Tüklü maralça (lat. Epicometis hirta Poda.) Buğumayaqlılar tipinin sərtqanadlılar dəstəsinin lövhəbığlar fəsiləsinə aid olan növ
Tüklü maralça | ||||
---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. | ||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin | ||||
|
Xarici quruluşu
Sərtqanadlılar (Coleoptera) dəsətəsinin lövhəbığlar fəsiləsindən olub, qırmızımtıl ayaqları və qanadüstü oval formada olan qara rəngli böcəkdir. Bədəni və qanadüstü bozumtul pulcuqlarla örtülmüşdür. Bığcıqları gözlərlə yan-yana olub oxlov şəklindədir. Bədənin uzunluğu 9-12 mm-dir. Yaşlı fərdləri Naxçıvan MR-in meyvə bağlarında geniş yayılaraq meyvə ağaclarının tumurcuq və çiçəklərinə ciddi zərər verirlər. Xüsusilə ərik, şaftalı və heyvanın tumurcuq və çiçəklərinə 30-35 % zərər yetirir ki, bu da məhsuldarlığın xeyli aşağı düşməsinə səbəb olur.
Həyat tərzi
Böcək imaqo mərhələsində torpaqda qışlayır. Yazın əvvəllərində (martın axırı, aprelin əvvəlləri) qış yerlərindən çıxan böcəklər, bəzək bitkilərinin təzəcə əmələ gəlmiş tumurcuqları və sonra təzəcə açılmış çiçəkləri ilə qidalanırlar. Abşeronda az hallarda yenicə açılmış yarpaqlarla da qidalanmaları müşahidə edilmişdir. Qidalandıqdan 8-10 gün sonra cütləşməyə başlayırlar və 6-8 gündən sonra, may ayının əvvəlində dişi fərdlər yumurta qoymağa başlayır. Hər bir dişi fərd, (yumurtalar tək-tək olmaqla) 15-20 ədəd yumurta qoyur. Yumurtalar torpağın alt (3-5 sm) qatına qoyulur. 8-10 gündən sonra yumurtalardan sürfələr çıxmağa başlayır. Sürfə mərhələsi 50-55 gün davam edir. Onlar torpaqda olan bitki qalıqları və kiçik canlı orqanizmlərlə qidalanaraq son yaş mərhələsini bitirib, puplaşırlar. Pup mərhələsi 15-20 gün çəkir. Müşahidələrə əsasən, böcək ildə bir nəsil verir. Bəzi illərdə hədsiz çoxalaraq meyvə və dekorativ ağaclara ciddi zərər yetirirlər.
Yayılması
Estoniya, Rusiya (Voronej, Kurski, Saratov, Kuybişev) Qafqaz, Qazaxıstan, Şərqi Avropa.Azərbaycanda Naxçıvan MR-in meyvə bağlarında geniş yayılıblar.
Ədəbiyyat
- E.F.Səfərova. Abşeronda bəzək bitkilərinə zərərverən cücülər, onların biotənzimlənməsində entomofaqların rolu (Dissertasiya). Bakı, 2013
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tuklu maralca lat Epicometis hirta Poda Bugumayaqlilar tipinin sertqanadlilar destesinin lovhebiglar fesilesine aid olan novTuklu maralcaElmi tesnifatXETA latin parametri doldurulmayib Beynelxalq elmi adiXETA HAQQINDA MELUMAT Bu parametr doldurulmayib latinSeklin VikiAnbarda axtarisiXarici qurulusuSertqanadlilar Coleoptera desetesinin lovhebiglar fesilesinden olub qirmizimtil ayaqlari ve qanadustu oval formada olan qara rengli bocekdir Bedeni ve qanadustu bozumtul pulcuqlarla ortulmusdur Bigciqlari gozlerle yan yana olub oxlov seklindedir Bedenin uzunlugu 9 12 mm dir Yasli ferdleri Naxcivan MR in meyve baglarinda genis yayilaraq meyve agaclarinin tumurcuq ve ciceklerine ciddi zerer verirler Xususile erik saftali ve heyvanin tumurcuq ve ciceklerine 30 35 zerer yetirir ki bu da mehsuldarligin xeyli asagi dusmesine sebeb olur Heyat terziBocek imaqo merhelesinde torpaqda qislayir Yazin evvellerinde martin axiri aprelin evvelleri qis yerlerinden cixan bocekler bezek bitkilerinin tezece emele gelmis tumurcuqlari ve sonra tezece acilmis cicekleri ile qidalanirlar Abseronda az hallarda yenice acilmis yarpaqlarla da qidalanmalari musahide edilmisdir Qidalandiqdan 8 10 gun sonra cutlesmeye baslayirlar ve 6 8 gunden sonra may ayinin evvelinde disi ferdler yumurta qoymaga baslayir Her bir disi ferd yumurtalar tek tek olmaqla 15 20 eded yumurta qoyur Yumurtalar torpagin alt 3 5 sm qatina qoyulur 8 10 gunden sonra yumurtalardan surfeler cixmaga baslayir Surfe merhelesi 50 55 gun davam edir Onlar torpaqda olan bitki qaliqlari ve kicik canli orqanizmlerle qidalanaraq son yas merhelesini bitirib puplasirlar Pup merhelesi 15 20 gun cekir Musahidelere esasen bocek ilde bir nesil verir Bezi illerde hedsiz coxalaraq meyve ve dekorativ agaclara ciddi zerer yetirirler YayilmasiEstoniya Rusiya Voronej Kurski Saratov Kuybisev Qafqaz Qazaxistan Serqi Avropa Azerbaycanda Naxcivan MR in meyve baglarinda genis yayiliblar EdebiyyatE F Seferova Abseronda bezek bitkilerine zererveren cuculer onlarin biotenzimlenmesinde entomofaqlarin rolu Dissertasiya Baki 2013