Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Nuakşot — Mavritaniyanın paytaxtı.
| Nuakşot | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Mərkəzin hündürlüyü | 7 ± 1 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Digər | |
| crn.mr/fr/ crn.mr/index.php | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Nuakşot Qərbi Afrikanın şimal-qərbində yerləşən Mavritaniya İslam Respublikasının paytaxtı olmaqla bərabər, həm də ölkənin ən böyük şəhəridir. Bərbər dilindən tərcümədə "Küləklər diyarı" mənasını verən Nuakşot şəhəri Atlantik okeanının sahili boyunca uzanır. Şəhərin mərkəzi sahildən təqribən 5 km aralıda yerləşir.
Tarixi
Müasir Mavritaniya ərazisi uzun müddət müxtəlif iri dövlətlərin tərkibində olmuşdur. Burada əsasən köçəri xalqlar yaşadığından ölkə ərazisində heç bir şəhər olmamışdır. XIX əsrdə fransızlar Mavritaniyanı öz koloniyalarına çevirmişlər. Fransız müstəmləkəçiliyi dövründə ölkə indiki Seneqal ərazisindın idarə edildiyi üçün Mavritaniya müstəqilliyini əldə etdiyi zaman qarşıda paytaxtın seçilməsi problemi dururdu. Odur ki, əsası XX əsrin əvvəlində qoyulmuş və əvvəllər kiçik balıqçı qəsəbəsi olan Nuakşot 1957-ci ildən tikilməyə başlamış və 1960-cı il noyabrın 28–də ölkənin paytaxtı elan edilmişdir. Hər il 28 noyabr - Müstəqillik günü milli bayram kimi qeyd olunur. Qeyd etmək lazımdır ki, bu şəhər heç bir xüsusi və diqqətəlayiq cəhəti ilə seçilmir. 1973-cü ildən başlayaraq şəhər bölgələrə ayrılmış və 1986-cı ildə bölgələrin sayı doqquza çatdırılmışdır. Hazırda şəhər 53 rayon və 208 kommunaya bölünür.
Ölkənin ən iri şəhəri və eyni zamanda mədəni və iqtisadi mərkəzi olan Nuakşot demək olar ki, iki hissəyə ayrılıb: qədim və müasir. Qədim hissə hələ də "ksar" adlanır. Bu söz ərəb dilindən tərcümədə "möhkəmləndirilmiş şəhər" deməkdir. Belə ki, burada fransız hərbi postunun qarşısında mavrların yaşadığı kiçik kənd olmuşdur. Ksar paytaxta daxil edilsə də, öz xarici görkəmini saxlaya bilib. Şəhərin bu hissəsində evlər gildən tikilmiş və daxili həyətlərə malikdirlər. Yeni şəhər isə daha müasir görünüşə malikdir. Burada küçələr asfalt döşənmiş və iki-üç mərtəbəli evlərlə əhatələnmişdir. Nadir hallarda çoxmərtəbəli evlərə də rast gəlmək mümkündür. Burada müasir ictimai və yaşayış binalarının memarlığı mavritaniya memarlığının ənənəvi elementləri ilə vəhdət təşkil edir. Bütün şəhər demək olar ki, milli ənənəvi üslubda inşa edilmiş iki mərtəbəli evlərdən ibarətdir. Bu evlərin fonunda avropa üslubunda inşa edilmiş ictimai və inzibati binalar ayrıca seçilir: Milli Məclis, Ədliyyə sarayı, Prezident iqamətgahı və s.
Nuakşotda yerli xalqların tarixi və mədəniyyəti ilə tanış edən Milli muzey və eyni zamanda Xalça mərkəzi də mövcuddur. Şəhərində ən maraqlı yerlərindən biri Atlantik okeanının sualtı dünyasını təəssüratını yaradan nəhəng akvariumdur.
Şəhərdə əsas göstəricilər şəhərin mərkəzi iri küçələrində yerləşir. Bu cəhətdən iki minarəli baş məscid ibadətgah olmaqla yanaşı, həm də əvəzsiz orientir rolu oynayır. Şəhərin tam mərkəzində yerləşməklə onu iki yerə bölən bu məscid Səudiyyə Ərəbistanından olan vəsait hesabına inşa edilmişdir.
Paytaxtda Mədən işi və sənayesi direksiyası, Qida, metal və ağac emalı sənayesi, dəniz limanı və Beynəlxalq aeroport, Elmlər İnstitutu, Milli İnzibati Məktəb (1966), Mərkəzi ictimai kitabxana, Milli kitabxana, Pedaqoji institut (1971) və universitet (1983), fəaliyyət göstərir. İslam Tədqiqatı İnstitutunda isə Quran dəyərləri, İslam hüququ və tarixi öyrədilir.
Liman şəhəri olan Nuakşotda əhalinin əsas gəlir mənbəyi balıqçılıq və xırda baş heyvandarlıqdır. De Peş portu əsas balıqçılıq limanlarındandır. Liman daxili ticarət, ixracat və xırda balıqçılığın inkişafında vacib rol oynayır. Bazarlardakı balıq piştaxtaları Mavritaniyanın sahil sularının zənginliyinin əsas göstəricisidir.
Şəhərin iqlimi səhra və tropikdir, axar çay yoxdur. Buna görə də şəhərin bitki örtüyü az sayda səhra növləri ilə təmsil olunur. Səhradan daim isti, quru küləklər əsdiyi üçün şəhərdə yağıntı çox az olur.
Nuakşotun turistləri cəlb edən çimərlikləri onun iqtisadi inkişafında əvəzedilməz rol oynayır. Turizm infrostrukturu kifayət qədər inkişaf etmişdir. Eyni zamanda ölkə ərazisindən beynəlxalq marşrutu keçir. Bu da önəmli mərasim də ölkəyə turistlərin diqqətini cəlb edən məqamlardandır.
Mavritaniyanın əhalisi 2,511 milyon nəfərdir ki, onun da 600 minə yaxını paytaxt əhalisinin payına düşür. Əhalinin 75%-i ərəb və bərbərlərdən ibarətdir. Qalan hissə isə neqroid irqinin nümayəndələridir (voloflar, tukulerlər, soninkelər). Ölkədə rəsmi din islamdır, əhalinin də 99,6%-i müsəlmandır. Burada islam VIII əsrdən yayılmağa başlamışdır. Qeyd edək ki, əhalinin 0,1 faizi yerli inanclara etiqad edir (fetişizm, animalizm, təbiət qüvvələri və s.). XVI-XVII əsrlərdə yayılmağa başlayan xristianlıq isə kiçik bir icmanın inancını təşkil edir. Rəsmi dil isə ərəb və fransız dilləridir.
Təhsil səviyyəsinin son göstəricisi bütün əhalinin 41,7%-ni təşkil edir (51,8% kişi və 31,9% qadın). 2002–ci ilin mart ayında Nuakşotda elm və texnologiya üzrə ikinci Afrika sammiti və yenə həmin ilin mayında paytaxtda Beynəlxalq kitab salonu keçirilmişdir. Burada ərəb ölkələrindən 97 nəşriyyat iştirak etmişdir. Əslində bu ölkədə təhsil səviyyəsini qaldırmaq məqsədilə keçirilən tədbirlər sırasına daxildir. Paytaxtda yerləşən nəşriyyatlarda qəzetlər ərəb və fransız dillərində nəşr olunur. Misal olaraq: hökumət qəzeti "Al-Chaab" (azərb. "Xalq"), həftəlik müstəqil qəzet "Nouakchott-Info" (azərb. "Nuakşot–İnfo") və s. Mavritaniya informasiya agentliyi də 1975–ci ildən Nuakşotda fəaliyyət göstərir.
Mavritaniyanın digər ərazilərinə nisbətən o qədər də qədim və tarixi olmayan Nuakşot Mavritaniyanın müasir inkişafında başlıca rol oynayır. Onun İslam mədəniyyəti paytaxtı seçilməsi də bu cəhətdən vacib məqamlardandır.
Qardaş şəhərlər
 | Mavritaniya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
- archINFORM (alm.). 1994.
- https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mr.html.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Nuaksot Mavritaniyanin paytaxti Nuaksot18 05 08 sm e 15 58 42 q u Olke MavritaniyaTarixi ve cografiyasiSahesi 1 035 995 244 m Merkezin hundurluyu 7 1 mSaat qursagi UTC 0EhalisiEhalisi 1 315 000 nef 2020 Digercrn mr fr crn mr index phpXeriteni goster gizle Nuaksot Vikianbarda elaqeli mediafayllar Nuaksot Qerbi Afrikanin simal qerbinde yerlesen Mavritaniya Islam Respublikasinin paytaxti olmaqla beraber hem de olkenin en boyuk seheridir Berber dilinden tercumede Kulekler diyari menasini veren Nuaksot seheri Atlantik okeaninin sahili boyunca uzanir Seherin merkezi sahilden teqriben 5 km aralida yerlesir TarixiMuasir Mavritaniya erazisi uzun muddet muxtelif iri dovletlerin terkibinde olmusdur Burada esasen koceri xalqlar yasadigindan olke erazisinde hec bir seher olmamisdir XIX esrde fransizlar Mavritaniyani oz koloniyalarina cevirmisler Fransiz mustemlekeciliyi dovrunde olke indiki Seneqal erazisindin idare edildiyi ucun Mavritaniya musteqilliyini elde etdiyi zaman qarsida paytaxtin secilmesi problemi dururdu Odur ki esasi XX esrin evvelinde qoyulmus ve evveller kicik baliqci qesebesi olan Nuaksot 1957 ci ilden tikilmeye baslamis ve 1960 ci il noyabrin 28 de olkenin paytaxti elan edilmisdir Her il 28 noyabr Musteqillik gunu milli bayram kimi qeyd olunur Qeyd etmek lazimdir ki bu seher hec bir xususi ve diqqetelayiq ceheti ile secilmir 1973 cu ilden baslayaraq seher bolgelere ayrilmis ve 1986 ci ilde bolgelerin sayi doqquza catdirilmisdir Hazirda seher 53 rayon ve 208 kommunaya bolunur Olkenin en iri seheri ve eyni zamanda medeni ve iqtisadi merkezi olan Nuaksot demek olar ki iki hisseye ayrilib qedim ve muasir Qedim hisse hele de ksar adlanir Bu soz ereb dilinden tercumede mohkemlendirilmis seher demekdir Bele ki burada fransiz herbi postunun qarsisinda mavrlarin yasadigi kicik kend olmusdur Ksar paytaxta daxil edilse de oz xarici gorkemini saxlaya bilib Seherin bu hissesinde evler gilden tikilmis ve daxili heyetlere malikdirler Yeni seher ise daha muasir gorunuse malikdir Burada kuceler asfalt dosenmis ve iki uc mertebeli evlerle ehatelenmisdir Nadir hallarda coxmertebeli evlere de rast gelmek mumkundur Burada muasir ictimai ve yasayis binalarinin memarligi mavritaniya memarliginin enenevi elementleri ile vehdet teskil edir Butun seher demek olar ki milli enenevi uslubda insa edilmis iki mertebeli evlerden ibaretdir Bu evlerin fonunda avropa uslubunda insa edilmis ictimai ve inzibati binalar ayrica secilir Milli Meclis Edliyye sarayi Prezident iqametgahi ve s Nuaksotda yerli xalqlarin tarixi ve medeniyyeti ile tanis eden Milli muzey ve eyni zamanda Xalca merkezi de movcuddur Seherinde en maraqli yerlerinden biri Atlantik okeaninin sualti dunyasini teessuratini yaradan neheng akvariumdur Seherde esas gostericiler seherin merkezi iri kucelerinde yerlesir Bu cehetden iki minareli bas mescid ibadetgah olmaqla yanasi hem de evezsiz orientir rolu oynayir Seherin tam merkezinde yerlesmekle onu iki yere bolen bu mescid Seudiyye Erebistanindan olan vesait hesabina insa edilmisdir Paytaxtda Meden isi ve senayesi direksiyasi Qida metal ve agac emali senayesi deniz limani ve Beynelxalq aeroport Elmler Institutu Milli Inzibati Mekteb 1966 Merkezi ictimai kitabxana Milli kitabxana Pedaqoji institut 1971 ve universitet 1983 fealiyyet gosterir Islam Tedqiqati Institutunda ise Quran deyerleri Islam huququ ve tarixi oyredilir Liman seheri olan Nuaksotda ehalinin esas gelir menbeyi baliqciliq ve xirda bas heyvandarliqdir De Pes portu esas baliqciliq limanlarindandir Liman daxili ticaret ixracat ve xirda baliqciligin inkisafinda vacib rol oynayir Bazarlardaki baliq pistaxtalari Mavritaniyanin sahil sularinin zenginliyinin esas gostericisidir Seherin iqlimi sehra ve tropikdir axar cay yoxdur Buna gore de seherin bitki ortuyu az sayda sehra novleri ile temsil olunur Sehradan daim isti quru kulekler esdiyi ucun seherde yaginti cox az olur Nuaksotun turistleri celb eden cimerlikleri onun iqtisadi inkisafinda evezedilmez rol oynayir Turizm infrostrukturu kifayet qeder inkisaf etmisdir Eyni zamanda olke erazisinden beynelxalq marsrutu kecir Bu da onemli merasim de olkeye turistlerin diqqetini celb eden meqamlardandir Mavritaniyanin ehalisi 2 511 milyon neferdir ki onun da 600 mine yaxini paytaxt ehalisinin payina dusur Ehalinin 75 i ereb ve berberlerden ibaretdir Qalan hisse ise neqroid irqinin numayendeleridir voloflar tukulerler soninkeler Olkede resmi din islamdir ehalinin de 99 6 i muselmandir Burada islam VIII esrden yayilmaga baslamisdir Qeyd edek ki ehalinin 0 1 faizi yerli inanclara etiqad edir fetisizm animalizm tebiet quvveleri ve s XVI XVII esrlerde yayilmaga baslayan xristianliq ise kicik bir icmanin inancini teskil edir Resmi dil ise ereb ve fransiz dilleridir Tehsil seviyyesinin son gostericisi butun ehalinin 41 7 ni teskil edir 51 8 kisi ve 31 9 qadin 2002 ci ilin mart ayinda Nuaksotda elm ve texnologiya uzre ikinci Afrika sammiti ve yene hemin ilin mayinda paytaxtda Beynelxalq kitab salonu kecirilmisdir Burada ereb olkelerinden 97 nesriyyat istirak etmisdir Eslinde bu olkede tehsil seviyyesini qaldirmaq meqsedile kecirilen tedbirler sirasina daxildir Paytaxtda yerlesen nesriyyatlarda qezetler ereb ve fransiz dillerinde nesr olunur Misal olaraq hokumet qezeti Al Chaab azerb Xalq heftelik musteqil qezet Nouakchott Info azerb Nuaksot Info ve s Mavritaniya informasiya agentliyi de 1975 ci ilden Nuaksotda fealiyyet gosterir Mavritaniyanin diger erazilerine nisbeten o qeder de qedim ve tarixi olmayan Nuaksot Mavritaniyanin muasir inkisafinda baslica rol oynayir Onun Islam medeniyyeti paytaxti secilmesi de bu cehetden vacib meqamlardandir Qardas seherlerAtar Mavritaniya Madrid Ispaniya Arizona USA Cin Xalq Respublikasi Amman Iordaniya Mavritaniya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin archINFORM alm 1994 https www cia gov library publications the world factbook geos mr html