Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kreyser tankı (və ya digər adları ilə süvari tankı və ya sürətli tank) Böyük Britaniya tərəfindən Birinci Dünya müharibəsi ilə İkinci Dünya müharibəsi dövrü arasında hazırlanmış olan yeni bir tank sinfi olmuşdur.
Kreyser sinfində olan gəmilər kimi, kreyser tankları da daha sürətli və daha mobil olmaları ilə seçilirdilər. Onlar bu xüsusiyyətləri ilə digər ağır və yavaş hərəkat qabiliyyətinə sahib olan piyada tanklarından fərqlənirdilər.
Hobart və Liddell-Hart tərəfindən yaradılmış və inkişaf etdirilmiş olan bu nəzəriyyəyə görə, əvvəlcə ağır piyada tankları tərəfindən cəbhədə bir yol, cığır açılmalı və bundan sonra da onlardan daha sürətli olan kreyser tankları sürətlə irəliləyərək düşmənin arxa tərəfinə sızmalı idilər. Düşmənin arxa cəbhəsinə sızan bu tanklar düşmənin rabitə və maddi-texniki təminat xətlərini kəsməli idilər. Əsas diqqət sürətə verildiyinə görə ilk istehsal olunan kreyser tanklarının çox incə zirehləri və eyni zamanda da yüngül silahları var idi. Lakin sürətə bu qədər əhəmiyyət verildiyinə görə ilk kreyser tanklarının zirehləri o dövrün şərtlərinə görə çox qeyri-adekvat idi. O dövrdəki zamanın şərtlərində yüngül zirehli texnikaların ön cəbhələrdə sağ qalmayacağı başa düşülməmişdi. Bu tankıar üçün digər mühüm çatışmazlıq isə kreyser tanklarının çox kiçik çaplı silahlar daşıması idi. Bir çox tankda 40 mm-lik silahlar mövcud idi. O dövrdə bu silahlar yaxşı zireh dağıtmaq qabiliyyətinə malik olsalar da, lakin yüksək dərəcədə dağıdıcılıq qabiliyyəti olan partlayıcı sursatları ata bilmirdilər. Bu texnikalar düşmənin tank əleyhinə nəzərdə tutulmuş olan silahları ilə asanlıqla zərərsizləşdirilirdi. Onlar düşmən tankları ilə döyüşlərə başladıqdan sonra silahları da təkmilləşdirilməyə başlanmışdır. Tanklara əvvəlcə 57 mm-lik silahlar quraşdırılmış, daha sonralar isə bu tanklara 161,5 mm-lik silahlar quraşdırılmışdır, lakin bu ikinci silahlardan, gözlənilən effekt əldə edilməmişdir. Kreyser tankları hər nə qədər yüksək hərəkət qabiliyyətinə malik olsalar da, onların ən böyük problemləri şassi hissələrində idi. Bunun ən mühüm səbəbi bu tankların kağız üstündə dizayn edildikdən dərhal sonra istehsal edilmələri idi. Bu problem 1944-cü ildən Cromwell tanklarında istifadə edilən Rolls-Royce Meteor mühərriklərinin köməyi ilə böyük miqyasda həll edilmişdir.
Aralıq dövrdə istehsal edilmiş olan A-9, A-10, A-13 Mk I və A-13 Mk II tankları Fransa, Yunanıstan və Şimali Afrika Cəbhəsində istifadə olunmuşdurlar. Britaniya istehsalı olan Christie asma sistemindən ilk dəfə olaraq A-13 (Mk I və Mk II) tanklarında istifadə edilmişdir. Bu asma sistemi ilk dəfə olaraq Kursk manevrlərində iştirak etmiş olan Britaniyanın hərbi müşahidəçiləri tərəfindən Sovet istehsalı olan BT Seriyalı tanklarda görülmüşdür və olduqca bəyənilmişdir. İkinci Dünya Müharibəsinin ilk dövrlərində istifadə edilmiş olan Crusader tankları səhra müharibələrinin ən məşhur və müvəffəqiyyətli tankı hesab edilirdilər. İkinci Dünya Müharibəsində istifadə edilən digər kreyser tanklarına isə Covenanter, Centaur, Cromwell və Cometti tankları daxildir. Centaur və Cromwell modelləri Normandiya əməliyyatından sonra başlayaraq, Centaur modeli isə 1945-ci ilin əvvəllərindən etibarən cəbhələrdə aktiv xidmətə başlamışdır. Müharibə dövründə silah və zireh müdafiəsi baxımından kreyser tankları ilə orta tanklar arasında elə də böyük fərqlər mövcud deyildi.
İnkişaf edən texnologiyalar nəticəsində müharibədə istifadə edilən ağır dərəcəli tanklarda artıq kreyser tanklarının sürətinə çatmışdılar və bu tank sinfi artıq köhnəlməyə başlamışdı. Ən son hazırlanmış olan kreyser sinfindəki tank Centurion olmuşdur. Centurion modelləri artıq "Ağır kreyser" sinfi kimi nəzərdə tutulmuşdu. Bu tank piyada tankının şassisini və kreyserin mobilliyini bir arada cəmləşdirmiş olan bir model idi. Bu fikir sonralar hər cür işi görə bilən "ümumi təyinatlı tanklar" ideyasını meydana gətirmişdir. Əslində, Centurion tanklarının müasir əsas döyüş tanklarının əsasını qoyduğunu deyə bilərik.
Kreyser tankı ideyası həm də 1930-cu illərdə SSRİ tərəfindən BT tank seriyasının (rusca: Быстроходный танк; Rom: Bystrokhodny tank; Azərbaycanca: Sürətli tank) yaradılmasının əsas məqsədi olmuşdur.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kreyser tanki ve ya diger adlari ile suvari tanki ve ya suretli tank Boyuk Britaniya terefinden Birinci Dunya muharibesi ile Ikinci Dunya muharibesi dovru arasinda hazirlanmis olan yeni bir tank sinfi olmusdur Mk IV Kreyser Tanki Kreyser sinfinde olan gemiler kimi kreyser tanklari da daha suretli ve daha mobil olmalari ile secilirdiler Onlar bu xususiyyetleri ile diger agir ve yavas herekat qabiliyyetine sahib olan piyada tanklarindan ferqlenirdiler Hobart ve Liddell Hart terefinden yaradilmis ve inkisaf etdirilmis olan bu nezeriyyeye gore evvelce agir piyada tanklari terefinden cebhede bir yol cigir acilmali ve bundan sonra da onlardan daha suretli olan kreyser tanklari suretle irelileyerek dusmenin arxa terefine sizmali idiler Dusmenin arxa cebhesine sizan bu tanklar dusmenin rabite ve maddi texniki teminat xetlerini kesmeli idiler Esas diqqet surete verildiyine gore ilk istehsal olunan kreyser tanklarinin cox ince zirehleri ve eyni zamanda da yungul silahlari var idi Lakin surete bu qeder ehemiyyet verildiyine gore ilk kreyser tanklarinin zirehleri o dovrun sertlerine gore cox qeyri adekvat idi O dovrdeki zamanin sertlerinde yungul zirehli texnikalarin on cebhelerde sag qalmayacagi basa dusulmemisdi Bu tankiar ucun diger muhum catismazliq ise kreyser tanklarinin cox kicik capli silahlar dasimasi idi Bir cox tankda 40 mm lik silahlar movcud idi O dovrde bu silahlar yaxsi zireh dagitmaq qabiliyyetine malik olsalar da lakin yuksek derecede dagidiciliq qabiliyyeti olan partlayici sursatlari ata bilmirdiler Bu texnikalar dusmenin tank eleyhine nezerde tutulmus olan silahlari ile asanliqla zerersizlesdirilirdi Onlar dusmen tanklari ile doyuslere basladiqdan sonra silahlari da tekmillesdirilmeye baslanmisdir Tanklara evvelce 57 mm lik silahlar qurasdirilmis daha sonralar ise bu tanklara 161 5 mm lik silahlar qurasdirilmisdir lakin bu ikinci silahlardan gozlenilen effekt elde edilmemisdir Kreyser tanklari her ne qeder yuksek hereket qabiliyyetine malik olsalar da onlarin en boyuk problemleri sassi hisselerinde idi Bunun en muhum sebebi bu tanklarin kagiz ustunde dizayn edildikden derhal sonra istehsal edilmeleri idi Bu problem 1944 cu ilden Cromwell tanklarinda istifade edilen Rolls Royce Meteor muherriklerinin komeyi ile boyuk miqyasda hell edilmisdir Araliq dovrde istehsal edilmis olan A 9 A 10 A 13 Mk I ve A 13 Mk II tanklari Fransa Yunanistan ve Simali Afrika Cebhesinde istifade olunmusdurlar Britaniya istehsali olan Christie asma sisteminden ilk defe olaraq A 13 Mk I ve Mk II tanklarinda istifade edilmisdir Bu asma sistemi ilk defe olaraq Kursk manevrlerinde istirak etmis olan Britaniyanin herbi musahidecileri terefinden Sovet istehsali olan BT Seriyali tanklarda gorulmusdur ve olduqca beyenilmisdir Ikinci Dunya Muharibesinin ilk dovrlerinde istifade edilmis olan Crusader tanklari sehra muharibelerinin en meshur ve muveffeqiyyetli tanki hesab edilirdiler Ikinci Dunya Muharibesinde istifade edilen diger kreyser tanklarina ise Covenanter Centaur Cromwell ve Cometti tanklari daxildir Centaur ve Cromwell modelleri Normandiya emeliyyatindan sonra baslayaraq Centaur modeli ise 1945 ci ilin evvellerinden etibaren cebhelerde aktiv xidmete baslamisdir Muharibe dovrunde silah ve zireh mudafiesi baximindan kreyser tanklari ile orta tanklar arasinda ele de boyuk ferqler movcud deyildi Inkisaf eden texnologiyalar neticesinde muharibede istifade edilen agir dereceli tanklarda artiq kreyser tanklarinin suretine catmisdilar ve bu tank sinfi artiq kohnelmeye baslamisdi En son hazirlanmis olan kreyser sinfindeki tank Centurion olmusdur Centurion modelleri artiq Agir kreyser sinfi kimi nezerde tutulmusdu Bu tank piyada tankinin sassisini ve kreyserin mobilliyini bir arada cemlesdirmis olan bir model idi Bu fikir sonralar her cur isi gore bilen umumi teyinatli tanklar ideyasini meydana getirmisdir Eslinde Centurion tanklarinin muasir esas doyus tanklarinin esasini qoydugunu deye bilerik Kreyser tanki ideyasi hem de 1930 cu illerde SSRI terefinden BT tank seriyasinin rusca Bystrohodnyj tank Rom Bystrokhodny tank Azerbaycanca Suretli tank yaradilmasinin esas meqsedi olmusdur