Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vaşi (和紙) və ya yapon kağızı – Yaponiyada hazırlanan ənənəvi kağız növü. Kağız kağızağacı (kozo), (qampi) və (mitsumata) bitki növlərindən əllə hazırlanır. Qəlibləmə zamanı ən çox tamezuki və naqaşizuki üsullarından istifadə olunur.
Yaponiya kağızla ilk dəfə V əsrin sonlarında Çin və Koreya vasitəsilə tanış olub. Yaponiyada kağız istehsalının ilk dövrü hesab olunur. Heyan dövrü isə Yaponiyada kağız istehsalının qızıl dövrü kimi tarixə düşmüşdür. Müasirləşmə dövrü olan Meyci dövrünün təlabatını qarşılamaq üçün Yaponiyada kağız Qərb texnologiyası əsasında istehsal olunmağa başlamışdır.
Bu cür kağız istehsalı Yaponiyanın bir çox yerində yerinə yetirilsə də, əsas mərkəzlər bu yerlərdir: və (Ehime prefekturası), və (Fukui prefekturası), (Fukuoka prefekturası), Adaçi (Fukuşima prefekturası), və (Gifu prefekturası), və (Koçi prefekturası), (Kioto prefekturası), (Naqano prefekturası), (Nara prefekturası), (Saytama prefekturası), və (Şimane prefekturası), və (Tottori prefekturası), (Yamanaşi prefekturası).
Tarixi
İxtira
Vaşi kağızlarının mənşəyi Çin və Koreya ilə bağlıdır. VIII əsrdə aid "Nihon Şoki" xronikalarında qeyd olunur ki, 610-cu ildə Koreyadan Yaponiyaya gəlmiş keşiş Donço piqment, mürəkkəb və kağız hazırlama texnikalarını bilirdi. Konkret sübutlar mövcud olmasa da, qəbul edilmiş ənənəvi fikirlərə görə Yaponiyada kağız istehsalını o başlatmışdır.
Faktiki dəlillər çox az olsa da, bəzi fikirlərə görə Yaponiya kağız ilə ilk dəfə V əsrin sonlarında tanış olmuşdur. "Nihon Şoki"nin 540-cı ilə aid bir siyahıyaalınma barədə məlumat verməsi artıq həmin dövrdə Yaponiyada kağız istehsalı barədə fikirlərin mövcud olduğunu göstərir, çünki Çindən kağız idxal etmək çox bahalı idi. Bundan əlavə, yerli kağız istehsalı olmasa, 645-ci ildəki Tayka islahatı kimi islahatlar uğurla həyata keçirilə bilməzdi, çünki islahatın tətbiq olunması üçün lazım olan hesabatlar və siyahıyaalınmalar üçün xeyli kağız lazım idi.
Nara dövrü
Yaponiyada kağız istehsalının ilk dövrü hesab olunur. Mərkəzi idarəetmənin yaranması, Narada imperatorluq sarayının əsasının qoyulması, buddizmin çox sürətlə yayılması kağıza olan təlabatı artırmışdır. Bu dövrə aid ən yaxşı saxlanılmış kağızlar VIII əsrə aid imperatorluq anbarı olan Şosoində tapılmışdır. Burada yapon kağızlarının ən qədim nümunələri toplanmışdır. Kolleksiyanın kağızları mərkəzi və regional hökumətlərin arxivləri, rəsmlər, eskizlər, kitablar və boş vərəqlərdən ibarətdir. Ən qədim kağız nümunələri , və 701-ci ilə aid edilən siyahıyalınma qeydləridir. Kağızlar da həmin əyalətlərdə hazırlanmışdır. Bütün kağızlar texnikasının köməyi ilə kozo liflərindən istehsal olunmuşdur. Tamezuki texnikası Yaponiyada kağız istehsalında istifadə olunan ən qədim iki texnikadan biridir. Kağızların yüksək keyfiyyəti paytaxtdan aralı yerləşən ərazilərdə də kağız istehsalının inkişaf etdiyini göstərir.
Şosoin arxivi 233 kağız növündən bəhs edir və adlar hər kağız növünün istehsal olunduğu yer, material, rəng, dekorasiya metodu haqqında məlumat verir. Arxivin məlumatına görə həmin dövrdə 21 əyalət kağız istehsalı ilə məşğul olurdu.
Bu dövrdə kağız istehsalında istifadə olunan əsas materiallar kozo, qampi və kənaf idi, lakin tez-tez digər materiallar da kağız istehsalında yoxlanılırdı. Dekorasiya olunmuş kağızlar sutra nüsxələnməsində geniş istifadə olunurdu. Kağıza qədərki dövrdə sənədlər ikitərəfli yazılsa da, kağızın yayılmasında sonra bu praktikaya təlabat azalmışdır. Lakin bu dövrdə də kağız ancaq dövlət orqanlarının və buddizm məbədlərinin istifadə edə bildiyi nadir material idi.
Heyan dövrü
Heyan dövrü Yaponiyada kağız istehsalının qızıl dövrü hesab olunur. Kağız istehsalında həm keyfiyyət, həm də kəmiyyət baxımından baxımından artım var idi. Saray mədəniyyətinin çiçəklənməsi və buddizmin üstünlüyünün azalmasından sonra həm rəsmi sənədlər üçün, həm də gündəlik tutmaq, şeir yazmaq üçün kağıza təlabat xeyli artmışdır. Bundan əlavə, adi insanlar cüzi miqdarda olsa da, kağızdan istifadə etmək imkanına malik olmuşdurlar.
Kağıza olan təlabat o qədər artmışdı ki, mərkəzi hökumət öz kağız fabrikini qurmalı olmuşdur. adlı bu fabrik 806-809-cu illərdə Kiotodakı sahilində tikilmişdir. Fabrik üçün lazım olan xam materiallar 23 əyalət və Dazayfudan vergi şəklində təmin olunurdu. Rəsmi kağız fabrikinin 4 qəlibçisi ildə təxminən 270 min vərəq istehsal edirdi. Burada 3 əsas kağız növü hazırlanırdı: kənaf, qampi və kozo kağızı. Bunlardan əlavə, bitkisinin liflərininin köməyi ilə adlı kağız növü də istehsal olunurdu. Bu kağız növündə təbii həşəratöldürücü maddə olduğu üçün tarixi qeydləri və vacib sənədləri saxlamaq üçün ideal idi. Bu fabrikdə istehsal olunan kağızları adlandırırdılar. Kanya no şikişi adlı ənlikli kağızlar da burada istehsal olunurdu. Dövrün sonlarında fabrik xam materiallar tapmaqda çətinlik çəkirdi, buna görə də təkrar emal əsasında fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. Təkrar emalla hazırlanan kağızlar açıq boz rəngdə idi, çünki istifadə olunmuş kağızdakı mürəkkəbi çıxarmaq çətin idi. Bu kağız növü adlanırdı. Bu kağız növü əvvəlcə saray tərəfindən istifadə olunsa da, sonralar xəttatlıqda populyar olmuşdur.
Bu dövrdə Miçinoku kağızı adlanan yeni kağız növü də dəbə düşmüşdür. istehsal olunan bu kağız növü Avropa gərməşovundan hazırlanırdı, ağ, koppuş və şax kağız növü idi. Heyan dövründə Yaponiyaya xas olan müxtəlif rəngli kağızlar istehsal olunurdu. Dövrün innovasiyalarından biri çəlləklərdə rənglənmiş pulpalardan istifadə edilərək rəngli kağızlarından istehsalı idi. Bu cür kağızlara bulud kağızları deyilirdi; uçiqumori və tobiqumo bu cür kağız növləri idi. Buludabənzər naxışlar həddən çox işləmə və ya ağ qampi kağızının yeni vərəqinə göy boyanın damcılaması ilə əldə olunurdu. Bu cür kağızların parçaları , yəni şeir yazmaq üçün kağız kimi istifadə olunurdu. Boyalarla müxtəlif naxışların əldə olunduğu adlı kağız növü də ilk dəfə Heyan dövründə ortaya çıxmışdır.
Qızıl və gümüş vərəqlərlə bəzədilmiş kağızlar artan təlabatla istehsal olunmağa davam etmiş, mika tozu materiallar siyahısına əlavə olunmuşdur. Heyan dövrünün son illərinin ən keyfiyyətli kağızlarını ""in nüsxəsində görmək mümkündür. Bu kitabı hazırlamaq üçün göz qabağına gətirilə bilən hər bir kağız növündən istifadə olunmuş, hər bir vərəq dekorativ xüsusiyyətinə görə diqqətlə seçilmişdir.
Kamakura, Muromaçi və Azuçi-Momoyama dövrləri
Hökumətin feodal formaya keçid etməsindən və döyüşçü sinifinin güclənməsindən sonra dəbdəbəli kağızlara olan təlabat azalmış, lakin yüksək keyfiyyətli tətbiqi kağız istehsalını stimullaşdırmışdır. Nəşriyyatın, bazarların və memarlığın inkişafı kağız istehlakını artırmışdır.
Danşi hələ də formal kağız növü olaraq qalırdı, lakin hikiavase adı ilə tanınmağa başlamışdır. Çünki onun burmaları qovşaqları möhürləmək üçün istifadə olunurdu.
Ağ, yumşaq və asanlıqla əyilə bilən kağız növü olan suqiharaşi ilk dəfə bu dövrdə Konoe ailəsinin malikanəsində şəxsi təlabat üçün istehsal olunmuşdur. Bu kağız az formal və danşidən daha ucuz olsa da, döyüşçü sinifi arasında populyar olmuşdur. Eçizen əyalətinin Qoka şəhərində istehsal olunan hoşo adlı ağ, danşiyəbənzər kağız növü də geniş istifadə olunmağa başlamışdır. Eçizendə adlı kağız növü də hazırlanırdı. Torinoko qalın, bənzər tonu olan kağız növü olub qampi kağızları arasında ən məşhuru idi. Xəttatlar bu kağız növündən geniş istifadə edirdilər.
Yaponiyada ən çox kağız istehsal edən əyalət olsa da, kağızın keyfiyyəti yüksək, qiyməti isə ucuz qalmaqda davam edirdi, ölkədəki kağız təlabatını qarşılaya bilirdi. Ona görə də minoqami termini kağız ilə sinonimlik təşkil etməyə başlamışdır. senkaşi, şuzenciqami, yaşinoqami kağızı ilə məşhur idi. XVI əsrin sonunda mitsumata lifinin kağız istehsalı üçün daha uyğun olduğu kəşf edilmişdir. İlk vaxtlar çoxlu miqdarda istifadə olunmasa da, ən sonda kənafı əvəz etmişdir.
Edo dövrü
Siyasi cəhətdən stabil dövr olan Edo dövründə elmə və öyrənməyə olan maraq yenidən oyanmışdır.Tokuqava şoqunluğu rəsmi nəşriyyat evi açdırmış, əyalətlərdə nəşr mərkəzləri yaranmağa başlamışdır. Nəşriyyat yeni səviyyəyə çatmış, ilk dəfə kağız və kitablar ancaq yuxarı sinif üçün deyil, hər kəs üçün əlçatan olmuşdur.
Tokuqava şoqunluğu hoşo və şuzenciqamini rəsmi kağız növləri kimi seçmişdir. Daymyolar öz torpaqlarında nəşr mərkəzləri açaraq öz şəxsi təlabatlarını qarşılamağa başlamışdırlar. Bəzi nəşr mərkəzləri təlabatdan artıq kağız istehsal etməyə başlamış, Edo, Osaka və Kioto bazarlarına çatmışdırlar. İstehsal olunan kağızların böyük qismi danşi və hoşo növü kağızlar idi, lakin tezliklə hanşi də ölkədə populyarlaşmışdır. Ən məşhur misallara istehsal olunan Yanaqava hanşisi, istehsal olunan Yamaşiro hanşisi, istehsal olunan Tokuci hanşisi, istehsal olunan Sekişu hanşisi və Minoda istehsal olunan Mino hanşisi aid idi. Hamısı kozodan hazırlanırdı. Təkcə Suruqada istehsal olunan Suruqa hanşisi mitsumatadan istehsal olunurdu. Suruqa hanşisi ilk dəfə XVIII əsrin ortalarında ortaya çıxmışdı və ilk dəfə idi ki, mitsumata kağız istehsalında belə geniş istifadə olunmuşdu.
Mino hanşisi nəşriyyatlar tərəfindən çox istifadə olunduğu üçün Mino kağız ölçüləri kitablar üçün standarta çevrilmişdir.
Meyci dövrü və müasir dövr
Müasirləşmə dövrü olan Meyci dövrünün təlabatını qarşılamaq üçün 1870-ci illərdə Yaponiyada kağız Qərb texnologiyası əsasında istehsal olunmağa başlamışdır. Lakin ənənəvi kağız istehsalı XX əsrin ilk onilliyinə qədər öz aktuallığını qorumuşdur. Sənaye miqyaslı müasir kağız istehsalı yüksək keyfiyyətli, ucuz, böyük miqdarda kağız istehsalına imkan verdiyi üçün kağız istehsalı ilə məşğul olan ailələr getdikcə rəqabətdə uduzurdular. 1928-ci ildə 28.532 ailə kağız istehsalı ilə məşğul olsa da, 1973-cü ildə bu rəqəm 851 olmuşdur. Buna baxmayaraq, ənənəvi yollarla istehsal olunan kağız sənaye miqyasında istehsal olunan kağızdan daha davamlı və möhkəm olması ilə seçilir.
Texnikalar
Yapon kağızının əsas xammalı kozo, qampi və ya mitsumata lifləri təşkil edir. Bu bitkilər Hokkaydo və Honşunun şimalı istisna olmaqla Yaponiyanın hər yerində bitir. Kozo və mitsumata yetişdirilir, qampi isə vəhşi təbiətdən toplanılır. Bitkinin qabığından kağız hazırlamamışdan öncə onu budamaq, soymaq, ağartmaq, qələvidə qaynadıb qeyri-liflərdən azad etmək, yumaq, çeşidləmək və əzmək lazımdır. Materialdan asılı olaraq texnikalar cüzi miqdarda bir-birindən fərqlənir.
Payızın sonunda müvafiq bitkinin gövdəsindən budaqlar kəsilir. Bu əməliyyat iti oraqla mümkün qədər yerə yaxın şəkildə aparılır. Vaşi üçün ən yaxşı qabıqlar 3-8 yaşında olan bitkidən əldə olunur, lakin müstəqil böyümüş budaqlar 2 il sonra da kəsilə bilər. Budaqlardan qabığın ayrılması buxarın köməyi ilə aparılır. Bunun üçün budaqlar böyük buxarlandırıcının və ya qaynayan suyun üzərinə qoyulmuş vannaya yerləşdirilir. Üç saatdan sonra budaqlar vannadan çıxarılır və soyuq suda isladılır. Daha sonra əllə qabıq budaqdan qoparılır. Bu mərhələ "qara qabıq" mərhələsi adlanır. Lifin ağ daxili qatı kağız istehsalında istifadə olunur. Xarici laylı və lazımsız təbəqə isə kəsilərək atılır. Ağ daxili qat "ağardılmamış ağ qabıq" adlanır. Yaşıl rəngə çalan yerlər təbii ağartma ilə yox edilir. Bunun üçün budaqlar soyuq buxara məruz buraxıla, buzun altına qoyula və ya soyuq gecədə çöldə asıla bilər. Bu proses 2-3 gün çəkir və tamamlananda alınan qabıq "ağ qabıq" adlanır, orijinal budağın çəkisinin 8%-inə bərabər çəkiyə malik olur. Qeyri-lif elementlərini aparmaq üçün onu ağac külünün suda həll olunması ilə alınan qələvidə qaynadırlar. Bundan sonra qələvi və qalıqlar atılır, lif diqqətlə təmizlənilir. Alınmış lif taxta dəyənək və ya çəkicin köməyi ilə əzilir. Əzilmiş lif təmiz, saf suyun olduğu böyük çəlləyə yerləşdirilir və "sıyıq" hazır olmuş olur.
Qəlibləmə
Yaponiyada kağızın iki əsas qəlibləmə üsulu mövcuddur: tamezuki və naqaşizuki. Tamezuki Yaponiyaya Çindən keçib və Qərbdəki kağız qəlibləmə üsulu ilə eynilik təşkil edir. Naqaşizuki daha geniş yayılmış üsul olub Yaponiyaya xasdır və VIII əsrdə yarandığı güman olunur. Naqaşizuki üsulunda "sıyıq" tororo () və noriutsuqi (Hydrangea paniculata) bitkilərindən alınmış təbii yapışqanlarla qarışdırılır. Alınmış emulsiya liflərin düyümlənməsinin qarşısını alır. Bundan əlavə, mayeni qatılaşdırır və onun quruma vaxtını gecikdirir. Beləcə, kağızı hazırlayan şəxs kağızın qalınlığına nəzarət edə bilir. Tamezuki ilə naqaşizuki üsulları arasındakı əsas fərq ondan ibarətdir ki, tamezuki üsulunda artıq mayenin qəlibdə qurumasına icazə verilir, naqaşizuki üsulunda isə atılır. Hər bir vərəq bir neçə dəfə "sıyıq" vannasına batırılmalıdır. Tamezuki üsulunda vərəqin sağ tərəfi birinci hazırlandığı halda, naqaşizuki üsulunda sonuncu batırışdan hazırlanır. 400-600 vərəqin qəliblənməsindən sonra artıq suyu çıxarmaq üçün onlar sıxılır və qurudulur. Nəhayət, vərəqlər toplanır, kəsilir və satışa çıxarılır.
Qeydlər
İstinadlar
- Kodansha Encyclopedia of Japan. səh. 232
- Kodansha Encyclopedia of Japan. səh. 233
- Kodansha Encyclopedia of Japan. səh. 234
Ədəbiyyat
- Kodansha Encyclopedia of Japan. VIII cild. Tokio: Kodansha. 1983. səh. 232. ISBN . İstifadə tarixi: 9 noyabr 2021.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vasi 和紙 ve ya yapon kagizi Yaponiyada hazirlanan enenevi kagiz novu Kagiz kagizagaci kozo qampi ve mitsumata bitki novlerinden elle hazirlanir Qelibleme zamani en cox tamezuki ve naqasizuki usullarindan istifade olunur Vasinin bir novu Yaponiya kagizla ilk defe V esrin sonlarinda Cin ve Koreya vasitesile tanis olub Yaponiyada kagiz istehsalinin ilk dovru hesab olunur Heyan dovru ise Yaponiyada kagiz istehsalinin qizil dovru kimi tarixe dusmusdur Muasirlesme dovru olan Meyci dovrunun telabatini qarsilamaq ucun Yaponiyada kagiz Qerb texnologiyasi esasinda istehsal olunmaga baslamisdir Bu cur kagiz istehsali Yaponiyanin bir cox yerinde yerine yetirilse de esas merkezler bu yerlerdir ve Ehime prefekturasi ve Fukui prefekturasi Fukuoka prefekturasi Adaci Fukusima prefekturasi ve Gifu prefekturasi ve Koci prefekturasi Kioto prefekturasi Naqano prefekturasi Nara prefekturasi Saytama prefekturasi ve Simane prefekturasi ve Tottori prefekturasi Yamanasi prefekturasi Tarixi Kagiz istehsalinin 3 tanrisi Cay Lun solda ve Mocizuki Seybee Ixtira Vasi kagizlarinin menseyi Cin ve Koreya ile baglidir VIII esrde aid Nihon Soki xronikalarinda qeyd olunur ki 610 cu ilde Koreyadan Yaponiyaya gelmis kesis Donco piqment murekkeb ve kagiz hazirlama texnikalarini bilirdi Konkret subutlar movcud olmasa da qebul edilmis enenevi fikirlere gore Yaponiyada kagiz istehsalini o baslatmisdir Faktiki deliller cox az olsa da bezi fikirlere gore Yaponiya kagiz ile ilk defe V esrin sonlarinda tanis olmusdur Nihon Soki nin 540 ci ile aid bir siyahiyaalinma barede melumat vermesi artiq hemin dovrde Yaponiyada kagiz istehsali barede fikirlerin movcud oldugunu gosterir cunki Cinden kagiz idxal etmek cox bahali idi Bundan elave yerli kagiz istehsali olmasa 645 ci ildeki Tayka islahati kimi islahatlar ugurla heyata kecirile bilmezdi cunki islahatin tetbiq olunmasi ucun lazim olan hesabatlar ve siyahiyaalinmalar ucun xeyli kagiz lazim idi Nara dovru Yaponiyada kagiz istehsalinin ilk dovru hesab olunur Merkezi idareetmenin yaranmasi Narada imperatorluq sarayinin esasinin qoyulmasi buddizmin cox suretle yayilmasi kagiza olan telabati artirmisdir Bu dovre aid en yaxsi saxlanilmis kagizlar VIII esre aid imperatorluq anbari olan Sosoinde tapilmisdir Burada yapon kagizlarinin en qedim numuneleri toplanmisdir Kolleksiyanin kagizlari merkezi ve regional hokumetlerin arxivleri resmler eskizler kitablar ve bos vereqlerden ibaretdir En qedim kagiz numuneleri ve 701 ci ile aid edilen siyahiyalinma qeydleridir Kagizlar da hemin eyaletlerde hazirlanmisdir Butun kagizlar texnikasinin komeyi ile kozo liflerinden istehsal olunmusdur Tamezuki texnikasi Yaponiyada kagiz istehsalinda istifade olunan en qedim iki texnikadan biridir Kagizlarin yuksek keyfiyyeti paytaxtdan arali yerlesen erazilerde de kagiz istehsalinin inkisaf etdiyini gosterir Sosoin arxivi 233 kagiz novunden behs edir ve adlar her kagiz novunun istehsal olundugu yer material reng dekorasiya metodu haqqinda melumat verir Arxivin melumatina gore hemin dovrde 21 eyalet kagiz istehsali ile mesgul olurdu Bu dovrde kagiz istehsalinda istifade olunan esas materiallar kozo qampi ve kenaf idi lakin tez tez diger materiallar da kagiz istehsalinda yoxlanilirdi Dekorasiya olunmus kagizlar sutra nusxelenmesinde genis istifade olunurdu Kagiza qederki dovrde senedler ikiterefli yazilsa da kagizin yayilmasinda sonra bu praktikaya telabat azalmisdir Lakin bu dovrde de kagiz ancaq dovlet orqanlarinin ve buddizm mebedlerinin istifade ede bildiyi nadir material idi Heyan dovru Heyan dovru Yaponiyada kagiz istehsalinin qizil dovru hesab olunur Kagiz istehsalinda hem keyfiyyet hem de kemiyyet baximindan baximindan artim var idi Saray medeniyyetinin ciceklenmesi ve buddizmin ustunluyunun azalmasindan sonra hem resmi senedler ucun hem de gundelik tutmaq seir yazmaq ucun kagiza telabat xeyli artmisdir Bundan elave adi insanlar cuzi miqdarda olsa da kagizdan istifade etmek imkanina malik olmusdurlar Kagiza olan telabat o qeder artmisdi ki merkezi hokumet oz kagiz fabrikini qurmali olmusdur adli bu fabrik 806 809 cu illerde Kiotodaki sahilinde tikilmisdir Fabrik ucun lazim olan xam materiallar 23 eyalet ve Dazayfudan vergi seklinde temin olunurdu Resmi kagiz fabrikinin 4 qelibcisi ilde texminen 270 min vereq istehsal edirdi Burada 3 esas kagiz novu hazirlanirdi kenaf qampi ve kozo kagizi Bunlardan elave bitkisinin liflerininin komeyi ile adli kagiz novu de istehsal olunurdu Bu kagiz novunde tebii heseratoldurucu madde oldugu ucun tarixi qeydleri ve vacib senedleri saxlamaq ucun ideal idi Bu fabrikde istehsal olunan kagizlari adlandirirdilar Kanya no sikisi adli enlikli kagizlar da burada istehsal olunurdu Dovrun sonlarinda fabrik xam materiallar tapmaqda cetinlik cekirdi buna gore de tekrar emal esasinda fealiyyet gostermeye baslamisdir Tekrar emalla hazirlanan kagizlar aciq boz rengde idi cunki istifade olunmus kagizdaki murekkebi cixarmaq cetin idi Bu kagiz novu adlanirdi Bu kagiz novu evvelce saray terefinden istifade olunsa da sonralar xettatliqda populyar olmusdur Bu dovrde Micinoku kagizi adlanan yeni kagiz novu de debe dusmusdur istehsal olunan bu kagiz novu Avropa germesovundan hazirlanirdi ag koppus ve sax kagiz novu idi Heyan dovrunde Yaponiyaya xas olan muxtelif rengli kagizlar istehsal olunurdu Dovrun innovasiyalarindan biri celleklerde renglenmis pulpalardan istifade edilerek rengli kagizlarindan istehsali idi Bu cur kagizlara bulud kagizlari deyilirdi uciqumori ve tobiqumo bu cur kagiz novleri idi Buludabenzer naxislar hedden cox isleme ve ya ag qampi kagizinin yeni vereqine goy boyanin damcilamasi ile elde olunurdu Bu cur kagizlarin parcalari yeni seir yazmaq ucun kagiz kimi istifade olunurdu Boyalarla muxtelif naxislarin elde olundugu adli kagiz novu de ilk defe Heyan dovrunde ortaya cixmisdir Qizil ve gumus vereqlerle bezedilmis kagizlar artan telabatla istehsal olunmaga davam etmis mika tozu materiallar siyahisina elave olunmusdur Heyan dovrunun son illerinin en keyfiyyetli kagizlarini in nusxesinde gormek mumkundur Bu kitabi hazirlamaq ucun goz qabagina getirile bilen her bir kagiz novunden istifade olunmus her bir vereq dekorativ xususiyyetine gore diqqetle secilmisdir Kamakura Muromaci ve Azuci Momoyama dovrleri Hokumetin feodal formaya kecid etmesinden ve doyuscu sinifinin guclenmesinden sonra debdebeli kagizlara olan telabat azalmis lakin yuksek keyfiyyetli tetbiqi kagiz istehsalini stimullasdirmisdir Nesriyyatin bazarlarin ve memarligin inkisafi kagiz istehlakini artirmisdir Dansi hele de formal kagiz novu olaraq qalirdi lakin hikiavase adi ile taninmaga baslamisdir Cunki onun burmalari qovsaqlari mohurlemek ucun istifade olunurdu Ag yumsaq ve asanliqla eyile bilen kagiz novu olan suqiharasi ilk defe bu dovrde Konoe ailesinin malikanesinde sexsi telabat ucun istehsal olunmusdur Bu kagiz az formal ve dansiden daha ucuz olsa da doyuscu sinifi arasinda populyar olmusdur Ecizen eyaletinin Qoka seherinde istehsal olunan hoso adli ag dansiyebenzer kagiz novu de genis istifade olunmaga baslamisdir Ecizende adli kagiz novu de hazirlanirdi Torinoko qalin benzer tonu olan kagiz novu olub qampi kagizlari arasinda en meshuru idi Xettatlar bu kagiz novunden genis istifade edirdiler Kagiz istehsalini eks etdiren Edo dovrune aid qravur Muellif Yaponiyada en cox kagiz istehsal eden eyalet olsa da kagizin keyfiyyeti yuksek qiymeti ise ucuz qalmaqda davam edirdi olkedeki kagiz telabatini qarsilaya bilirdi Ona gore de minoqami termini kagiz ile sinonimlik teskil etmeye baslamisdir senkasi suzenciqami yasinoqami kagizi ile meshur idi XVI esrin sonunda mitsumata lifinin kagiz istehsali ucun daha uygun oldugu kesf edilmisdir Ilk vaxtlar coxlu miqdarda istifade olunmasa da en sonda kenafi evez etmisdir Edo dovru Siyasi cehetden stabil dovr olan Edo dovrunde elme ve oyrenmeye olan maraq yeniden oyanmisdir Tokuqava soqunlugu resmi nesriyyat evi acdirmis eyaletlerde nesr merkezleri yaranmaga baslamisdir Nesriyyat yeni seviyyeye catmis ilk defe kagiz ve kitablar ancaq yuxari sinif ucun deyil her kes ucun elcatan olmusdur Tokuqava soqunlugu hoso ve suzenciqamini resmi kagiz novleri kimi secmisdir Daymyolar oz torpaqlarinda nesr merkezleri acaraq oz sexsi telabatlarini qarsilamaga baslamisdirlar Bezi nesr merkezleri telabatdan artiq kagiz istehsal etmeye baslamis Edo Osaka ve Kioto bazarlarina catmisdirlar Istehsal olunan kagizlarin boyuk qismi dansi ve hoso novu kagizlar idi lakin tezlikle hansi de olkede populyarlasmisdir En meshur misallara istehsal olunan Yanaqava hansisi istehsal olunan Yamasiro hansisi istehsal olunan Tokuci hansisi istehsal olunan Sekisu hansisi ve Minoda istehsal olunan Mino hansisi aid idi Hamisi kozodan hazirlanirdi Tekce Suruqada istehsal olunan Suruqa hansisi mitsumatadan istehsal olunurdu Suruqa hansisi ilk defe XVIII esrin ortalarinda ortaya cixmisdi ve ilk defe idi ki mitsumata kagiz istehsalinda bele genis istifade olunmusdu Mino hansisi nesriyyatlar terefinden cox istifade olundugu ucun Mino kagiz olculeri kitablar ucun standarta cevrilmisdir Meyci dovru ve muasir dovr Muasirlesme dovru olan Meyci dovrunun telabatini qarsilamaq ucun 1870 ci illerde Yaponiyada kagiz Qerb texnologiyasi esasinda istehsal olunmaga baslamisdir Lakin enenevi kagiz istehsali XX esrin ilk onilliyine qeder oz aktualligini qorumusdur Senaye miqyasli muasir kagiz istehsali yuksek keyfiyyetli ucuz boyuk miqdarda kagiz istehsalina imkan verdiyi ucun kagiz istehsali ile mesgul olan aileler getdikce reqabetde uduzurdular 1928 ci ilde 28 532 aile kagiz istehsali ile mesgul olsa da 1973 cu ilde bu reqem 851 olmusdur Buna baxmayaraq enenevi yollarla istehsal olunan kagiz senaye miqyasinda istehsal olunan kagizdan daha davamli ve mohkem olmasi ile secilir TexnikalarHyoqo prefekturasinda enenevi yolla vasi istehsali Yapon kagizinin esas xammali kozo qampi ve ya mitsumata lifleri teskil edir Bu bitkiler Hokkaydo ve Honsunun simali istisna olmaqla Yaponiyanin her yerinde bitir Kozo ve mitsumata yetisdirilir qampi ise vehsi tebietden toplanilir Bitkinin qabigindan kagiz hazirlamamisdan once onu budamaq soymaq agartmaq qelevide qaynadib qeyri liflerden azad etmek yumaq cesidlemek ve ezmek lazimdir Materialdan asili olaraq texnikalar cuzi miqdarda bir birinden ferqlenir Payizin sonunda muvafiq bitkinin govdesinden budaqlar kesilir Bu emeliyyat iti oraqla mumkun qeder yere yaxin sekilde aparilir Vasi ucun en yaxsi qabiqlar 3 8 yasinda olan bitkiden elde olunur lakin musteqil boyumus budaqlar 2 il sonra da kesile biler Budaqlardan qabigin ayrilmasi buxarin komeyi ile aparilir Bunun ucun budaqlar boyuk buxarlandiricinin ve ya qaynayan suyun uzerine qoyulmus vannaya yerlesdirilir Uc saatdan sonra budaqlar vannadan cixarilir ve soyuq suda isladilir Daha sonra elle qabiq budaqdan qoparilir Bu merhele qara qabiq merhelesi adlanir Lifin ag daxili qati kagiz istehsalinda istifade olunur Xarici layli ve lazimsiz tebeqe ise kesilerek atilir Ag daxili qat agardilmamis ag qabiq adlanir Yasil renge calan yerler tebii agartma ile yox edilir Bunun ucun budaqlar soyuq buxara meruz buraxila buzun altina qoyula ve ya soyuq gecede colde asila biler Bu proses 2 3 gun cekir ve tamamlananda alinan qabiq ag qabiq adlanir orijinal budagin cekisinin 8 ine beraber cekiye malik olur Qeyri lif elementlerini aparmaq ucun onu agac kulunun suda hell olunmasi ile alinan qelevide qaynadirlar Bundan sonra qelevi ve qaliqlar atilir lif diqqetle temizlenilir Alinmis lif taxta deyenek ve ya cekicin komeyi ile ezilir Ezilmis lif temiz saf suyun oldugu boyuk celleye yerlesdirilir ve siyiq hazir olmus olur Qelibleme Yaponiyada kagizin iki esas qelibleme usulu movcuddur tamezuki ve naqasizuki Tamezuki Yaponiyaya Cinden kecib ve Qerbdeki kagiz qelibleme usulu ile eynilik teskil edir Naqasizuki daha genis yayilmis usul olub Yaponiyaya xasdir ve VIII esrde yarandigi guman olunur Naqasizuki usulunda siyiq tororo ve noriutsuqi Hydrangea paniculata bitkilerinden alinmis tebii yapisqanlarla qarisdirilir Alinmis emulsiya liflerin duyumlenmesinin qarsisini alir Bundan elave mayeni qatilasdirir ve onun quruma vaxtini gecikdirir Belece kagizi hazirlayan sexs kagizin qalinligina nezaret ede bilir Tamezuki ile naqasizuki usullari arasindaki esas ferq ondan ibaretdir ki tamezuki usulunda artiq mayenin qelibde qurumasina icaze verilir naqasizuki usulunda ise atilir Her bir vereq bir nece defe siyiq vannasina batirilmalidir Tamezuki usulunda vereqin sag terefi birinci hazirlandigi halda naqasizuki usulunda sonuncu batirisdan hazirlanir 400 600 vereqin qeliblenmesinden sonra artiq suyu cixarmaq ucun onlar sixilir ve qurudulur Nehayet vereqler toplanir kesilir ve satisa cixarilir QeydlerMuasir dovrdeki Gifu Fukuoka ve Oita prefekturalari IstinadlarKodansha Encyclopedia of Japan seh 232 Kodansha Encyclopedia of Japan seh 233 Kodansha Encyclopedia of Japan seh 234EdebiyyatKodansha Encyclopedia of Japan VIII cild Tokio Kodansha 1983 seh 232 ISBN 0 87011 628 2 Istifade tarixi 9 noyabr 2021