Qasım xanlığı (tatar. Qasím xanlığı/Касыйм ханлыгы, tatar. Qasím patşalığı/Касыйм патшалыгы, rus. Касимовское ханство / Qasimov xanlığı, rus. Касимовское царство / Qasimov çarlığı; 1452–1681), Oka çayının şimal sahilində Ryazan şəhəri yaxınında bugünkü Moskva knyazlığınin himayəsi altında tərəfindən qurulmuş türk dövləti. Xanlıq adını ilk xanı olan Qasım xandan almışdır.
Rusiyanın vassal dövləti | |
Qasım xanlığı | |
---|---|
tatar. Qasím patşalığı/Касыйм патшалыгы | |
| |
| |
Dilləri | Qədim Tatar dili[d] |
Dövlət dini | İslam Pravoslavlıq |
Əhalisi | Qasımov tatarları tatar-mişərlər mordvalar |
İdarəetmə forması | Seçilmiş monarxiya |
Xan | |
• (1452-1469) | Qasim xan (ilk) |
• (1678-1681) | Fatimə Sultan (son) |
Xanlar
1445–1681 illəri arasında mövcud olan dövlət müxtəlif xanədanlara mənsub olan xanlar tərəfindən idarə olundu. Dövlət 1506-cı ildən bəri Rusiyaya tabe idi. 1679-cu ildə sonuncu xan Seyyid Burhanın ölümündən sonra iki il Fatma Sultan Bikə tərəfindən idarə olunsa da onun ölümü ilə xanlıq tamamilə Rusiya tərəfindən ilhaq edildi.
Sözügedən dövlətin xanları, aid olduqları xanədanlar ilə birlikdə aşağıda təqdim olunur:
Kazan xanları xanədanı:
- Kasım (1445–1468)
- Danyal (1468–1486)
(Osmanlı dövlətinə tabe) Krım xanları xanədanı:
- Nur Devlet (1486–1491)
- Satılgan (1491–1506)
- Canbay (1506–1512)
Qızıl Orda xanları xanədanı:
- Seyyid Evliya (1512–1516)
- Şah Əli (1516–1519)
- Can Əli (1519–1532)
- Şah Əli (yeniden, 1532–1567)
- Sayın Bulat (1567–1573)
- Mustafa Əli (1573–1600)
Qazax xanədanı:
- Uraz Məhəmməd — 1600–1610
Sibir xanları xanədanı:
- Alp Arslan (1610–1627)
- Seyyid Burhan (1627–1679)
- Fatma Sultan Bikə (1679–1681)
Mənbə
- Вельяминов-Зернов В. В. Исследование о касимовских царях и царевичах. Ч. 1. — СПб., 1863; Ч. 2. — СПб., 1864; Ч. 3. — СПб., 1866; Ч. 4. Вып. 1. — СПб., 1887.
- Рахимзянов Б. Р. Касимовское ханство (1445–1552 гг.): Очерки истории. Казань: Татарское книжное издательство (Идел-пресс), 2009. — 208с.
- Шишкин Н. И. История города Касимова с древнейших времен. 2 изд. Рязань, 1891.
İstinadlar
- Öztuna, Yılmaz, "Devletler ve Hanedanlar" Cilt:1, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara (1996), s.551
- Henry Howorth, History of the Mongols,1880, part 2, pp 429–438. The primary source appears to be V. V. Velyaminov-Zernov, Issledovanie o Kasimovckikh Tsaryakh i Tsarevichakh, Saint Petersburg, four parts, 1863–1877.
Xarici keçidlər
- Страницы об истории и эволюции роли Касимовского ханства, о касимовских татарах
- Касимовское царство
- Касимовское ханство
- Как же возникло Касимовское ханство? 2008-06-03 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qasim xanligi tatar Qasim xanligi Kasyjm hanlygy tatar Qasim patsaligi Kasyjm patshalygy rus Kasimovskoe hanstvo Qasimov xanligi rus Kasimovskoe carstvo Qasimov carligi 1452 1681 Oka cayinin simal sahilinde Ryazan seheri yaxininda bugunku Moskva knyazliginin himayesi altinda terefinden qurulmus turk dovleti Xanliq adini ilk xani olan Qasim xandan almisdir Rusiyanin vassal dovletiQasim xanligitatar Qasim patsaligi Kasyjm patshalygyQasim xanliginin xeritesi 1452 1681Dilleri Qedim Tatar dili d Dovlet dini Islam PravoslavliqEhalisi Qasimov tatarlari tatar miserler mordvalarIdareetme formasi Secilmis monarxiyaXan 1452 1469 Qasim xan ilk 1678 1681 Fatime Sultan son Xanlar1445 1681 illeri arasinda movcud olan dovlet muxtelif xanedanlara mensub olan xanlar terefinden idare olundu Dovlet 1506 ci ilden beri Rusiyaya tabe idi 1679 cu ilde sonuncu xan Seyyid Burhanin olumunden sonra iki il Fatma Sultan Bike terefinden idare olunsa da onun olumu ile xanliq tamamile Rusiya terefinden ilhaq edildi Sozugeden dovletin xanlari aid olduqlari xanedanlar ile birlikde asagida teqdim olunur Kazan xanlari xanedani Kasim 1445 1468 Danyal 1468 1486 Osmanli dovletine tabe Krim xanlari xanedani Nur Devlet 1486 1491 Satilgan 1491 1506 Canbay 1506 1512 Qizil Orda xanlari xanedani Seyyid Evliya 1512 1516 Sah Eli 1516 1519 Can Eli 1519 1532 Sah Eli yeniden 1532 1567 Sayin Bulat 1567 1573 Mustafa Eli 1573 1600 Qazax xanedani Uraz Mehemmed 1600 1610 Sibir xanlari xanedani Alp Arslan 1610 1627 Seyyid Burhan 1627 1679 Fatma Sultan Bike 1679 1681 MenbeVelyaminov Zernov V V Issledovanie o kasimovskih caryah i carevichah Ch 1 SPb 1863 Ch 2 SPb 1864 Ch 3 SPb 1866 Ch 4 Vyp 1 SPb 1887 Rahimzyanov B R Kasimovskoe hanstvo 1445 1552 gg Ocherki istorii Kazan Tatarskoe knizhnoe izdatelstvo Idel press 2009 208s Shishkin N I Istoriya goroda Kasimova s drevnejshih vremen 2 izd Ryazan 1891 IstinadlarOztuna Yilmaz Devletler ve Hanedanlar Cilt 1 Kultur Bakanligi Yayinlari Ankara 1996 s 551 Henry Howorth History of the Mongols 1880 part 2 pp 429 438 The primary source appears to be V V Velyaminov Zernov Issledovanie o Kasimovckikh Tsaryakh i Tsarevichakh Saint Petersburg four parts 1863 1877 Xarici kecidlerStranicy ob istorii i evolyucii roli Kasimovskogo hanstva o kasimovskih tatarah Kasimovskoe carstvo Kasimovskoe hanstvo Kak zhe vozniklo Kasimovskoe hanstvo 2008 06 03 at the Wayback MachineHemcinin baxQasim xanlarinin siyahisi