Evrimedon döyüşü — Afina və onun müttəfiqlərinin daxil olduğu Delos ittifaqı ilə I Kserksin hakimiyyətdə olduğu Əhəməni İmperiyası arasında quruda və dənizdə baş verən ikiqat döyüş. Eramızdan əvvəl 469 və ya 466-cı illərdə Kiçik Asiya (müasir Türkiyə) yarımadasında, Evrimedont çayının (indiki Körpüçay) mənsəbinin yaxınlığındakı Pamfiliyada baş vermişdir. Döyüş Yunan-İran müharibələrinin mühüm tərkib hissəsidir.
Evrimedon döyüşü | |||
---|---|---|---|
Yunan-İran müharibələri | |||
Tarix | e.ə. 469 və ya e.ə. 466 | ||
Yeri | Evrimedon çayı | ||
Səbəbi | Əhəməni imperiyasının işğalçılıq siyasəti | ||
Nəticəsi | Delos ittifaqının qələbəsi | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Komandan(lar) | |||
| |||
İtkilər | |||
| |||
Delos ittifaqı Afina və Egey hövzəsinin bir çox şəhər-dövlətləri tərəfindən Yunanıstana birinci və ikinci fars basqınlarından (müvafiq olaraq e.ə. 492-490 və 480-479) sonra Əhəmənilərlə müharibəni davam etdirmək üçün yaradılmışdı. İkinci işğala son verən Plateya və Mikale döyüşlərindən sonra yunan müttəfiqləri hücuma keçərək Sest və Bizans şəhərlərini mühasirəyə aldılar. Daha sonra Delos ittifaqı müharibəni təkbaşına davam etdirdi və onun qüvvələri növbəti on il ərzində Egeydəki fars bazalarına hücumu davam etdirdi.
E.ə. 469 və ya 466-cı illərdə farslar yunanlara qarşı böyük bir hücum üçün nəgəng ordu və donanma yığmağa başladılar. Yığma Evrimedont yaxınlığında aparılmışdır. Ola bilsin ki, farsların məqsədi Kiçik Asiya sahillərindəki yunan şəhərlərini bir-bir ələ keçirmək və orada öz dəniz qüvvələri üçün bazalar təşkil etmək üçün yunanlara tabe olan Asiya bölgələrini geri qaytarmaq üçün Egey dənizinə ekspedisiyalar başlamaq idi. Farsların hazırlıqlarını öyrənən afinalı general Kimon 200 triera topladı və Delos ittifaqına qoşulan Pamfiliyadakı Faselidə getdi. Əslində bu, ilk mərhələdə farsların planlarını alt-üst etdi.
Kimon daha sonra Evrimedonda fars ordusunu təəccübləndirmək üçün hücum təşkil etdi. Çayın mənsəbinə çataraq orada olan fars donanmasını qısa zamanda məğlub etdi. Fars donanmasının çox hissəsi quruya çıxdı və dənizçilər fars ordusunun düşərgəsinə qaçdılar. Bundan sonra Kimon yunan piyadaları ilə birlikdə quruya endi və fars ordusuna hücum etməyə davam etdi, həmin ordu da darmadağın edildi. Yunanlar çoxlu əsir alaraq düşmən düşərgəsini ələ keçirdilər və sahilə çıxan 200 fars triremini məhv edə bildilər. Dağıdıcı ikiqat məğlubiyyət farsları ruhdan saldı və ən azı eramızdan əvvəl 451-ci ilə qədər Egeydə yürüşlər aparmağa mane oldu. Buna baxmayaraq, Delos ittifaqı ehtimal ki, yunan dünyasında vacib olan digər hadisələrə görə hücumları davam etdirmədi.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Evrimedon doyusu Afina ve onun muttefiqlerinin daxil oldugu Delos ittifaqi ile I Kserksin hakimiyyetde oldugu Ehemeni Imperiyasi arasinda quruda ve denizde bas veren ikiqat doyus Eramizdan evvel 469 ve ya 466 ci illerde Kicik Asiya muasir Turkiye yarimadasinda Evrimedont cayinin indiki Korpucay mensebinin yaxinligindaki Pamfiliyada bas vermisdir Doyus Yunan Iran muharibelerinin muhum terkib hissesidir Evrimedon doyusuYunan Iran muharibeleriAspenda seheri yaxinligindaki Evrimedon cayiTarix e e 469 ve ya e e 466Yeri Evrimedon cayiSebebi Ehemeni imperiyasinin isgalciliq siyasetiNeticesi Delos ittifaqinin qelebesiMunaqise terefleriDelos ittifaqi IranKomandan lar Kimon Tifravst Ferendat Itkilermelum deyil 200 gemi ele kecirilmis ve ya mehv edilmisdir Delos ittifaqi Afina ve Egey hovzesinin bir cox seher dovletleri terefinden Yunanistana birinci ve ikinci fars basqinlarindan muvafiq olaraq e e 492 490 ve 480 479 sonra Ehemenilerle muharibeni davam etdirmek ucun yaradilmisdi Ikinci isgala son veren Plateya ve Mikale doyuslerinden sonra yunan muttefiqleri hucuma kecerek Sest ve Bizans seherlerini muhasireye aldilar Daha sonra Delos ittifaqi muharibeni tekbasina davam etdirdi ve onun quvveleri novbeti on il erzinde Egeydeki fars bazalarina hucumu davam etdirdi E e 469 ve ya 466 ci illerde farslar yunanlara qarsi boyuk bir hucum ucun negeng ordu ve donanma yigmaga basladilar Yigma Evrimedont yaxinliginda aparilmisdir Ola bilsin ki farslarin meqsedi Kicik Asiya sahillerindeki yunan seherlerini bir bir ele kecirmek ve orada oz deniz quvveleri ucun bazalar teskil etmek ucun yunanlara tabe olan Asiya bolgelerini geri qaytarmaq ucun Egey denizine ekspedisiyalar baslamaq idi Farslarin hazirliqlarini oyrenen afinali general Kimon 200 triera topladi ve Delos ittifaqina qosulan Pamfiliyadaki Faselide getdi Eslinde bu ilk merhelede farslarin planlarini alt ust etdi Kimon daha sonra Evrimedonda fars ordusunu teeccublendirmek ucun hucum teskil etdi Cayin mensebine cataraq orada olan fars donanmasini qisa zamanda meglub etdi Fars donanmasinin cox hissesi quruya cixdi ve denizciler fars ordusunun dusergesine qacdilar Bundan sonra Kimon yunan piyadalari ile birlikde quruya endi ve fars ordusuna hucum etmeye davam etdi hemin ordu da darmadagin edildi Yunanlar coxlu esir alaraq dusmen dusergesini ele kecirdiler ve sahile cixan 200 fars triremini mehv ede bildiler Dagidici ikiqat meglubiyyet farslari ruhdan saldi ve en azi eramizdan evvel 451 ci ile qeder Egeyde yurusler aparmaga mane oldu Buna baxmayaraq Delos ittifaqi ehtimal ki yunan dunyasinda vacib olan diger hadiselere gore hucumlari davam etdirmedi