Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qafqaz Diyar Komitəsi — Rusiya Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının (RK(b)P) Cənubi və Şimali Qafqaz bolşevik təşkilatlarına rəhbərlik edən orqanı.
Haqqında
Rusiya Sosial Demokrat Fəhlə (bolşevik) Partiyası Qafqaz təşkilatlarının 1-ci qurultayında (Tiflis, 1917, 2–7 (15–20) oktyabr) yaradılmışdı. Oktyabr çevrilişindən (1917) sonra Cənubi Qafqazın Rusiyadan ayrılması əleyhinə çıxış etmiş və Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası (RSFSR) Xalq Komissarları Soveti hakimiyyətinin tanınması tələbini irəli sürmüşdü. Zaqafqaziya komissarlığını tanımaqdan və Zaqafqaziya seyminin işində iştirakdan imtina etmişdi. QDK Qafqazda sovet hakimiyyəti qurulmasına bilavasitə rəhbərlik edirdi. 1919-cu ilin mayında QDK tərəfindən hazırlanan və Bakıda keçirilən RK(b)P 2-ci cənubi Qafqaz konfransında "Müstəqil Sovet Azərbaycanı uğrunda" şüarı qəbul olunmamışdı. Lakin mayın sonunda QDK bu şüarla razılaşmışdı. Komitənin Bakı bürosu Azərbaycan Kommunist Partiyasının yaradılması təklifi ilə çıxış etmişdi. Məsələnin müzakirəsi RK(b)P Mərkəzi Komitəsinə verilmişdi. 1919-cu ilin avqustu-1920-ci ilin yanvarında RK(b)P MK siyasi bürosu və təşkilat bürosu, Lenin başda olmaqla, Qafqazda partiya və milli quruculuq məsələsini 8 dəfə müzakirə etmiş, QDK-nın rəhbərliyi ilə Azərbaycanın, Ermənistan və Gürcüstan kommunist partiyalarının yaradılmasına razılığını bildirmişdi. S. Şaumyan, A. Ş. Mikoyan, A. A. Bekzadyan, I. Anaşkin, S. Buaçidze, P. Caparidze, F. Maxaradze, M. Hüseynov, D. Bünyadzadə və başqaları müxtəlif vaxtlarda QDK-nın üzvü olmuşlar. 1920-ci ilin fevralında Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) partiyası yaradılmışdı. QDK Azərbaycanda və Gürcüstanda müstəqil milli hökumətlərə qarşı təxribatlar törədilməsinə, hərbi-siyasi kəşfiyyatın təşkilinə bilavasitə rəhbərlik edirdi. Komitə 1920-ci ilin yanvarında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini devirmək üçün silahlı üsyan haqqında məsələ müzakirə etmiş, yanvarın sonunda Bakı bürosunun qərarı ilə hakimiyyət çevrilişini təşkil etmək məqsədilə mərkəzi hərbi qərargah yaratmışdı. Nəticədə, 1920-ci il aprelin 28-də yerli bolşevik təşkilatlarının xəyanəti və 11-ci Qırmızı ordunun təcavüzü ilə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti süqut etdi. RK(b)P MK-nın qərarı ilə 1920-ci ilin mayında QDK-nin fəaliyyəti dayandırıldı, MK-nın Qafqaz bürosu yaradıldı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı: "Lider". 2005. səh. 100. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qafqaz Diyar Komitesi Rusiya Kommunist bolsevikler Partiyasinin RK b P Cenubi ve Simali Qafqaz bolsevik teskilatlarina rehberlik eden orqani HaqqindaRusiya Sosial Demokrat Fehle bolsevik Partiyasi Qafqaz teskilatlarinin 1 ci qurultayinda Tiflis 1917 2 7 15 20 oktyabr yaradilmisdi Oktyabr cevrilisinden 1917 sonra Cenubi Qafqazin Rusiyadan ayrilmasi eleyhine cixis etmis ve Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasi RSFSR Xalq Komissarlari Soveti hakimiyyetinin taninmasi telebini ireli surmusdu Zaqafqaziya komissarligini tanimaqdan ve Zaqafqaziya seyminin isinde istirakdan imtina etmisdi QDK Qafqazda sovet hakimiyyeti qurulmasina bilavasite rehberlik edirdi 1919 cu ilin mayinda QDK terefinden hazirlanan ve Bakida kecirilen RK b P 2 ci cenubi Qafqaz konfransinda Musteqil Sovet Azerbaycani ugrunda suari qebul olunmamisdi Lakin mayin sonunda QDK bu suarla razilasmisdi Komitenin Baki burosu Azerbaycan Kommunist Partiyasinin yaradilmasi teklifi ile cixis etmisdi Meselenin muzakiresi RK b P Merkezi Komitesine verilmisdi 1919 cu ilin avqustu 1920 ci ilin yanvarinda RK b P MK siyasi burosu ve teskilat burosu Lenin basda olmaqla Qafqazda partiya ve milli quruculuq meselesini 8 defe muzakire etmis QDK nin rehberliyi ile Azerbaycanin Ermenistan ve Gurcustan kommunist partiyalarinin yaradilmasina raziligini bildirmisdi S Saumyan A S Mikoyan A A Bekzadyan I Anaskin S Buacidze P Caparidze F Maxaradze M Huseynov D Bunyadzade ve basqalari muxtelif vaxtlarda QDK nin uzvu olmuslar 1920 ci ilin fevralinda Azerbaycan Kommunist bolsevikler partiyasi yaradilmisdi QDK Azerbaycanda ve Gurcustanda musteqil milli hokumetlere qarsi texribatlar toredilmesine herbi siyasi kesfiyyatin teskiline bilavasite rehberlik edirdi Komite 1920 ci ilin yanvarinda Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetini devirmek ucun silahli usyan haqqinda mesele muzakire etmis yanvarin sonunda Baki burosunun qerari ile hakimiyyet cevrilisini teskil etmek meqsedile merkezi herbi qerargah yaratmisdi Neticede 1920 ci il aprelin 28 de yerli bolsevik teskilatlarinin xeyaneti ve 11 ci Qirmizi ordunun tecavuzu ile Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti suqut etdi RK b P MK nin qerari ile 1920 ci ilin mayinda QDK nin fealiyyeti dayandirildi MK nin Qafqaz burosu yaradildi Hemcinin baxAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Qafqaz Islam OrdusuIstinadlarAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider 2005 seh 100 ISBN 9952 417 44 4