Böyük sinaqoq, Sefard sinaqoqu və ya Ahalsıx yəhudilərinin sinaqoqu (gürc. ახალციხელების სინაგოგა) – – Tbilisi yəhudi icmasının əsas ibadət məbədidir. Sinaqoq Qədim şəhər rayonunda, . 45-47 ünvanında, Yerusəlim meydanınn qarşısında yerləşir.
Böyük sinaqoq | |
---|---|
gürc. ახალციხელების სინაგოგა | |
Ölkə | Gürcüstan |
Şəhər | Tbilisi |
Yerləşir | Kote Abxazi küç. 45-47, Yerusəlim meydanı |
Aidiyyatı | iudaizm |
Tikilmə tarixi | 1904-1913 |
Hündürlüyü | 14 m |
Vəziyyəti | fəaliyyət göstərir |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Sinaqoqun adı, onun baniləri olan yəhudilərin gəldiyi Ahalsıx şəhərinin adından götürülmüşdür. İlkin olaraq sinaqoq, həmin rayonda “Muntuaant darbazi” adlı binada yerləşsə də, 1899-cu ildə bina Çar Rusiyası hökumətinin göstərişi ilə dağıdılmışdır.
1903-cü ildə Tiflis yəhudiləri yeni ibadət evinin inşasına icazə verilməsi üçün çara müraciət etmişlər və bir il sonra müsbət cavab alınmışdır. 1904-1913-cü illərdə yeni sinaqoq binası Erməni bazarının yerində (hazırda Kote Abxazi küçəsi) bişmiş kəpicdən istifadə edilməklə tikilmişdir. Memar yeni sinaqoq binasını mavritan-eklektik üslubda inşa etməklə, tağtavanla tamamlamışdır.
XX əsrin 20-ci illərində kimi Tbilisidə daha iki sinaqoq fəaliyyət göstərmi və onlar Antoniya Katolikos küçəsi, 3 və Qiya Abesadze küçəsi 10 ünvanlarında yerləşmişlər. 1923-cü ildən sonra bolşeviklər tərəfindən hər iki sinaqoqun fəaliyyətinə xitam verilmişdir.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Sinaqoq binası 24.5 m uzunluq, 15 m en və 14 m hündürlüyə malik olmaqla iki ibadət zalından ibarətdir. Sinaqoqun əsas fasadı böyük Davud ulduzu ilə bəzədilmişdir. Böyük ibadət zalı yalnız Şabbat, böyük bayram və festivallar zamanı istifadə olunur Həmin zal ayrıca qadın qalereyasına malikdir. XX əsrin 40-cı illərində böyük zalın divarları həndəsi naxışlar, Bibliyadan sitatlar və dualarla bəzədilmişdir. Kiçik ibadət zalının divarları isə oxşar, lakin, daha sadə naxışlarla bəzədilmişdir. Kiçik zal, gündəlik ibadət üçün istifadə edilir və qadınlar üçün nəzərdə tutulmuş qalereyaya malik deyildir.
Hazırda Böyük Tbilisi sinaqoqu, şəhərin yəhudi icmasının əsas mərkəzidir. Sinaqoq ətrafında yəhudi mağazaları, təşkilat və evləri yerləşir və illər ərzində burada kiçik yəhudi məhəlləsi formalaşmışdır.
İstinadlar
- მ. ქუთათელაძე, „თბილისის ტაძრები“, ტ. I, თბ., 2010 გვ. 528-531
Ədəbiyyat
Parzymies Dorota, «Życie codzienne w Tbilisi», Warszawa 2004,
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Boyuk sinaqoq Sefard sinaqoqu ve ya Ahalsix yehudilerinin sinaqoqu gurc ახალციხელების სინაგოგა Tbilisi yehudi icmasinin esas ibadet mebedidir Sinaqoq Qedim seher rayonunda 45 47 unvaninda Yeruselim meydaninn qarsisinda yerlesir Boyuk sinaqoqgurc ახალციხელების სინაგოგა41 41 24 sm e 44 48 26 s u Olke GurcustanSeher TbilisiYerlesir Kote Abxazi kuc 45 47 Yeruselim meydaniAidiyyati iudaizmTikilme tarixi 1904 1913Hundurluyu 14 mVeziyyeti fealiyyet gosterir Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiSinaqoqun adi onun banileri olan yehudilerin geldiyi Ahalsix seherinin adindan goturulmusdur Ilkin olaraq sinaqoq hemin rayonda Muntuaant darbazi adli binada yerlesse de 1899 cu ilde bina Car Rusiyasi hokumetinin gosterisi ile dagidilmisdir 1903 cu ilde Tiflis yehudileri yeni ibadet evinin insasina icaze verilmesi ucun cara muraciet etmisler ve bir il sonra musbet cavab alinmisdir 1904 1913 cu illerde yeni sinaqoq binasi Ermeni bazarinin yerinde hazirda Kote Abxazi kucesi bismis kepicden istifade edilmekle tikilmisdir Memar yeni sinaqoq binasini mavritan eklektik uslubda insa etmekle tagtavanla tamamlamisdir XX esrin 20 ci illerinde kimi Tbiliside daha iki sinaqoq fealiyyet gostermi ve onlar Antoniya Katolikos kucesi 3 ve Qiya Abesadze kucesi 10 unvanlarinda yerlesmisler 1923 cu ilden sonra bolsevikler terefinden her iki sinaqoqun fealiyyetine xitam verilmisdir Memarliq xususiyyetleriSinaqoq binasi 24 5 m uzunluq 15 m en ve 14 m hundurluye malik olmaqla iki ibadet zalindan ibaretdir Sinaqoqun esas fasadi boyuk Davud ulduzu ile bezedilmisdir Boyuk ibadet zali yalniz Sabbat boyuk bayram ve festivallar zamani istifade olunur Hemin zal ayrica qadin qalereyasina malikdir XX esrin 40 ci illerinde boyuk zalin divarlari hendesi naxislar Bibliyadan sitatlar ve dualarla bezedilmisdir Kicik ibadet zalinin divarlari ise oxsar lakin daha sade naxislarla bezedilmisdir Kicik zal gundelik ibadet ucun istifade edilir ve qadinlar ucun nezerde tutulmus qalereyaya malik deyildir Hazirda Boyuk Tbilisi sinaqoqu seherin yehudi icmasinin esas merkezidir Sinaqoq etrafinda yehudi magazalari teskilat ve evleri yerlesir ve iller erzinde burada kicik yehudi mehellesi formalasmisdir Istinadlarმ ქუთათელაძე თბილისის ტაძრები ტ I თბ 2010 გვ 528 531EdebiyyatParzymies Dorota Zycie codzienne w Tbilisi Warszawa 2004 ISBN 83 88938 53 3