Mahmud Abbas Hilmi (ərəb. محمود عباس حلمي) - Misir Hərbi Hava Qüvvələrinin pilotu. 1964-cü ilin 19 yanvar tarixində Misir Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus Yak-11 təyyərsi ilə İsrail ərazisinə daxil olmuş və bu ölkənin ərazisində yerləşən aerodrom eniş etmişdir. Hilmi siyasi sığınacaq almaq məqsədi ilə Misir ordusuna məxsus təyyarəni İsrailə qaçıran ilk şəxs kimi tarixə düşüb.
Mahmud Abbas Hilmi | |
---|---|
ərəb. محمود عباس حلمي | |
| |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Qahirə, Misir |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Qahirə, Misir |
Vəfat səbəbi | edam edilib |
Vətəndaşlığı | Misir |
Hərbi fəaliyyəti | |
Mənsubiyyəti | Misir Silahlı Qüvvələri |
Qoşun növü | Misir Hərbi Hava Qüvvələri |
Rütbəsi | Kapitan |
İlkin dindirmələr zamanı Misirdə yaşamaq istəmədiyi və hökumətə müxalif olan qiyamçı hərbçilərdən biri olduğu üçün bu addımı atdığını ifadə etmişdir. Bir müddət İsraildə yaşadıqdan sonra İsrailin Argentinadakı səfirliyinin köməkliyi ilə Argentinaya qaçırılıb və saxta ad-soyadla burada yaşayıb.
Hilmi Argentinada olduğu dövrdə ailəsi ilə əlaqə saxlamağa cəhd göstərmiş və pilotun Argentinada olduğunu bilən Misir kəşfiyyatı Hilmiyə ailəsi ilə əlaqə saxlamaqda köməklik göstərmək bəhanəsi ilə pilotu Misirə qaçırmışdır. Pilot 1966-cı ilin 11 may tarixində Misirin paytaxtı Qahirə şəhərində vətənə xəyanət ittihamı əsasında edam edilib.
Həyatı
Mahmud Abbas Hilmi 1938-ci ildə Misirin paytaxtı Qahirə şəhərində anadan olub. Ailədə özündən başqa iki bacısı və bir yaşlı anası vardı. 7 illik Misirdə mülkü uçuş təcrübəsi topladıqdan sonra karyerasını 1957-ci ildə hərbi pilot olaraq davam etdirməyə qərar verib və Misir Silahlı Qüvvələrinə tabe olan Misir Hərbi Hava Qüvvələrində xidmətə başlayıb. Pilot kimi təhsil və təcrübəyə malik olması səbəbindən qısa müddətdə Misir Hərbi Hava Qüvvələrinin sıralarında xidmətə qəbul edilib.
Bacarıqlı və çalışqan pilot olması səbəbindən Misir hökuməti tərəfindən əlavə təcrübə keçmək məqsədi ilə 1959-cu ildə Çexoslovakiyaya göndərilib və burada reaktiv təyyarələrin idarə olunması kursunda iştirak etmişdir. Şimali Yəməndə başlamış vətəndaş müharibəsində Misir Hərbi Hava Qüvvələrinin pilotu kimi iştirak edib, Bilbis şəhəri yaxınlığında yerləşən Misir Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus uçuş Akademiyasında uçuş üzrə təlimatçı vəzifəsində çalışmışdır.
Hilmi qaçışını səkkiz həftə planladıqdan sonra, Qahirdə təşkil edilən və Ərəb Liqası dövlət başçılarının, rəsmi şəxslərinin iştirak etdiyi I ərəb sammiti zamanı qaçmağa qərar verir. Pilot hesab edirdi ki, həmin vaxt qaçış üçün ən münasib vaxtdır, çünkü ölkədə çoxlu xarici qonaqlar olduğundan və ordu birləşmələri qonaqların təhlükəsizliyi ilə bağlı məsələlərə cəlb edildiyindən gözdən yayınmaq asan olacaq.
Yak-11 təyyarəsinin böyük yanacaq çəninin olduğunu və havada daha çox qala biləcəyini bildiyi üçün qaçışını Yak-11 modelli təyyarə ilə icra etmişdir. Uçuş təlimatçısı olduğundan təyyarənin saxlanıldığı anbara rahatlıqla girib, oradan havalana bilmişdi. Hərbi aerodromun əməkdaşlarına təlim uçuşuna getdiyini bildirən pilot 1964-cü ilin 19 yanvar tarixində havaya qalxır və İsrail istiqamətində uçmağa başlayır.
Havada olan digər misiri pilotlar əvvəlcə pilotun səhvən İsrail ərazisinə doğru uçduğunu güman edib, ona xəbərdarlıq atəşi açmış və Misir-İsrail sərhədinə qədər pilotu təqib etmişdilər. Hilminin İsrail ərazisinə daxil olduğunu gördükdən sonra digər iki misirli pilot geri qayıtmışdılar.
İsrail HHQ-si 19 yanvar tarixində ölkə sərhəddinə yaxınlaşan üç təyyarənin yaxınlaşdığını və təyyarədən ikisinin sonradan geri qayıtdığını qeydə alır. Dərhal İsrail tərəfdən havaya iki təyyarə qaldırıldı və pilotu qarşılayan İsrail pilotları şassinin açıq olduğunu gördükdə pilotun enişə hazırlaşdığını anlayıb atəş açmadılar. Beləliklə pilotun Misirdən İsrailə Misir Hava Qüvvələrinə məxsus təyyarə ilə qaçış planı uğurla başa çatır. Hazor hərbiləşdirilmiş aerodromuna eniş edən pilot təyyarədən enmir və israilli rəsmilərin gəlişini gözləyir.
Təyyarəyə yaxınlaşan israilli hərbçilər ilk olaraq Hilmiyə ingiliscə bilib-bilmədiyini soruşurlar və pilot bildiyini və öz xoşu ilə İsrailə gəldiyini bəyan edir. Hərbi bazadakı zabitlər klubunda nahar etdikdən sonra həmin günün axşamı misirli pilot İsraildəki telekanlların önünə çıxarılır və ictimaiyyətə təqdim olunur. Hilmiyə istədiyi suala cavab vermək və ya verməmək şansı tanınır. Pilot Misirdəki vəziyyətdən şikayət edərək dövlət və hərbi rəhbərlikdən narazı olduğunu və dönəmin Misir prezidenti Camal Əbdül Nasirin siyasəti ilə razılaşmadığı, qiyamçı hərbçilərlə yaxınlığını olduğu üçün bu addımı atdığını bəyan edir.
Pilota ünvanlanan İsrail dövlətində yaşayıb-yaşamaq barədəki suala isə Hilmi cavab verməmişdir. İsraildə yaşadığı dövrdə Hazor hərbiləşdirilmiş aerodromunda yaşamağa davam etmiş və İsrail Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi Yitzak Rabin tərəfindən mütamadi şəkildə ziyarət edilmişdir.
Argentinaya getməsi və sonradan Misirə qaçırılması
Pilotun qaçması dünya mediasında geniş əks səda doğurmuşdu. ABŞ-da fəaliyyət göstərən yayım stansiyaları, Fransa dövlət radiosu və bir çox xəbər agentlikləri hadisə haqqında xəbərlər hazırlamış və hər dəfə yeni detalları əldə etdikcə xəbərləri təkrarlamışdılar. Fransa qəzetlərində çıxan xəbərlərə görə pilot Yəməndə baş vermiş vətəndaş müharibəsində iştirak etmək istəmədiyi üçün bu addımı atmış və İsraildən siyasi sığınacaq tələb etmişdir. Misirin hadisə ilə bağlı ilk reaksiyalardan biri Misir Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus təyyarənin pis hava şəraiti səbəbindən azaraq həmin vaxt düşmən hesab olunan ölkənin sərhədlərinə daxil olduğu yönündə idi.
Hilmi təxminən 6 ay İsraildə yaşadığı müddətdə ispan dilini instensiv şəkildə öyənir. Pilot hesab edirdi ki, mülki pilot kimi təcrübəsi olduğundan Latın Amerikası ölkələrinin birində rahatlıqla iş tapa biləcək. İsrail dövləti pilot üçün yeni passport hazırlayıb onu Argentinaya göndərmişdir. Pilotun İsrailə qaçması, geniş müsahibələr verməsi və İsraildə gördüyü ədalətli rəftar kimi faktorlar Misirin nüfuzuna böyük ziyan vurmuşdur. Misirdə insanlar odunun prestijinin zədələndiyini və Misir Hərbi Hava Qüvvələrinin pilotlarının nüfuzuna ciddi ziyan dəydiyini düşünürdülər.
Buna görə də Misir hökuməti pilotun olduğu yeri tapmaq üçün müxtəlif kanallar vasitəsi ilə Argentinadada fəaliyyət göstərmiş və onu izləmişdir. Ehtimal olunur ki, pilot vətənindəki valideynləri ilə əlaqə saxlayaraq sağ olduğunu bildirməyə çalışıb, kəşfiyyat bunu müəyyən edib. Pilot Argentinada oğurlandı və ölkəsinə gətirildi. Misir qəzetləri isə onun guya könüllü surətdə Buenos Ayresdəki səfirliyə təslim olduğunu yazdılar. 1964-cü ilin 27 iyul tarxində Qahirə radiosunun ivrit dilindəki şöbəsinin dərc etdiyi xəbərdə pilotun öz təşəbbüsü ilə Misirə qayıtmaq istədiyini və ona bununla bağlı köməklik göstərildiyi elan edilmişdir.
Misirə gətirildikdən qısa müddət sonra vətənə xəyanətdə ittiham olunaraq qapalı keçirilən məhkəmə prosesinin hökümunə əsasən edam cəzasına məhkum edilmişdir. 1966-cı ilin 11 may tarixində Qahirədə, saxlanıldığı həbsxanada asılaraq edam edilib.
İstinadlar
- סוגה: רגע. "טייס מצרי מבקש מקלט בישראל". jfc.org.il (ivritcə). İsrail Film Arxivi. Feb, 1964. (#archive_missing_date) tarixində . İstifadə tarixi: 18 mar 2024.
- "Jan. 19—A pilot of the United Arab Republic's Air Force defected to Israel today in a Czech‐made Yak‐11 training craft". Nytimes.com (ingiliscə). Nyu-York Tayms. Jan. 20, 1964. (#archive_missing_date) tarixində . İstifadə tarixi: 18 mar 2024.
- "Jan. 19—A pilot of the United Arab Republic's Air Force defected to Israel today in a Czech‐made Yak‐11 training craft". Nytimes.com (ingiliscə). Nyu-York Tayms. Jan. 20, 1964. (#archive_missing_date) tarixində . İstifadə tarixi: 18 mar 2024.
- "Jan. 19—A pilot of the United Arab Republic's Air Force defected to Israel today in a Czech‐made Yak‐11 training craft". Nytimes.com (ingiliscə). Nyu-York Tayms. Jan. 20, 1964. (#archive_missing_date) tarixində . İstifadə tarixi: 18 mar 2024.
- "Jan. 19—A pilot of the United Arab Republic's Air Force defected to Israel today in a Czech‐made Yak‐11 training craft". Nytimes.com (ingiliscə). Nyu-York Tayms. Jan. 20, 1964. (#archive_missing_date) tarixində . İstifadə tarixi: 18 mar 2024.
- סוגה: רגע. "טייס מצרי מבקש מקלט בישראל". jfc.org.il (ivritcə). İsrail Film Arxivi. Feb, 1964. (#archive_missing_date) tarixində . İstifadə tarixi: 18 mar 2024.
- סוגה: רגע. "טייס מצרי מבקש מקלט בישראל". jfc.org.il (ivritcə). İsrail Film Arxivi. Feb, 1964. (#archive_missing_date) tarixində . İstifadə tarixi: 18 mar 2024.
- "Jan. 19—A pilot of the United Arab Republic's Air Force defected to Israel today in a Czech‐made Yak‐11 training craft". Nytimes.com (ingiliscə). Nyu-York Tayms. Jan. 20, 1964. (#archive_missing_date) tarixində . İstifadə tarixi: 18 mar 2024.
- סוגה: רגע. "טייס מצרי מבקש מקלט בישראל". jfc.org.il (ivritcə). İsrail Film Arxivi. Feb, 1964. (#archive_missing_date) tarixində . İstifadə tarixi: 18 mar 2024.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mahmud Abbas Hilmi ereb محمود عباس حلمي Misir Herbi Hava Quvvelerinin pilotu 1964 cu ilin 19 yanvar tarixinde Misir Herbi Hava Quvvelerine mexsus Yak 11 teyyersi ile Israil erazisine daxil olmus ve bu olkenin erazisinde yerlesen aerodrom enis etmisdir Hilmi siyasi siginacaq almaq meqsedi ile Misir ordusuna mexsus teyyareni Israile qaciran ilk sexs kimi tarixe dusub Mahmud Abbas Hilmiereb محمود عباس حلمي Mahmud Abbas Hilminin Israildeki telekanallara verdiyi musahibe zamani cekilmis fotosu Sexsi melumatlarDogum tarixi 1938Dogum yeri Qahire MisirVefat tarixi 11 may 1966Vefat yeri Qahire MisirVefat sebebi edam edilibVetendasligi MisirHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Misir Silahli QuvveleriQosun novu Misir Herbi Hava QuvveleriRutbesi Kapitan Ilkin dindirmeler zamani Misirde yasamaq istemediyi ve hokumete muxalif olan qiyamci herbcilerden biri oldugu ucun bu addimi atdigini ifade etmisdir Bir muddet Israilde yasadiqdan sonra Israilin Argentinadaki sefirliyinin komekliyi ile Argentinaya qacirilib ve saxta ad soyadla burada yasayib Hilmi Argentinada oldugu dovrde ailesi ile elaqe saxlamaga cehd gostermis ve pilotun Argentinada oldugunu bilen Misir kesfiyyati Hilmiye ailesi ile elaqe saxlamaqda komeklik gostermek behanesi ile pilotu Misire qacirmisdir Pilot 1966 ci ilin 11 may tarixinde Misirin paytaxti Qahire seherinde vetene xeyanet ittihami esasinda edam edilib HeyatiMahmud Abbas Hilmi 1938 ci ilde Misirin paytaxti Qahire seherinde anadan olub Ailede ozunden basqa iki bacisi ve bir yasli anasi vardi 7 illik Misirde mulku ucus tecrubesi topladiqdan sonra karyerasini 1957 ci ilde herbi pilot olaraq davam etdirmeye qerar verib ve Misir Silahli Quvvelerine tabe olan Misir Herbi Hava Quvvelerinde xidmete baslayib Pilot kimi tehsil ve tecrubeye malik olmasi sebebinden qisa muddetde Misir Herbi Hava Quvvelerinin siralarinda xidmete qebul edilib Bacariqli ve calisqan pilot olmasi sebebinden Misir hokumeti terefinden elave tecrube kecmek meqsedi ile 1959 cu ilde Cexoslovakiyaya gonderilib ve burada reaktiv teyyarelerin idare olunmasi kursunda istirak etmisdir Simali Yemende baslamis vetendas muharibesinde Misir Herbi Hava Quvvelerinin pilotu kimi istirak edib Bilbis seheri yaxinliginda yerlesen Misir Herbi Hava Quvvelerine mexsus ucus Akademiyasinda ucus uzre telimatci vezifesinde calismisdir Hilmi qacisini sekkiz hefte planladiqdan sonra Qahirde teskil edilen ve Ereb Liqasi dovlet bascilarinin resmi sexslerinin istirak etdiyi I ereb sammiti zamani qacmaga qerar verir Pilot hesab edirdi ki hemin vaxt qacis ucun en munasib vaxtdir cunku olkede coxlu xarici qonaqlar oldugundan ve ordu birlesmeleri qonaqlarin tehlukesizliyi ile bagli meselelere celb edildiyinden gozden yayinmaq asan olacaq Yak 11 teyyaresinin boyuk yanacaq ceninin oldugunu ve havada daha cox qala bileceyini bildiyi ucun qacisini Yak 11 modelli teyyare ile icra etmisdir Ucus telimatcisi oldugundan teyyarenin saxlanildigi anbara rahatliqla girib oradan havalana bilmisdi Herbi aerodromun emekdaslarina telim ucusuna getdiyini bildiren pilot 1964 cu ilin 19 yanvar tarixinde havaya qalxir ve Israil istiqametinde ucmaga baslayir Havada olan diger misiri pilotlar evvelce pilotun sehven Israil erazisine dogru ucdugunu guman edib ona xeberdarliq atesi acmis ve Misir Israil serhedine qeder pilotu teqib etmisdiler Hilminin Israil erazisine daxil oldugunu gordukden sonra diger iki misirli pilot geri qayitmisdilar Israil HHQ si 19 yanvar tarixinde olke serheddine yaxinlasan uc teyyarenin yaxinlasdigini ve teyyareden ikisinin sonradan geri qayitdigini qeyde alir Derhal Israil terefden havaya iki teyyare qaldirildi ve pilotu qarsilayan Israil pilotlari sassinin aciq oldugunu gordukde pilotun enise hazirlasdigini anlayib ates acmadilar Belelikle pilotun Misirden Israile Misir Hava Quvvelerine mexsus teyyare ile qacis plani ugurla basa catir Hazor herbilesdirilmis aerodromuna enis eden pilot teyyareden enmir ve israilli resmilerin gelisini gozleyir Pilotun qacis zamani istifade etdiyi Misir Herbi Hava Quvvelerine mexsus Yak 11 teyyaresi Foto 1964 cu ilde Israilde yerlesen Hazor herbilesdirilmis aerodromunda cekilib Teyyareye yaxinlasan israilli herbciler ilk olaraq Hilmiye ingilisce bilib bilmediyini sorusurlar ve pilot bildiyini ve oz xosu ile Israile geldiyini beyan edir Herbi bazadaki zabitler klubunda nahar etdikden sonra hemin gunun axsami misirli pilot Israildeki telekanllarin onune cixarilir ve ictimaiyyete teqdim olunur Hilmiye istediyi suala cavab vermek ve ya vermemek sansi taninir Pilot Misirdeki veziyyetden sikayet ederek dovlet ve herbi rehberlikden narazi oldugunu ve donemin Misir prezidenti Camal Ebdul Nasirin siyaseti ile razilasmadigi qiyamci herbcilerle yaxinligini oldugu ucun bu addimi atdigini beyan edir Pilota unvanlanan Israil dovletinde yasayib yasamaq baredeki suala ise Hilmi cavab vermemisdir Israilde yasadigi dovrde Hazor herbilesdirilmis aerodromunda yasamaga davam etmis ve Israil Silahli Quvvelerinin Bas Qerargah reisi Yitzak Rabin terefinden mutamadi sekilde ziyaret edilmisdir Argentinaya getmesi ve sonradan Misire qacirilmasi Pilotun qacmasi dunya mediasinda genis eks seda dogurmusdu ABS da fealiyyet gosteren yayim stansiyalari Fransa dovlet radiosu ve bir cox xeber agentlikleri hadise haqqinda xeberler hazirlamis ve her defe yeni detallari elde etdikce xeberleri tekrarlamisdilar Fransa qezetlerinde cixan xeberlere gore pilot Yemende bas vermis vetendas muharibesinde istirak etmek istemediyi ucun bu addimi atmis ve Israilden siyasi siginacaq teleb etmisdir Misirin hadise ile bagli ilk reaksiyalardan biri Misir Herbi Hava Quvvelerine mexsus teyyarenin pis hava seraiti sebebinden azaraq hemin vaxt dusmen hesab olunan olkenin serhedlerine daxil oldugu yonunde idi Hilmi texminen 6 ay Israilde yasadigi muddetde ispan dilini instensiv sekilde oyenir Pilot hesab edirdi ki mulki pilot kimi tecrubesi oldugundan Latin Amerikasi olkelerinin birinde rahatliqla is tapa bilecek Israil dovleti pilot ucun yeni passport hazirlayib onu Argentinaya gondermisdir Pilotun Israile qacmasi genis musahibeler vermesi ve Israilde gorduyu edaletli reftar kimi faktorlar Misirin nufuzuna boyuk ziyan vurmusdur Misirde insanlar odunun prestijinin zedelendiyini ve Misir Herbi Hava Quvvelerinin pilotlarinin nufuzuna ciddi ziyan deydiyini dusunurduler Buna gore de Misir hokumeti pilotun oldugu yeri tapmaq ucun muxtelif kanallar vasitesi ile Argentinadada fealiyyet gostermis ve onu izlemisdir Ehtimal olunur ki pilot vetenindeki valideynleri ile elaqe saxlayaraq sag oldugunu bildirmeye calisib kesfiyyat bunu mueyyen edib Pilot Argentinada ogurlandi ve olkesine getirildi Misir qezetleri ise onun guya konullu suretde Buenos Ayresdeki sefirliye teslim oldugunu yazdilar 1964 cu ilin 27 iyul tarxinde Qahire radiosunun ivrit dilindeki sobesinin derc etdiyi xeberde pilotun oz tesebbusu ile Misire qayitmaq istediyini ve ona bununla bagli komeklik gosterildiyi elan edilmisdir Misire getirildikden qisa muddet sonra vetene xeyanetde ittiham olunaraq qapali kecirilen mehkeme prosesinin hokumune esasen edam cezasina mehkum edilmisdir 1966 ci ilin 11 may tarixinde Qahirede saxlanildigi hebsxanada asilaraq edam edilib Istinadlarסוגה רגע טייס מצרי מבקש מקלט בישראל jfc org il ivritce Israil Film Arxivi Feb 1964 archive missing date tarixinde Istifade tarixi 18 mar 2024 Jan 19 A pilot of the United Arab Republic s Air Force defected to Israel today in a Czech made Yak 11 training craft Nytimes com ingilisce Nyu York Tayms Jan 20 1964 archive missing date tarixinde Istifade tarixi 18 mar 2024 Jan 19 A pilot of the United Arab Republic s Air Force defected to Israel today in a Czech made Yak 11 training craft Nytimes com ingilisce Nyu York Tayms Jan 20 1964 archive missing date tarixinde Istifade tarixi 18 mar 2024 Jan 19 A pilot of the United Arab Republic s Air Force defected to Israel today in a Czech made Yak 11 training craft Nytimes com ingilisce Nyu York Tayms Jan 20 1964 archive missing date tarixinde Istifade tarixi 18 mar 2024 Jan 19 A pilot of the United Arab Republic s Air Force defected to Israel today in a Czech made Yak 11 training craft Nytimes com ingilisce Nyu York Tayms Jan 20 1964 archive missing date tarixinde Istifade tarixi 18 mar 2024 סוגה רגע טייס מצרי מבקש מקלט בישראל jfc org il ivritce Israil Film Arxivi Feb 1964 archive missing date tarixinde Istifade tarixi 18 mar 2024 סוגה רגע טייס מצרי מבקש מקלט בישראל jfc org il ivritce Israil Film Arxivi Feb 1964 archive missing date tarixinde Istifade tarixi 18 mar 2024 Jan 19 A pilot of the United Arab Republic s Air Force defected to Israel today in a Czech made Yak 11 training craft Nytimes com ingilisce Nyu York Tayms Jan 20 1964 archive missing date tarixinde Istifade tarixi 18 mar 2024 סוגה רגע טייס מצרי מבקש מקלט בישראל jfc org il ivritce Israil Film Arxivi Feb 1964 archive missing date tarixinde Istifade tarixi 18 mar 2024