Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Termiki emal - metal və onun xəlitələrinin müəyyən temperatura qədər qızdırıb və soyutmaqla onun daxilində baş verən struktur dəyişikliyinin köməyi ilə məqəsdyönlü mexaniki xassələrin əldə edilməsinə xidmət edən üsuldur. Metalın mexaniki emal prosesində istiliyin təsirindən yaranan struktur dəyişikliyi buraya aid edilmir, çünki bu halda termiki proses məqsədyönlü baş vermir.
Maşınqayırmada termiki emal metal, əsasən isə dəmir tərkibli hissələrin mexaniki xassələrini yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə geniş tətbiq olunur. Metal hissələrinin müxtəlif parametrlərdə qızdırıb-soyutduqda onun daxilində istənilən xasəəyə malik və dispersiyalı fazaların yaranması və sonrakı mərhələlərdə saxlanması məqsəd kimi qoyulur. Termiki emal üsulunun tətbiqi ilə ucuz, aşağı xassəli metalın göstəricilərini əsaslı şəkildə artırmaq mümkündür. Poladların xassələri onun tərkibindəki legirləyici elementlərlə müəyyən olunsa da, bu elementlərin təsiri yalnız termiki emaldan sonra özünü açıq şəkildə büruzə verir. Termiki emal prosesinin əsas parametrləri maksimal qızdırma müddəti (tmax), həmin temperaturda saxlama müddəti (ts), qızma və soyuma müddətləri (tq, tsoy), həmçinin bu mərhələlərdə mövcud olan sürətlərdir (Vq, Vsoy).
Termiki emalın aşağıdakı əsas növləri mövcuddur:
- Yumşaltma ilkin emaldan sonra qeyri-müvaiznət struktura malik metalı qızıdırmaqla müvazinət struktura gətirməyə xidmət edən termiki emal prosesidir.
- Tablama metalı faza çevrilməsi temperaturundan yuxarı temperaturuna qədər qızdıraraq, sürətlə soyutma nəticəsində onun daxilində qeyri-müvazinətli strukturun əldə olunması üçün tətbiq olunan termiki emal prosesidir.
- Tabəksiltmə tablanmış metalı faza çevrilməsi temperaturundan aşağı temperatura qədər qızıdırmaqla daha dayanıqlı hala gətirmək üçün tətbiq olunur .
- Kimyəvi termiki emal maşın hissələrinin səthlərinə kimyəvi elementlərlə təsir etməklə onun xassələrini üst qatında yaxşılaşdırmaq məqsədilə aparılan prosesdir.
- Termomexaniki termiki emal deformasiya və struktur çevrilməsini özündə birləşdirən proseslərin birgə təsiri sayəsində hissənin mexaniki xassələri yaxşılaşdırılır.
Termiki emal prosesini aparmaq üçün xüsusi soba və su çənlərindən istifadə olunur.
Istinad
- Rezo Əliyev. Maşınqayırma leksikonu. II hissə, Bakı: Appostrof nəşriyyatı, 2012, 423 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Termiki emal metal ve onun xelitelerinin mueyyen temperatura qeder qizdirib ve soyutmaqla onun daxilinde bas veren struktur deyisikliyinin komeyi ile meqesdyonlu mexaniki xasselerin elde edilmesine xidmet eden usuldur Metalin mexaniki emal prosesinde istiliyin tesirinden yaranan struktur deyisikliyi buraya aid edilmir cunki bu halda termiki proses meqsedyonlu bas vermir Termiki sobada metal Masinqayirmada termiki emal metal esasen ise demir terkibli hisselerin mexaniki xasselerini yaxsilasdirmaq meqsedi ile genis tetbiq olunur Metal hisselerinin muxtelif parametrlerde qizdirib soyutduqda onun daxilinde istenilen xaseeye malik ve dispersiyali fazalarin yaranmasi ve sonraki merhelelerde saxlanmasi meqsed kimi qoyulur Termiki emal usulunun tetbiqi ile ucuz asagi xasseli metalin gostericilerini esasli sekilde artirmaq mumkundur Poladlarin xasseleri onun terkibindeki legirleyici elementlerle mueyyen olunsa da bu elementlerin tesiri yalniz termiki emaldan sonra ozunu aciq sekilde buruze verir Termiki emal prosesinin esas parametrleri maksimal qizdirma muddeti tmax hemin temperaturda saxlama muddeti ts qizma ve soyuma muddetleri tq tsoy hemcinin bu merhelelerde movcud olan suretlerdir Vq Vsoy Termiki emalin asagidaki esas novleri movcuddur Yumsaltma ilkin emaldan sonra qeyri muvaiznet struktura malik metali qizidirmaqla muvazinet struktura getirmeye xidmet eden termiki emal prosesidir Tablama metali faza cevrilmesi temperaturundan yuxari temperaturuna qeder qizdiraraq suretle soyutma neticesinde onun daxilinde qeyri muvazinetli strukturun elde olunmasi ucun tetbiq olunan termiki emal prosesidir Tabeksiltme tablanmis metali faza cevrilmesi temperaturundan asagi temperatura qeder qizidirmaqla daha dayaniqli hala getirmek ucun tetbiq olunur Kimyevi termiki emal masin hisselerinin sethlerine kimyevi elementlerle tesir etmekle onun xasselerini ust qatinda yaxsilasdirmaq meqsedile aparilan prosesdir Termomexaniki termiki emal deformasiya ve struktur cevrilmesini ozunde birlesdiren proseslerin birge tesiri sayesinde hissenin mexaniki xasseleri yaxsilasdirilir Termiki emal prosesini aparmaq ucun xususi soba ve su cenlerinden istifade olunur IstinadRezo Eliyev Masinqayirma leksikonu II hisse Baki Appostrof nesriyyati 2012 423 s