Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Veksel (alm. Wechsel) — müəyyən müddət keçəndən sonra veksel verənin müəyyən məbləği vaxtı çatdıqda veksel sahibinə ödəməsini təsdiq edən pul öhdəliyidir.
Veksel-qiymətli kağızların, pul öhdəliklərinin növü; qanunla nəzərdə tutulmuş şəkildə tərtib olunmuş və onun sahibinə müəyyən olunmuş vaxt keçəndən sonra öhdəlik vermiş şəxsdən sənəddə göstərilmiş pul məbləğini qəti tələb etmək hüququ verən borc iltizamının xüsusi formasıdır.
Bunun 2 növü mövcuddur:
a) Tratta vekseli — bir şəxsin digər şəxsə onun üçüncü şəxsə müəyyən müddətdə müəyyən məbləğdə pul verilməsi haqqında yazılı əmridir. Vaxtı göstərilməmiş barat vekseli təqdim olunarkən onun haqqı ödənilməlidir.
b) sadə veksel — bir və ya bir neçə şəxsin müəyyən məbləğ pulu müəyyən edilmiş vaxtda ödəyəcəkləri barədə şərtsiz yazılı öhdəlik və ya iltizamdır. Sadə veksel eyni dərəcədə məsuliyyət daşıyan bir neçə şəxs tərəfindən verilə bilər.
Depozit pullar sistemində xüsusi yeri veksellər tutur, hansılar ki, kredit pullarına aid edilir. Həqiqətən də, veksel kredit-hesablaşmavasitəsi kimi banknotun, bir qədər sonra kağız pulun hansısa bir nümunəsi kimi çıxış edir. Lakin müasir iqtisadi nəzəriyyədə veksellərə pul sifətində yox, əhəmiyyətli dərəcədə qiymətli kağızlar kimi baxırlar. Halbuki, inkişaf etməkdə olan ölkələrin pul tədavülündə maliyyə veksellərinin hesablaşma vasitəsi kimi əhəmiyyəti kifayət qədər yüksəkdir. Veksel, hər şeydən əvvəl, qanunla müəyyən edilmiş yazılı borc təəh- hüdü barədə (sadə veksel) pul sənədidir, hansının ki, əsasını kommersiya krediti təşkil edir. O, malların möhlətlə (kreditə) alqı-satqısında vekseldə göstərilmiş müəyyən pul məbləğinin əvvəlcədən razılaşdırılmış müddətdə və müəyyən olunmuş yerdə ödənişi barədə borclunun yazılı şərtsiz (qəti) borc öhdəliyi və yaxud kreditorun borcluya (ötürücü veksel – tratta) əmridir. Sadə və ya ötürücü veksellər ticarət sövdələşmələri əsasında meydana gələn kommersiya vekselinin, yəni borc öhdəliyinin dəyişmiş formalarıdır. Veksellərin meydana gəlməsi sələm, ticarət və bank kapitalının artması ilə əlaqədardır. İlk dəfə vekseldən XII–XIII əsrlərdə İtaliyada istifadə edilməyə başlanıldı. Əmtəə-pul münasibətlərinin inkişafı ilə veksel universal kredit-hesablaşma alətinə çevrildi. Vekselin əsas iqtisadi funksiyası — onun kredit aləti rolunda tətbiqidir. Vekseldən müxtəlif kredit öhdəliklərinin rəsmiləşdirilməsində, o cümlədən kommersiya krediti əsasında malın satın alınmasında istifadə edilir. Veksellər sonrakı növlərə bölünür. Bu növlərə aiddir: -sadə veksel — borclu tərəfindən verilir, borclunun (veksel verənin), müəyyən məbləğin göstərilən vaxtda ödənişi barədə yazdığı və imza etdiyi yazılı rəsmi borc təəhhüdüdür və ya borc öhdəliyidir. -ötürücü veksel (tratta) — kreditor tərəfindən yazılır və ona qaytarıl- maq şərti ilə borcluya imza üçün göndərilir, xarici ticarət əlaqələrində başlıca hesablaşma sənədlərindən biridir. Bu sənəd bir şəxsin başqa bir şəxsə yazılı qəti əmridir, hansı ki, təqdim edilərkən və təyin edilmiş vaxtda təqdim edənə və ya sənəddə göstərilmiş şəxsə müəyyən edilmiş məbləğdə pul verilir. Həmin veksel borclu tərəfindən deyil, kreditor tərəfindən təsis və imza edilir və kreditorun (trassantın) borcluya (trassata), üçüncü şəxsə (remitentə) göstərilmiş vaxtda, tələb olunan müəyyən məbləğin ödənilməsi üçün verilən əmridir. -təminatlı veksellər — real ticarət sövdələşmələrinə əsaslanır və kreditləşmənin kommersiya formasının inkişafının əsasını təşkil edir; -maliyyə vekselləri — real əsasa malik olmurlar və çox vaxt onları pul surroqatları kimi gözdən keçirirlər və bu növ veksellərdən borca müəyyən məbləğ pul verildikdə istifadə edilir; -xəzinə vekselləri — maliyyə vekselinin dəyişilmiş növü olan xəzinə vekselləri — dövlət tərəfindən büdcə xərclərini örtmək üçün buraxılan qısamüddətli hökumət qiymətli kağızıdır, hansının ki, fəaliyyət müddəti bir ildən artıq olmur, adətən 3–6 ay təşkil edir. Burada borclu kimi dövlət çıxış edir. Xəzinə vekselləri — pul bazarında hakim mövqe tutan və müntəzəm surətdə tədavülə daxil olan qısamüddətli dövlət kağızlarıdır. Maliyyə Nazirliyi büdcəyə əlavə maliyyə vəsaiti cəlb etmək üçün həmin vekselləri emissiya edir. Onların əsas alıcıları kommersiya banklarıdır. Broker və dilerlər xəzinə veksellərini hərracda alıb-sata bilərlər. Özəl investorlar xəzinə veksellərini anderrayterlər (sığorta işində — sığorta müqaviləsinin bağlanması və sığorta öhdəlikləri portfelinin formalaşdırıl- ması üçün məsul şəxs; bank işində — bazarda emitentə onun istiqrazlarının və ya səhm paketinin xüsusi mükafata görə razılaşdırılmış şərtlərlə yerləşdirilməsinə qarantiya verən şəxs və ya şirkət. Anderrayter – sığorta şirkətlərində və banklarda aparılan yüksək nüfuzlu maliyyə əməliyyatı növüdür) vasitəsilə alıb-sata bilər və ya bank hesabı açaraq, broker və liderin xidmətlərindən istifadə edərək ikinci bazarda alqı-satqını apara bilərlər. Qeyri-rezidentlər də xəzinə veksellərinə investisiya edə bilərlər. Həmin veksellərin satışı, onun nominal dəyərinin diskontu (veksellərin uçotu) ilə başa çatdırılır. Bu qiymətli kağızların azad pul bazarında alqı- satqısı pul-kredit siyasətinin əsasını təşkil edir. -dostluq vekselləri — bir şəxs tərəfindən digərinə, veksellərin son- radan banka uçota təqdim olunması yolu ilə bankdan vəsait almaq məq- sədilə, dostyana qarşılıqlı yazılan veksellərdir; Bu veksellər real kommersiya sövdələşməsi ilə əlaqəsi olmayan pulsuz borc öhdəlikləri kimi çıxış edir; tunc veksellər — real təminata malik olmayan və ya "şişirdilmiş" veksellərdir. Veksel sonrakı xarakterik xüsusiyyətlərə malikdir: mücərrədliyi, yəni sənəddə sövdələşmənin konkret növü, bununla birlikdə isə borcun yaranma mənbəyi barədə məlumat göstərilmir; şəksiz (mübahisəsiz) ödənilməsi (əks təqdirdə notarius tərəfindən protest (qəti etiraz) barədə akt tərtib edilərək icbari tədbirlər görülür); tədavül qabiliyyətliyi, yəni ödəniş vasitəsi kimi vekselin başqa kreditorlara, onun arxasında ötürücü qeydiyyat (jiro və ya indossament) edilməklə verilməsidir ki, bu da veksel öhdəliklərinin qarşılıqlı zaçotuna imkan verir. Vekselin tədavül məhdudiyyəti onların bank akseptləşdirilməsinin köməkliyilə aradan qaldırıldı. Veksel bank tərəfindən aksept edildikdə (akseptləşdirilmiş veksel), yəni onun ödənilməsinə razılıq olduqda tədiyyə təminatı daha da artır. Belə ki, bu cür veksellər iri banklar tərəfindən ödəniş qarantını alırlar. Lakin, buna baxmayaraq, vekseldən istifadənin müəyyən sərhədləri mövcuddur: birincisi, veksel yalnız topdansatış ticarətinə xidmət edir; ikincisi, hətta topdansatış ticarətində də qarşılıqlı tələblərin saldosu pulla ödənilir; üçüncüsü, veksel tədavülünə veksel verənin və indossantların tədiyyə qabiliyyətliyinə inanılmış şəxslərin dairəsi cəlb edilir. Vekseli başqasına verərkən veksel qanunvericiliyinin nəzərdə tutduğu bəzi rəsmiyyətlərə riayət etmək lazım gəlir. Vekselin arxa üzündə xüsusi təslim aktı (indossament) yazılır. Burada başlıca məqsəd, əvvəla, vekselin başqasına verilməsi, ikincisi, vekseli verən şəxsin, ondan sonra gələn bütün veksel sahiblərınin, ödəniş üçün verdikləri öhdəlikləri yerinə yetirmək məsuliyyətini öz üzərinə götürməsi faktını təsdiq etməkdir. İndossant vekselin mətninə hər hansı bir şərti qeyd edə bilməz və ya məbləğin müəyyən hissəsini başqasına vermək ixtiyarına malik deyil. Rusiyada müxtəlif sferalarda xəzinə vekselləri ilə yanaşı kommersiya, bank vekselləri və onların başqa növləri fəaliyyət göstərir. Kommersiya vekseli malın girovu altında, bank vekselləri isə emitentbank tərəfindən, müştərinin depozitdə müəyyən məbləğ pulu olduğu təqdirdə verilir. Kommersiya vekselindən fərqli olaraq bank vekseli depozit formaya malikdir. Bank vekseli müəssisələr üçün yeni ödəniş vasitəsi kimi çıxış edir, hansı üzrə ki, bank ödənişə təminat verir. Həmin veksel əsasında müəssisə öz müştəriləri ilə hesablaşmalar aparmaq imkanı əldə etmiş olur. Ödəniş sənədlərinin kassa-hesablaşma mərkəzindən keçməsinin ləngidiyi bir şəraitdə bu cür veksellərdən istifadə edilməsi xüsusi aktuallıq kəsb edir. Ödəniş vasitəsi kimi veksel, təsərrüfat subyektləri arasında ödəməmələrin həcminin ixtisarına imkan yaratmaqla hüquqi və fiziki şəxslərin azad pul resurslarının cəlb olunması alətidir, kreditləşdirmədə girov obyektidir. Bununla belə, veksel tədavülünün öz sərhədləri var. Birincisi, vekselin tədavül müddəti məhduddur, ikincisi, veksel ilə əmək haqqının və digər müntəzəm gəlirlərin ödənişini həyata keçirmək olmaz, üçüncüsü, vekseldən bir neçə ödəniş əməliyyatlarında istifadə etmək mümkün deyil, dördüncüsü, veksel yalnız topdansatış ticarətə xidmət edir, beşincisi, veksel tədavülünə məhdud dairədə şəxslər cəlb edilir. Veksel tədavülünün yuxarıda qeyd olunan sərhədləri vekselə əsas pul funksiyalarını yerinə yetirmək imkanı vermir və deməli, ona pul kimi baxmaq olmaz. Veksel tədavülünün məhdud sərhədləri ümumi tədavül qabiliyyətinə malik olan veksellərin xüsusi növünün — banknotların meydana gəlməsinə səbəb oldu. Tamqiymətli pullar təsərrüfatın tədavül vasitələrinə artmaqda olan ehtiyacını təmin etmək imkanında deyildi, məhz buna görə də pulun yeni formasının — banknotun tətbiqinə ehtiyac yarandı. Banknotlar (bankların borc öhdəlikləri) xəzinə (dövlət) biletlərindən fərqli olaraq vaxtilə qızıla xırdalanırdı. Onlar məcburi kursa malik deyildirlər, lakin bazar kursu üzrə məcburi olaraq zərif metaldan kəsilmiş sikkələrə dəyişdirilirdi. Banknot tədavülü — veksel tədavülü baza- sında meydana gələn kredit pullarının inkişafının sonrakı mərhələsidir. Banknot – emissiya bankları tərəfindən buraxılan kağız pul nişanıdır, tamqiymətli pulların nümayəndəsi, tədavülün başlıca kredit alətidir. Müasir banknotlar veksellərin yenidən uçotu, müxtəlif kredit təşkilatlarının və dövlətin kreditləşdirilməsi yolu ilə mərkəzi bank tərəfindən buraxılır. Banknotların — kredit pullarının bu növünün — tədavülə buraxılışı və onların dövriyyədən geri götürülməsi dövlət tərəfindən xərclərin həyata keçirilməsi və gəlirlərin alınması gedişatında yox, təsərrüfat prosesləri ilə əlaqədar yerinə yetirilən kredit əməliyyatları əsasında aparılır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Ancient Roman IOUs Found Beneath Bloomberg's New London HQ". 2016-06-01. 2019-04-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-06-09.
- "Ancient letters reveal daily life, trade and debts in Roman London". Mail Online. 2021-01-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-06-09.
- Marco Polo. The Travels of Marco Polo, a Venetian, in the Thirteenth Century: Being a Description, by that Early Traveller, of Remarkable Places and Things, in the Eastern Parts of the World. 1818. 353–355. 4 August 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 19 September 2012.
- William N. Goetzmann; K. Geert Rouwenhorst. The Origins of Value: The Financial Innovations that Created Modern Capital Markets. Oxford University Press. 2005. səh. 68. ISBN .
- "Templar Order". Religion Past and Present.
- 1966-, Martin, Sean,. The Knights Templar : the history and myths of the legendary military order (1st Thunder's Mouth Press). New York: Thunder's Mouth Press. 2004. ISBN . OCLC 57175151.
- "La primera Letra de Cambio". 13 December 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 27 May 2014.
Xarici keçidlər
- (I.a) CONVENTION portant loi uniforme sur les lettres de change et billets a ordre (Société des Nations, 0.221.554.1)
- (I.b) CONVENTION portant loi uniforme sur les lettres de change et billets a ordre
- (II.) CONVENTION destinée a régler certains conflits de lois en matiere de lettres de change et de billets a ordre
- (III.) CONVENTION relative au droit de timbre en matiere de lettres de change et de billets a ordre
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Veksel alm Wechsel mueyyen muddet kecenden sonra veksel verenin mueyyen meblegi vaxti catdiqda veksel sahibine odemesini tesdiq eden pul ohdeliyidir Veksel qiymetli kagizlarin pul ohdeliklerinin novu qanunla nezerde tutulmus sekilde tertib olunmus ve onun sahibine mueyyen olunmus vaxt kecenden sonra ohdelik vermis sexsden senedde gosterilmis pul meblegini qeti teleb etmek huququ veren borc iltizaminin xususi formasidir Bunun 2 novu movcuddur a Tratta vekseli bir sexsin diger sexse onun ucuncu sexse mueyyen muddetde mueyyen meblegde pul verilmesi haqqinda yazili emridir Vaxti gosterilmemis barat vekseli teqdim olunarken onun haqqi odenilmelidir b sade veksel bir ve ya bir nece sexsin mueyyen mebleg pulu mueyyen edilmis vaxtda odeyecekleri barede sertsiz yazili ohdelik ve ya iltizamdir Sade veksel eyni derecede mesuliyyet dasiyan bir nece sexs terefinden verile biler Depozit pullar sisteminde xususi yeri vekseller tutur hansilar ki kredit pullarina aid edilir Heqiqeten de veksel kredit hesablasmavasitesi kimi banknotun bir qeder sonra kagiz pulun hansisa bir numunesi kimi cixis edir Lakin muasir iqtisadi nezeriyyede veksellere pul sifetinde yox ehemiyyetli derecede qiymetli kagizlar kimi baxirlar Halbuki inkisaf etmekde olan olkelerin pul tedavulunde maliyye veksellerinin hesablasma vasitesi kimi ehemiyyeti kifayet qeder yuksekdir Veksel her seyden evvel qanunla mueyyen edilmis yazili borc teeh hudu barede sade veksel pul senedidir hansinin ki esasini kommersiya krediti teskil edir O mallarin mohletle kredite alqi satqisinda vekselde gosterilmis mueyyen pul mebleginin evvelceden razilasdirilmis muddetde ve mueyyen olunmus yerde odenisi barede borclunun yazili sertsiz qeti borc ohdeliyi ve yaxud kreditorun borcluya oturucu veksel tratta emridir Sade ve ya oturucu vekseller ticaret sovdelesmeleri esasinda meydana gelen kommersiya vekselinin yeni borc ohdeliyinin deyismis formalaridir Veksellerin meydana gelmesi selem ticaret ve bank kapitalinin artmasi ile elaqedardir Ilk defe vekselden XII XIII esrlerde Italiyada istifade edilmeye baslanildi Emtee pul munasibetlerinin inkisafi ile veksel universal kredit hesablasma aletine cevrildi Vekselin esas iqtisadi funksiyasi onun kredit aleti rolunda tetbiqidir Vekselden muxtelif kredit ohdeliklerinin resmilesdirilmesinde o cumleden kommersiya krediti esasinda malin satin alinmasinda istifade edilir Vekseller sonraki novlere bolunur Bu novlere aiddir sade veksel borclu terefinden verilir borclunun veksel verenin mueyyen meblegin gosterilen vaxtda odenisi barede yazdigi ve imza etdiyi yazili resmi borc teehhududur ve ya borc ohdeliyidir oturucu veksel tratta kreditor terefinden yazilir ve ona qaytaril maq serti ile borcluya imza ucun gonderilir xarici ticaret elaqelerinde baslica hesablasma senedlerinden biridir Bu sened bir sexsin basqa bir sexse yazili qeti emridir hansi ki teqdim edilerken ve teyin edilmis vaxtda teqdim edene ve ya senedde gosterilmis sexse mueyyen edilmis meblegde pul verilir Hemin veksel borclu terefinden deyil kreditor terefinden tesis ve imza edilir ve kreditorun trassantin borcluya trassata ucuncu sexse remitente gosterilmis vaxtda teleb olunan mueyyen meblegin odenilmesi ucun verilen emridir teminatli vekseller real ticaret sovdelesmelerine esaslanir ve kreditlesmenin kommersiya formasinin inkisafinin esasini teskil edir maliyye vekselleri real esasa malik olmurlar ve cox vaxt onlari pul surroqatlari kimi gozden kecirirler ve bu nov veksellerden borca mueyyen mebleg pul verildikde istifade edilir xezine vekselleri maliyye vekselinin deyisilmis novu olan xezine vekselleri dovlet terefinden budce xerclerini ortmek ucun buraxilan qisamuddetli hokumet qiymetli kagizidir hansinin ki fealiyyet muddeti bir ilden artiq olmur adeten 3 6 ay teskil edir Burada borclu kimi dovlet cixis edir Xezine vekselleri pul bazarinda hakim movqe tutan ve muntezem suretde tedavule daxil olan qisamuddetli dovlet kagizlaridir Maliyye Nazirliyi budceye elave maliyye vesaiti celb etmek ucun hemin vekselleri emissiya edir Onlarin esas alicilari kommersiya banklaridir Broker ve dilerler xezine veksellerini herracda alib sata bilerler Ozel investorlar xezine veksellerini anderrayterler sigorta isinde sigorta muqavilesinin baglanmasi ve sigorta ohdelikleri portfelinin formalasdiril masi ucun mesul sexs bank isinde bazarda emitente onun istiqrazlarinin ve ya sehm paketinin xususi mukafata gore razilasdirilmis sertlerle yerlesdirilmesine qarantiya veren sexs ve ya sirket Anderrayter sigorta sirketlerinde ve banklarda aparilan yuksek nufuzlu maliyye emeliyyati novudur vasitesile alib sata biler ve ya bank hesabi acaraq broker ve liderin xidmetlerinden istifade ederek ikinci bazarda alqi satqini apara bilerler Qeyri rezidentler de xezine veksellerine investisiya ede bilerler Hemin veksellerin satisi onun nominal deyerinin diskontu veksellerin ucotu ile basa catdirilir Bu qiymetli kagizlarin azad pul bazarinda alqi satqisi pul kredit siyasetinin esasini teskil edir dostluq vekselleri bir sexs terefinden digerine veksellerin son radan banka ucota teqdim olunmasi yolu ile bankdan vesait almaq meq sedile dostyana qarsiliqli yazilan veksellerdir Bu vekseller real kommersiya sovdelesmesi ile elaqesi olmayan pulsuz borc ohdelikleri kimi cixis edir tunc vekseller real teminata malik olmayan ve ya sisirdilmis veksellerdir Veksel sonraki xarakterik xususiyyetlere malikdir mucerredliyi yeni senedde sovdelesmenin konkret novu bununla birlikde ise borcun yaranma menbeyi barede melumat gosterilmir seksiz mubahisesiz odenilmesi eks teqdirde notarius terefinden protest qeti etiraz barede akt tertib edilerek icbari tedbirler gorulur tedavul qabiliyyetliyi yeni odenis vasitesi kimi vekselin basqa kreditorlara onun arxasinda oturucu qeydiyyat jiro ve ya indossament edilmekle verilmesidir ki bu da veksel ohdeliklerinin qarsiliqli zacotuna imkan verir Vekselin tedavul mehdudiyyeti onlarin bank akseptlesdirilmesinin komekliyile aradan qaldirildi Veksel bank terefinden aksept edildikde akseptlesdirilmis veksel yeni onun odenilmesine raziliq olduqda tediyye teminati daha da artir Bele ki bu cur vekseller iri banklar terefinden odenis qarantini alirlar Lakin buna baxmayaraq vekselden istifadenin mueyyen serhedleri movcuddur birincisi veksel yalniz topdansatis ticaretine xidmet edir ikincisi hetta topdansatis ticaretinde de qarsiliqli teleblerin saldosu pulla odenilir ucuncusu veksel tedavulune veksel verenin ve indossantlarin tediyye qabiliyyetliyine inanilmis sexslerin dairesi celb edilir Vekseli basqasina vererken veksel qanunvericiliyinin nezerde tutdugu bezi resmiyyetlere riayet etmek lazim gelir Vekselin arxa uzunde xususi teslim akti indossament yazilir Burada baslica meqsed evvela vekselin basqasina verilmesi ikincisi vekseli veren sexsin ondan sonra gelen butun veksel sahiblerinin odenis ucun verdikleri ohdelikleri yerine yetirmek mesuliyyetini oz uzerine goturmesi faktini tesdiq etmekdir Indossant vekselin metnine her hansi bir serti qeyd ede bilmez ve ya meblegin mueyyen hissesini basqasina vermek ixtiyarina malik deyil Rusiyada muxtelif sferalarda xezine vekselleri ile yanasi kommersiya bank vekselleri ve onlarin basqa novleri fealiyyet gosterir Kommersiya vekseli malin girovu altinda bank vekselleri ise emitentbank terefinden musterinin depozitde mueyyen mebleg pulu oldugu teqdirde verilir Kommersiya vekselinden ferqli olaraq bank vekseli depozit formaya malikdir Bank vekseli muessiseler ucun yeni odenis vasitesi kimi cixis edir hansi uzre ki bank odenise teminat verir Hemin veksel esasinda muessise oz musterileri ile hesablasmalar aparmaq imkani elde etmis olur Odenis senedlerinin kassa hesablasma merkezinden kecmesinin lengidiyi bir seraitde bu cur veksellerden istifade edilmesi xususi aktualliq kesb edir Odenis vasitesi kimi veksel teserrufat subyektleri arasinda odememelerin hecminin ixtisarina imkan yaratmaqla huquqi ve fiziki sexslerin azad pul resurslarinin celb olunmasi aletidir kreditlesdirmede girov obyektidir Bununla bele veksel tedavulunun oz serhedleri var Birincisi vekselin tedavul muddeti mehduddur ikincisi veksel ile emek haqqinin ve diger muntezem gelirlerin odenisini heyata kecirmek olmaz ucuncusu vekselden bir nece odenis emeliyyatlarinda istifade etmek mumkun deyil dorduncusu veksel yalniz topdansatis ticarete xidmet edir besincisi veksel tedavulune mehdud dairede sexsler celb edilir Veksel tedavulunun yuxarida qeyd olunan serhedleri veksele esas pul funksiyalarini yerine yetirmek imkani vermir ve demeli ona pul kimi baxmaq olmaz Veksel tedavulunun mehdud serhedleri umumi tedavul qabiliyyetine malik olan veksellerin xususi novunun banknotlarin meydana gelmesine sebeb oldu Tamqiymetli pullar teserrufatin tedavul vasitelerine artmaqda olan ehtiyacini temin etmek imkaninda deyildi mehz buna gore de pulun yeni formasinin banknotun tetbiqine ehtiyac yarandi Banknotlar banklarin borc ohdelikleri xezine dovlet biletlerinden ferqli olaraq vaxtile qizila xirdalanirdi Onlar mecburi kursa malik deyildirler lakin bazar kursu uzre mecburi olaraq zerif metaldan kesilmis sikkelere deyisdirilirdi Banknot tedavulu veksel tedavulu baza sinda meydana gelen kredit pullarinin inkisafinin sonraki merhelesidir Banknot emissiya banklari terefinden buraxilan kagiz pul nisanidir tamqiymetli pullarin numayendesi tedavulun baslica kredit aletidir Muasir banknotlar veksellerin yeniden ucotu muxtelif kredit teskilatlarinin ve dovletin kreditlesdirilmesi yolu ile merkezi bank terefinden buraxilir Banknotlarin kredit pullarinin bu novunun tedavule buraxilisi ve onlarin dovriyyeden geri goturulmesi dovlet terefinden xerclerin heyata kecirilmesi ve gelirlerin alinmasi gedisatinda yox teserrufat prosesleri ile elaqedar yerine yetirilen kredit emeliyyatlari esasinda aparilir Hemcinin baxAllonjIstinadlar Ancient Roman IOUs Found Beneath Bloomberg s New London HQ 2016 06 01 2019 04 10 tarixinde Istifade tarixi 2018 06 09 Ancient letters reveal daily life trade and debts in Roman London Mail Online 2021 01 26 tarixinde Istifade tarixi 2018 06 09 Marco Polo The Travels of Marco Polo a Venetian in the Thirteenth Century Being a Description by that Early Traveller of Remarkable Places and Things in the Eastern Parts of the World 1818 353 355 4 August 2022 tarixinde Istifade tarixi 19 September 2012 William N Goetzmann K Geert Rouwenhorst The Origins of Value The Financial Innovations that Created Modern Capital Markets Oxford University Press 2005 seh 68 ISBN 978 0 19 517571 4 Templar Order Religion Past and Present 1966 Martin Sean The Knights Templar the history and myths of the legendary military order 1st Thunder s Mouth Press New York Thunder s Mouth Press 2004 ISBN 1560256451 OCLC 57175151 La primera Letra de Cambio 13 December 2020 tarixinde Istifade tarixi 27 May 2014 Xarici kecidler I a CONVENTION portant loi uniforme sur les lettres de change et billets a ordre Societe des Nations 0 221 554 1 I b CONVENTION portant loi uniforme sur les lettres de change et billets a ordre II CONVENTION destinee a regler certains conflits de lois en matiere de lettres de change et de billets a ordre III CONVENTION relative au droit de timbre en matiere de lettres de change et de billets a ordre