Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Birinci Hind-Çin müharibəsi (tez-tez «Hind-Çin müharibəsi» adlandırır) — Fransanın Hind-Çində olan müstəmləkələri əldə saxlamaq üçün olan müharibədir. 1946-1954-cü illərdə baş verib.
| Birinci Hindçin müharibəsi | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Tarix | 19 dekabr 1946 — 21 iyul 1954 | ||
| Yeri | |||
| Nəticəsi | Demokratik Vyetnam respublikasının qalib gəlməsi Fransız qoşunlarının Vyetnamdan çıxarılması Vyetnamın bölünməsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Müharibənin əsas hadisələri Vyetnam ərazisində olub. Orda 2 sentyabr 1945-ci ildə Milli Şüranın seçkilərdə qalibiyyətindən sonra patriotik Vyetmin hərakatı tərəfindən Demokratik Vyetnam Respublikası elan olunmuşdur. Hərbi əməliyyatlar eləcə də Kamboca və Laos ərazisində də gedirdi, lakin burda onlar müharibənin əsas gedişatına təsir göstərmədilər. 1949-cu ildə Fransa öz tərəfindən Vyetnam ərazisində «Vyetnam Dövləti» yaradılmasını elan etdi.
Vyetnamın özündə Birinci Hindçin müharibəsi «Müqavimət Müharibəsi» kimi məşhurdu. «Müqavimət Müharibəsi» — 1945-1954-ci illərin fransanın müstəmləkə idarəçiliyinə qarşı olan hərbi-siyasi «Vyetmin» hərakatı əqidəsi altında birləşmiş vyetnam millətçilərin və kommunistlərin müharibəsidir.
Fransa öz mübarizəsini ABŞ və Böyük Britaniyanın yerli tərəfkeşlərinin köməyi və dəstəyi ilə aparırdı. Demokratik Vyetnam Respublikası müharibəni Çin və SSSR-in kömək və dəstəyi ilə aparırdı. Birinci Hindçin müharibəsi vyetnam ərazisinin 17-ci paralellə bölünməsi ilə yekunlaşdı. İki müstəqil dövlət əmələ gəldi: şimalda Demokratik Vyetnam Respublikası (paytaxtı — Hanoy) və cənubda Vyetnam Dövləti (paytaxtı — Sayqon).
Müharibənin tarixi
Müharibənin zəmini
1940-cı il sentyabrın 22-də Fransanın təslim olmağından sonra Fransız Hindçini yapon əsgərləri tərəfindən işğal edildi. Vyetnam kommunistləri bu dövrdə bir neçə üsyan cəhdi göstərdilər: 1940-cı ilin sentyabr-oktyabr aylarında Vyetnamın Bakşon rayonunda (Vyetnamın şimalı), 1940-cı ilin noyabr-dekabr aylarında Vyetnamın cənubunda və 1941-ci ilin yanvarında Dolyong (mərkəzi Vyetnam) əyalətində. Bu üsyanlar fransız əsgərləri tərəfindən yatırılmışdı. Nəticədə cənubi və mərkəzi Vyetnamda kommunist təşkilatları əhəmiyyətli dərəcədə itkiyə məruz qalıblar.
1941-ci ilin may ayında «Vyetmin» təşkilatı yaradıldı.Vyetminin ilk dayaq nöqtələri Hindçinin Kaobanq əyalətindəki və Lanqşon əyalətinin Bakşon rayonunundakı komunist partiyasının fəalları tərəfindən yaradılmışdılar. Eləcədə burda 1941-ci ilin sonunda ilkin partizan orduları yaradılmışdır. Habelə 1942-ci ilin martına kimi Bakşon rayonunda böyük partizan ordusu fəaliyyat göstərmişdi.
1941-1942-ci illərdə Vyetnamın əsas fəaliyyət istiqaməti Vietbakda - Vyetnamın şimalında olmuşdur, Çin ilə sərhəddə bitən dağ-meşəlik ərazidə. Burada ilk partizan bazaları yaradılmış, kadr hazırlığı aparılmışdır.
1943-ci ilin Vyetminin fəaliyyətinin artması ilə əlaqədər yaponlar tərəfindən miqyaslı şəkildə Vyetminin silahlı qüvvələrin dislokasiya etdi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Spencer Tucker, Encyclopedia of the Vietnam War (1998)
- Clodfelter, Michael, Vietnam in Military Statistics (1995)
- T. Lomperis, From People’s War to People’s Rule (1996)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Birinci Hind Cin muharibesi tez tez Hind Cin muharibesi adlandirir Fransanin Hind Cinde olan mustemlekeleri elde saxlamaq ucun olan muharibedir 1946 1954 cu illerde bas verib Birinci Hindcin muharibesiTarix 19 dekabr 1946 21 iyul 1954YeriNeticesi Demokratik Vyetnam respublikasinin qalib gelmesi Fransiz qosunlarinin Vyetnamdan cixarilmasi Vyetnamin bolunmesiMunaqise terefleriVyetnam Dovleti 1949 den 1953 den 1953 den Destek Boyuk Britaniya ABS 1950 den Patet Lao 1950 den Destek SSRI CXR 1949 dan PXR ADRKomandan lar 1945 1946 Jan Etyen Valluyi 1946 1948 Roje Blezo 1948 1949 Marsel Moris Karpantye 1949 1950 1950 1951 1952 1953 Anri Navarr 1953 1954 Xo Si MinTereflerin quvvesiFransa Hava Quvveleri 190000 Yerli komekci hisseler 55000 Vyetnam dovletinin ordusu 150000 Cemi 400000 Esas quvveler 125000 Bolge quvveleri 75000 Konulluler 250000 Cemi 450000ItkilerFransiya 75 581 nefer vefat edib 64 127 yaralanib 40 000 esir dusub Vyetnam dovleti 18 714 nefer vefat edib 175 000 500 000 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Muharibenin esas hadiseleri Vyetnam erazisinde olub Orda 2 sentyabr 1945 ci ilde Milli Suranin seckilerde qalibiyyetinden sonra patriotik Vyetmin herakati terefinden Demokratik Vyetnam Respublikasi elan olunmusdur Herbi emeliyyatlar elece de Kamboca ve Laos erazisinde de gedirdi lakin burda onlar muharibenin esas gedisatina tesir gostermediler 1949 cu ilde Fransa oz terefinden Vyetnam erazisinde Vyetnam Dovleti yaradilmasini elan etdi Vyetnamin ozunde Birinci Hindcin muharibesi Muqavimet Muharibesi kimi meshurdu Muqavimet Muharibesi 1945 1954 ci illerin fransanin mustemleke idareciliyine qarsi olan herbi siyasi Vyetmin herakati eqidesi altinda birlesmis vyetnam milletcilerin ve kommunistlerin muharibesidir Fransa oz mubarizesini ABS ve Boyuk Britaniyanin yerli terefkeslerinin komeyi ve desteyi ile aparirdi Demokratik Vyetnam Respublikasi muharibeni Cin ve SSSR in komek ve desteyi ile aparirdi Birinci Hindcin muharibesi vyetnam erazisinin 17 ci paralelle bolunmesi ile yekunlasdi Iki musteqil dovlet emele geldi simalda Demokratik Vyetnam Respublikasi paytaxti Hanoy ve cenubda Vyetnam Dovleti paytaxti Sayqon Muharibenin tarixiMuharibenin zemini 1940 ci il sentyabrin 22 de Fransanin teslim olmagindan sonra Fransiz Hindcini yapon esgerleri terefinden isgal edildi Vyetnam kommunistleri bu dovrde bir nece usyan cehdi gosterdiler 1940 ci ilin sentyabr oktyabr aylarinda Vyetnamin Bakson rayonunda Vyetnamin simali 1940 ci ilin noyabr dekabr aylarinda Vyetnamin cenubunda ve 1941 ci ilin yanvarinda Dolyong merkezi Vyetnam eyaletinde Bu usyanlar fransiz esgerleri terefinden yatirilmisdi Neticede cenubi ve merkezi Vyetnamda kommunist teskilatlari ehemiyyetli derecede itkiye meruz qaliblar 1941 ci ilin may ayinda Vyetmin teskilati yaradildi Vyetminin ilk dayaq noqteleri Hindcinin Kaobanq eyaletindeki ve Lanqson eyaletinin Bakson rayonunundaki komunist partiyasinin feallari terefinden yaradilmisdilar Elecede burda 1941 ci ilin sonunda ilkin partizan ordulari yaradilmisdir Habele 1942 ci ilin martina kimi Bakson rayonunda boyuk partizan ordusu fealiyyat gostermisdi 1941 1942 ci illerde Vyetnamin esas fealiyyet istiqameti Vietbakda Vyetnamin simalinda olmusdur Cin ile serhedde biten dag meselik erazide Burada ilk partizan bazalari yaradilmis kadr hazirligi aparilmisdir 1943 ci ilin Vyetminin fealiyyetinin artmasi ile elaqeder yaponlar terefinden miqyasli sekilde Vyetminin silahli quvvelerin dislokasiya etdi Hemcinin baxVyetnamda muharibe 1945 1946 IstinadlarSpencer Tucker Encyclopedia of the Vietnam War 1998 Clodfelter Michael Vietnam in Military Statistics 1995 T Lomperis From People s War to People s Rule 1996