Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədə artırılmasına ehtiyac var. (fevral 2023) |
Xalel Dosmuxamedoviç Dosmuxamedov (qaz. Халел Досмұхамедұлы; 24 aprel 1883, Qərbi Qazaxıstan əyaləti – 19 avqust 1939, Almatı) — Qazaxıstanın dövlət və ictimai xadimi, həkim, müəllim, alim. Alaş-Orda Xalq Şurasının üzvü. Beriş qəbiləsindən gəlir.
| Xalel Dosmuxamedov | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 24 aprel 1883 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 19 avqust 1939(56 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | alim |
Həyatı
1920-ci ildə Daşkənddə əvvəlcə üzv, sonra Türküstan Cümhuriyyəti Xalq Təhsili Komissarlığı yanında Təhsil Komissiyasının sədri vəzifəsində çalışmağa başladı. 1922–1924-cü illərdə Türküstan Xalq Səhiyyə Komissarlığının idarə heyətinin üzvü və tibb-sanitariya şöbəsinin müdiri olmuşdur. 1923-cü ildə Orta Asiyanın, sonra Qazaxıstan Dövlət Nəşriyyat Şurasının Şərq şöbəsinin üzvü idi; 1925–1926 Şərq şöbəsinin müdiri; 1926-cı ildə Qazaxıstan Dövlət Nəşriyyatının idarə heyətinin üzvü və rəhbər müavinidir.
Dosmuhammedov Qazaxıstan elminin inkişafına əhəmiyyətli bir töhfə verdi: "Tabigattanu", "Zhanuarlar" (1922), "Adamnyk tun tirligi", "Onushylardyk densaulykyn sagtau" (1925), "Dene zımtımınımer" elmi əsərləri və dərslikləri yazdı. 1922–1925-ci illərdə "Talap" mədəniyyətinin inkişafı cəmiyyətinin idarə heyətinin sədri olmuşdur. Ədəbiyyat, qazax xalqının tarixi, harmonizm qanunlarını araşdıran materiallar topladı, "Qazax-qırğız tilderindegi singharmonism zagy" (1924), "Şerniyaz şeşen" (1925), "İsatay-Maxambet" (1925), "Alaş soz deyil "" Baaradagı Kogiltash madrasin salu turaly Upsana "(1927) və s. Rusiya Elmlər Akademiyası Mərkəzi Diyarşünaslıq Bürosunun müxbir üzvü seçildi (1924), həmin il Türküstan Xalq Maarif Komissarlığı adından Qazaxıstan alimlərinin Orenburqdakı qurultayında iştirak etdi. Səhiyyə işçilərinin Ümumittifaq qurultayı. 1929-cu ildə professor, sonra Qazaxıstan Pedaqoji İnstitutunun (indiki Abay adına KazNPU) prorektoru olaraq təsdiqləndi.
15 sentyabr 1930-cu ildə tutuldu və 5 il müddətinə Voronejə sürgün edildi. 26 iyul 1938-ci ildə ikinci dəfə saxta siyasi ittihamlarla həbs olundu, əvvəl Moskvaya, sonra Almatı köçürüldü. 24 aprel 1939-cu ildə güllələnməyə məhkum edildi. Almatıdakı həbsxana xəstəxanasında öldü. 11 fevral 1958-ci ildə bərpa edilmişdir.
İstinadlar
- Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
Ədəbiyyat
- Досмухамедов, Халел // Казахстан. Национальная энциклопедия. — Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2005. — Т. II. — .
- Аманжолова Д. А. Партия Алаш: история и историография, Семипалатинск, 1993;
- Аманжолова Д. А. Казахский антономизм и Россия, М., 1994;
- Қойгелдиев М.Қ. Алаш қозғалысы, А., 1995;
- Нұрпейісов К. Н. Алаш һәм Алашорда, А., 1995.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalede daxili kecidlerin artirilmasina ehtiyac var Lutfen meqalelerin elaqelendirilmesine komek etmek ucun movzuya uygun basqa sehifelere daxili kecidler elave etmekle bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin fevral 2023 Xalel Dosmuxamedovic Dosmuxamedov qaz Halel Dosmuhameduly 24 aprel 1883 Qerbi Qazaxistan eyaleti 19 avqust 1939 Almati Qazaxistanin dovlet ve ictimai xadimi hekim muellim alim Alas Orda Xalq Surasinin uzvu Beris qebilesinden gelir Xalel DosmuxamedovSexsi melumatlarDogum tarixi 24 aprel 1883 1883 04 24 Dogum yeri Qerbi Qazaxistan eyaleti SSRIVefat tarixi 19 avqust 1939 1939 08 19 56 yasinda Vefat yeri Almati Almati vilayeti Qazaxistan SSR SSRIPartiya Alas partiyasiTehsili S M Kirov adina Herbi Tibb Akademiyasi d Fealiyyeti alimHeyati1920 ci ilde Daskendde evvelce uzv sonra Turkustan Cumhuriyyeti Xalq Tehsili Komissarligi yaninda Tehsil Komissiyasinin sedri vezifesinde calismaga basladi 1922 1924 cu illerde Turkustan Xalq Sehiyye Komissarliginin idare heyetinin uzvu ve tibb sanitariya sobesinin mudiri olmusdur 1923 cu ilde Orta Asiyanin sonra Qazaxistan Dovlet Nesriyyat Surasinin Serq sobesinin uzvu idi 1925 1926 Serq sobesinin mudiri 1926 ci ilde Qazaxistan Dovlet Nesriyyatinin idare heyetinin uzvu ve rehber muavinidir Dosmuhammedov Qazaxistan elminin inkisafina ehemiyyetli bir tohfe verdi Tabigattanu Zhanuarlar 1922 Adamnyk tun tirligi Onushylardyk densaulykyn sagtau 1925 Dene zimtiminimer elmi eserleri ve derslikleri yazdi 1922 1925 ci illerde Talap medeniyyetinin inkisafi cemiyyetinin idare heyetinin sedri olmusdur Edebiyyat qazax xalqinin tarixi harmonizm qanunlarini arasdiran materiallar topladi Qazax qirgiz tilderindegi singharmonism zagy 1924 Serniyaz sesen 1925 Isatay Maxambet 1925 Alas soz deyil Baaradagi Kogiltash madrasin salu turaly Upsana 1927 ve s Rusiya Elmler Akademiyasi Merkezi Diyarsunasliq Burosunun muxbir uzvu secildi 1924 hemin il Turkustan Xalq Maarif Komissarligi adindan Qazaxistan alimlerinin Orenburqdaki qurultayinda istirak etdi Sehiyye iscilerinin Umumittifaq qurultayi 1929 cu ilde professor sonra Qazaxistan Pedaqoji Institutunun indiki Abay adina KazNPU prorektoru olaraq tesdiqlendi 15 sentyabr 1930 cu ilde tutuldu ve 5 il muddetine Voroneje surgun edildi 26 iyul 1938 ci ilde ikinci defe saxta siyasi ittihamlarla hebs olundu evvel Moskvaya sonra Almati kocuruldu 24 aprel 1939 cu ilde gullelenmeye mehkum edildi Almatidaki hebsxana xestexanasinda oldu 11 fevral 1958 ci ilde berpa edilmisdir IstinadlarLibrary of Congress Authorities ing Library of Congress Dosmuhamedov Halel Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 EdebiyyatDosmuhamedov Halel Kazahstan Nacionalnaya enciklopediya Almaty Қazak enciklopediyasy 2005 T II ISBN 9965 9746 3 2 Amanzholova D A Partiya Alash istoriya i istoriografiya Semipalatinsk 1993 Amanzholova D A Kazahskij antonomizm i Rossiya M 1994 Қojgeldiev M Қ Alash kozgalysy A 1995 Nurpejisov K N Alash һәm Alashorda A 1995