1957 ci ilde Oz ozune qosma olmayan tenliklerin bezi siniflerinin mexsusi ve birlesmis funksiyalar sisteminin tamligi haqqinda adli namizedlik dissertasiyasini mudafie etmisdir 1968 ci ilde SSRI EA Tetbiqi Riyaziyyat Institutunda Spektral parametrden rasional asili oz ozune qosma olmayan operatorlarin mexsusi qiymetleri ve mexsusi elementleri haqqinda movzusunda doktorluq dissertasiyasini mudafie etmisdir SSRI AAK terefinden ona 1969 cu ilde professor elmi adi verilmisdir Onun en meshur elmi neticesi adi altinda bir cox kitablara o cumleden funksional analiz dersliklerine salinmisdir Celal Allahverdiyevin Milli Aviasiya Akademiyasinin elmi meqaleler jurnalinda telebeleri ile birge derc edilmis bir sira eserlerinde kompyuterlerin is prinsiplerinin nezeri esaslarinin arasdirilmasi tekmillesdirilmesi tebii dillerde o cumleden Azerbaycan dilinde kompyuterle unsiyyet mexanizmlerinin islenib hazirlanmasi ve Azerbaycan dilinin qrammatikasinin tekmillesdirilmesi Azerbaycan dilinin formal qrammatikasinin yaradilmasi istiqametinde fundamental meseleler arasdirilmis ve muhum elmi neticeler alinmis deduktiv masinda qeyri selis coxluqlarin tesviri ve deduktiv netice alinmasinin uygun mexanizmi verilmisdir Emek fealiyyetiCelal Allahverdiyev 1957 1960 ci illerde Azerbaycan Dovlet Universitetinin Fizika riyaziyyat fakultesinde evvelce muellim sonra ise bas muellim islemisdir 1960 ci ilde Azerbaycan SSR EA da yeni yaradilmis Hesablama Merkezinde sobe mudiri sonra ise elmi isler uzre direktor muavini vezifelerinde calismisdir 1960 ci ilden AMEA Kibernetika Institutunun indiki Idareetme Sistemleri Institutu Idareetmenin riyazi meseleleri laboratoriyasinin mudiridir 1969 1970 ci illerde Azerbaycan SSR EA Kibernetika Institutunda elmi isler uzre direktor muavini 1970 1988 ci illerde hemin institutda direktor vezifesinde calismisdir 1988 1994 cu illerde Baki Dovlet Universitetinin elmi isler uzre prorektoru islemisdir 1994 cu ilden bu universitetin Tetbiqi riyaziyyat ve kibernetika fakultesinin Emeliyyatlar tedqiqi ve riyazi modellesdirme kafedrasinin mudiridir 1975 ci ilde ABS 1976 ci ilde ise Boyuk Britaniyanin bir sira universitetlerinde muhazireler oxumusdur 1996 ci ilde Hindistan 1997 ci ilde ise Argentinada kecirilmis mekteblilerin Beynelxalq riyaziyyat olimpiadasinda Azerbaycan komandasinin rehberi olmusdur 1998 2000 ci illerde Istanbul Universitetinde calismisdir Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasinin elmi redaksiya surasinin uzvu olmusdur 19 yanvar 2017 ci ilde 87 yasinda Baki seherinde dunyasini deyisib MukafatlariAzerbaycan SSR emekdar elm xadimi 02 12 1982IstinadlarAkademik Celal Allahverdiyevin 80 illik yubileyine hesr olunmus tedbir kecirildi olu kecid Azerbaycan elmine agir itki uz verib 2017 01 26 tarixinde Istifade tarixi 2017 01 19 redundant parameters redundant parameters redundant parameters Respublikanin elmi iscilerine Azerbaycan SSR fexri adlari verilmesi haqqinda Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 2 dekabr 1982 ci il tarixli Fermani 2020 01 16 at the Wayback Machine anl az saytiXarici kecidlerCelal Allahverdiyev