Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Providenski rayonu (çuk. Урэлӄуйым район) — Rusiya Federasiyası, Çukotka muxtar dairəsi tərkibindəki inzibati ərazi vahidi. Rayonun daxilində Providenski şəhər dairəsi yerləşir. İnzibati mərkəzi şəhər tipli qəsəbəsidir.
| Providenski rayonu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
|
| |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 1957 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəsmi sayt | |||||
 | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Coğrafiya
Providenski rayonu Çukotka Muxtar Vilayətinin şərqində, əksər hissəsi Çukot yarımadasının cənub hissəsində yerləşir. Şimalda Çukot, qərbdə İultinski rayonu ilə həmsərhəddir. Sahillərini şərqdən Sakit Okeanın Berinq dənizinin, cənubdan isə Anadır Körfəzi suları ilə yuyur. Rayon ərazisindəki sahil zolağının uzunluğu 850 km-dir. Əksər hissəsi qayalı, dərin körfəzlər və fyordlar ilə kəsilib.
- İqlim
Providenski rayonu sahildən materikin daxilinə doğru getdikcə dəniz subarktikdən kontinental subarktikə dəyişir. Qışda orta temperatur −16°С; yayda isə + 9°С təşkil edir.
Küləyin maksimum sürəti 40 m/s və daha çox olunur. Fırtına fəallığının kəskin artması payızda baş verir və noyabr-dekabr aylarında maksimuma çatır.
Günəşli saatların illik müddəti yarımadanın şimal-şərqində 1500-1800 saat təşkil edir.
Ərazinin müəyyən coğrafi mövqeyinə görə burada tez-tez dumanlar olur. Ümumilikdə bir il ərzində sahildə orta hesabla dumanlı günlərin sayı yarımadanın cənub-şərq hissəsində 30 ilə 50 gün arasında dəyişir. Rayonun daxili hissəsində isə xeyli azalır (10-15 günə qədər). Bəzi illərdə dumanlı günlərin sayı 100-120 günə qədər ola nilir.
İllik yağıntı ərazi baxımından çox dəyişkəndir. Çukot yarımadasının şərq sahilinə təxminən 250-350 mm yağıntı düşür. Sahildən aralandıqca yağıntıların miqdarında azalma müşahidə edilir. Ümumilikdə ildə 110-150 gün yağıntı müşahidə olunur. Bunun 55-60 % qarlı günlərin, 30-35% yağışlı günlərin, 6-10 % isə qarışıq yağıntının payına düşür.
Tarixi
Providenski rayonu 1957-ci ildə qurulmuşdur. Əvvəllər rayonun ərazisi müasir Çukot və İultinski rayonunun bir hissəsi təşkil edirdi..
Providenski rayonu ərazisindəki yaşayış məntəqələrinin kollektivləşmə və genişləndirmə siyasəti zamanı çoxsaylı düşərgələrdən 5 böyük milli kənd təşkil edilmişdir.
İqtisadiyyat
Rayondakı əsas sənaye fəaliyyəti elektrik və istilik enerjisinin, suyun istehsalı və paylanması üzərində qurulub.
Providenski rayonu külçə və çöküntü qızıl, külcə gümüş, qalay, mis, civə və uran yataqları aşkar edilmişdir. Lakin hələdə heç bir sənaye əhəmiyyətli hasilat həyata keçirilmir. Yalnız 1967-1968-ci illərdə az miqdarda qızıl çıxarılmışdır .
Əhali
- Urbanizasiya
Şəhər şəraitində (Provideniya qəsəbəsi) rayon əhalisinin 58,45 % yaşayır.
Siyahıya alınmanın nəticələri.
| 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2010 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ümumi əhali | 6267 | 8728 | 8415 | 9778 | 4660 | 3923 |
| Şəhər əhalisi | 4840 | 6586 | 4643 | 5432 | 2723 | 1970 |
| Kənd əhalisi | 1427 | 2142 | 3772 | 4346 | 1937 | 1953 |
- Milli tərkib
Çukçalar rayon əhalisinin 36,7% təşkil edir.
İstinadlar
- Численность населения Чукотского автономного округа по городским округам и муниципальным районам на 1 января 2023 года и в среднем за 2022 год (с учётом итогов ВПН-2020).
- "Устав Провиденского городского округа". 2016-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-08.
- Водно-болотные угодья России, том 4. (сост. А. В. Андреев). 2019-11-08 at the Wayback Machine — М.: Wetlands International, 2001, стр 19,
- Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 25 апреля 1957 года
- Н. Н. Диков. История Чукотки с древнейших времен до наших дней. — М.: Мысль, 1989. — 492 с. — 20 000 экз. — .
- "1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010". 2011-05-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-08.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Providenski rayonu cuk Urelӄujym rajon Rusiya Federasiyasi Cukotka muxtar dairesi terkibindeki inzibati erazi vahidi Rayonun daxilinde Providenski seher dairesi yerlesir Inzibati merkezi seher tipli qesebesidir Providenski rayonuBayraq d Gerb64 27 sm e 173 15 q u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiYaradilib 1957Sahesi 26 800 km EhalisiEhalisi 3 694 nef 2023 Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyaProvidenski rayonu Cukotka Muxtar Vilayetinin serqinde ekser hissesi Cukot yarimadasinin cenub hissesinde yerlesir Simalda Cukot qerbde Iultinski rayonu ile hemserheddir Sahillerini serqden Sakit Okeanin Berinq denizinin cenubdan ise Anadir Korfezi sulari ile yuyur Rayon erazisindeki sahil zolaginin uzunlugu 850 km dir Ekser hissesi qayali derin korfezler ve fyordlar ile kesilib Iqlim Providenski rayonu sahilden materikin daxiline dogru getdikce deniz subarktikden kontinental subarktike deyisir Qisda orta temperatur 16 S yayda ise 9 S teskil edir Kuleyin maksimum sureti 40 m s ve daha cox olunur Firtina fealliginin keskin artmasi payizda bas verir ve noyabr dekabr aylarinda maksimuma catir Gunesli saatlarin illik muddeti yarimadanin simal serqinde 1500 1800 saat teskil edir Erazinin mueyyen cografi movqeyine gore burada tez tez dumanlar olur Umumilikde bir il erzinde sahilde orta hesabla dumanli gunlerin sayi yarimadanin cenub serq hissesinde 30 ile 50 gun arasinda deyisir Rayonun daxili hissesinde ise xeyli azalir 10 15 gune qeder Bezi illerde dumanli gunlerin sayi 100 120 gune qeder ola nilir Illik yaginti erazi baximindan cox deyiskendir Cukot yarimadasinin serq sahiline texminen 250 350 mm yaginti dusur Sahilden aralandiqca yagintilarin miqdarinda azalma musahide edilir Umumilikde ilde 110 150 gun yaginti musahide olunur Bunun 55 60 qarli gunlerin 30 35 yagisli gunlerin 6 10 ise qarisiq yagintinin payina dusur TarixiProvidenski rayonu 1957 ci ilde qurulmusdur Evveller rayonun erazisi muasir Cukot ve Iultinski rayonunun bir hissesi teskil edirdi Providenski rayonu erazisindeki yasayis menteqelerinin kollektivlesme ve genislendirme siyaseti zamani coxsayli dusergelerden 5 boyuk milli kend teskil edilmisdir IqtisadiyyatRayondaki esas senaye fealiyyeti elektrik ve istilik enerjisinin suyun istehsali ve paylanmasi uzerinde qurulub Providenski rayonu kulce ve cokuntu qizil kulce gumus qalay mis cive ve uran yataqlari askar edilmisdir Lakin helede hec bir senaye ehemiyyetli hasilat heyata kecirilmir Yalniz 1967 1968 ci illerde az miqdarda qizil cixarilmisdir EhaliUrbanizasiya Seher seraitinde Provideniya qesebesi rayon ehalisinin 58 45 yasayir Siyahiya alinmanin neticeleri 1959 1970 1979 1989 2002 2010Umumi ehali 6267 8728 8415 9778 4660 3923Seher ehalisi 4840 6586 4643 5432 2723 1970Kend ehalisi 1427 2142 3772 4346 1937 1953Milli terkib Cukcalar rayon ehalisinin 36 7 teskil edir IstinadlarChislennost naseleniya Chukotskogo avtonomnogo okruga po gorodskim okrugam i municipalnym rajonam na 1 yanvarya 2023 goda i v srednem za 2022 god s uchyotom itogov VPN 2020 Ustav Providenskogo gorodskogo okruga 2016 10 12 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 08 Vodno bolotnye ugodya Rossii tom 4 sost A V Andreev 2019 11 08 at the Wayback Machine M Wetlands International 2001 str 19 ISBN 90 5882 986 3 Ukaz Prezidiuma Verhovnogo Soveta RSFSR ot 25 aprelya 1957 goda N N Dikov Istoriya Chukotki s drevnejshih vremen do nashih dnej M Mysl 1989 492 s 20 000 ekz ISBN 5 244 00275 9 1959 1970 1979 1989 2002 2010 2011 05 14 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 08