Damir Vəliyev (başq. Дамир Жәүәт улы Вәлиев, 2 yanvar 1940, İtbayevo k., , Çelyabinsk vilayəti — 28 may 2002, Ufa) — sovet və rus filoloqu, filosof və kulturoloq, etika sahəsində mütəxəsis. Fəlsəfə doktoru, professor.
Damir Vəliyev | |
---|---|
Damir Jəyət oğlu Vəliyev | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | RSFSR, SSRİ |
Vəfat tarixi | (62 yaşında) |
Vəfat yeri | Başqırdıstan, Rusiya |
Vətəndaşlığı | Rusiya |
Milliyyəti | Başqırd |
Elm sahəsi | Sosial fəlsəfə |
Elmi dərəcəsi | |
İş yeri |
Bioqrafiyası
1955-1959-cu illərdə Çelyabinsk Enerji-Mexanika teknikomunda təhsil almışdır. 1959-1960-cı illərdə Sovet ordusunda xidmət etmişdir.
Ordudan tərxis olunduqdan sonra 1960-1963-cü illərdə S. Ordzhonikidze adına Araqayaskaya İES və Ümumittifaq İstilik Mühəndisliyi İnstitutu Çelyabinsk filialında işləmişdir. 1961-ci ildə Ümumittifaq Müəllif Hüquqları İnstitutunun Ufa şöbəsinə daxil olmuşdur. Sonra təhsilini (1963-1965) davam etdirmişdir. Məzun olduqdan sonra 1966-1967-ci illərdə konstruktr vəzifəsində çalışmışdır. 1967-1970 illərində Ural Dövlət Universitetinin aspiranturasında təhsil almış və 1970-ci ildə dissertasiya müdafiə etmişdir. 1970-1972-ci illərdə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etdikdən sonra Sverdlovsk Hüquq İnstitutunun Ufa filialında müəllim vəzifəsində çalışmışdır. 1972-ci ildən Başqırdıstan Dövlət Universitetində işləmişdir: 1985-1986-cı illərdə Nəzəriyyə, Hüquq və Dövlət tarixi kafedrasının müdiri, 1986-cı ildən etikA, estetika və kulturologiya kafedrasının müdiri və eyni zamanda (1986-1987) Tarix fakültəsinin dekanı olmuşdur.
1984-cü ildə "Əxlaqın mənşəyi sosial fenomen kimi" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1987-ci ildən professordur.
1989-cu ildə Ural başqırd milli mərkəzinin idarə heyətinin üzvü olmuşdur.
1993-cü ildə Rusiya Federasiyasını Konstitusiyası mətninın inkişafı üzrə işçi qrupunun üzvü.
1994-1995-ci illərdə Başqırdıstan Respublikası Prezidenti Şurasının üzvü.
1995-ci ildən Başqırdların Ümumdünya Qurultayının İcra Komitəsi Bürosunun üzvü olmuşdur.
1997-ci ildən REA Ufa Elmi Mərkəzinin Sosial və İqtisadi Tədqiqatlar İnstitutunun Fəlsəfə bölüməsinin rəhbəri olmuşdur.
Elmi dərəcələri
- Fəlsəfə elmləri doktoru (1984).
- RF Sosial Elmlər Akademiyasının akademiki (1994).
- Başqırdıstan Respublikası Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü (1991).
- Başqırd MSSR əməkdar elm xadimi (1990).
Xatirəsi
- Çelyabinsk rayonunun Arqayaş rayonunun Novo-Sobolevo kəndində orta məktəb binasında xatirə lövhəsi ucaldılıb
- Çelyabinsk rayonunun Arqayaş rayonunun Novo-Sobolevo kənd orta məktəbi onun adını daşıyır.
Əməyi
Başqırd dilində
- Духовное наследие аргаяшских башкир: народные песни, мифы, легенды. — Уфа: Ѓилем, 1996. — 76 с.
- Инан А. Шаманизм в истории и сегодня. Уфа: Китап, 1998. — 240 с. Соавт. Пер. Гилязетдинов Р. А.
Rus dilində
- Введение в этику. Уфа, 1999.
- Взаимосвязь биологического и социального в формировании морали. (Период первобытного человеческого стада) // Диалектика и методология современной науки. Уфа, 1979.
- Духовное наследие аргаяшских башкир. Уфа, 1996.
- История башкирской философской и общественно-политической мысли. Основные тенденции развития. Уфа, 2001.
- Категории этики и проблема императивности // Проблемы категорий марксистско-ленинской этики. Новосибирск, 1969.
- Место национального суверенитета в механизме функционирования федеративных отношений в многонациональном государстве // Ресурсы мобилизованной этничности. М., 1997.
- Мораль как важнейшая сущностная сила человека // Мораль и этика. Мораль в социалистическом обществе. М., 1989.
- Национальный суверенитет и национальное возрождение. Уфа, 1994.
- Нравственная культура башкирского народа: прошлое и настоящее. Уфа, 1989.
- Очерки истории общественной мысли Башкортостана. Уфа, 1995.
- Потенциал морали. Уфа, 1999.
- Происхождение морали. Саратов, 1981.
- Путь к истине. Уфа, 2007.
- Суверенная республика как правовое государство. - Уфа, Гилем, 1998. - 144 с.
- Судьба аргаяшских башкир: история и современность. - Уфа, Гилем, 2002. - 156 с.
- Судьба и наследие башкирских ученых-эмигрантов. Уфа, 1995.
- Философские идеи в башкирской культуре // Ватандаш. № 6, 7. Уфа, 1995.
Ədəbiyyat
- Валеев Дамир Жаватович. Биобиблиографический указатель. Уфа: Гилем, 2002. — 62 с.
Mənbə
- Başqırdıstan Respublikasının Elmlər Akademiyasının saytında yerləşdirilib 2018-09-10 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Damir Veliyev basq Damir Zhәүәt uly Vәliev 2 yanvar 1940 Itbayevo k Celyabinsk vilayeti 28 may 2002 Ufa sovet ve rus filoloqu filosof ve kulturoloq etika sahesinde mutexesis Felsefe doktoru professor Damir VeliyevDamir Jeyet oglu VeliyevDogum tarixi 2 yanvar 1940Dogum yeri RSFSR SSRIVefat tarixi 28 may 2002 62 yasinda Vefat yeri Basqirdistan RusiyaVetendasligi RusiyaMilliyyeti BasqirdElm sahesi Sosial felsefeElmi derecesi felsefe elmleri doktoruIs yeri Basqirdistan Dovlet UniversitetiBioqrafiyasi1955 1959 cu illerde Celyabinsk Enerji Mexanika teknikomunda tehsil almisdir 1959 1960 ci illerde Sovet ordusunda xidmet etmisdir Ordudan terxis olunduqdan sonra 1960 1963 cu illerde S Ordzhonikidze adina Araqayaskaya IES ve Umumittifaq Istilik Muhendisliyi Institutu Celyabinsk filialinda islemisdir 1961 ci ilde Umumittifaq Muellif Huquqlari Institutunun Ufa sobesine daxil olmusdur Sonra tehsilini 1963 1965 davam etdirmisdir Mezun olduqdan sonra 1966 1967 ci illerde konstruktr vezifesinde calismisdir 1967 1970 illerinde Ural Dovlet Universitetinin aspiranturasinda tehsil almis ve 1970 ci ilde dissertasiya mudafie etmisdir 1970 1972 ci illerde doktorluq dissertasiyasini mudafie etdikden sonra Sverdlovsk Huquq Institutunun Ufa filialinda muellim vezifesinde calismisdir 1972 ci ilden Basqirdistan Dovlet Universitetinde islemisdir 1985 1986 ci illerde Nezeriyye Huquq ve Dovlet tarixi kafedrasinin mudiri 1986 ci ilden etikA estetika ve kulturologiya kafedrasinin mudiri ve eyni zamanda 1986 1987 Tarix fakultesinin dekani olmusdur 1984 cu ilde Exlaqin menseyi sosial fenomen kimi movzusunda doktorluq dissertasiyasini mudafie etmisdir 1987 ci ilden professordur 1989 cu ilde Ural basqird milli merkezinin idare heyetinin uzvu olmusdur 1993 cu ilde Rusiya Federasiyasini Konstitusiyasi metninin inkisafi uzre isci qrupunun uzvu 1994 1995 ci illerde Basqirdistan Respublikasi Prezidenti Surasinin uzvu 1995 ci ilden Basqirdlarin Umumdunya Qurultayinin Icra Komitesi Burosunun uzvu olmusdur 1997 ci ilden REA Ufa Elmi Merkezinin Sosial ve Iqtisadi Tedqiqatlar Institutunun Felsefe bolumesinin rehberi olmusdur Elmi dereceleriFelsefe elmleri doktoru 1984 RF Sosial Elmler Akademiyasinin akademiki 1994 Basqirdistan Respublikasi Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu 1991 Basqird MSSR emekdar elm xadimi 1990 XatiresiCelyabinsk rayonunun Arqayas rayonunun Novo Sobolevo kendinde orta mekteb binasinda xatire lovhesi ucaldilib Celyabinsk rayonunun Arqayas rayonunun Novo Sobolevo kend orta mektebi onun adini dasiyir EmeyiBasqird dilinde Duhovnoe nasledie argayashskih bashkir narodnye pesni mify legendy Ufa Ѓilem 1996 76 s Inan A Shamanizm v istorii i segodnya Ufa Kitap 1998 240 s Soavt Per Gilyazetdinov R A Rus dilinde Vvedenie v etiku Ufa 1999 Vzaimosvyaz biologicheskogo i socialnogo v formirovanii morali Period pervobytnogo chelovecheskogo stada Dialektika i metodologiya sovremennoj nauki Ufa 1979 Duhovnoe nasledie argayashskih bashkir Ufa 1996 Istoriya bashkirskoj filosofskoj i obshestvenno politicheskoj mysli Osnovnye tendencii razvitiya Ufa 2001 Kategorii etiki i problema imperativnosti Problemy kategorij marksistsko leninskoj etiki Novosibirsk 1969 Mesto nacionalnogo suvereniteta v mehanizme funkcionirovaniya federativnyh otnoshenij v mnogonacionalnom gosudarstve Resursy mobilizovannoj etnichnosti M 1997 Moral kak vazhnejshaya sushnostnaya sila cheloveka Moral i etika Moral v socialisticheskom obshestve M 1989 Nacionalnyj suverenitet i nacionalnoe vozrozhdenie Ufa 1994 Nravstvennaya kultura bashkirskogo naroda proshloe i nastoyashee Ufa 1989 Ocherki istorii obshestvennoj mysli Bashkortostana Ufa 1995 Potencial morali Ufa 1999 Proishozhdenie morali Saratov 1981 Put k istine Ufa 2007 Suverennaya respublika kak pravovoe gosudarstvo Ufa Gilem 1998 144 s Sudba argayashskih bashkir istoriya i sovremennost Ufa Gilem 2002 156 s Sudba i nasledie bashkirskih uchenyh emigrantov Ufa 1995 Filosofskie idei v bashkirskoj kulture Vatandash 6 7 Ufa 1995 EdebiyyatValeev Damir Zhavatovich Biobibliograficheskij ukazatel Ufa Gilem 2002 62 s MenbeBasqirdistan Respublikasinin Elmler Akademiyasinin saytinda yerlesdirilib 2018 09 10 at the Wayback Machine