Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qızlar qalası (fars. قلعهدختر) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanında, Marağa şəhərinin 20 km cənub-şərqində Göy dağları dərəsinin cənubunda, Qaranaz kəndi ilə Leyli dağının arasında yerləşən tarixi abidə. Qızlar qalası 2003-cü ildə Miras-ı Fərhəngi tərəfindən 10205 nömrəsi ilə milli əsərlər siyahına qeydə alınıb.
| Qızlar qalası | |
|---|---|
| (fars. قلعهدختر) | |
 | |
| Ölkə | |
| Şəhər | Marağa |
| Rayon | Şərqi Azərbaycan ostanı |
| Yerləşir | Marağa şəhərinin 20 km cənub-şərqində Göy dağları dərəsinin cənubunda, Qaranaz kəndi ilə Leyli dağının arasında |
| Uzunluğu | 1800 m |
Tarixi
Qalanın inşa tarixi Marağa Mədəniyyət İdarəsi tərəfindən verilən məlumata əsasən Manna və Urartu dövrünə qədər gedib çıxır. Bəzi tarixçilərin fikrincə qala Sasani və Parfiya dövlətlərinin hakimiyyəti dönəmində də istifadə edilmişdir. Rus tarixçi Minorski qala barədə öz qeydlərində yazır ki, bu qala XII əsrin əvvəllərində Əhməd Yellilər ailəsindən olan bir qadın tərəfindən idarə olunub. Daha sonra Səfəvi hökmdarı I Şah Abbas dövründə Qubad xan Şeyx Heydərin oğlu Gavdul bu qalada yaşayırmış. İsgəndər bəy Münşi yazır ki, Səfəvilər dövründə qaladan Gavdul qalası kimi bəhs olunurdu. I Şah Abbasın hakimiyyəti zamanı qalanın ətrafında karvansaraylar tikilmişdi, lakin zaman keçdikcə bu binalar zərər görüb. Bu bölgədə yaşayan insanların verdiyi məlumatlara görə əvvəllər qalanın bir burcu və bir qapısı da varimiş. Qızlar qalası 2003-cü ildə Miras-ı Fərhəngi tərəfindən 10205 nömrəsi ilə milli əsərlər siyahısına qeydə alınıb.
Tədqiqatlar zamanı qalaya aid heç bir kitabə tapılmayıb.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Qızlar qalası yerləşdiyi ərazinin formasına uyğun olaraq düzbucaqlı sahə üzərində inşa edilib. Qalanın girişindən əsas hissəsinə qədər uzunluğu 35 m, eni 24 m, hündürlüyü isə 20 m-dir. Qalanın yerdən yüksəkliyi 1800 m-dir və altından kiçik bir çay axır.
Qalanın xarici hissəsi qayaların oyulması ilə hazırlanmışdır. Qala yerləşdiyi mövqe ətraf əraziləri nəzarətdə saxlamaq üçün əlverişlidir. Belə ki, buradan baxdıqda Marağa və ətrafı aydın şəkildə görünür. Qalanın çıxışı sadəcə cənub tərəfindədir. Digər hissələr uçurumdur. Qalanın daxili qayaların oyulması ilə otaqlara bölünüb və bu otaqlar mərkəzi məkanla bir-birinə bağlıdır. Abidənin həm ərazisini genişləndirmək həm də müdafiə məqsədilə xarici divar tikilib. Təəssüf ki bu divarın günümüzə sadəcə qalıqları gəlib çıxıb. Bu qalıqlar isə iranlı bir mədən şirkəti tərəfindən yol salmaq məqsədilə demək olar ki, məhv edilib.
Qalanın nə daxilində nə də xaricində hər hansı bir həndəsi və ya bitki mənşəli ornament yoxdur. Buna baxmayaraq aparılan tədqiqatlarda Səlçuqlu dövrünə aid bir neçə saxsı qab aşkar edilmişdir.
Material və texnika. Qala təbii qayaların işlənməsi ilə formaya salınıb və bu qayalardan əldə edilən daşlar tikintidə istifadə edilmişdir. İslam dövründən sonra həm ərazini genişləndirmək, həm müdafiə, həm də xarici divarları möhkəmlətmək məqsədi ilə palçıq və keçi tükləri qarışdırılaraq bu materialdan yeni bir divar hörülüb.
İstinadlar
- Wiki Loves Monuments monuments database. 2017.
- "قلعه دختر مراغه". arad60.blogsky.com (fars). 2023-03-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-09.
- GHARİHEİDARİ, 2017. səh. 43
- GHARİHEİDARİ, 2017. səh. 44
Mənbə
- Mohammedreza GHARİHEİDARİ. MERAGADA’Kİ SANAT ve MİMARİ VARLIKLARI ve ANADOLU’YA ETKİSİ. Erzurum. T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ SANAT TARİHİ ANABİLİM DALI. 2017.
- İsgəndər bəy Münşi. Dünyanı bəzəyən Abbasın tarixi: Tarixe-aləmaraye-Abbasi. Bakı: Şərq-Qərb. 2010.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qizlar qalasi fars قلعه دختر Iranin Serqi Azerbaycan ostaninda Maraga seherinin 20 km cenub serqinde Goy daglari deresinin cenubunda Qaranaz kendi ile Leyli daginin arasinda yerlesen tarixi abide Qizlar qalasi 2003 cu ilde Miras i Ferhengi terefinden 10205 nomresi ile milli eserler siyahina qeyde alinib Qizlar qalasi fars قلعه دختر Olke IranSeher MaragaRayon Serqi Azerbaycan ostaniYerlesir Maraga seherinin 20 km cenub serqinde Goy daglari deresinin cenubunda Qaranaz kendi ile Leyli daginin arasindaUzunlugu 1800 mTarixiQalanin insa tarixi Maraga Medeniyyet Idaresi terefinden verilen melumata esasen Manna ve Urartu dovrune qeder gedib cixir Bezi tarixcilerin fikrince qala Sasani ve Parfiya dovletlerinin hakimiyyeti doneminde de istifade edilmisdir Rus tarixci Minorski qala barede oz qeydlerinde yazir ki bu qala XII esrin evvellerinde Ehmed Yelliler ailesinden olan bir qadin terefinden idare olunub Daha sonra Sefevi hokmdari I Sah Abbas dovrunde Qubad xan Seyx Heyderin oglu Gavdul bu qalada yasayirmis Isgender bey Munsi yazir ki Sefeviler dovrunde qaladan Gavdul qalasi kimi behs olunurdu I Sah Abbasin hakimiyyeti zamani qalanin etrafinda karvansaraylar tikilmisdi lakin zaman kecdikce bu binalar zerer gorub Bu bolgede yasayan insanlarin verdiyi melumatlara gore evveller qalanin bir burcu ve bir qapisi da varimis Qizlar qalasi 2003 cu ilde Miras i Ferhengi terefinden 10205 nomresi ile milli eserler siyahisina qeyde alinib Tedqiqatlar zamani qalaya aid hec bir kitabe tapilmayib Memarliq xususiyyetleriQizlar qalasi yerlesdiyi erazinin formasina uygun olaraq duzbucaqli sahe uzerinde insa edilib Qalanin girisinden esas hissesine qeder uzunlugu 35 m eni 24 m hundurluyu ise 20 m dir Qalanin yerden yuksekliyi 1800 m dir ve altindan kicik bir cay axir Qalanin xarici hissesi qayalarin oyulmasi ile hazirlanmisdir Qala yerlesdiyi movqe etraf erazileri nezaretde saxlamaq ucun elverislidir Bele ki buradan baxdiqda Maraga ve etrafi aydin sekilde gorunur Qalanin cixisi sadece cenub terefindedir Diger hisseler ucurumdur Qalanin daxili qayalarin oyulmasi ile otaqlara bolunub ve bu otaqlar merkezi mekanla bir birine baglidir Abidenin hem erazisini genislendirmek hem de mudafie meqsedile xarici divar tikilib Teessuf ki bu divarin gunumuze sadece qaliqlari gelib cixib Bu qaliqlar ise iranli bir meden sirketi terefinden yol salmaq meqsedile demek olar ki mehv edilib Qalanin ne daxilinde ne de xaricinde her hansi bir hendesi ve ya bitki menseli ornament yoxdur Buna baxmayaraq aparilan tedqiqatlarda Selcuqlu dovrune aid bir nece saxsi qab askar edilmisdir Material ve texnika Qala tebii qayalarin islenmesi ile formaya salinib ve bu qayalardan elde edilen daslar tikintide istifade edilmisdir Islam dovrunden sonra hem erazini genislendirmek hem mudafie hem de xarici divarlari mohkemletmek meqsedi ile palciq ve keci tukleri qarisdirilaraq bu materialdan yeni bir divar horulub IstinadlarWiki Loves Monuments monuments database 2017 قلعه دختر مراغه arad60 blogsky com fars 2023 03 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 04 09 GHARIHEIDARI 2017 seh 43 GHARIHEIDARI 2017 seh 44MenbeMohammedreza GHARIHEIDARI MERAGADA KI SANAT ve MIMARI VARLIKLARI ve ANADOLU YA ETKISI Erzurum T C ATATURK UNIVERSITESI SOSYAL BILIMLER ENSTITUSU SANAT TARIHI ANABILIM DALI 2017 Isgender bey Munsi Dunyani bezeyen Abbasin tarixi Tarixe alemaraye Abbasi Baki Serq Qerb 2010