Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Beyləqan üsyanı — 794-cü ildə ərəb əsarətinə qarşı Beyləqanda baş vermiş xalq üsynı.
| Beyləqan üsyanı | |
|---|---|
| Tarix | 794 |
Haqqında
Xəlifə əl-Mehdinin tapşırığı ilə tərtib edilən "kafir" siyahılarına onun hakimiyyəti üçün təhlükə ola biləcək siyasi əleyhdarlarının və onların mənsub olduqları dini təriqətlərin adlarının daxil edilməsi ideoloji mübarizənin fəallaşmasına, hakimiyyət uğrunda mübarizənin yeni yollarının aranmasına gətirib çıxartdı. Bunlardan ən mühümü 794-cü ildə Beyləqanda baş verdi. Üsyanın başında Abbasi xəlifələri əl Hadinin və Harun ər-Rəşidin dövründə dəfələrlə üsyan etmiş, xaricilər təriqətindən olan, əl-Kufinin "əş-şəri" — şər (şərəşur adam) adlandırdığı məçhur qiyamçı Əbu Müslim dururdu.
Beyləqan üsyanının başlanması üçün əsas bəhanə vergi zülmündən cana doymuş qonşu bərdəlilərin ərəb amili (vergi rəisi) Əbussabbahı öldürmələri oldu. Xəlifə üsyançılara qarşı İshaq ibn Müslim əl-Uqaylinin başçılığı ilə beş minlik iraqlı süvari yolladı. Varsan yanında baş verən qanlı döyüşdə xilafət ordusu darmadağın edildi. Bundan sonra xəlifə Harun ər-Rəşid biri digərinin ardınca göndərdiyi daha iki qoşun məğlubiyyətə uğrayır. İlkin uğurlara baxmayaraq Əbu Müslim sonrakı əməliyyatlarda müvəffəqiyyət qazana bilmir — Naxçıvanı ələ keçirsə də, Dəbilin dördaylıq mühasirəsi baş tutmur. Sisəcanı (Sisyanı) keçərək, Beyləqana qayıdıb, bu şəhərdə möhkəmlənən Əbu Müslimə qarşı otuz minlik əsgəri olan üç ordu göndərilir. Yəhya əl-Həraşi və Yəzid ibn Məzyəd əş-Şeybaninin başçılıq etdikləri bu ordular hər tərəfdən Əbu Müslimə hücum edirlər. Lakin qaynaqdakı məlumata görə, hücum ərəfəsində Əbu Müslim ölür. Onun yerini tutmuş beyləqanlı əs-Səkin ibn Musa ibn Hayyan döyüşdə məğlub edilir, onun oğlu Xəlil əsir düşür. Çox keçmədən Yəzid ibn Məzyədin başçılıq etdiyi qoşun üsyançıların son hücumunu da dəf edir.
Mənbə
- Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. II cild. Bakı, 2007
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Beyleqan usyani 794 cu ilde ereb esaretine qarsi Beyleqanda bas vermis xalq usyni Beyleqan usyaniTarix 794HaqqindaXelife el Mehdinin tapsirigi ile tertib edilen kafir siyahilarina onun hakimiyyeti ucun tehluke ola bilecek siyasi eleyhdarlarinin ve onlarin mensub olduqlari dini teriqetlerin adlarinin daxil edilmesi ideoloji mubarizenin feallasmasina hakimiyyet ugrunda mubarizenin yeni yollarinin aranmasina getirib cixartdi Bunlardan en muhumu 794 cu ilde Beyleqanda bas verdi Usyanin basinda Abbasi xelifeleri el Hadinin ve Harun er Residin dovrunde defelerle usyan etmis xariciler teriqetinden olan el Kufinin es seri ser seresur adam adlandirdigi mechur qiyamci Ebu Muslim dururdu Beyleqan usyaninin baslanmasi ucun esas behane vergi zulmunden cana doymus qonsu berdelilerin ereb amili vergi reisi Ebussabbahi oldurmeleri oldu Xelife usyancilara qarsi Ishaq ibn Muslim el Uqaylinin basciligi ile bes minlik iraqli suvari yolladi Varsan yaninda bas veren qanli doyusde xilafet ordusu darmadagin edildi Bundan sonra xelife Harun er Resid biri digerinin ardinca gonderdiyi daha iki qosun meglubiyyete ugrayir Ilkin ugurlara baxmayaraq Ebu Muslim sonraki emeliyyatlarda muveffeqiyyet qazana bilmir Naxcivani ele kecirse de Debilin dordayliq muhasiresi bas tutmur Sisecani Sisyani kecerek Beyleqana qayidib bu seherde mohkemlenen Ebu Muslime qarsi otuz minlik esgeri olan uc ordu gonderilir Yehya el Herasi ve Yezid ibn Mezyed es Seybaninin basciliq etdikleri bu ordular her terefden Ebu Muslime hucum edirler Lakin qaynaqdaki melumata gore hucum erefesinde Ebu Muslim olur Onun yerini tutmus beyleqanli es Sekin ibn Musa ibn Hayyan doyusde meglub edilir onun oglu Xelil esir dusur Cox kecmeden Yezid ibn Mezyedin basciliq etdiyi qosun usyancilarin son hucumunu da def edir MenbeAzerbaycan tarixi Yeddi cildde II cild Baki 2007Hemcinin baxBeyleqan usyani