Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ethnologue (Etnoloq; tam adı: Ethnologue: Languages of the World — "Etnoloq: Dünya dilləri") — dünya dilləri haqqında ən zəngin məlumat bazalarından biri. Baza SIL International (əvvəllər Dilçilik Yay İnstitutu (ing. Summer Institute of Linguistics) kimi tanınırdı) təşkilatı tərəfindən çap və elektron variantlarda işlənib hazırlanır.
| Ethnologue | |
|---|---|
 | |
| URL | ethnologue.com |
| Dilləri | ingilis dili |
| Sahibi | SIL International |
| Açılma tarixi | 1951 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Baxış və məzmun
Ethnologue, Texas ştatının Dallas şəhərində beynəlxalq ofisi olan xristian dilçilik xidməti təşkilatı olan SIL International (əvvəllər Yay Dilçilik İnstitutu kimi tanınır) tərəfindən nəşr edilmişdir. Təşkilat dil inkişafını asanlaşdırmaq üçün çox sayda azlıqların dillərini öyrənir və bu dillərdə danışanların natiqləri ilə Bibliya hissələrini onların dillərinə tərcümə etmək üçün birlikdə işləyir. Nəşriyyatın xristian yönümlü olmasına baxmayaraq, Ethnologue özü ideoloji və teoloji cəhətdən qərəzli deyil.
Ethnologue özündə alternativ adlar və avtonimlər, L1 və L2 danışanların sayı, dilin prestiji, istifadə sahələri, savadlılıq dərəcələri, yerlər, dialektlər, dil təsnifatı, linqvistik mənsubiyyətlər, tipologiya, dil xəritələri, ölkə xəritələri, nəşr və mediada istifadə, əlçatanlıq daxildir. Təsvir edilən hər bir dildə və ləhcədə İncil, danışanların dini mənsubiyyətləri, bildirilən yerlərdə canlandırma səylərinin üstüörtülü təsviri, digər dialekt və dillərlə başa düşülənlik və leksik oxşarlıq, skriptlərin yazılması, Genişləndirilmiş Nəsillər Arası Dağılma Şkalasından istifadə etməklə dilin canlılığının təxmini (EGIDS) və biblioqrafik resurslar bura daxildir. Görülən işlərin əhatə dairəsi spesifik olaraq dillərdən asılı olaraq dəyişir. Məsələn, 2008-ci ilə olan məlumata görə, yazıların 15%-də söz sırası haqqında məlumat mövcud olub, dillərin 38%-də isə dini mənsubiyyətlər qeyd olunub. Lyle Campbell -ə görə "dil xəritələri çox qiymətlidir" və əksər ölkə xəritələri yüksək keyfiyyətli və istifadəçi dostudur.
Etnoloq SIL-in minlərlə sahə dilçisindən, dilçilər və savad mütəxəssisləri tərəfindən aparılan sorğulardan, Müqəddəs Kitab tərcüməçilərinin müşahidələrindən və izdihamlı töhfələrdən məlumat toplayır. SIL-in sahə dilçiləri cari məlumatları nəzərdən keçirmək, yeniləmək və ya silinməsini tələb etmək üçün onlayn tədqiqat sistemindən birlikdə istifadə edirlər. SIL-in coğrafi ərazilər üzrə ayrıca redaktorlar qrupları var və onlar Etnoloqun baş redaktoru üçün hesabatlar hazırlayırlar. Bu hesabatlar SIL sahəsi üzrə ekspertlərin fikirlərini və SIL olmayan dilçilərdən alınmış rəyləri birləşdirir. Rəylər fərqli olduqda redaktorlar uzlaşmalar tapmalıdırlar. SIL-in dilçilərinin əksəriyyəti üç-dörd semestr dilçilik kursları keçib və dilçilik məzunudurlar və onların yarısı magistr dərəcəsinə malikdir. Onlara SIL-də 300 fəlsəfə doktoru dilçi təlim keçib.
Vahid dili müəyyən edən xüsusiyyətlərin müəyyən edilməsi müxtəlif alimlərin sosiolinqvistik qiymətləndirməsindən asılıdır; "Ethnoloque" kitabının ön sözündə deyildiyi kimi, "Bütün alimlər "dil"i nəyin təşkil etdiyi və " dialekt "i hansı xüsusiyyətləri müəyyənləşdirdiyinə haqqında eyni kirteriyaları qəbul etmirlər". Etnoloqun istifadə etdiyi meyarlar qarşılıqlı anlaşılırlıq və ortaq ədəbiyyatın və ya etnolinqvistik kimliyin mövcud olub olmamasıdır. Müəyyən edilmiş dillərin sayı 10-cu nəşrdə (1984-cü ildə) 5,445-dən, 16-da (2009-cu ildə) 6,909-a qədər dillər təyin edilmişdir. Qismən hökumətlərlə qarşılıqlı anlaşılması və qismən də SIL-in Müqəddəs Kitabın yeni tərcümələri ilə əlaqədar olaraq durmadan artan yeni tərcümə qrupları yaradır.Etnoloq kodlarından yeni ISO 639-3 beynəlxalq standartının yaradılması üçün əsas kimi istifadə edilmişdir. 2007-ci ildən Ethnologue yalnız dil kimi sadalananları müəyyən etmək üçün SIL International tərəfindən idarə olunan bu standarta əsaslanır.
Dil üçün əsas ad seçməklə yanaşı, Ethnologue dil üçün digər adların və onun danışanları, hökuməti, əcnəbilər və qonşular tərəfindən istifadə edilən hər hansı dialektlərdəki adları siyahısını təqdim edir. Həmçinin, adın rəsmi, siyasi cəhətdən düzgün və ya təhqiramiz hesab edilməsindən asılı olmayaraq, tarixən ümumi olaraq istinad edilən hər hansı adlar da daxildir; bu, daha dolğun tarixi araşdırmalar aparmağa imkan verir. Bu ad siyahıları mütləq tam deyil.
İstinadlar
- "Pricing". Ethnologue (ingilis). 2019-07-22. 2023-03-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-23.
- Sitat səhvi: Yanlış
<ref>teqi;Campbell&Grondonaadlı istinad üçün mətn göstərilməyib - Sitat səhvi: Yanlış
<ref>teqi;Chelliah2021adlı istinad üçün mətn göstərilməyib - "World's largest linguistics database is getting too expensive for some researchers". www.science.org (ingilis). 2023-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-22.
- "Careers". SIL International (ingilis). 2022-03-23. 2023-04-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-25.
- Lewis. "What I did on my summer vacation..." Ethnologue (ingilis). 2015-09-01. 2022-11-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-23.
- "Scope of denotation for language identifiers". SIL International. 2013-02-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-06-23.
- Robert M. W. Dixon (redaktor).
- "Maintenance agencies and registration authorities". ISO. 2012-10-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-17.
Xarici keçidlər
- The Ethnologue məlumat bazasının internet versiyası
 | Dilçilik ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Etdiyiniz redaktələri mənbə və istinadlarla əsaslandırmağı unutmayın. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ethnologue Etnoloq tam adi Ethnologue Languages of the World Etnoloq Dunya dilleri dunya dilleri haqqinda en zengin melumat bazalarindan biri Baza SIL International evveller Dilcilik Yay Institutu ing Summer Institute of Linguistics kimi taninirdi teskilati terefinden cap ve elektron variantlarda islenib hazirlanir EthnologueURL ethnologue comDilleri ingilis diliSahibi SIL InternationalAcilma tarixi 1951 Vikianbarda elaqeli mediafayllarBaxis ve mezmunEthnologue Texas statinin Dallas seherinde beynelxalq ofisi olan xristian dilcilik xidmeti teskilati olan SIL International evveller Yay Dilcilik Institutu kimi taninir terefinden nesr edilmisdir Teskilat dil inkisafini asanlasdirmaq ucun cox sayda azliqlarin dillerini oyrenir ve bu dillerde danisanlarin natiqleri ile Bibliya hisselerini onlarin dillerine tercume etmek ucun birlikde isleyir Nesriyyatin xristian yonumlu olmasina baxmayaraq Ethnologue ozu ideoloji ve teoloji cehetden qerezli deyil Ethnologue ozunde alternativ adlar ve avtonimler L1 ve L2 danisanlarin sayi dilin prestiji istifade saheleri savadliliq dereceleri yerler dialektler dil tesnifati linqvistik mensubiyyetler tipologiya dil xeriteleri olke xeriteleri nesr ve mediada istifade elcatanliq daxildir Tesvir edilen her bir dilde ve lehcede Incil danisanlarin dini mensubiyyetleri bildirilen yerlerde canlandirma seylerinin ustuortulu tesviri diger dialekt ve dillerle basa dusulenlik ve leksik oxsarliq skriptlerin yazilmasi Genislendirilmis Nesiller Arasi Dagilma Skalasindan istifade etmekle dilin canliliginin texmini EGIDS ve biblioqrafik resurslar bura daxildir Gorulen islerin ehate dairesi spesifik olaraq dillerden asili olaraq deyisir Meselen 2008 ci ile olan melumata gore yazilarin 15 de soz sirasi haqqinda melumat movcud olub dillerin 38 de ise dini mensubiyyetler qeyd olunub Lyle Campbell e gore dil xeriteleri cox qiymetlidir ve ekser olke xeriteleri yuksek keyfiyyetli ve istifadeci dostudur Etnoloq SIL in minlerle sahe dilcisinden dilciler ve savad mutexessisleri terefinden aparilan sorgulardan Muqeddes Kitab tercumecilerinin musahidelerinden ve izdihamli tohfelerden melumat toplayir SIL in sahe dilcileri cari melumatlari nezerden kecirmek yenilemek ve ya silinmesini teleb etmek ucun onlayn tedqiqat sisteminden birlikde istifade edirler SIL in cografi eraziler uzre ayrica redaktorlar qruplari var ve onlar Etnoloqun bas redaktoru ucun hesabatlar hazirlayirlar Bu hesabatlar SIL sahesi uzre ekspertlerin fikirlerini ve SIL olmayan dilcilerden alinmis reyleri birlesdirir Reyler ferqli olduqda redaktorlar uzlasmalar tapmalidirlar SIL in dilcilerinin ekseriyyeti uc dord semestr dilcilik kurslari kecib ve dilcilik mezunudurlar ve onlarin yarisi magistr derecesine malikdir Onlara SIL de 300 felsefe doktoru dilci telim kecib Vahid dili mueyyen eden xususiyyetlerin mueyyen edilmesi muxtelif alimlerin sosiolinqvistik qiymetlendirmesinden asilidir Ethnoloque kitabinin on sozunde deyildiyi kimi Butun alimler dil i neyin teskil etdiyi ve dialekt i hansi xususiyyetleri mueyyenlesdirdiyine haqqinda eyni kirteriyalari qebul etmirler Etnoloqun istifade etdiyi meyarlar qarsiliqli anlasilirliq ve ortaq edebiyyatin ve ya etnolinqvistik kimliyin movcud olub olmamasidir Mueyyen edilmis dillerin sayi 10 cu nesrde 1984 cu ilde 5 445 den 16 da 2009 cu ilde 6 909 a qeder diller teyin edilmisdir Qismen hokumetlerle qarsiliqli anlasilmasi ve qismen de SIL in Muqeddes Kitabin yeni tercumeleri ile elaqedar olaraq durmadan artan yeni tercume qruplari yaradir Etnoloq kodlarindan yeni ISO 639 3 beynelxalq standartinin yaradilmasi ucun esas kimi istifade edilmisdir 2007 ci ilden Ethnologue yalniz dil kimi sadalananlari mueyyen etmek ucun SIL International terefinden idare olunan bu standarta esaslanir Dil ucun esas ad secmekle yanasi Ethnologue dil ucun diger adlarin ve onun danisanlari hokumeti ecnebiler ve qonsular terefinden istifade edilen her hansi dialektlerdeki adlari siyahisini teqdim edir Hemcinin adin resmi siyasi cehetden duzgun ve ya tehqiramiz hesab edilmesinden asili olmayaraq tarixen umumi olaraq istinad edilen her hansi adlar da daxildir bu daha dolgun tarixi arasdirmalar aparmaga imkan verir Bu ad siyahilari mutleq tam deyil Istinadlar Pricing Ethnologue ingilis 2019 07 22 2023 03 09 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 23 Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi Campbell amp Grondona adli istinad ucun metn gosterilmeyib Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi Chelliah2021 adli istinad ucun metn gosterilmeyib World s largest linguistics database is getting too expensive for some researchers www science org ingilis 2023 01 18 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 22 Careers SIL International ingilis 2022 03 23 2023 04 03 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 25 Lewis What I did on my summer vacation Ethnologue ingilis 2015 09 01 2022 11 23 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 23 Scope of denotation for language identifiers SIL International 2013 02 08 tarixinde Istifade tarixi 2013 06 23 Robert M W Dixon redaktor Maintenance agencies and registration authorities ISO 2012 10 08 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 17 Xarici kecidlerThe Ethnologue melumat bazasinin internet versiyasi Dilcilik ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin