Buş böyürtkəni (lat. Rubus bushii) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin moruq cinsinə aid bitki növü.
Buş böyürtkəni | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Buş böyürtkəni | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
|
Ümumi yayılması
Qafqazın hər yerində və Türkiyədə təbii arealı vardır.
Azərbaycanda yayılması
Quba, Qusar rayonları ərazilərində rast gəlinir.
Statusu
Azərbaycanın nadir bitki növüdür. NT.
Bitdiyi yer
Meşənin yuxarı hissəsi, subalp çəmənliyi fıstıq meşəliyində dərəli və qayalı açıq yerlərdə bitir.
Təbii ehtiyatı
Azərbaycanda arealı çox geniş deyildir.
Bioloji xüsusiyyətləri
Hündürlüyü 1 m-ə çatan кoldur. Torpağa az tələbkar və işıqsevəndir. Budaqları düz yönəlmiş, silindrvarı, cavan budaqların üzəri tündqırmızıya çalan bozumtul ləkəli və seyrək, qısatüklü, tək-tək qırmızı tikanlıdır. Bir kökdən bir neçə dikdayanan gövdə çıxır. Gövdəsi seyrək tükcüklü olmaqla pas rəngli ləkəlidir. Yarpaqları 3–5 yarpaqcıqdan ibarət olub, uzun saplaqlıdır. Çiçəkləri qısa saplaqlı, ləçəkləri ağ rənglidir. Meyvəsi şirin turşməzə və şirəli, qırmızımtıl rənglidir. Yuxarı dağ zonasında meyvəsinin yetişməsi sentyabr ayına təsadüf edir. May iyun aylarında çiçəkləyir və iyul-avqust aylarında meyvəsi yetişir.
Çохalması
Təbiətdə generativ və vegetativ yolla çoxalır.
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri
Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.
Becərilməsi
Mədəni halda Nəbatat bağlarında becərilir.
Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri
Qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.
Zəruri qoruma tədbirləri
Azərbaycanın "Qırmızı Kitabı"na daхil edilməsi zəruridir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bus boyurtkeni lat Rubus bushii bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin moruq cinsine aid bitki novu Bus boyurtkeniElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile QizilgulkimilerTriba Cins MoruqNov Bus boyurtkeniBeynelxalq elmi adiRubus bushii L H Bailey 1932Seklin VikiAnbarda axtarisiITIS 24896EOL 233697Umumi yayilmasiQafqazin her yerinde ve Turkiyede tebii areali vardir Azerbaycanda yayilmasiQuba Qusar rayonlari erazilerinde rast gelinir StatusuAzerbaycanin nadir bitki novudur NT Bitdiyi yerMesenin yuxari hissesi subalp cemenliyi fistiq meseliyinde dereli ve qayali aciq yerlerde bitir Tebii ehtiyatiAzerbaycanda areali cox genis deyildir Bioloji xususiyyetleriHundurluyu 1 m e catan koldur Torpaga az telebkar ve isiqsevendir Budaqlari duz yonelmis silindrvari cavan budaqlarin uzeri tundqirmiziya calan bozumtul lekeli ve seyrek qisatuklu tek tek qirmizi tikanlidir Bir kokden bir nece dikdayanan govde cixir Govdesi seyrek tukcuklu olmaqla pas rengli lekelidir Yarpaqlari 3 5 yarpaqciqdan ibaret olub uzun saplaqlidir Cicekleri qisa saplaqli lecekleri ag renglidir Meyvesi sirin tursmeze ve sireli qirmizimtil renglidir Yuxari dag zonasinda meyvesinin yetismesi sentyabr ayina tesaduf edir May iyun aylarinda cicekleyir ve iyul avqust aylarinda meyvesi yetisir CohalmasiTebietde generativ ve vegetativ yolla coxalir Tebii ehtiyatinin deyisilmesi sebebleriBaslica olaraq insan fealiyyetidir BecerilmesiMedeni halda Nebatat baglarinda becerilir Qebul edilmis qoruma tedbirleriQebul edilmis qoruma tedbiri yoxdur Zeruri qoruma tedbirleriAzerbaycanin Qirmizi Kitabi na dahil edilmesi zeruridir IstinadlarHemcinin bax