Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vitali Hakko (d. 1913, İstanbul – ö. 10 dekabr 2007, İstanbul) — Türkiyənin məşhur "Vakko" brendinin yaradıcısı; yəhudi əsilli türk iş adamı və modelyer.
| Vitali Hakko | |
|---|---|
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | İstanbul |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | İstanbul |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | iş adamı |
Həyatı
Vitali Hakko 1913-cü ildə İstanbulun yoxsul və azlıqların yaşadığı məhəlləsində anadan olub. Atası dəmiryolçu, anası isə evdar qadın imiş. "Yoxsulluq nədir, yaxşı bilirəm" deyən Hakko öz xatirələrində ailəsinin dəmiryolçunun kiçik maaşı ilə birtəhər dolandığını yazıb.
Məktəb yaşı çatanda Vitali Kumqapıdakı fransız missionerlərinə məxsus olduğu təxmin edilən məktəbdə oxumağa başlayır. Ödənişli olan təhsil müəssisəsinin xərcini atasının işlədiyi fransız firması qarşılayır. Şirkətin verdiyi paso ilə isə yolpulunu ödəyir. Yəni qatarla pulsuz gedib-gəlmək imkanı qazanır. Ciddi rejimli məktəbdə Vitalinin dostu belə olmur. Bununla belə, hər zaman sözünü deməyi bacarır. Bir dəfə hətta məktəbin müdirinə "sizdən deyiləm, mənə kilsə duası oxutdura bilməzsiniz" deyir. Məktəb günləri uzun çəkmir. Cümhuriyyətin elan edilməsi Vitaliyə düşmür. Dəmiryollarının dövlətləşdirilməsi nəticəsində atası işsiz qalır. 10 yaşlı Vitali təhsil həyatına məcbur olaraq nöqtə qoyur. Ailənin digər üzvləri ilə birlikdə işləmək məcburiyyətində qalır. Düzdür, ilk vaxtlar anası Boxçaçı Behmoriaslardan iş götürür və bacısı ilə birlikdə dərziliyə başlayır. Amma atasının Ayancıkda "iş tapmışam deyib" evi tərk etməsi ilə çətin günləri başlayır. Çünki gedişi o gediş olur. Evin bütün yükü Vitalinin çiyininə çökür. Mahmutpaşada Spiros adlı bir rumlu mağaza sahibinin yanında işə düzəlir. İşi, əsasən, səhər dükanı açmaq, malları asmaq və küçədə "buyrun xanımlar, içəridə çeşidlərimiz var" deyə yoldan keçənləri içəriyə dəvət etmək olur. Qısa müddət sonra Kapalıçarşıdakı uşaqlıq xəyalı olan Kupidis mağazasına dəzgahdar olaraq işə düzəlir. Yalnız parça satmaqla kifayətlənmir. Kupidis mağazası daxil, bazardakı digər biznesmenlərin mağazalarının vitrinlərini tərtib etməyə başlayır.
"Şən Şapka"
1925-ci ildə Mustafa Kamal Atatürkün Şapka və Paltar İnqilabını reallaşdırması təkcə türk hazır geyim sənayesinin təməlini qoymur, Vitali Hakkonun da həyatını dəyişdirir.
O, 1934-cü ildə Sultanhamamda “Şən Şapka” adlı kiçik dükanı açır. Varını-yoxunu bu dükana qoyur. Restoranda yemir, kinoya getmir, hətta şənbə günləri belə işləyir. İkinci dünya müharibəsində öncə, yeni qurulmuş Cümhuriyyət Türkiyəsində qadına şapka geydirən və bunu yayıb dəb halına gətirən şəxsə çevrilir. Pulu olmadığı üçün 10 yaşında məktəbi yarımçıq buraxan Vitali Hakkonun nəinki özü, hətta anası və bacısı da artıq xoşbəxtliyin zirvəsinə yüksəlir. Artıq anası kürk geyinir, bərbəzək əşyaları taxır, Parisdən qayıdan qardaşı Əli isə agentlik açaraq iş qurur. Vitali Hakko isə öz müvəffəqiyyətini belə xatırladır:
"Yaşadığım dövrdə bir çox iş adamı işə sıfırdan başladı. Mən sıfırdan belə başlamamışam. Başladığım nöqtə sıfırın altında idi. Mən və mənim dövrümdəki bir çox iş adamı tam fərqli şərtlər çərçivəsində yetişdik. Yaxşı niyyətdən, ümiddən, gələcəyə və özümüzə olan etibardan, bacarığımızdan başqa heç bir sərmayəmizin olmadığı dövrdə öz-özümüzü yetişdirdik. Gənc Cümhiriyyətin ilk nəsli idik. Bizə sürət verən Atatürk inqilabları idi. "Şapka inqilabı, paltar inqilabı baş verməsəydi, nə "Şən Şapka", nə də "Vakko" olacaqdı".
Şapka dönəmi bitdikdən sonra Vitali də biznes profilini dəyişir. Türk ipəyi, pambığı və yunundan şərflər istehsal etməyə başlayır, İstanbulda kiçik ipək istehsalı atelyesi yaradır. Türkiyədə irəliləmə və yenilənmə dövründə şapka, şarf və fabrik parçalarına təlabatın tam ödənilmədiyini görən Hakko hazır geyim istehsalına istiqamətlənir.
1962-ci ildə öz soyadı ilə ilk "Vakko" moda mağazasını açır.
Son illəri
Vitali Hakko yaşlandığı zaman mağazaların rəhbərliyini digər ailə üzvlərinə – xüsusilə oğlu həvalə edir. Lakin əsas nəzarəti əlində saxlayır. Tarixə şanslı bəndə kimi düşən Vitali Hakko 2007-ci ilin 10 dekabrında vəfat edir. Şalom sinaqoqunda təşkil edilən mərasimdən sonra yəhudi qəbiristanlığında basdırılır.
Kiçik dükanla iş dünyasına atılan Vitali Vakko ailəsinə böyük sərvət buraxır. Bu gün onlar Türkiyənin ən varlı iş adamlarından sayılırlar.
Mənbə
- Leyla Əliyeva. “Brendlərin tarixi” layihəsi: Atatürkün “şapka inqilabı”ndan doğulan “Vakko”. publika.az, 22.05.2014 (az.)
İstinadlar
- Rifat Bali Model Citizens of the State: The Jews of Turkey during the ... 2012 - Page 477 "Adnan Kahveci was Minister of Finance; Vitali Hakko (1913–2007) was a Jewish businessman and one of the"
- Yalçın Küçük Tekeliyet: ansiklopedi 2003 - Volume 1 - Page 421 "Bu tarih sorulanndan sonra, "cem" adına gelebiliriz; sabetayistlerin ve Ya- hudiler'in, Cem Hakko var, "cem" adına düşkünlükleri hâlâ tatminkar çözümünü bulamadığım bilmecelerden birisidir; Cem Boyner'i, Cem Uzan'ı ve sa- betayist bir baba ..."
- Adını modayla özdeşleştiren marka 2015-02-18 at the Wayback Machine. hurriyet.com.tr, 17.09.2013 (türk.)
- Jürgen Gottschlich, Dilek Zaptcioglu Istanbul. Con atlante stradale 2011 Page 19 "Uomini d'affari ebrei come Ishak Alaton, che opera nel campo dell'elettronica, e l'imperatore della moda Cem Hakko (Vakko) sono attualmente tra i personaggi più noti di İstanbul. Gli armeni furono decimati dalle persecuzioni del 1915 ..."
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vitali Hakko d 1913 Istanbul o 10 dekabr 2007 Istanbul Turkiyenin meshur Vakko brendinin yaradicisi yehudi esilli turk is adami ve modelyer Vitali HakkoDogum tarixi 1913Dogum yeri IstanbulVefat tarixi 10 dekabr 2007Vefat yeri IstanbulDefn yeri IstanbulFealiyyeti is adamiHeyatiVitali Hakko 1913 cu ilde Istanbulun yoxsul ve azliqlarin yasadigi mehellesinde anadan olub Atasi demiryolcu anasi ise evdar qadin imis Yoxsulluq nedir yaxsi bilirem deyen Hakko oz xatirelerinde ailesinin demiryolcunun kicik maasi ile birteher dolandigini yazib Mekteb yasi catanda Vitali Kumqapidaki fransiz missionerlerine mexsus oldugu texmin edilen mektebde oxumaga baslayir Odenisli olan tehsil muessisesinin xercini atasinin islediyi fransiz firmasi qarsilayir Sirketin verdiyi paso ile ise yolpulunu odeyir Yeni qatarla pulsuz gedib gelmek imkani qazanir Ciddi rejimli mektebde Vitalinin dostu bele olmur Bununla bele her zaman sozunu demeyi bacarir Bir defe hetta mektebin mudirine sizden deyilem mene kilse duasi oxutdura bilmezsiniz deyir Mekteb gunleri uzun cekmir Cumhuriyyetin elan edilmesi Vitaliye dusmur Demiryollarinin dovletlesdirilmesi neticesinde atasi issiz qalir 10 yasli Vitali tehsil heyatina mecbur olaraq noqte qoyur Ailenin diger uzvleri ile birlikde islemek mecburiyyetinde qalir Duzdur ilk vaxtlar anasi Boxcaci Behmoriaslardan is goturur ve bacisi ile birlikde derziliye baslayir Amma atasinin Ayancikda is tapmisam deyib evi terk etmesi ile cetin gunleri baslayir Cunki gedisi o gedis olur Evin butun yuku Vitalinin ciyinine cokur Mahmutpasada Spiros adli bir rumlu magaza sahibinin yaninda ise duzelir Isi esasen seher dukani acmaq mallari asmaq ve kucede buyrun xanimlar iceride cesidlerimiz var deye yoldan kecenleri iceriye devet etmek olur Qisa muddet sonra Kapalicarsidaki usaqliq xeyali olan Kupidis magazasina dezgahdar olaraq ise duzelir Yalniz parca satmaqla kifayetlenmir Kupidis magazasi daxil bazardaki diger biznesmenlerin magazalarinin vitrinlerini tertib etmeye baslayir Sen Sapka 1925 ci ilde Mustafa Kamal Ataturkun Sapka ve Paltar Inqilabini reallasdirmasi tekce turk hazir geyim senayesinin temelini qoymur Vitali Hakkonun da heyatini deyisdirir Vakko nun temeli 1934 cu ilde Vitali Hakko terefinden Sen Sapka adiyla qurulan kicik bir sapka dukanina dayanir O 1934 cu ilde Sultanhamamda Sen Sapka adli kicik dukani acir Varini yoxunu bu dukana qoyur Restoranda yemir kinoya getmir hetta senbe gunleri bele isleyir Ikinci dunya muharibesinde once yeni qurulmus Cumhuriyyet Turkiyesinde qadina sapka geydiren ve bunu yayib deb halina getiren sexse cevrilir Pulu olmadigi ucun 10 yasinda mektebi yarimciq buraxan Vitali Hakkonun neinki ozu hetta anasi ve bacisi da artiq xosbextliyin zirvesine yukselir Artiq anasi kurk geyinir berbezek esyalari taxir Parisden qayidan qardasi Eli ise agentlik acaraq is qurur Vitali Hakko ise oz muveffeqiyyetini bele xatirladir Yasadigim dovrde bir cox is adami ise sifirdan basladi Men sifirdan bele baslamamisam Basladigim noqte sifirin altinda idi Men ve menim dovrumdeki bir cox is adami tam ferqli sertler cercivesinde yetisdik Yaxsi niyyetden umidden geleceye ve ozumuze olan etibardan bacarigimizdan basqa hec bir sermayemizin olmadigi dovrde oz ozumuzu yetisdirdik Genc Cumhiriyyetin ilk nesli idik Bize suret veren Ataturk inqilablari idi Sapka inqilabi paltar inqilabi bas vermeseydi ne Sen Sapka ne de Vakko olacaqdi Sapka donemi bitdikden sonra Vitali de biznes profilini deyisir Turk ipeyi pambigi ve yunundan serfler istehsal etmeye baslayir Istanbulda kicik ipek istehsali atelyesi yaradir Turkiyede irelileme ve yenilenme dovrunde sapka sarf ve fabrik parcalarina telabatin tam odenilmediyini goren Hakko hazir geyim istehsalina istiqametlenir 1962 ci ilde oz soyadi ile ilk Vakko moda magazasini acir Son illeriVitali Hakko yaslandigi zaman magazalarin rehberliyini diger aile uzvlerine xususile oglu hevale edir Lakin esas nezareti elinde saxlayir Tarixe sansli bende kimi dusen Vitali Hakko 2007 ci ilin 10 dekabrinda vefat edir Salom sinaqoqunda teskil edilen merasimden sonra yehudi qebiristanliginda basdirilir Kicik dukanla is dunyasina atilan Vitali Vakko ailesine boyuk servet buraxir Bu gun onlar Turkiyenin en varli is adamlarindan sayilirlar MenbeLeyla Eliyeva Brendlerin tarixi layihesi Ataturkun sapka inqilabi ndan dogulan Vakko publika az 22 05 2014 az IstinadlarRifat Bali Model Citizens of the State The Jews of Turkey during the 2012 Page 477 Adnan Kahveci was Minister of Finance Vitali Hakko 1913 2007 was a Jewish businessman and one of the Yalcin Kucuk Tekeliyet ansiklopedi 2003 Volume 1 Page 421 Bu tarih sorulanndan sonra cem adina gelebiliriz sabetayistlerin ve Ya hudiler in Cem Hakko var cem adina duskunlukleri hala tatminkar cozumunu bulamadigim bilmecelerden birisidir Cem Boyner i Cem Uzan i ve sa betayist bir baba Adini modayla ozdeslestiren marka 2015 02 18 at the Wayback Machine hurriyet com tr 17 09 2013 turk Jurgen Gottschlich Dilek Zaptcioglu Istanbul Con atlante stradale 2011 Page 19 Uomini d affari ebrei come Ishak Alaton che opera nel campo dell elettronica e l imperatore della moda Cem Hakko Vakko sono attualmente tra i personaggi piu noti di Istanbul Gli armeni furono decimati dalle persecuzioni del 1915