Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
ASALA (erm. Hayastani Azatagrut'yan Hay Gaghtni Banak) — 1975–1991-ci illərdə fəaliyyət göstərmiş erməni terror təşkilatı. Türkiyə Cümhuriyyəti Təhlükəsizlik xidməti tərəfindən terror təşkilatı kimi tanınmışdır.
| Ermənistanın Azadlığı üçün Gizli Erməni Ordusu (ASALA) | |
|---|---|
| Հայաստանի Ազատագրության Հայ Գաղտնի Բանակ (ՀԱՀԳԲ) | |
 | |
 | |
| Növü | Türkiyədən Erməni Soyqırımı İddiasına görə qisas almaq və ermənilərin tarixi vətənlərini azad etmək |
| Yaranma tarixi | 1975 |
| Ləğvolma tarixi | 1988 |
| Rəsmi dili | erməni dili |
| Mərkəzi | |
| Qurucusu | |
| Sədr | Akop Akopyan |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
"Ermənistanın Azadlığı uğrunda Gizli Erməni Ordusu" adlanan bu təşkilatın adının abreviaturası ingiliscə"Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia" kimidir. Təşkilat müstəqil Ermənistan dövlətinin qurulması və 1915-ci ildə baş verdiyi iddia edilən "erməni soyqırımının" dünya ölkələri tərəfindən tanınması üçün çalışmışdır.
ASALA-nın yaranma tarixi və fəaliyyəti ilə bağlı saysız-hesabsız məqalələr, yazılar, faktlar qəzetimizdə dərc edilib. 1970-ci illərin ortalarında daşnaklar bir sıra müstəqil terrorçu təşkilatlar yaradıblar və onların arasında "Ermənistanın Azadlığı uğrunda Gizli Erməni Ordusu" ("Armenian Secret Armi for the Liberation of Armenia"- ASALA") fəallığı ilə diqqəti cəlb edir. Təşkilatın qurucuları Akop Akopyan və Təşkilatın qərargahı Beyrutda, təlim-məşq bazaları isə Suriyada yerləşir[]. ASALA-nın əsas məqsədi Şərqi Türkiyə, Şimali İran və Azərbaycanın Naxçıvan və Qarabağ bölgələrinin də daxil olduğu bir ərazidə "Böyük Ermənistan" dövləti qurmaqdır. ASALA əsasən Türkiyə və Azərbaycan vətəndaşlarına qarşı terror aktları həyata keçirir. Təşkilatın "Əbu Nidal", "Qara sentyabr" kimi terror qrupları ilə əlaqələrinin yaradılmasında onun lideri Akop Akopyanın böyük rolu olmuşdur. Afinada 1980-ci ildə qətlə yetirilmiş türk səfirinin ölümünə görə məsuliyyəti öz üzərinə götürmüş A.Akopyan 01.08.80-ci ildə "Nyu-York Tayms" qəzetinə verdiyi müsahibədə bildirmişdir: "Bizim düşmənimiz türk rejimi, NATO və bizlə əməkdaşlıq etməyən ermənilərdir"[].
Tarixi
ASALA 1975-ci ildə qurulmuş, həmin il Paris erməni konfransında ASALA-ya yerli qüvvələr qoşulmuşdur. 1981-ci ildə təşkilat zirvə nöqtəsinə çıxmış, ancaq 1983-cü ildə ikiyə bölünmüşdür.
1979-cu ildə təşkilata qoşulanlar arasında ən tanınmış simalar və Monte Melkonyandır.
1981-ci ildə bir çox terror hadisələri törədən ASALA, bir tərəfdən İsveçrəni, digər tərəfdən isə Fransanı hədələməyə başlamışdır. Fransadakı bir çox qruplar, Kanadadakı "Azad Hay", İngiltərədəki "Kaytzer" qrupları ASALA-ya qoşulduqlarını elan etdilər. Bu illərdə mərkəzdə artıq parçalanmalar başlamışdı.
İsrailin Beyrutu işğal etməsiylə ASALA bu səhəri tərk etdi. 1983-cü ildə ikiyə parçalandı:
- Akop Akopyanın qrupu Yunanıstan və Fələstin ərazilərində yerləşmiş qoca, cavan, qadın, uşaq demədən öldürürlər. Ən dəhşətli terror hadisəsəini Fransanın Orli hava limanında həyata keçirmişdirlər.
- Təşkilatın Qərbi Avropadaki qrupu isə "Asala İnqilab Hərəkatıdır". Bu qrup isə terror hadisələrini Türkiyə və Azərbaycanda həyata keçirirlər. Bu hərəkatın lideri isə Monte Melkonyandır. Onun ölümündən sonra liderləri olmuşdur.
Akop Akopyan İsrail işğalından sonra ASALA-nın Livandakı 3 təlim düşərgəsini itirdiyini, Fələstinli idarəçilərin ASALA-nı arxadan vurmağa çalışdıqlarını Beyrut radiosunda yayımladı.
Akop Akopyan 1988-ci ildə Afinada öldürüldü. Bundan sonra parçalanmalar artdı.
ASALA-nın Yunanıstanın Eqina adasında gizli təlim düşərgələrinin olduğu bilinir. Burda PKK terrorçularına da təlim keçirildiyi və təlimlərə yunan generalı Matafiasln rəhbərlik etdiyi məlumdur []. Bundan əlavə ASALA-nın Cənubi Kipr ordusunun nəzarəti altındakı Eyanapa bölgəsində bir düşərgəsi olduğu və düşərgədən Harout Aqbaçyanın məsul olduğu bilinir [].
3 oktyabr 2023-cü ildə gecə saatlarında İrəvanda fəaliyyət göstərən yeganə sinaqoq "Mordexay ha-Navi"yə hücum edilmişdir. Naməlum şəxslər binaya molotov kokteyli atmış, pəncərələri sındırmış və binanın divarlarına boya tökmüşdülər. Hücuma görə məsuliyyəti "Ermənistanın Azadlığı üçün Gizli Erməni Ordusu" və “Ermənistanın Gənc Azadlıq Mübarizəçiləri” adlı erməni təşkilatları öz üzərinə götürərək İsraili Azərbaycana dəstək verməkdə ittiham etmişdilər.
Fəaliyyət yerləri
Asala fəaliyyətini Fransada daha çox göstərməkdədir. Buna səbəb isə bu ölkədə Erməni terrorçulara sərbəst hərəkətinə icazə verilmişdir. Bundan başqa ABŞ, Yunanıstan, Cənubi Kipr, İsveçrə və Kanadada fəaliyyətlərini davam etdirməkdədirlər.
Dəstək
Asala əsasən ən böyük dörd dəstək almışdır[]:
- SSRİ.
- Yunanıstan, Suriya, İran,Fələstin
- Kommunist partiyaları, erməni kilsələri, Qnçak partiyası.
1983-cü ildən etibarən ASALA Monte Melkonyanın siyasətinə tabe olmuş, Türkiyə və 1988-ci ildən başlayaraq Azərbaycanda terror hadisələri törətmişdir.
Mətbuatla əlaqələri
ASALA-nın rəsmi olaraq çap etdirdiyi qazet "Hayastan"dır. Bundan başqa "Hay–Baykar", "Armenial", Londonda çap edilən "Kaytzer" jurnalı da çap olunanlar arasındadır.
ASALA-nın ilk radio yayımı 1981-ci ildə Beyrutda fəaliyyətə başlamışdır. "Livanlı ermənilərin səsi" adı altında gündə bir saatlıq veriliş yayımlanırdı.
Virtual məkanda fəaliyyəti
20 oktyabr 2009-cu ildə ermənilərin məşhur saytı hayastan.com saytına hücumu olub. Amerika və İsrail hakerləri tərəfindən dağıdılan saytı bərpa etmək mümkün olmayıb. "Müsəlmanlar gəlir, hazır olun! Fələstin və Qarabağ torpaqları müsəlmanlarındır!" şüarları altında dağıdılan sayt terror təşkilatı "ASALA"ya məxsusdur. hayastan.com saytının rəhbərləri bir neçə dəfə Azərbaycan saytlarına hücüm edib. 2006-cı ildə AXCP-nin internet səhifəsi (www.axcp.org) və Azərbaycanda Vətəndaş Cəmiyyətinin İnkişafına Yardım Assosiasiyasının (AVCİYA) internet səhifəsi (www.avciya.org) dağıdılıb, mediaforum.az, kiv.az, apa.az gunazer.com times.az saytlarına isə bir neçə dəfə hücum ediblər.
İstinadlar
- Hunsicker. Understanding International Counter Terrorism. Universal-Publishers. 2006. 431. ISBN .
- "MIPT Terrorism Knowledge Base". 15 November 2007. Archived from the original on 2007-11-15.
- . 2007-12-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-12-01.
- "MIPT Terrorism Knowledge Base". 15 November 2007. Archived from the original on 2007–11-15.
- Армянская секретная армия освобождения Армении[ölü keçid]
- "Участники событий о том как был убит преступник Монте Мелконян". 2012-09-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-02-19.
- "Две армянские организации разделили ответственность за нападение на синагогу в Ереване". 2023-10-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-09.
- . 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-17.
- YƏHUDİLƏR "ASALA"nın SAYTINI DAĞITDI[ölü keçid]
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- [1]
- Kronolojik Ermeni Terörü
- Terror Organisations In The Other Coutries 2008-08-29 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
ASALA erm Hayastani Azatagrut yan Hay Gaghtni Banak 1975 1991 ci illerde fealiyyet gostermis ermeni terror teskilati Turkiye Cumhuriyyeti Tehlukesizlik xidmeti terefinden terror teskilati kimi taninmisdir Ermenistanin Azadligi ucun Gizli Ermeni Ordusu ASALA Հայաստանի Ազատագրության Հայ Գաղտնի Բանակ ՀԱՀԳԲ Novu Turkiyeden Ermeni Soyqirimi Iddiasina gore qisas almaq ve ermenilerin tarixi vetenlerini azad etmekYaranma tarixi 1975Legvolma tarixi 1988Resmi dili ermeni diliMerkezi BeyrutQurucusu Akop AkopyanSedr Akop Akopyan Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ermenistanin Azadligi ugrunda Gizli Ermeni Ordusu adlanan bu teskilatin adinin abreviaturasi ingilisce Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia kimidir Teskilat musteqil Ermenistan dovletinin qurulmasi ve 1915 ci ilde bas verdiyi iddia edilen ermeni soyqiriminin dunya olkeleri terefinden taninmasi ucun calismisdir ASALA nin yaranma tarixi ve fealiyyeti ile bagli saysiz hesabsiz meqaleler yazilar faktlar qezetimizde derc edilib 1970 ci illerin ortalarinda dasnaklar bir sira musteqil terrorcu teskilatlar yaradiblar ve onlarin arasinda Ermenistanin Azadligi ugrunda Gizli Ermeni Ordusu Armenian Secret Armi for the Liberation of Armenia ASALA fealligi ile diqqeti celb edir Teskilatin quruculari Akop Akopyan ve Teskilatin qerargahi Beyrutda telim mesq bazalari ise Suriyada yerlesir menbe gosterin ASALA nin esas meqsedi Serqi Turkiye Simali Iran ve Azerbaycanin Naxcivan ve Qarabag bolgelerinin de daxil oldugu bir erazide Boyuk Ermenistan dovleti qurmaqdir ASALA esasen Turkiye ve Azerbaycan vetendaslarina qarsi terror aktlari heyata kecirir Teskilatin Ebu Nidal Qara sentyabr kimi terror qruplari ile elaqelerinin yaradilmasinda onun lideri Akop Akopyanin boyuk rolu olmusdur Afinada 1980 ci ilde qetle yetirilmis turk sefirinin olumune gore mesuliyyeti oz uzerine goturmus A Akopyan 01 08 80 ci ilde Nyu York Tayms qezetine verdiyi musahibede bildirmisdir Bizim dusmenimiz turk rejimi NATO ve bizle emekdasliq etmeyen ermenilerdir menbe gosterin TarixiASALA 1975 ci ilde qurulmus hemin il Paris ermeni konfransinda ASALA ya yerli quvveler qosulmusdur 1981 ci ilde teskilat zirve noqtesine cixmis ancaq 1983 cu ilde ikiye bolunmusdur 1979 cu ilde teskilata qosulanlar arasinda en taninmis simalar ve Monte Melkonyandir 1981 ci ilde bir cox terror hadiseleri toreden ASALA bir terefden Isvecreni diger terefden ise Fransani hedelemeye baslamisdir Fransadaki bir cox qruplar Kanadadaki Azad Hay Ingilteredeki Kaytzer qruplari ASALA ya qosulduqlarini elan etdiler Bu illerde merkezde artiq parcalanmalar baslamisdi Israilin Beyrutu isgal etmesiyle ASALA bu seheri terk etdi 1983 cu ilde ikiye parcalandi Akop Akopyanin qrupu Yunanistan ve Felestin erazilerinde yerlesmis qoca cavan qadin usaq demeden oldururler En dehsetli terror hadiseseini Fransanin Orli hava limaninda heyata kecirmisdirler Teskilatin Qerbi Avropadaki qrupu ise Asala Inqilab Herekatidir Bu qrup ise terror hadiselerini Turkiye ve Azerbaycanda heyata kecirirler Bu herekatin lideri ise Monte Melkonyandir Onun olumunden sonra liderleri olmusdur Akop Akopyan Israil isgalindan sonra ASALA nin Livandaki 3 telim dusergesini itirdiyini Felestinli idarecilerin ASALA ni arxadan vurmaga calisdiqlarini Beyrut radiosunda yayimladi Akop Akopyan 1988 ci ilde Afinada olduruldu Bundan sonra parcalanmalar artdi ASALA nin Yunanistanin Eqina adasinda gizli telim dusergelerinin oldugu bilinir Burda PKK terrorcularina da telim kecirildiyi ve telimlere yunan generali Matafiasln rehberlik etdiyi melumdur menbe gosterin Bundan elave ASALA nin Cenubi Kipr ordusunun nezareti altindaki Eyanapa bolgesinde bir dusergesi oldugu ve dusergeden Harout Aqbacyanin mesul oldugu bilinir menbe gosterin 3 oktyabr 2023 cu ilde gece saatlarinda Irevanda fealiyyet gosteren yegane sinaqoq Mordexay ha Navi ye hucum edilmisdir Namelum sexsler binaya molotov kokteyli atmis pencereleri sindirmis ve binanin divarlarina boya tokmusduler Hucuma gore mesuliyyeti Ermenistanin Azadligi ucun Gizli Ermeni Ordusu ve Ermenistanin Genc Azadliq Mubarizecileri adli ermeni teskilatlari oz uzerine goturerek Israili Azerbaycana destek vermekde ittiham etmisdiler Fealiyyet yerleriXerite Asala fealiyyetini Fransada daha cox gostermekdedir Buna sebeb ise bu olkede Ermeni terrorculara serbest hereketine icaze verilmisdir Bundan basqa ABS Yunanistan Cenubi Kipr Isvecre ve Kanadada fealiyyetlerini davam etdirmekdedirler DestekAsala esasen en boyuk dord destek almisdir menbe gosterin SSRI Yunanistan Suriya Iran Felestin Kommunist partiyalari ermeni kilseleri Qncak partiyasi 1983 cu ilden etibaren ASALA Monte Melkonyanin siyasetine tabe olmus Turkiye ve 1988 ci ilden baslayaraq Azerbaycanda terror hadiseleri toretmisdir Metbuatla elaqeleriASALA nin resmi olaraq cap etdirdiyi qazet Hayastan dir Bundan basqa Hay Baykar Armenial Londonda cap edilen Kaytzer jurnali da cap olunanlar arasindadir ASALA nin ilk radio yayimi 1981 ci ilde Beyrutda fealiyyete baslamisdir Livanli ermenilerin sesi adi altinda gunde bir saatliq verilis yayimlanirdi Virtual mekanda fealiyyeti20 oktyabr 2009 cu ilde ermenilerin meshur sayti hayastan com saytina hucumu olub Amerika ve Israil hakerleri terefinden dagidilan sayti berpa etmek mumkun olmayib Muselmanlar gelir hazir olun Felestin ve Qarabag torpaqlari muselmanlarindir suarlari altinda dagidilan sayt terror teskilati ASALA ya mexsusdur hayastan com saytinin rehberleri bir nece defe Azerbaycan saytlarina hucum edib 2006 ci ilde AXCP nin internet sehifesi www axcp org ve Azerbaycanda Vetendas Cemiyyetinin Inkisafina Yardim Assosiasiyasinin AVCIYA internet sehifesi www avciya org dagidilib mediaforum az kiv az apa az gunazer com times az saytlarina ise bir nece defe hucum edibler IstinadlarHunsicker Understanding International Counter Terrorism Universal Publishers 2006 431 ISBN 1 58112 905 X MIPT Terrorism Knowledge Base 15 November 2007 Archived from the original on 2007 11 15 2007 12 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2007 12 01 MIPT Terrorism Knowledge Base 15 November 2007 Archived from the original on 2007 11 15 Armyanskaya sekretnaya armiya osvobozhdeniya Armenii olu kecid Uchastniki sobytij o tom kak byl ubit prestupnik Monte Melkonyan 2012 09 24 tarixinde Istifade tarixi 2011 02 19 Dve armyanskie organizacii razdelili otvetstvennost za napadenie na sinagogu v Erevane 2023 10 07 tarixinde Istifade tarixi 2023 10 09 2016 03 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 01 17 YEHUDILER ASALA nin SAYTINI DAGITDI olu kecid Hemcinin baxASALA nin emeliyyatlarinin siyahisi Xocali Soyqirimi Orli faciesiXarici kecidler 1 Kronolojik Ermeni Teroru Terror Organisations In The Other Coutries 2008 08 29 at the Wayback Machine