Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalə böyük ölçüdə və ya tamamilə tək mənbəyə əsaslanır. |
Printer – kompüterin xarici qurğularından biridir. Verilən məlumatı (yazı, şəkil və s.) çap etmək üçündür.
Kompüter üçün ilk printer 1834-cü ildə tərəfindən ixtira edilmiş mexaniki “” üçün dizayn olunub. Hal-hazırda printerlərdən geniş istifadə olunur. Müasir İBM tipli kompüterlərə printerlər əsasən LPT (ing. Line Printer Terminal) və ya USB portu vasitəsilə qoşulur. LPT portu vasitəsilə 50Kbit/san sürətlə məlumat ötürülə bilir. Lakin USB portu 12Mbit/san sürətlə məlumat ötürə bilir. Bu baxımdan USB portu ilə qoşulan printer daha tez məlumat alıb-ötürə bilir. Bunlardan başqa hal-hazırda şəbəkə vasitəsilə də printerləri qoşmaq mümkündür. Bir kompüterə qoşulan printer şəbəkədə olan digər kompüterlərdən alınan məlumatı çap edə bilər.
Növləri
Printerlərin işləmə prinspilərinə və tətbiq sahələrinə görə bir neçə növləri vardır:
Matris tipli zərbəli printer
1964-cü ildə “Seiko Epson” şirkətində matris tipli çap texnologiyası yaradılmışdır. Lakin “Model 101” adlı ilk matris tipli zərbəli printer 1970-ci ildə “Centronics Data Computer” şirkətində istehsal edilmişdir. Bu printerdə çap zamanı 7 iynədən istifadə edilirdi (hər simvol 5х7 nöqtədən ibarət idi) və o, dəqiqədə 165 simvol çap edirdi. Fərdi istifadə üçün nəzərdə tutulmuş ilk printer isə 1983-cü ildə “C.ltoh Electonics” şirkətinin istehsal etdiyi Image Writer adlı printer olmuşdur.
Barabanlı printer
1953-cü ildə şirkəti tərəfindən kompüterləri üçün yaradılmışdır. Bu printerdə çap baraban vasitəsilə həyata keçirilir. Məlumat ötürüldükdən sonra printer sətri “götürür” və sətrdə simvolları ardıcıl olaraq düzür. Yəni üzərində simvolların təsvir olunan kiçik çəkicciklər sıra ilə barabanın ətrafında, sətrimizə uyğun düzülür. Sonra həmin düzülmüş simvollar ardıcıllığı – sətr kiçik çəkicciklər vasitəsilə kağızın üzərinə vurulur, çəkicciklərin üzərində olan mürəkkəb kağızın üzərinə keçir. Bu proses sətrlər qurtarana kimi davam edir. Hal hazırda bu tip printerlər istifadə olunmur.
Çiçəkli printer
Bu növ printerlər iş prinsipinə görə barabanlı printerlərə oxşayır. Burada simvollar kiçik ləçəklər üzərində yerləşdirilib. Çap edərkən ləçək fırlanıb lazımlı simvol seçilir və kağız üzərinə vurulur. Lakin bu tip printerlər barabanlı printerlərlə müqayisədə daha gec işləyirdi.
İynəli printer
Bu printerin iş mexanizmi 1964-cü ildə Yaponiyanın şirkəti tərəfindən ixtira edilib. Çap iynəciklərdən ibarət matrislər vasitəsilə həyata keçirilir. İynələr lazım olan simvola uyğun şəkildə düzülür və rəngli lent vasitəsilə simvollar kağızın üzərinə vurulur. Çap olunan məlumatın keyfiyyəti matrisdə olan iynələrin sayından asılıdır. Standart olaraq 9,12,14,18 və 24 iynəli matrikslər mövcuddur. Bu printerlər maddi cəhətdən sərfəli olduğuna görə hal-hazırda da işlədilir.
Şırnaqlı printer
Bu növ printerlərin iş prinsipi bizim adi mürəkkəbli qələmlə yazmağımıza bənzəyir. İş prinsipi azacıq iynəli printerə oxşayır. Lakin burada iynəli matris əvəzinə katriclər var. Katriclərin içərisində mürəkkəb olur və katricin aşağı hissəsində matrisə bənzər deşiklər olur. Mürəkkəb bu deşik vasitəsilə tökülür. Mürəkkəbin kağız üzərinə vurulması üçün bir neçə üsul vardır.
Pyezoelektrik
Mürəkkəbli printerlərdə mürəkkəbi katricdən çıxarmaq üçün tətbiq olunan ilk texnologiyadır. Deşiklərin üzərində diafraqmalı pyezokristall yerləşir. Pyezoelementə cərəyan verildikdə o sıxılır və diafraqmanı özünə çəkir nəticədə damcı əmələ gəlir. Sonra həmin damcı kağızın üzərində əks olunur. Bu texnologiya şirkətinin printerlərində tətbiq olunmaqdadır.
Köpük
Bu texnologiya 1970-ci illərin sonlarında Canon şirkəti tərəfindən ixtira edilib. Lakin bu texnologiyanı tətbiq etmək 1981-ci ildə mümkün olmuşdur. 1981-ci ildə Canon şirkətinin təşkil etdiyi "Canon Grand Fair" sərgisində bu texnologiya təqdim edildi və bir çox mütəxəssislərin diqqətini cəlb etmişdir. Burada katrincin deşiklər olan hissəsinə kiçik kanal gedir. Kanalın içərisində mikroskopik qızdırıcı element vardır. Elektrik cərəyanı gələn zaman həmin element 500 °C temperatura qədər qızır. Qızma zamanı orada qaz köpükcüyü əmələ gəlir və həmin köpük mürrəkkəb damcısını itələyib çıxarır.
Drop-on-demand
HP şikəti tərəfindən ixtira edilən bu texnologiya 1970-ci illərin sonlarında ixtira edilib və 1985 ildə işıq üzü görüb. Bu texnologiya köpük texnologiyasına bənzəyir lakin proses daha aşağı temperaturda gedir və köpük əvəzinə buxar çıxır.
Lazer printeri
Bu texnologiya çoxdan yəni 1938-ci ildə Çester Karlson tərəfindən ixtira edilib. Çap lazer vasitəsilə həyata keçirilir. Nəticədə təsvir daha dəqiq olur və printerin daha sürətli işləyir. Bu texnologiyanı 1972-ci ildə şirkəti tətbiq edə bildi. EARS adlanan bu printer ilk lazer printeri oldu.
Ədəbiyyat
- Əliquliyev R.M., Salmanova P.M. İnformasiya cəmiyyəti: maraqlı xronoloji faktlar. Bakı: “İnformasiya Texnologiyaları” nəşriyyatı, 2013, 169 səh. Driver Printers
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale boyuk olcude ve ya tamamile tek menbeye esaslanir Movzu ile bagli muzakirelere qosula ve fikirlerinizi bildire bilersiniz Meqaleye etibarli menbeler elave ederek tekmillesdire bilersiniz Printer komputerin xarici qurgularindan biridir Verilen melumati yazi sekil ve s cap etmek ucundur HP LaserJet 5 printerOyun Boy Pocket Printeri Komputer ucun ilk printer 1834 cu ilde terefinden ixtira edilmis mexaniki ucun dizayn olunub Hal hazirda printerlerden genis istifade olunur Muasir IBM tipli komputerlere printerler esasen LPT ing Line Printer Terminal ve ya USB portu vasitesile qosulur LPT portu vasitesile 50Kbit san suretle melumat oturule bilir Lakin USB portu 12Mbit san suretle melumat oture bilir Bu baximdan USB portu ile qosulan printer daha tez melumat alib oture bilir Bunlardan basqa hal hazirda sebeke vasitesile de printerleri qosmaq mumkundur Bir komputere qosulan printer sebekede olan diger komputerlerden alinan melumati cap ede biler NovleriPrinterlerin isleme prinspilerine ve tetbiq sahelerine gore bir nece novleri vardir Bu 220 mm 360 mm kagiz ile gosterilen 360 mm genis kagiz ucun nezerde tutulmus genis matris printerinin numunesidir Genis dasiyici yazilar 280 mm 360 mm kagiz uzerinde muhasibat ucotunun cap edilmesi ucun muessiselerinde tez tez istifade olunur Onlar da 132 sutunlu printerler adlandiriliblar Matris tipli zerbeli printer 1964 cu ilde Seiko Epson sirketinde matris tipli cap texnologiyasi yaradilmisdir Lakin Model 101 adli ilk matris tipli zerbeli printer 1970 ci ilde Centronics Data Computer sirketinde istehsal edilmisdir Bu printerde cap zamani 7 iyneden istifade edilirdi her simvol 5h7 noqteden ibaret idi ve o deqiqede 165 simvol cap edirdi Ferdi istifade ucun nezerde tutulmus ilk printer ise 1983 cu ilde C ltoh Electonics sirketinin istehsal etdiyi Image Writer adli printer olmusdur Barabanli printer 1953 cu ilde sirketi terefinden komputerleri ucun yaradilmisdir Bu printerde cap baraban vasitesile heyata kecirilir Melumat oturuldukden sonra printer setri goturur ve setrde simvollari ardicil olaraq duzur Yeni uzerinde simvollarin tesvir olunan kicik cekiccikler sira ile barabanin etrafinda setrimize uygun duzulur Sonra hemin duzulmus simvollar ardicilligi setr kicik cekiccikler vasitesile kagizin uzerine vurulur cekicciklerin uzerinde olan murekkeb kagizin uzerine kecir Bu proses setrler qurtarana kimi davam edir Hal hazirda bu tip printerler istifade olunmur Cicekli printer Bu nov printerler is prinsipine gore barabanli printerlere oxsayir Burada simvollar kicik lecekler uzerinde yerlesdirilib Cap ederken lecek firlanib lazimli simvol secilir ve kagiz uzerine vurulur Lakin bu tip printerler barabanli printerlerle muqayisede daha gec isleyirdi Iyneli printer Bu printerin is mexanizmi 1964 cu ilde Yaponiyanin sirketi terefinden ixtira edilib Cap iyneciklerden ibaret matrisler vasitesile heyata kecirilir Iyneler lazim olan simvola uygun sekilde duzulur ve rengli lent vasitesile simvollar kagizin uzerine vurulur Cap olunan melumatin keyfiyyeti matrisde olan iynelerin sayindan asilidir Standart olaraq 9 12 14 18 ve 24 iyneli matriksler movcuddur Bu printerler maddi cehetden serfeli olduguna gore hal hazirda da isledilir Sirnaqli printer Bu nov printerlerin is prinsipi bizim adi murekkebli qelemle yazmagimiza benzeyir Is prinsipi azaciq iyneli printere oxsayir Lakin burada iyneli matris evezine katricler var Katriclerin icerisinde murekkeb olur ve katricin asagi hissesinde matrise benzer desikler olur Murekkeb bu desik vasitesile tokulur Murekkebin kagiz uzerine vurulmasi ucun bir nece usul vardir Pyezoelektrik Murekkebli printerlerde murekkebi katricden cixarmaq ucun tetbiq olunan ilk texnologiyadir Desiklerin uzerinde diafraqmali pyezokristall yerlesir Pyezoelemente cereyan verildikde o sixilir ve diafraqmani ozune cekir neticede damci emele gelir Sonra hemin damci kagizin uzerinde eks olunur Bu texnologiya sirketinin printerlerinde tetbiq olunmaqdadir Kopuk Bu texnologiya 1970 ci illerin sonlarinda Canon sirketi terefinden ixtira edilib Lakin bu texnologiyani tetbiq etmek 1981 ci ilde mumkun olmusdur 1981 ci ilde Canon sirketinin teskil etdiyi Canon Grand Fair sergisinde bu texnologiya teqdim edildi ve bir cox mutexessislerin diqqetini celb etmisdir Burada katrincin desikler olan hissesine kicik kanal gedir Kanalin icerisinde mikroskopik qizdirici element vardir Elektrik cereyani gelen zaman hemin element 500 C temperatura qeder qizir Qizma zamani orada qaz kopukcuyu emele gelir ve hemin kopuk murrekkeb damcisini iteleyib cixarir Drop on demand HP siketi terefinden ixtira edilen bu texnologiya 1970 ci illerin sonlarinda ixtira edilib ve 1985 ilde isiq uzu gorub Bu texnologiya kopuk texnologiyasina benzeyir lakin proses daha asagi temperaturda gedir ve kopuk evezine buxar cixir Lazer printeri Bu texnologiya coxdan yeni 1938 ci ilde Cester Karlson terefinden ixtira edilib Cap lazer vasitesile heyata kecirilir Neticede tesvir daha deqiq olur ve printerin daha suretli isleyir Bu texnologiyani 1972 ci ilde sirketi tetbiq ede bildi EARS adlanan bu printer ilk lazer printeri oldu EdebiyyatEliquliyev R M Salmanova P M Informasiya cemiyyeti maraqli xronoloji faktlar Baki Informasiya Texnologiyalari nesriyyati 2013 169 seh Driver Printers