«Pobiti daşları» (bolq. Побити камъни, «Побитые камни», «Daş meşə», «Diliktaş» — türk. dikili taş) — Bolqarıstan ərazisində qayalı-daşlı ərazi. Ərazi Varna şəhərindən 18 km kənarda, Varna-Sofiya yolu yaxınlığında yerləşir. Pobiti daşları Devnya şəhəri, eləcə də Slınçevo, Banovo və Straşimirovo kəndləri arasında yerləşir. Böyük və kiçik qruplar halında toplaşan bu daşlıq ərazinin sahəsiс 13 km²-dir.
Pobiti daşları | |
---|---|
bolq. Побити камъни | |
BTMB kateqoriyası — VI (Davamlı təbiətdən istifadə sahəsi) | |
Sahəsi |
|
Yaradılma tarixi | 17 iyul 1995 |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Bolqarıstan |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ümumi məlumat
Ərazi hündürlüyü 5-7 metr, yoğunluğu 0,3-3 metr olan daş sütunlardan ibarətdir. Sütunların təməli çox da möhkəm deyil. Daş sütunların meydana gəlməsi haqqında bir neçə hipotez mövcuddur. Onlar əsasən iki qrupda birləşir: və qeyri orqanik mənşəli hipotezlər. Orqanik hipotezə görə sütunlar mərcanların və yosunların toplanması nəticəsində yaranmışdır. İkinci hipotez görə sütunlar dağ süxurlarının aşınması nəticəsində bu formaya düşmüşdür. Məhs bu yolla Şimali İrlandiyada olan Nəhənglər keçidi yaranmışdır. Onlar əsasən qumdaşı-əhəng daşı konkresiyalarında təşkil olunub. XIX əsrin əvvələrinə kimi isə bu daşlar qədim yunan şəhərinin qalıqları hesab olunurdu.
Geoloji abidəni qorumaq məqsədi ilə 1937-ci ərazidə qoruq yaradılmışdır. Qorunan ərazinin sahəsi 253 hektardır. Ərazi Bolqarıstanın yeganə səhra tipli ərazisidir. Pobiti daşları zonasında qum dyunlərinə rast gəlinir. Qoruq Şərqi Avropada olan yeganə təbi səhradır. O həm də Avropada olan iki səhrdan biridir (digəri İspaniyada olan Tebernas səhrasıdır). Səhra tipli bölgənin əsas bitkiləri: kaktus, floks və akasiyadır.
Araşdırmalara əsasən daşlar 50 milyon il əvvəl formalaşmışdır. Alt eosendə (48-53 milyon il) daşlaşmış süxurların sonradan eol prosesləri nəticəsində müxtəlif formalara düşmüşdür.
Ədəbiyyat
- Dimitrov, Lyubomir. "Pobiti Kamani" (bolqar). Varna-bg.com. 2007-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2006-08-02.
- de Boever E., Birgel D., Thiel V., Muchez P., Peckmann J., Dimitrov L., Swennen R. 2009. The formation of giant tubular concretions triggered by anaerobic oxidation of methane as revealed by archaeal molecular fossils (Lower Eocene, Varna, Bulgaria. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 280, 23-36.
İstinadlar
- 9 любопитни факта за Варна, които не знаеш Иванова. Яна. 2019-08-15. 10Brutes 2021-09-23 at the Wayback Machine.
- . 2020-02-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-05.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pobiti daslari bolq Pobiti kamni Pobitye kamni Das mese Diliktas turk dikili tas Bolqaristan erazisinde qayali dasli erazi Erazi Varna seherinden 18 km kenarda Varna Sofiya yolu yaxinliginda yerlesir Pobiti daslari Devnya seheri elece de Slincevo Banovo ve Strasimirovo kendleri arasinda yerlesir Boyuk ve kicik qruplar halinda toplasan bu dasliq erazinin sahesis 13 km dir Pobiti daslaribolq Pobiti kamniBTMB kateqoriyasi VI Davamli tebietden istifade sahesi Sahesi 253 3 haYaradilma tarixi 17 iyul 1995Yerlesmesi43 13 35 sm e 27 42 24 s u Olke BolqaristanPobiti daslari Vikianbarda elaqeli mediafayllarUmumi melumatErazi hundurluyu 5 7 metr yogunlugu 0 3 3 metr olan das sutunlardan ibaretdir Sutunlarin temeli cox da mohkem deyil Das sutunlarin meydana gelmesi haqqinda bir nece hipotez movcuddur Onlar esasen iki qrupda birlesir ve qeyri orqanik menseli hipotezler Orqanik hipoteze gore sutunlar mercanlarin ve yosunlarin toplanmasi neticesinde yaranmisdir Ikinci hipotez gore sutunlar dag suxurlarinin asinmasi neticesinde bu formaya dusmusdur Mehs bu yolla Simali Irlandiyada olan Nehengler kecidi yaranmisdir Onlar esasen qumdasi eheng dasi konkresiyalarinda teskil olunub XIX esrin evvelerine kimi ise bu daslar qedim yunan seherinin qaliqlari hesab olunurdu Geoloji abideni qorumaq meqsedi ile 1937 ci erazide qoruq yaradilmisdir Qorunan erazinin sahesi 253 hektardir Erazi Bolqaristanin yegane sehra tipli erazisidir Pobiti daslari zonasinda qum dyunlerine rast gelinir Qoruq Serqi Avropada olan yegane tebi sehradir O hem de Avropada olan iki sehrdan biridir digeri Ispaniyada olan Tebernas sehrasidir Sehra tipli bolgenin esas bitkileri kaktus floks ve akasiyadir Arasdirmalara esasen daslar 50 milyon il evvel formalasmisdir Alt eosende 48 53 milyon il daslasmis suxurlarin sonradan eol prosesleri neticesinde muxtelif formalara dusmusdur EdebiyyatDimitrov Lyubomir Pobiti Kamani bolqar Varna bg com 2007 05 17 tarixinde Istifade tarixi 2006 08 02 de Boever E Birgel D Thiel V Muchez P Peckmann J Dimitrov L Swennen R 2009 The formation of giant tubular concretions triggered by anaerobic oxidation of methane as revealed by archaeal molecular fossils Lower Eocene Varna Bulgaria Palaeogeography Palaeoclimatology Palaeoecology 280 23 36 Istinadlar9 lyubopitni fakta za Varna koito ne znaesh Ivanova Yana 2019 08 15 10Brutes 2021 09 23 at the Wayback Machine 2020 02 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 05 05