Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Büveyhilər — 934-cü ildən 1062-ci ilə qədər əsasən İraq, mərkəzi və cənubi İran üzərində hökmranlıq edən Deylam mənşəli şiə İran sülaləsi idi. Bölgədəki digər İran sülalələrinin yüksəlişi ilə birlikdə Büveyhilərin hakimiyyətinin təqribən əsri İran tarixində bəzən "İran İntermezzo" adlandırılan dövr müsəlmanların Farsları fəth etməsindən sonra Abbasi Xilafətinin hakimiyyəti ilə Səlcuq İmperatorluğu arasında bir fasilə idi.
Tarixi
İranda hökm sürən 945-ci ildə Bağdada suveren oldular. Bundan sonra Abbasi xəlifələri Büveyhilerin icazəsiylə başda qala bildilər. Xəlifə Qaimin (1031–1075) çağırışı üzərinə Böyük Səlcuqlu dövləti hökmdarı Toğrul bəy, 1055-ci ildə Büveyhileri Bağdaddan çıxardı və Abbasilərə yenidən möhtərəmlik qazandırdı.
Sülalənin hökmdarları
Boyük hökmdarlar
Büveyh hökmdarları dövləti əsasən Fars, Cibal və İraqı idarə etmişlər. Ölke üç yerə bölünmüş olduğundan üç ayrı hökmdar tərəfindən idarə edilirdi.
Fars qolu
- İmadüddövlə 934–949
- Adudüddövlə 949–983
- Şerefüddevlə 983–989
- Samsamüddevle 989–998
- Behâüddevle 998–1012
- Sultânüddevle 1012–1024
- Əbu Kalicar 1024–1048
- Abu Mansur Fülâd Sütûn 1048–1055
Səlcuqlulara daxil olmuşdur.
Rey qolu
- Ruknüddevle 935–976
- Fahrüddevle 976–980
- Muayyadüddevle 980–983
- Fahrüddevle (tekrar) 984–997
- Mecdüddevle 997–1029
daxil olmuşdur.
İraq qolu
- Müizzüddevle 945–967
- Izzüddevle 966–978
- Adudüddevle 978–983
- Samsâmüddevle 983–987
- Şerefüddevle 987–989
- Behâüddevle 989–1012
- Sultânüddevle 1012–1021
- Müşerrefüddevle 1021–1025
- Celâlüddevle 1025–1044
- Ebû Kalicar 1044–1048
- El-Melikü’r-Rahim 1048–1055
Səlcuqlulara daxil olmuşdur.
Kiçik hökmdarlar
Bəzi kiçik bölgələri idarə esən Büveyhi hökmdarlarıdır.
Bəsrə Büveyhləri
- Ziyaəddövlə 980-?
Fars Büveyhlərinə qatılmışdır.
Həmədan Büveyhləri
- Muayyadüddevle 976–983
- Şamsüdevle 997–1021
- Samaüddevle 1021–1024
Kerman Büveyhleri
- Kavamüddevle 1012–1028
Fars Büveyhlərinə qatılmışdır.
Xuzistan Büveyhleri
- Tacüddevle 980-?
Fars Büveyhlərinə qatılmışdır.
Xarici keçidlər
- İran Ansiklopedisi
- Sajjadi, Sadeq; Asatryan, Mushegh; Melvin-Koushki, Matthew. "Būyids". In Madelung, Wilferd; Daftary, Farhad (eds.). Encyclopaedia Islamica Online. Brill Online.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-06-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-01-10.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Buveyhiler 934 cu ilden 1062 ci ile qeder esasen Iraq merkezi ve cenubi Iran uzerinde hokmranliq eden Deylam menseli sie Iran sulalesi idi Bolgedeki diger Iran sulalelerinin yukselisi ile birlikde Buveyhilerin hakimiyyetinin teqriben esri Iran tarixinde bezen Iran Intermezzo adlandirilan dovr muselmanlarin Farslari feth etmesinden sonra Abbasi Xilafetinin hakimiyyeti ile Selcuq Imperatorlugu arasinda bir fasile idi Buveyhiler 970 TarixiIranda hokm suren 945 ci ilde Bagdada suveren oldular Bundan sonra Abbasi xelifeleri Buveyhilerin icazesiyle basda qala bildiler Xelife Qaimin 1031 1075 cagirisi uzerine Boyuk Selcuqlu dovleti hokmdari Togrul bey 1055 ci ilde Buveyhileri Bagdaddan cixardi ve Abbasilere yeniden mohteremlik qazandirdi Sulalenin hokmdarlariBoyuk hokmdarlar Buveyh hokmdarlari dovleti esasen Fars Cibal ve Iraqi idare etmisler Olke uc yere bolunmus oldugundan uc ayri hokmdar terefinden idare edilirdi Fars qolu Imaduddovle 934 949 Adududdovle 949 983 Serefuddevle 983 989 Samsamuddevle 989 998 Behauddevle 998 1012 Sultanuddevle 1012 1024 Ebu Kalicar 1024 1048 Abu Mansur Fulad Sutun 1048 1055 Selcuqlulara daxil olmusdur Rey qolu Ruknuddevle 935 976 Fahruddevle 976 980 Muayyaduddevle 980 983 Fahruddevle tekrar 984 997 Mecduddevle 997 1029 daxil olmusdur Iraq qolu Muizzuddevle 945 967 Izzuddevle 966 978 Adududdevle 978 983 Samsamuddevle 983 987 Serefuddevle 987 989 Behauddevle 989 1012 Sultanuddevle 1012 1021 Muserrefuddevle 1021 1025 Celaluddevle 1025 1044 Ebu Kalicar 1044 1048 El Meliku r Rahim 1048 1055 Selcuqlulara daxil olmusdur Kicik hokmdarlar Bezi kicik bolgeleri idare esen Buveyhi hokmdarlaridir Besre Buveyhleri Ziyaeddovle 980 Fars Buveyhlerine qatilmisdir Hemedan Buveyhleri Muayyaduddevle 976 983 Samsudevle 997 1021 Samauddevle 1021 1024 Kerman Buveyhleri Kavamuddevle 1012 1028 Fars Buveyhlerine qatilmisdir Xuzistan Buveyhleri Tacuddevle 980 Fars Buveyhlerine qatilmisdir Xarici kecidlerIran AnsiklopedisiSajjadi Sadeq Asatryan Mushegh Melvin Koushki Matthew Buyids In Madelung Wilferd Daftary Farhad eds Encyclopaedia Islamica Online Brill Online Arxivlenmis suret 2022 06 05 tarixinde Istifade tarixi 2022 01 10