Narın çayı (qırğ. Нарын дарыясы, ing. Naryın River, rus. Нары́н)- Qırğızıstanda çay. Sırdərya çayının əsas qollarından biridir. Çay Qırğızıstanın ən böyük və ən uzun çayıdır. Qərbə doğru Özbəkistan Repsublikasının Fərganə vadisinə doğru istiqamətlənmişdir. Qırğızıstanla Özbəkistan sərhəddində Qırğızıstanın İsıkgöl, Narın, Cəlalabad və Özbəkistanın vilayətlərindən keçir. Uzunluğu 807 km, Hövzəsinin sahəsi 59 100 km2-dir.
Narın çayı | |
---|---|
qırğ. Нарын дарыясы | |
Ölkələr | |
Regionlar | |
Mənbəyi | Tyan-Şan dağları |
Mənsəbi | Sırdərya |
Uzunluğu | 807 km |
Su sərfi | 429 m³/san |
Hövzəsinin sahəsi | 59 100 km² |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Etimologiyası
Çay adını 1868-ci ildə Rus qarnizonu olan və indi müasir şəhər olan Narın şəhərindən götürmüşdür. Başqa bir ehtimalla Narın qırğız nağıllarında qarın mənasını verir. Monqol dilində isə Günəşli mənasında işlədilir.
Qolları
, , , , , , çayları Narın çayının əsas qollarındandır
Hidroenergetika
Mənbəyi dünyanın ikinci ən böyük dağ gölü olan İsıkgölünün cənubundakı Tyan-Şan dağlarından alan Narın çayı illik su balansı 13.7 km3-dur. Beş dəfə əkin yerlərinin sulanması və enerji istehsalı məqsədililə istifadə edilir.
Narın çayının qolları üstündə bir neçə vacib su anbarı var. Onlardan ən böyüyü 19.9 m³ su ehtiyatına malik . Toktogül su anbarına Kurpsay, Daş-Kumir, Şamaldsay və Uç-Kurgansk su anbarları daxildir. Kambarata-2, At-Başı su anbarları istifadədə, Kambarata 1 və Kambarata 3 su anbarları isə planlaşdırma mərhləsindədir.
Anbarın adı | Operatoru | Maksimum tutumu | Vəziyyəti | Su anbarı | Sahəsi | Həcmi |
---|---|---|---|---|---|---|
Kambarata-1 | 2 300 | Planlaşdırılır | Kambarata-1 | 4 560 | ||
Kambarata-3 | Planlaşdırılır | Kambarata-3 | ||||
Kambarata-2 | 360 | İstifadə edilir | Kambarata-2 | 70 | ||
Kurpsay | 800 | İstifadə edilir | Kurpsay | 12,2 | 370 | |
Şamaldsay | 240 | İstifadə edilir | Şamaldsay | 41 | ||
Daşkömür | 450 | İstifadə edilir | Daşkömür | 140 | ||
Toktogül | 1 200 | İstifadə edilir | Toktogül | 284,3 | 19 500 | |
Uç-Kurgansk | 180 | İstifadə edilir | Uç-Kurgansk | 52,5 |
Çay boyunca sahillərində Qara-Day, Narin vilayətinin Narın və şəhərləri, Cəlalabad vilayətinin Kazarman, Toktogül su anbarı, Qaragöl, Daş-Kumir şəhərləri yerləşir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Characteristics of the Rivers of Naryn River Basin (in Russian) 2021-04-18 at the Wayback Machine İstifadə tarixi:2015-11-7
- "List of major hydroelectric facilities Kyrgyzskoy Republic" 2011-12-09 at the Wayback Machine(PDF) (in Russian). CA Water. İstifadə tarixi:2015-11-8
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Narin cayi qirg Naryn daryyasy ing Naryin River rus Nary n Qirgizistanda cay Sirderya cayinin esas qollarindan biridir Cay Qirgizistanin en boyuk ve en uzun cayidir Qerbe dogru Ozbekistan Repsublikasinin Fergane vadisine dogru istiqametlenmisdir Qirgizistanla Ozbekistan serheddinde Qirgizistanin Isikgol Narin Celalabad ve Ozbekistanin vilayetlerinden kecir Uzunlugu 807 km Hovzesinin sahesi 59 100 km2 dir Narin cayiqirg Naryn daryyasyOlkeler Qirgizistan OzbekistanRegionlar Celalabad vilayetiNarin vilayetiIsikgol vilayetiMenbeyi Tyan San daglariMensebi SirderyaUzunlugu 807 kmSu serfi 429 m sanHovzesinin sahesi 59 100 km Vikianbarda elaqeli mediafayllarEtimologiyasiCay adini 1868 ci ilde Rus qarnizonu olan ve indi muasir seher olan Narin seherinden goturmusdur Basqa bir ehtimalla Narin qirgiz nagillarinda qarin menasini verir Monqol dilinde ise Gunesli menasinda isledilir Qollari caylari Narin cayinin esas qollarindandirHidroenergetikaMenbeyi dunyanin ikinci en boyuk dag golu olan Isikgolunun cenubundaki Tyan San daglarindan alan Narin cayi illik su balansi 13 7 km3 dur Bes defe ekin yerlerinin sulanmasi ve enerji istehsali meqsedilile istifade edilir Merkezi Asiya xeritesinde Narin cayinin yeri Narin cayinin qollari ustunde bir nece vacib su anbari var Onlardan en boyuyu 19 9 m su ehtiyatina malik Toktogul su anbarina Kurpsay Das Kumir Samaldsay ve Uc Kurgansk su anbarlari daxildir Kambarata 2 At Basi su anbarlari istifadede Kambarata 1 ve Kambarata 3 su anbarlari ise planlasdirma merhlesindedir Anbarin adi Operatoru Maksimum tutumu Veziyyeti Su anbari Sahesi HecmiKambarata 1 2 300 Planlasdirilir Kambarata 1 4 560Kambarata 3 Planlasdirilir Kambarata 3Kambarata 2 360 Istifade edilir Kambarata 2 70Kurpsay 800 Istifade edilir Kurpsay 12 2 370Samaldsay 240 Istifade edilir Samaldsay 41Daskomur 450 Istifade edilir Daskomur 140Toktogul 1 200 Istifade edilir Toktogul 284 3 19 500Uc Kurgansk 180 Istifade edilir Uc Kurgansk 52 5 Cay boyunca sahillerinde Qara Day Narin vilayetinin Narin ve seherleri Celalabad vilayetinin Kazarman Toktogul su anbari Qaragol Das Kumir seherleri yerlesir Hemcinin baxNarin vilayeti Narin seher IstinadlarCharacteristics of the Rivers of Naryn River Basin in Russian 2021 04 18 at the Wayback Machine Istifade tarixi 2015 11 7 List of major hydroelectric facilities Kyrgyzskoy Republic 2011 12 09 at the Wayback Machine PDF in Russian CA Water Istifade tarixi 2015 11 8