Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
URL (ing. Uniform Resource Locator) — faylın və ya resursun Veb-də yerləşdiyi ünvanı və ya yeri göstərir.İnternetdə resursu, sənədi, yaxud onun bir hissəsini axtarmaq üçün veb-brauzerin istifadə etdiyi ünvan. Tim Berners-Li (Tim Berners-Lee) tərəfindən təklif olunub. URL ünvanı, adətən, protokolun adının (məsələn, əgər sənəd FTP-serverdədirsə, ftp:, əgər o, veb-saytdadırsa, http:) göstərilməsi ilə başlayır. Sonra konkret informasiyanın identifikatoru, məsələn, serverin aid olduğu domenin adı, təşkilatın adı, yaxud bu serverdəki faylın adının yolu gəlir. Başqa sözlə, URL-ünvanı iki hissədən ibarətdir: birinci hissə istifadə olunan protokolu göstərir, ikinci hissə isə resursun yerləşdiyi IP-ünvanı, yaxud domen adını müəyyənləşdirir. Məsələn, http://www.bakineshr.az URL-ünvanında http:// protokoldur və resursun veb-səhifə olduğunu göstərir. Sonra gələn www hərfləri saytın Veb’də yerləşdirildiyini bildirir və onun domen adı bakineshr.az’dır. URL İnternetdə yerləşən bütün verilənlərlə əlaqə saxlamağa imkan verir, yəni İnternetdə yerləşən hər bir fayl və ya resurs identifikasiya edilir: URL serverdə istifadə olunan protokolun adı ilə başlayır: http://
URL ünvanı bir neçə hissədən ibarətdir: protokol, host və sənədin yerləşdiyi qovluğu göstərən yol. Məsələn, URL ünvanı aşağıdakı şəkildə ola bilər, məsələn:
- http://www.science.az
- http:// – serverlə əlaqə protokolu;
- – qovşağın tipi;
- science – qovşağın adı;
- .az – yuxarı səviyyəli domen.
Tarixi
1990-cı ildə Tim Berners-Li internetlə işləyən hər bir kəsin tanıdığı vahid resurs lokatoru (URL) adlanan internet ünvanın yazılışının əvvəli kimi http://www işarəsini icad edib.
Tim Berners-Li 2009-cu ildə Vaşinqtonda keçirilən və gələcəyin texnologiyalarına həsr olunmuş simpoziumda deyib ki, əslində ikili sləşə heç ehtiyac yoxdur: "Mən bunu yenidən yaratsaydım, onsuz keçinərdim. Bu gün istifadəçilər bu cür diqqətsizliyin tam miqyasını hiss etmirlər. Müasir brauzerlər daxil edilən resursun simvolunu avtomatik sürətdə təqdim edir. Lakin əvvəllər yığılması narahat olan bu işarənin daxil edilməməsi sintaktik səhvə gətirib çıxarırdı".
Bundan əlavə, Tim Berners-Li bu illər ərzində lazımsız işarənin çap olunması üçün istifadə edilən kağız və printer mürəkkəbinin sərf edilməsinə təəssüfləndiyini dilə gətirib.
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
 | İnternet ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Ədəbiyyat
- İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
URL ing Uniform Resource Locator faylin ve ya resursun Veb de yerlesdiyi unvani ve ya yeri gosterir Internetde resursu senedi yaxud onun bir hissesini axtarmaq ucun veb brauzerin istifade etdiyi unvan Tim Berners Li Tim Berners Lee terefinden teklif olunub URL unvani adeten protokolun adinin meselen eger sened FTP serverdedirse ftp eger o veb saytdadirsa http gosterilmesi ile baslayir Sonra konkret informasiyanin identifikatoru meselen serverin aid oldugu domenin adi teskilatin adi yaxud bu serverdeki faylin adinin yolu gelir Basqa sozle URL unvani iki hisseden ibaretdir birinci hisse istifade olunan protokolu gosterir ikinci hisse ise resursun yerlesdiyi IP unvani yaxud domen adini mueyyenlesdirir Meselen http www bakineshr az URL unvaninda http protokoldur ve resursun veb sehife oldugunu gosterir Sonra gelen www herfleri saytin Veb de yerlesdirildiyini bildirir ve onun domen adi bakineshr az dir URL Internetde yerlesen butun verilenlerle elaqe saxlamaga imkan verir yeni Internetde yerlesen her bir fayl ve ya resurs identifikasiya edilir URL serverde istifade olunan protokolun adi ile baslayir http URL unvani bir nece hisseden ibaretdir protokol host ve senedin yerlesdiyi qovlugu gosteren yol Meselen URL unvani asagidaki sekilde ola biler meselen http www science az http serverle elaqe protokolu qovsagin tipi science qovsagin adi az yuxari seviyyeli domen Tarixi1990 ci ilde Tim Berners Li internetle isleyen her bir kesin tanidigi vahid resurs lokatoru URL adlanan internet unvanin yazilisinin evveli kimi http www isaresini icad edib Tim Berners Li 2009 cu ilde Vasinqtonda kecirilen ve geleceyin texnologiyalarina hesr olunmus simpoziumda deyib ki eslinde ikili slese hec ehtiyac yoxdur Men bunu yeniden yaratsaydim onsuz kecinerdim Bu gun istifadeciler bu cur diqqetsizliyin tam miqyasini hiss etmirler Muasir brauzerler daxil edilen resursun simvolunu avtomatik suretde teqdim edir Lakin evveller yigilmasi narahat olan bu isarenin daxil edilmemesi sintaktik sehve getirib cixarirdi Bundan elave Tim Berners Li bu iller erzinde lazimsiz isarenin cap olunmasi ucun istifade edilen kagiz ve printer murekkebinin serf edilmesine teessuflendiyini dile getirib Xarici kecidlerhttp www w3 org International O URL code html http lent az news php id 32333 2009 10 19 at the Wayback MachineHemcinin bax Internet ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin EdebiyyatIsmayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti 2017 Baki nesriyyati 996 s