Bu məqaləni lazımdır. |
Sitozin — Sitosin adenin, quanin və timin (RNT-də urasil) ilə birlikdə DNT və RNT-də olan dörd əsas əsasdan biridir. Heterosiklik aromatik halqalı və bir-birinə qoşulmuş iki əvəzedici (4-cü vəziyyətdə amino qrupu və 2-ci vəziyyətdə keto qrupu) olan bir pirimidin törəməsidir. Sitozin nukleosidi sitidindir. Vatson-Krik baza cütləşməsində, guanin ilə üç hidrogen əlaqəsi meydana gətirir.
Tarixi
Sitozin, 1894-cü ildə dana timus toxumasından hidroliz edildikdə Albret Kossel və Albert Neumann tərəfindən kəşf edildi və adlandırıldı. Quruluş 1903-cü ildə təklif edilmiş və eyni il laboratoriyada sintez edilmişdir (və beləliklə təsdiq edilmişdir). 1998-ci ildə Oksford Universitetinin tədqiqatçıları Deutch-Joss alqoritmini iki kubitlik bir nüvə maqnit rezonans kvant kompüterində (NMRQC) tətbiq etdikdə, kvant məlumatlarının işlənməsinin erkən nümayişində sitozin istifadə edildi. 2015-ci ilin mart ayında NASA alimləri kosmik laboratoriya şəraitində pirimidindən urasil və timinlə birlikdə sitozin meydana gəldiyini bildirdilər, bunun mənşəyi bilinməsə də meteoritlərdə pirimidin olduğu üçün maraq doğurur.
Kimyəvi reaksiyalar
Sitosin DNT-nin, RNT-nin və ya nükleotidin bir hissəsi kimi tapıla bilər. Sitidin trifosfat (STP) olaraq fermentlər üçün kofaktor rolunu oynaya bilər və adenozin difosfatı (ADP) adenozin trifosfata çevirmək üçün fosfatı nəql edə bilər. DNT və RNT-də sitozin quaninlə bağlıdır. Bununla birlikdə, təbii olaraq qeyri-sabitdir və urasilə (spontan deaminasiya) çevrilə bilər. Bu, urasili DNT-də parçalayan urasil qlikosilaz kimi DNT bərpa fermentləri tərəfindən düzəldilmədikdə bir nöqtə mutasiyasına səbəb ola bilər. Sitosin, DNT metiltransferaz adlanan bir ferment tərəfindən 5-metilsitozinə metil edilə bilər və ya 5-hidroksimetilsitozin meydana gətirmək üçün metil və hidroksilləşdirilə bilər. Sitosin və 5-metilsitozinin (urasil və timinə qədər) deaminasiya dərəcəsindəki fərq bisülfit sıralamasının əsasını təşkil edir.
Bioloji funksiya
RNT kodonunda üçüncüsü olduqda, sitosin urasil ilə sinonimdir, çünki üçüncü baza kimi dəyişdirilə bilirlər. Kodonda üçüncü baza ikinci baza kimi tapıldıqda, hər zaman dəyişdirilə bilər. Məsələn, üçüncü bazadan asılı olmayaraq bütün USU, USS, USA və USQ serindir. APOBEC sitozin deaminaz ailəsi tərəfindən sitozin və ya 5-metilsitozinin aktiv enzimatik deaminasiyası, müxtəlif hüceyrə prosesləri və orqanizmin təkamülü üçün həm müsbət, həm də mənfi nəticələrə səbəb ola bilər . Digər tərəfdən, deaminasiyanın 5-hidroksimetilsitozin üzərində təsiri daha az öyrənilmişdir.
Nəzəri aspektlər
Sitosin meteoritlərdə tapılmadı, bu RNT və DNT-nin ilk zəncirlərinin bu bina blokunu əldə etmək üçün başqa bir yerə baxılması lazım olduğunu göstərir. Sitosin, ehtimal ki, meteoritin bəzi ana cisimlərində əmələ gəldi, lakin urasilə təsirli deaminasiya reaksiyası səbəbiylə bu cisimlərdə tutulmadı.
İstinadlar
- A. Kossel and Albert Neumann (1894) "Darstellung und Spaltungsprodukte der Nucleïnsäure (Adenylsäure)" 2021-12-04 at the Wayback Machine (Preparation and cleavage products of nucleic acids (adenic acid)), Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft zu Berlin, 27 : 2215–2222. The name "cytosine" is coined on page 2219: " … ein Produkt von basischen Eigenschaften, für welches wir den Namen "Cytosin" vorschlagen." (… a product with basic properties, for which we suggest the name "cytosine".)
- Marlaire, Ruth. "NASA Ames Reproduces the Building Blocks of Life in Laboratory". NASA. 3 March 2015. 5 March 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 5 March 2015.
- Kossel, A.; Steudel, H. Z. "Weitere Untersuchungen über das Cytosin". Physiol. Chem. 38 (1–2). 1903: 49–59. doi:10.1515/bchm2.1903.38.1-2.49. 2022-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-20.
- Jones, J.A.; M. Mosca. . J. Chem. Phys. 109 (5). 1998-08-01: 1648–1653. arXiv:quant-ph/9801027. Bibcode:1998JChPh.109.1648J. doi:10.1063/1.476739. 2008-06-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-10-18.
- Hayatsu, Hikoya. "Discovery of bisulfite-mediated cytosine conversion to uracil, the key reaction for DNA methylation analysis — A personal account". Proceedings of the Japan Academy. Series B, Physical and Biological Sciences. 84 (8). 2008: 321–330. Bibcode:2008PJAB...84..321H. doi:10.2183/pjab.84.321. ISSN 0386-2208. PMC 3722019. PMID 18941305.
- Hayatsu, Hikoya. "Discovery of bisulfite-mediated cytosine conversion to uracil, the key reaction for DNA methylation analysis — A personal account". Proceedings of the Japan Academy. Series B, Physical and Biological Sciences. 84 (8). 2008: 321–330. Bibcode:2008PJAB...84..321H. doi:10.2183/pjab.84.321. ISSN 0386-2208. PMC 3722019. PMID 18941305.
- Tasker, Elizabeth. "Did the Seeds of Life Come from Space?". Scientific American Blog Network. 2017-07-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-11-24.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Sitozin Sitosin adenin quanin ve timin RNT de urasil ile birlikde DNT ve RNT de olan dord esas esasdan biridir Heterosiklik aromatik halqali ve bir birine qosulmus iki evezedici 4 cu veziyyetde amino qrupu ve 2 ci veziyyetde keto qrupu olan bir pirimidin toremesidir Sitozin nukleosidi sitidindir Vatson Krik baza cutlesmesinde guanin ile uc hidrogen elaqesi meydana getirir TarixiSitozin 1894 cu ilde dana timus toxumasindan hidroliz edildikde Albret Kossel ve Albert Neumann terefinden kesf edildi ve adlandirildi Qurulus 1903 cu ilde teklif edilmis ve eyni il laboratoriyada sintez edilmisdir ve belelikle tesdiq edilmisdir 1998 ci ilde Oksford Universitetinin tedqiqatcilari Deutch Joss alqoritmini iki kubitlik bir nuve maqnit rezonans kvant komputerinde NMRQC tetbiq etdikde kvant melumatlarinin islenmesinin erken numayisinde sitozin istifade edildi 2015 ci ilin mart ayinda NASA alimleri kosmik laboratoriya seraitinde pirimidinden urasil ve timinle birlikde sitozin meydana geldiyini bildirdiler bunun menseyi bilinmese de meteoritlerde pirimidin oldugu ucun maraq dogurur Kimyevi reaksiyalarSitosin DNT nin RNT nin ve ya nukleotidin bir hissesi kimi tapila biler Sitidin trifosfat STP olaraq fermentler ucun kofaktor rolunu oynaya biler ve adenozin difosfati ADP adenozin trifosfata cevirmek ucun fosfati neql ede biler DNT ve RNT de sitozin quaninle baglidir Bununla birlikde tebii olaraq qeyri sabitdir ve urasile spontan deaminasiya cevrile biler Bu urasili DNT de parcalayan urasil qlikosilaz kimi DNT berpa fermentleri terefinden duzeldilmedikde bir noqte mutasiyasina sebeb ola biler Sitosin DNT metiltransferaz adlanan bir ferment terefinden 5 metilsitozine metil edile biler ve ya 5 hidroksimetilsitozin meydana getirmek ucun metil ve hidroksillesdirile biler Sitosin ve 5 metilsitozinin urasil ve timine qeder deaminasiya derecesindeki ferq bisulfit siralamasinin esasini teskil edir Bioloji funksiyaRNT kodonunda ucuncusu olduqda sitosin urasil ile sinonimdir cunki ucuncu baza kimi deyisdirile bilirler Kodonda ucuncu baza ikinci baza kimi tapildiqda her zaman deyisdirile biler Meselen ucuncu bazadan asili olmayaraq butun USU USS USA ve USQ serindir APOBEC sitozin deaminaz ailesi terefinden sitozin ve ya 5 metilsitozinin aktiv enzimatik deaminasiyasi muxtelif huceyre prosesleri ve orqanizmin tekamulu ucun hem musbet hem de menfi neticelere sebeb ola biler Diger terefden deaminasiyanin 5 hidroksimetilsitozin uzerinde tesiri daha az oyrenilmisdir Nezeri aspektlerSitosin meteoritlerde tapilmadi bu RNT ve DNT nin ilk zencirlerinin bu bina blokunu elde etmek ucun basqa bir yere baxilmasi lazim oldugunu gosterir Sitosin ehtimal ki meteoritin bezi ana cisimlerinde emele geldi lakin urasile tesirli deaminasiya reaksiyasi sebebiyle bu cisimlerde tutulmadi IstinadlarA Kossel and Albert Neumann 1894 Darstellung und Spaltungsprodukte der Nucleinsaure Adenylsaure 2021 12 04 at the Wayback Machine Preparation and cleavage products of nucleic acids adenic acid Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft zu Berlin 27 2215 2222 The name cytosine is coined on page 2219 ein Produkt von basischen Eigenschaften fur welches wir den Namen Cytosin vorschlagen a product with basic properties for which we suggest the name cytosine Marlaire Ruth NASA Ames Reproduces the Building Blocks of Life in Laboratory NASA 3 March 2015 5 March 2015 tarixinde Istifade tarixi 5 March 2015 Kossel A Steudel H Z Weitere Untersuchungen uber das Cytosin Physiol Chem 38 1 2 1903 49 59 doi 10 1515 bchm2 1903 38 1 2 49 2022 05 17 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 20 Jones J A M Mosca J Chem Phys 109 5 1998 08 01 1648 1653 arXiv quant ph 9801027 Bibcode 1998JChPh 109 1648J doi 10 1063 1 476739 2008 06 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2007 10 18 Hayatsu Hikoya Discovery of bisulfite mediated cytosine conversion to uracil the key reaction for DNA methylation analysis A personal account Proceedings of the Japan Academy Series B Physical and Biological Sciences 84 8 2008 321 330 Bibcode 2008PJAB 84 321H doi 10 2183 pjab 84 321 ISSN 0386 2208 PMC 3722019 PMID 18941305 Hayatsu Hikoya Discovery of bisulfite mediated cytosine conversion to uracil the key reaction for DNA methylation analysis A personal account Proceedings of the Japan Academy Series B Physical and Biological Sciences 84 8 2008 321 330 Bibcode 2008PJAB 84 321H doi 10 2183 pjab 84 321 ISSN 0386 2208 PMC 3722019 PMID 18941305 Tasker Elizabeth Did the Seeds of Life Come from Space Scientific American Blog Network 2017 07 20 tarixinde Istifade tarixi 2016 11 24