Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qonçaq xan (XII əsr – 1203) — Qıpçaq xanı (1170–1203).
| Qonçaq xan | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | XII əsr |
| Vəfat tarixi | 1203 |
| Atası | Ətrak xan |
| Uşaqları | |
Həyatı
Qonçaq xan Ətrak xanın oğludur.
Volınski qara klobuklar, Qaliç və Trovsk alayları ilə birlikdə Kiyev üzərinə yeriyir. Şəhər döyüşsüz təslim olur. Qleb Yuriyeviç qaçaraq digər qıpçaq tayfalarına pənah aparır və bir aydan sonra Qonçaqla qayıdıb Mistislavı Kiyevdən qovur. Başı bəlalı knyaz 1170-ci ildə vəfat edir. Onun oğlu Roman Novqorodu tərk edir, yerini isə Andrey Boqolyubski ilə olan sazişə əsasən Rürik Rastislaviç tutur. Belə hesab etmək olar ki, ənənəvi qayda bərpa olunur; Rusun əsas şəhərləri Böyük çöl ilə əvvəlki mehriban münasibətlərin tərəfdarı olan knyazların əlindədir. Lakin Kiyev boyarları və kilsə bir daha öz gücünü göstərir. 1171-ci ildə Qleb Yuriyeviçi zəhərləyirlər.
1180-ci ildə Rastislaviçlər qanlı döyüşdən sonra Kiyevi ələ keçirirlər. Çerniqov knyazı Yaroslav və kovuylar, həmçinin İqor Svyatoslaviç Qonçaq və Kobyakın qıpçaq alayları ilə Svyatoslavın köməyinə tələsir. 1181-ci ildə Kiyev geri alınır. Lakin Dnepr çayı sahilindəki döyüşdə İqora və Qonçaqa güclü zərbə endirirlər. Çox güman ki, Svyatoslav öz qoşunu ilə Kiyevdə oturubmuş. Lakin o, öz müttəfiqlərinə heç bir köməklik göstərmir. Danışıqlar nəticəsində Svyatoslav Kiyev taxtında qalır. Əslində isə o, öz hakimiyyətini Rüriklə bölüşdürməli olur. İndi iki qüdrətli knyaz nəsli barışıb saziş bağladıqdan sonra köçərilərlə əlaqədar "Mistislav siyasəti"ni yeritmək olardı. Kiyev boyarları və kilsə bunu səbirsizliklə gözləyirlər. Öz miqyası ilə Mistislavın 1168-ci ildəki həbi səfərindən heç də geri qalmayan 1184-cü il yürüşündə on bir knyazlığın orduları, torkların (türklərin) altı qoşunu iştirak edirdilər. Bu yay yürüşü qıpçaqlar üçün gözlənilməz olur. Onların 17 knyazı, 7000 kişi, qadın və uşaq əsir alınıb Rusiyaya aparılır. 1185-ci ildə qıpçaqlar Kiyev üzərində hücuma cavab zərbəsi vurmağa hazırlaşırlar. 1185-ci ilin fevralında Qonçaqın ordusu qış yolu sayılan Sula çayına yaxınlaşır. Svyatoslav və Rürik Sula çayı sahillərinə özləri yönəlirlər. Torkun atları Xopal çayını keçərək Qonçaqın mövqeyinə gözlənilməz zərbə endirirlər. Qonçaq geri çəkilir.
Qıpçaq xanı Ətrakın oğlu Qonçaq çariça Tamarın sarayında xidmətdə olmuşdur və həmin mərasimdə iştirak etmişdir. III Georginin dövründə (1155–1184) Gürcüstana 10 min qıpçaq türkü köçürülmüşdü.
Qonçaq xan həmyerlilərinin yasadıgı Gürcüstan dövləti ilə sıx əlaqələr qurmusdu. Rus məxəzlərində onun ordusunda xidmət edən əsgərlərdən Gürcüstandan gətirildiyi guman edilən bir müsəlmanın döyüs zamanı heç kəsin görmədiyi canlı od atan silahdan istifadə etməsi faktı xüsusi vurgulanır.
İstinadlar
- Плетнева С.А. Половцы. М., 1990, c. 72
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Повесть временных лет
- Энциклопедия "Слова о полку Игореве"
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qoncaq xan XII esr 1203 Qipcaq xani 1170 1203 Qoncaq xanSexsi melumatlarDogum tarixi XII esrVefat tarixi 1203Atasi Etrak xanUsaqlari Yuri QoncaqovicHeyatiQoncaq xan Etrak xanin ogludur Volinski qara klobuklar Qalic ve Trovsk alaylari ile birlikde Kiyev uzerine yeriyir Seher doyussuz teslim olur Qleb Yuriyevic qacaraq diger qipcaq tayfalarina penah aparir ve bir aydan sonra Qoncaqla qayidib Mistislavi Kiyevden qovur Basi belali knyaz 1170 ci ilde vefat edir Onun oglu Roman Novqorodu terk edir yerini ise Andrey Boqolyubski ile olan sazise esasen Rurik Rastislavic tutur Bele hesab etmek olar ki enenevi qayda berpa olunur Rusun esas seherleri Boyuk col ile evvelki mehriban munasibetlerin terefdari olan knyazlarin elindedir Lakin Kiyev boyarlari ve kilse bir daha oz gucunu gosterir 1171 ci ilde Qleb Yuriyevici zeherleyirler 1180 ci ilde Rastislavicler qanli doyusden sonra Kiyevi ele kecirirler Cerniqov knyazi Yaroslav ve kovuylar hemcinin Iqor Svyatoslavic Qoncaq ve Kobyakin qipcaq alaylari ile Svyatoslavin komeyine telesir 1181 ci ilde Kiyev geri alinir Lakin Dnepr cayi sahilindeki doyusde Iqora ve Qoncaqa guclu zerbe endirirler Cox guman ki Svyatoslav oz qosunu ile Kiyevde oturubmus Lakin o oz muttefiqlerine hec bir komeklik gostermir Danisiqlar neticesinde Svyatoslav Kiyev taxtinda qalir Eslinde ise o oz hakimiyyetini Rurikle bolusdurmeli olur Indi iki qudretli knyaz nesli barisib sazis bagladiqdan sonra kocerilerle elaqedar Mistislav siyaseti ni yeritmek olardi Kiyev boyarlari ve kilse bunu sebirsizlikle gozleyirler Oz miqyasi ile Mistislavin 1168 ci ildeki hebi seferinden hec de geri qalmayan 1184 cu il yurusunde on bir knyazligin ordulari torklarin turklerin alti qosunu istirak edirdiler Bu yay yurusu qipcaqlar ucun gozlenilmez olur Onlarin 17 knyazi 7000 kisi qadin ve usaq esir alinib Rusiyaya aparilir 1185 ci ilde qipcaqlar Kiyev uzerinde hucuma cavab zerbesi vurmaga hazirlasirlar 1185 ci ilin fevralinda Qoncaqin ordusu qis yolu sayilan Sula cayina yaxinlasir Svyatoslav ve Rurik Sula cayi sahillerine ozleri yonelirler Torkun atlari Xopal cayini kecerek Qoncaqin movqeyine gozlenilmez zerbe endirirler Qoncaq geri cekilir Qipcaq xani Etrakin oglu Qoncaq carica Tamarin sarayinda xidmetde olmusdur ve hemin merasimde istirak etmisdir III Georginin dovrunde 1155 1184 Gurcustana 10 min qipcaq turku kocurulmusdu Qoncaq xan hemyerlilerinin yasadigi Gurcustan dovleti ile six elaqeler qurmusdu Rus mexezlerinde onun ordusunda xidmet eden esgerlerden Gurcustandan getirildiyi guman edilen bir muselmanin doyus zamani hec kesin gormediyi canli od atan silahdan istifade etmesi fakti xususi vurgulanir IstinadlarPletneva S A Polovcy M 1990 c 72Hemcinin baxQipcaqlar PeceneqlerXarici kecidlerPovest vremennyh let Enciklopediya Slova o polku Igoreve