Mahmud Kərim oğlu Kərimov (18 oktyabr 1948, İrəvan – 10 fevral 2013, İstanbul) — fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, akademik, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti (2001–2013).
Mahmud Kərimov | |
---|---|
Mahmud Kərim oğlu Kərimov | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | İrəvan, Ermənistan SSR, SSRİ |
Vəfat tarixi | (64 yaşında) |
Vəfat yeri | Türkiyə |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | Azərbaycan |
Milliyyəti | Azərbaycanlı |
Elm sahəsi | Fizika |
Elmi dərəcəsi | Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru |
Elmi adı | akademik |
Təhsili | |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Mahmud Kərimov 18 oktyabr 1948-ci ildə Ermənistan Respublikasının İrəvan şəhərində anadan olmuşdur. Azərbaycan Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsini bitirmişdir. Yarımkeçicilər və dielektriklər fizikası ixtisası (01.04.10) üzrə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. 2001-ci ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü seçilmişdir.
Mahmud Kərimov həmçinin Dünya Azərbaycanlılarının Əlaqələndirmə Şurasının İdarə Heyətinin sədri kimi fəaliyyət göstərib.
Akademik Mahmud Kərimov Azərbaycan elminin inkişafındakı xidmətlərinə görə "Şöhrət" ordeninə layiq görülüb.
Mahmud Kərimov 10 fevral 2013-cü ildə Türkiyə klinikalarından birində gecə saatlarında ürək tutmasından dünyasını dəyişib.
Akademik I Fəxri Xiyabanda torpağa tapşırılıb.
Evli idi, oğlu və qızı var.
Elmi fəaliyyəti
M. Kərimov radiasiya fizikası və informatika sahələrinin yeni biliklərlə zənginləşməsində mühüm rol oynayıb, onun elmi tədqiqatlarının başlıca istiqaməti dielektriklər fizikası ilə bağlı olub.
O, radioekologiya və radiasiya materialşünaslığı istiqamətlərində də elmi tədqiqatlar aparıb. Onun uzun müddət rəhbərlik etdiyi Radiasiya Tədqiqatları Sektoru Akademiyanın nüfuzlu institutlarından birinə çevrilərək, beynəlxalq aləmdə sanballı elmi qurum kimi qəbul olunub.
M. Kərimov Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi ilə işbirliyi quraraq radiasiya tədqiqatları ilə bağlı bir neçə layihədə respublika alimlərinin fəal iştirakını təmin edib. O, həmçinin MDB ölkələri və türkdilli dövlətlərin atom enerjisindən sülh məqsədilə istifadəsi üzrə komissiyalarının üzvü olub.
Akademik M. Kərimovun araşdırmalarının nəticələri Azərbaycanda və xaricdə nəşr edilmiş 200-ə yaxın elmi əsərdə öz əksini tapıb. Onun elmi yenilikləri çoxsaylı patent və müəlliflik şəhadətnamələri alıb.
Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti kimi Azərbaycan elminin beynəlxalq elm infrastrukturlarına sürətlə inteqrasiya olunmasına, xarici ölkələrlə əlaqələrini xeyli genişlənməsinə xidmət edib. Respublika Elmi Tədqiqatların Təşkili və Əlaqələndirilməsi Şurasının sədri kimi o, dövlət qurumları və ali təhsil müəssisələrində elmi-tədqiqat proseslərinin effektiv koordinasiya edilməsi və əlaqələndirilməsi prosesinə də öz töhfələrini verib.
Əsas elmi nailiyyətləri
Molekulyar informasiya çeviriciləri fizikası sahəsində ilk dəfə olaraq yüksək molekulyar sistemlərdə güclü elektrik sahəsinin təsiri ilə baş verən elementar elektron və tədqiq edilmiş və materialların xassələrinin elektrik sahəsi ilə idarə edilməsi, makromolekulların informasiya yaddaşı və çevrilməsi mexanizmləri aydınlaşdırılmışdır. Şüalanma və elektrik boşalma plazmasının təsirləri ilə oksid dielektriklərdə nöqtəvi deffektlərin yaranma mexanizmi və kinetikasını tədqiq etmiş, suyun radiasiya və plazma katalik parçalanması proseslərində şüalanma enerjisinin kimyəvi enerjiyə çevrilməsi, sudan hidrogenin alınması üçün səmərəli üsullar təklif etmişdir. M. Kərimovun son illirdə apardığı tədqiqatlar nəticəsində molekulyar yarımkeçiricilərdə paramaqnitizm ilə elektrik keçiriciliyinin qarşılıqlı əlaqəsi aşkar edilməsinə həsr olunmuş elektrik keçiriciliyində spin-maqnit effektləri, maqnitorezonans keçiriciliyində isə ifrat incə quruluş aşkar edilmişdir.
Əsas elmi əsərlərin adları
- "Dark Elektrical Conduction in Plazma-Polymerized Acetonitrile". Thin Solid Films, v. 97, 1991
- "ESR Studies on Heterogeneous Processes in Irradiated SiO2(B2O3+H2O) Systems". Jour. of Radioanalyt. and Nucl. Chemistry, v. 157, № 2, 1992
- "Электрополевая зависимость магнитного спинового эффекта фотогенерации носителей заряда в полидиацетилене". Физика Твердого Тела, 1998, т. 40, № 9
- "Сверхтонкая структура магниторезонансной электрической проводимости легированного полидиацетилена". Письма в ЖТФ, 1999, т. 25, № 23
- "Спиновый обмен в допированном йодом полидиацетилене". Физика Твердого Тела, 1999, т. 41, № 10
Həmçinin bax
İstinadlar
- Ocaqquliyev, Həsən. Yadda qalan xatirələr (PDF) (az.). Bakı: "Elm və təhsil". 2016. 2017-11-08 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2017-11-08.
- "Azərbaycan prezidenti və bir qrup dövlət və elm xadimi akademik Mahmud Kərimovun vəfatı ilə əlaqədar nekroloq imzalayıblar". 2023-07-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-02-10.
- "Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti Mahmud Kərimov dünyasını dəyişib". 2023-07-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-02-10.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mahmud Kerim oglu Kerimov 18 oktyabr 1948 Irevan 10 fevral 2013 Istanbul fizika riyaziyyat elmleri doktoru akademik Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin prezidenti 2001 2013 Mahmud KerimovMahmud Kerim oglu KerimovDogum tarixi 18 oktyabr 1948Dogum yeri Irevan Ermenistan SSR SSRIVefat tarixi 10 fevral 2013 64 yasinda Vefat yeri TurkiyeDefn yeri Fexri XiyabanVetendasligi AzerbaycanMilliyyeti AzerbaycanliElm sahesi FizikaElmi derecesi Fizika riyaziyyat elmleri doktoruElmi adi akademikTehsili Baki Dovlet UniversitetiUzvluyu Azerbaycan Milli Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMahmud Kerimov 18 oktyabr 1948 ci ilde Ermenistan Respublikasinin Irevan seherinde anadan olmusdur Azerbaycan Dovlet Universitetinin Fizika fakultesini bitirmisdir Yarimkeciciler ve dielektrikler fizikasi ixtisasi 01 04 10 uzre doktorluq dissertasiyasi mudafie etmisdir 2001 ci ilde Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu secilmisdir Mahmud Kerimov hemcinin Dunya Azerbaycanlilarinin Elaqelendirme Surasinin Idare Heyetinin sedri kimi fealiyyet gosterib Akademik Mahmud Kerimov Azerbaycan elminin inkisafindaki xidmetlerine gore Sohret ordenine layiq gorulub Mahmud Kerimov 10 fevral 2013 cu ilde Turkiye klinikalarindan birinde gece saatlarinda urek tutmasindan dunyasini deyisib Akademik I Fexri Xiyabanda torpaga tapsirilib Evli idi oglu ve qizi var Elmi fealiyyetiM Kerimov radiasiya fizikasi ve informatika sahelerinin yeni biliklerle zenginlesmesinde muhum rol oynayib onun elmi tedqiqatlarinin baslica istiqameti dielektrikler fizikasi ile bagli olub O radioekologiya ve radiasiya materialsunasligi istiqametlerinde de elmi tedqiqatlar aparib Onun uzun muddet rehberlik etdiyi Radiasiya Tedqiqatlari Sektoru Akademiyanin nufuzlu institutlarindan birine cevrilerek beynelxalq alemde sanballi elmi qurum kimi qebul olunub M Kerimov Beynelxalq Atom Enerjisi Agentliyi ile isbirliyi quraraq radiasiya tedqiqatlari ile bagli bir nece layihede respublika alimlerinin feal istirakini temin edib O hemcinin MDB olkeleri ve turkdilli dovletlerin atom enerjisinden sulh meqsedile istifadesi uzre komissiyalarinin uzvu olub Akademik M Kerimovun arasdirmalarinin neticeleri Azerbaycanda ve xaricde nesr edilmis 200 e yaxin elmi eserde oz eksini tapib Onun elmi yenilikleri coxsayli patent ve muelliflik sehadetnameleri alib Milli Elmler Akademiyasinin prezidenti kimi Azerbaycan elminin beynelxalq elm infrastrukturlarina suretle inteqrasiya olunmasina xarici olkelerle elaqelerini xeyli genislenmesine xidmet edib Respublika Elmi Tedqiqatlarin Teskili ve Elaqelendirilmesi Surasinin sedri kimi o dovlet qurumlari ve ali tehsil muessiselerinde elmi tedqiqat proseslerinin effektiv koordinasiya edilmesi ve elaqelendirilmesi prosesine de oz tohfelerini verib Esas elmi nailiyyetleriMolekulyar informasiya ceviricileri fizikasi sahesinde ilk defe olaraq yuksek molekulyar sistemlerde guclu elektrik sahesinin tesiri ile bas veren elementar elektron ve tedqiq edilmis ve materiallarin xasselerinin elektrik sahesi ile idare edilmesi makromolekullarin informasiya yaddasi ve cevrilmesi mexanizmleri aydinlasdirilmisdir Sualanma ve elektrik bosalma plazmasinin tesirleri ile oksid dielektriklerde noqtevi deffektlerin yaranma mexanizmi ve kinetikasini tedqiq etmis suyun radiasiya ve plazma katalik parcalanmasi proseslerinde sualanma enerjisinin kimyevi enerjiye cevrilmesi sudan hidrogenin alinmasi ucun semereli usullar teklif etmisdir M Kerimovun son illirde apardigi tedqiqatlar neticesinde molekulyar yarimkeciricilerde paramaqnitizm ile elektrik keciriciliyinin qarsiliqli elaqesi askar edilmesine hesr olunmus elektrik keciriciliyinde spin maqnit effektleri maqnitorezonans keciriciliyinde ise ifrat ince qurulus askar edilmisdir Esas elmi eserlerin adlari Dark Elektrical Conduction in Plazma Polymerized Acetonitrile Thin Solid Films v 97 1991 ESR Studies on Heterogeneous Processes in Irradiated SiO2 B2O3 H2O Systems Jour of Radioanalyt and Nucl Chemistry v 157 2 1992 Elektropolevaya zavisimost magnitnogo spinovogo effekta fotogeneracii nositelej zaryada v polidiacetilene Fizika Tverdogo Tela 1998 t 40 9 Sverhtonkaya struktura magnitorezonansnoj elektricheskoj provodimosti legirovannogo polidiacetilena Pisma v ZhTF 1999 t 25 23 Spinovyj obmen v dopirovannom jodom polidiacetilene Fizika Tverdogo Tela 1999 t 41 10Hemcinin baxAzerbaycan Milli Elmler AkademiyasiIstinadlarOcaqquliyev Hesen Yadda qalan xatireler PDF az Baki Elm ve tehsil 2016 2017 11 08 tarixinde PDF Istifade tarixi 2017 11 08 Azerbaycan prezidenti ve bir qrup dovlet ve elm xadimi akademik Mahmud Kerimovun vefati ile elaqedar nekroloq imzalayiblar 2023 07 27 tarixinde Istifade tarixi 2013 02 10 Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin prezidenti Mahmud Kerimov dunyasini deyisib 2023 07 27 tarixinde Istifade tarixi 2013 02 10 Vikianbarda Mahmud Kerimov ile elaqeli mediafayllar var