Catlar, catilər (sanskritcə kasta, qəbilə, tayfa) — eramızın əvvəllərində Pəncabın qərb rayonlarında və Şimali Hindistanda məskunlaşmış iri tayfa qrupu.
Özünüadlandırma |
---|
catilər |
Dili |
hind, pəncab, urdu |
Dini |
Yayılmaları
Ümumi sayları bir neçə milyon nəfərdir. Pəncab dilində (dialektləri catki-hindi, hindki və s.) danışırlar, urdu dili də yayılmışdır.
Din
Dindarları Pakistanda müsəlmandır, Hindistanda isə siqhizmin ardıcıllarıdır; hinduistlər də var.
Tarixi
Eramızın əvvəllərində Catların əcdadlarının maldar tayfaları Pəncabın qərb rayonlarında məskunlaşmışlar. Sonralar Şimali Hindistanda yayılmış Catlar pəncablıların etnik əsasını təşkil etmiş və siqhlərin icmasına daxil olmuşlar. Hindistanda Catların əksəriyyəti eyni adlı əkinçi kastaya çevrildi. Orta əsrlərdə Böyük Moğollarla davamlı müharibələr aparan Catlar müstəqil dövlətlərini qurmuşlar. 1849-cu ildə bu dövlət ingilis müstəmləkəçiləri tərəfindən zəbt edilmişdir. Əsas məşğuliyyətləri xış əkinçiliyi və maldarlıqdır. Nikahları monoqam və patrilokaldır. Qohumluq ata xətti ilə hesablanır. Yastı damlı ənənəvi evləri təsərrüfat tikililəri ilə birlikdə saman və kərpicdən hörülmüşdür. Kişilər uzun, enli köynək (bəzən köynək və çiyinlik), şalvar, dhoti, yaxud lungi geyinirlər. Baş geyimləri çalmadır. Qadınlar büzməli uzun yubka (çox vaxt şalvarla əvəz olunur), uzun enli kofta, şal, şəhərli qadınlar sarı və şalvarla kofta geyinirlər.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Catlar// Büssel – Çimli-podzol torpaqlar / baş red. M.K. Kərimov. — Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2014. — 25 cilddə. — V cild. — Səhifələrin sayı: 592. — Səh.: 193. — 25 000 nüsx. — .
Xarici keçidlər
- Catlar Arxivləşdirilib 2018-05-21 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Catlar catiler sanskritce kasta qebile tayfa eramizin evvellerinde Pencabin qerb rayonlarinda ve Simali Hindistanda meskunlasmis iri tayfa qrupu Catlar OzunuadlandirmacatilerDilihind pencab urduDiniMuselman Hinduist SiqhizmYayilmalariUmumi saylari bir nece milyon neferdir Pencab dilinde dialektleri catki hindi hindki ve s danisirlar urdu dili de yayilmisdir DinDindarlari Pakistanda muselmandir Hindistanda ise siqhizmin ardicillaridir hinduistler de var TarixiEramizin evvellerinde Catlarin ecdadlarinin maldar tayfalari Pencabin qerb rayonlarinda meskunlasmislar Sonralar Simali Hindistanda yayilmis Catlar pencablilarin etnik esasini teskil etmis ve siqhlerin icmasina daxil olmuslar Hindistanda Catlarin ekseriyyeti eyni adli ekinci kastaya cevrildi Orta esrlerde Boyuk Mogollarla davamli muharibeler aparan Catlar musteqil dovletlerini qurmuslar 1849 cu ilde bu dovlet ingilis mustemlekecileri terefinden zebt edilmisdir Esas mesguliyyetleri xis ekinciliyi ve maldarliqdir Nikahlari monoqam ve patrilokaldir Qohumluq ata xetti ile hesablanir Yasti damli enenevi evleri teserrufat tikilileri ile birlikde saman ve kerpicden horulmusdur Kisiler uzun enli koynek bezen koynek ve ciyinlik salvar dhoti yaxud lungi geyinirler Bas geyimleri calmadir Qadinlar buzmeli uzun yubka cox vaxt salvarla evez olunur uzun enli kofta sal seherli qadinlar sari ve salvarla kofta geyinirler Hemcinin baxBunaklarIstinadlarCatlar Bussel Cimli podzol torpaqlar bas red M K Kerimov Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2014 25 cildde V cild Sehifelerin sayi 592 Seh 193 25 000 nusx ISBN 978 9952 441 10 9 Xarici kecidlerCatlar Arxivlesdirilib 2018 05 21 at the Wayback Machine