Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qarağacyarpaq quşqonmaz (lat. Filipendula ulmaria) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin quşqonmaz cinsinə aid bitki növü.
| Qarağacyarpaq quşqonmaz | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Qarağacyarpaq quşqonmaz | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Arealı
Avropanın əksər ərazilərində, Qərbi və Mərkəzi Sibirdə, Qafqazda yayılmışdır.
Botaniki xarakteristikası
Kökümsovlu çoxillik ot bitkisi olub, hündürlüyü 2 m-ə qədərdir. Kök sistemi saçaqlı, nazik, incə sapaoxşar olmaqla, kök yumruları qalınlaşmışdır. Yarpaqları kəsik-kəsik, lələkvari 2-3(5) hissəyə bölünməklə, neştərvari, kənar seqmentləri mişarabənzər, yuxarı hissəsi yaşıl, aşağı hissəsi ağımtıldan keçəvari tükcüyə qədər dəyişir. Çiçəkləri sarımtıl-ağ, ətirli, süpürgəvarı çiçəkqrupunda cəmləşmişdir. Meyvələri çoxyarpaqlı 6-10-a qədər olub, yapaqları burulan spiralşəkillidir. İyul-avqust aylarında çiçəkləyir, avqust-sentyabr aylarında isə meyvələri yetişir.
Çaybasar çəmənliklərdə, nəmişlik, rütublətli yerlərdə, bataqlıqlarda, çay sahillərində, doğranmış, kəsilmiş meşələrdə, orta dərəcəli kolluqlarda yaşayır. Pöhrəliklər şəklində rast gəlinir.
Çiçəklərini yarpaqsız olmaqla bıçaqla, çapacaq və dəhrə ilə kəsərək səbətə toplamaq lazımdır. Yaxşı ventiliyasiyalı çardax və naveslərdə nazik qatla sərərək qurudulmalıdır. Quruducu şkafda 40°С-yə qədər temperaturda qurutmaq lazımdır.
Bütöv orqanları xammaldır. Quru və işıqdan qorunan yerlərdə (3 il) saxlanılmalıdır.
Tərkibi və təsiri
Çiçəklərinin tərkibində 0,2%-ə qədər efir yağı, salisil turşusunun metil efiri, aşı maddələri, flavonoidlər (spireozid, qlükozid, kverçetin), fenoqlükozid (monotropitin, spirein, izosaliçin), kumarinlər, askorbin turşusu və mikroelementlər vardır.
Hemostatik, hemorroy əleyhinə, diuretik və iltihabsorucu dərmandır.
Çiçəklərindən iltihabsorucu, hemostatik, diuretik, hemorroy, yara və yanıq əleyhinə dərman hazırlanır.
Çiçəkləri bişirmə (1:20 və 1:50) və dəmləmə formasında (1:50 və 1:100) işlədilir. İltihabsorucu, büzücü, yarasağaldıcı, bürüyücü, vanna şəklində, sulu yaralar zamanı quruducu sarğıların qoyulmasında istifadə edilir. Bundan başqa ağız-boğazın qarqara edilməsində, ekzema, trofik yaralarda, qaşınan dermatozlarda və bədənin bişmiş yerlərində istifadə edilir. Babasildə imalə kimi olduqca effektlidir. Qarağacyarpaq quşqonmazın çiçəkləri və xırdalanmış hissəcikləri xammaldır. İltihabəleyhinə və büzücü dərmandır.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Spiraea ulmaria L.
- Spiraea ulmaria f. tomentosa (Hayne) St.-Lag.
- Spiraea ulmaria var. tomentosa Hayne
- Thecanisia ulmaria (L.) Raf. ex B.D.Jacks.
- Ulmaria ulmaria (L.) Barnhart
Yarımnövləri
- (Podp.) Smejkal
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qaragacyarpaq qusqonmaz lat Filipendula ulmaria bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin qusqonmaz cinsine aid bitki novu Qaragacyarpaq qusqonmazElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile QizilgulkimilerTriba Cins QusqonmazNov Qaragacyarpaq qusqonmazBeynelxalq elmi adiFilipendula ulmaria Maxim 1879Sekil axtarisiITIS 25171NCBI 57917EOL 629935ArealiAvropanin ekser erazilerinde Qerbi ve Merkezi Sibirde Qafqazda yayilmisdir Botaniki xarakteristikasiKokumsovlu coxillik ot bitkisi olub hundurluyu 2 m e qederdir Kok sistemi sacaqli nazik ince sapaoxsar olmaqla kok yumrulari qalinlasmisdir Yarpaqlari kesik kesik lelekvari 2 3 5 hisseye bolunmekle nestervari kenar seqmentleri misarabenzer yuxari hissesi yasil asagi hissesi agimtildan kecevari tukcuye qeder deyisir Cicekleri sarimtil ag etirli supurgevari cicekqrupunda cemlesmisdir Meyveleri coxyarpaqli 6 10 a qeder olub yapaqlari burulan spiralsekillidir Iyul avqust aylarinda cicekleyir avqust sentyabr aylarinda ise meyveleri yetisir Caybasar cemenliklerde nemislik rutubletli yerlerde bataqliqlarda cay sahillerinde dogranmis kesilmis meselerde orta dereceli kolluqlarda yasayir Pohrelikler seklinde rast gelinir Ciceklerini yarpaqsiz olmaqla bicaqla capacaq ve dehre ile keserek sebete toplamaq lazimdir Yaxsi ventiliyasiyali cardax ve naveslerde nazik qatla sererek qurudulmalidir Quruducu skafda 40 S ye qeder temperaturda qurutmaq lazimdir Butov orqanlari xammaldir Quru ve isiqdan qorunan yerlerde 3 il saxlanilmalidir Terkibi ve tesiriCiceklerinin terkibinde 0 2 e qeder efir yagi salisil tursusunun metil efiri asi maddeleri flavonoidler spireozid qlukozid kvercetin fenoqlukozid monotropitin spirein izosalicin kumarinler askorbin tursusu ve mikroelementler vardir Hemostatik hemorroy eleyhine diuretik ve iltihabsorucu dermandir Ciceklerinden iltihabsorucu hemostatik diuretik hemorroy yara ve yaniq eleyhine derman hazirlanir Cicekleri bisirme 1 20 ve 1 50 ve demleme formasinda 1 50 ve 1 100 isledilir Iltihabsorucu buzucu yarasagaldici buruyucu vanna seklinde sulu yaralar zamani quruducu sargilarin qoyulmasinda istifade edilir Bundan basqa agiz bogazin qarqara edilmesinde ekzema trofik yaralarda qasinan dermatozlarda ve bedenin bismis yerlerinde istifade edilir Babasilde imale kimi olduqca effektlidir Qaragacyarpaq qusqonmazin cicekleri ve xirdalanmis hissecikleri xammaldir Iltihabeleyhine ve buzucu dermandir SinonimleriHomotipik sinonimleri Spiraea ulmaria L Spiraea ulmaria f tomentosa Hayne St Lag Spiraea ulmaria var tomentosa Hayne Thecanisia ulmaria L Raf ex B D Jacks Ulmaria ulmaria L BarnhartYarimnovleri Podp SmejkalIstinadlarHemcinin bax