Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bataviya Respublikası(Niderland dili: Bataafse Republiek) Bataviya Respublikası 1795-1806-cı illər arasında Hollandiyada qurulmuş və Fransız inqilabının təsiri altında formalaşmış dövlətdir. Bu arada Fransa hadisələri köklü inkişaflar yaşadı və müasir dövlət quruluşuna nail olundu.
Tarixi
Bataviya Respublikasının qurulması Fransa inqilabının yaydığı azadlıq və azadlıq ideallarının təsiri altında baş verdi. Fransız İnqilabının soyuqqanlı proqramları 1794-cü ildə fransız ordusunun sənətində kulminasiya nöqtəsinə çatdı. Fransızların Hollandiyada irəliləməsi mövcud Hollandiya Respublikası hökümətinin tənəzzülünə səbəb oldu və yeni hökümətin formalaşmasına yol açdı.
1795-ci ildə Fransanın işğalından sonra Hollandiyada Bataviya Respublikası elan edildi. Bu yeni respublika Fransa Respublikasının nümayəndələrini qəbul edən hökumət sistemi yaratdı. Yeni hökumətin tərkibində mərkəzçi təşkilatın üzvləri var idi və köhnə feodal quruluşlarının ləğvində irəliləyiş əldə edildi. Bataviyanın tarixi xeyli genişləndi.
1806-cı ildə Napoleon Bonapartın Avropada hakimiyyətə gəlməsi ilə Bataviya Respublikası sona çatdı. Napoleon Hollandiyada öz nəzarəti altında bir krallıq quraraq Bataviya Respublikasını ləğv etdi. Lakin Bataviya Respublikası tərəfindən həyata keçirilən islahatlar və yeniliklər Hollandiya tarixində əbədi izlər buraxdı.
İdarəetmə
Bataviya Respublikası mərkəzləşdirilmiş idarəetməni mənimsədi. Keçmiş Hollandiya Respublikasında yerli hökumətlər mərkəzi hökumətlə əvəz olundu. Bu dəyişiklik daha təsərli idarəetməyə imkan verdi. Mərkəzi hökumət səhiyyə və iqtisadiyyat kimi sahələrdə islahatlar apararaq müasir dövlət istəməyin əsasını qoydu.
Bataviya Respublikası yeni konstitusiya hazırladı, hüquqi və siyasi tənzimləmələr etdi. Bu konstitusiya xalq məclisinin hakimiyyətini və xalqın formalaşmasını dəstəkləyirdi. Bundan əlavə, mühüm insan hüquq və azadlıqları həyata keçirilib. Bu konstitusiya Hollandiyada müasir hüququn əsaslarını qoyan mühüm sənəd hesab olunur.
İslahatlar
Bataviya Respublikası dövrü iqtisadi sahədə mühüm islahatlara səbəb olan dövr idi. Kənd təsərrüfatı və sənaye sahələrində modernləşdirmə işləri aparılıb. Ticarətin inkişafı üçün yeni yollar, kanallar çəkildi. Bu dövrdə Hollandiya iqtisadiyyatı daha müasir və səmərəli gələcəyə nail oldu.
Bataviya Respublikası təhsil və səhiyyə sahələrində də mühüm islahatlar həyata keçirmişdir. Təhsil sistemində edilən tənzimləmələr hər kəsin təhsil almasını təmin etmək məqsədi daşıyırdı. Səhiyyə sahəsində müasir tibbi təcrübələr yayılıb, əhaliyə səhiyyə xidməti təkmilləşdirilib. Bu islahatlar Hollandiyada müasir dövlətin əsaslarının qoyulmasına töhfə verdi.
Xarici Siyasət
Bataviya Respublikasının xarici siyasəti əsasən Fransa ilə münasibətlərə əsaslanırdı. Fransa inqilabının təsiri altında olan Fransa ilə sıx əlaqələr var idi. Bu əlaqələr həm siyasi, həm də iqtisadi sahədə əməkdaşlıq demək idi. Lakin bu əlaqələr Fransanın Bataviya Respublikasının daxili biznes mərkəzlərində inkişafına da səbəb oldu.
Bataviya Respublikası da digər Avropa ölkələri ilə münasibətlərini yaxşılaşdırmağa çalışırdı. Lakin bu dövrdə Avropada baş verən müharibələr və siyasi iğtişaşlar Bataviya Respublikasının beynəlxalq əlaqələrini çətinləşdirdi. Xüsusilə İngiltərə ilə ticarət müharibələri Bataviya iqtisadiyyatına mənfi təsir göstərdi.
Nəticə
Bataviya Respublikasının ən mühüm irsi Hollandiyada müasir dövlət quruluşunun əsaslarını qoymasıdır. Təhsil, səhiyyə, iqtisadiyyat və hüquq sahələrində aparılan islahatlar Hollandiyanın inkişafına böyük töhfə verdi. Bundan əlavə, Bataviya Respublikasının mərkəzçi idarəetmə yanaşması sonrakı dövrlərdə də təsirini davam etdirdi.
İstinadlar
Mənbələr
Israel, J. I. (1995). The Dutch Republic: Its Rise, Greatness, and Fall 1477-1806. Oxford University Press.
Schama, S. (1977). Patriots and Liberators: Revolution in the Netherlands 1780-1813. HarperCollins.
Rosendaal, J. (2005). Bataven! Nederlandse Vluchtelingen in Frankrijk 1787-1795. Uitgeverij Verloren.
Kossmann, E. H. (1978). The Low Countries 1780-1940. Oxford University Press.
Blanning, T. C. W. (1983). The French Revolution in Germany: Occupation and Resistance in the Rhineland 1792-1802. Oxford University Press.
Welsink, E. (1991). De Bataafse Revolutie in Nederland. Ambo.
Palmer, R. R. (1964). The Age of the Democratic Revolution: A Political History of Europe and America, 1760-1800. Princeton University Press.
Bosher, J. F. (1988). The French Revolution. W.W. Norton & Company.
Grab, A. (2000). Napoleon and the Transformation of Europe. Palgrave Macmillan.
Bruin, R. (2007). Bataafse Terreur: de Geschiedenis van een Geschiedschrijving. Aksant.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bataviya Respublikasi Niderland dili Bataafse Republiek Bataviya Respublikasi 1795 1806 ci iller arasinda Hollandiyada qurulmus ve Fransiz inqilabinin tesiri altinda formalasmis dovletdir Bu arada Fransa hadiseleri koklu inkisaflar yasadi ve muasir dovlet qurulusuna nail olundu TarixiBataviya Respublikasinin qurulmasi Fransa inqilabinin yaydigi azadliq ve azadliq ideallarinin tesiri altinda bas verdi Fransiz Inqilabinin soyuqqanli proqramlari 1794 cu ilde fransiz ordusunun senetinde kulminasiya noqtesine catdi Fransizlarin Hollandiyada irelilemesi movcud Hollandiya Respublikasi hokumetinin tenezzulune sebeb oldu ve yeni hokumetin formalasmasina yol acdi 1795 ci ilde Fransanin isgalindan sonra Hollandiyada Bataviya Respublikasi elan edildi Bu yeni respublika Fransa Respublikasinin numayendelerini qebul eden hokumet sistemi yaratdi Yeni hokumetin terkibinde merkezci teskilatin uzvleri var idi ve kohne feodal quruluslarinin legvinde irelileyis elde edildi Bataviyanin tarixi xeyli genislendi 1806 ci ilde Napoleon Bonapartin Avropada hakimiyyete gelmesi ile Bataviya Respublikasi sona catdi Napoleon Hollandiyada oz nezareti altinda bir kralliq quraraq Bataviya Respublikasini legv etdi Lakin Bataviya Respublikasi terefinden heyata kecirilen islahatlar ve yenilikler Hollandiya tarixinde ebedi izler buraxdi IdareetmeBataviya Respublikasi merkezlesdirilmis idareetmeni menimsedi Kecmis Hollandiya Respublikasinda yerli hokumetler merkezi hokumetle evez olundu Bu deyisiklik daha teserli idareetmeye imkan verdi Merkezi hokumet sehiyye ve iqtisadiyyat kimi sahelerde islahatlar apararaq muasir dovlet istemeyin esasini qoydu Bataviya Respublikasi yeni konstitusiya hazirladi huquqi ve siyasi tenzimlemeler etdi Bu konstitusiya xalq meclisinin hakimiyyetini ve xalqin formalasmasini destekleyirdi Bundan elave muhum insan huquq ve azadliqlari heyata kecirilib Bu konstitusiya Hollandiyada muasir huququn esaslarini qoyan muhum sened hesab olunur IslahatlarBataviya Respublikasi dovru iqtisadi sahede muhum islahatlara sebeb olan dovr idi Kend teserrufati ve senaye sahelerinde modernlesdirme isleri aparilib Ticaretin inkisafi ucun yeni yollar kanallar cekildi Bu dovrde Hollandiya iqtisadiyyati daha muasir ve semereli geleceye nail oldu Bataviya Respublikasi tehsil ve sehiyye sahelerinde de muhum islahatlar heyata kecirmisdir Tehsil sisteminde edilen tenzimlemeler her kesin tehsil almasini temin etmek meqsedi dasiyirdi Sehiyye sahesinde muasir tibbi tecrubeler yayilib ehaliye sehiyye xidmeti tekmillesdirilib Bu islahatlar Hollandiyada muasir dovletin esaslarinin qoyulmasina tohfe verdi Xarici SiyasetBataviya Respublikasinin xarici siyaseti esasen Fransa ile munasibetlere esaslanirdi Fransa inqilabinin tesiri altinda olan Fransa ile six elaqeler var idi Bu elaqeler hem siyasi hem de iqtisadi sahede emekdasliq demek idi Lakin bu elaqeler Fransanin Bataviya Respublikasinin daxili biznes merkezlerinde inkisafina da sebeb oldu Bataviya Respublikasi da diger Avropa olkeleri ile munasibetlerini yaxsilasdirmaga calisirdi Lakin bu dovrde Avropada bas veren muharibeler ve siyasi igtisaslar Bataviya Respublikasinin beynelxalq elaqelerini cetinlesdirdi Xususile Ingiltere ile ticaret muharibeleri Bataviya iqtisadiyyatina menfi tesir gosterdi NeticeBataviya Respublikasinin en muhum irsi Hollandiyada muasir dovlet qurulusunun esaslarini qoymasidir Tehsil sehiyye iqtisadiyyat ve huquq sahelerinde aparilan islahatlar Hollandiyanin inkisafina boyuk tohfe verdi Bundan elave Bataviya Respublikasinin merkezci idareetme yanasmasi sonraki dovrlerde de tesirini davam etdirdi IstinadlarIsrael 1995 s 112 Schama 1977 s 329 Grab 2000 s 302 Rosendaal 2005 seh 48 Kossmann 1978 s 214 Blanning 1983 s 87 Welsink 1991 s 102 Palmer 1964 s 243 Bosher 1988 s 165 Bruin 2007 s 58MenbelerIsrael J I 1995 The Dutch Republic Its Rise Greatness and Fall 1477 1806 Oxford University Press Schama S 1977 Patriots and Liberators Revolution in the Netherlands 1780 1813 HarperCollins Rosendaal J 2005 Bataven Nederlandse Vluchtelingen in Frankrijk 1787 1795 Uitgeverij Verloren Kossmann E H 1978 The Low Countries 1780 1940 Oxford University Press Blanning T C W 1983 The French Revolution in Germany Occupation and Resistance in the Rhineland 1792 1802 Oxford University Press Welsink E 1991 De Bataafse Revolutie in Nederland Ambo Palmer R R 1964 The Age of the Democratic Revolution A Political History of Europe and America 1760 1800 Princeton University Press Bosher J F 1988 The French Revolution W W Norton amp Company Grab A 2000 Napoleon and the Transformation of Europe Palgrave Macmillan Bruin R 2007 Bataafse Terreur de Geschiedenis van een Geschiedschrijving Aksant