Gesner dağlaləsi (lat. Tulipa gesneriana) — bitkilər aləminin zanbaqçiçəklilər dəstəsinin zanbaqkimilər fəsiləsinin dağlaləsi cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu. "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU C2a(ii). Nadir növdür.
Gesner dağlaləsi | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Gesner dağlaləsi | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik ot bitkisidir. Soğanağı yumurtaşəkilli, uzunsov, qonur rəngli qınla örtülüdür. Gövdə və çiçək saplağı qısadır. Yarpaqları 3 ədəd, enli neştərşəkilli, yaşılımtıl-göydür. Çiçəkyanlığı parlaq qırmızı, qaidəsində sarı ləkələr var; ləkələr sarı və ya qırmızı ləkəli sarıdır. Ləçəklər uzunsov-yumurtaşəkilli küt və təpə hissəsi örtüklüdür.
Bioloji, еkoloji və fitosеnoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləmə iyun, mеyvə əmələgətirmə iyul ayına təsadüf edir. Soğanaqla və toxumla çoxalır. Aşağı və orta dağ qurşaqlarında, dağ bozqırlarında, otlu yamaclarda, daşlı-çınqıllı, qayalı yerlərdə yayılmışdır. Mezoksеrofitdir.
Yayılması
Naxçıvanın dağlıq rayonları (Ordubad rayonu, Nus-nus kəndi ərazisi).
Sayı və tеndеnsiyası
Təbii ehtiyatı azdır. Əhali tərəfindən intensiv toplanması gələcəkdə azalma təhlükəsini ehtimal etməyə əsas verir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Antropogеn, ekoloji və zoogen amillər.
Mühafizə tədbirləri
Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər görülməyib. Yeni yayılma yerlərinin axtarılması vacibdir.
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 306.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gesner daglalesi lat Tulipa gesneriana bitkiler aleminin zanbaqcicekliler destesinin zanbaqkimiler fesilesinin daglalesi cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU C2a ii Nadir novdur Gesner daglalesiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste ZanbaqciceklilerFesile ZanbaqkimilerYarimfesile LilioideaeTriba Cins DaglalesiNov Gesner daglalesiBeynelxalq elmi adiTulipa gesneriana L 1753Sekil axtarisiITIS 43105NCBI 13306EOL 1082877Qisa morfoloji tesviriCoxillik ot bitkisidir Soganagi yumurtasekilli uzunsov qonur rengli qinla ortuludur Govde ve cicek saplagi qisadir Yarpaqlari 3 eded enli nestersekilli yasilimtil goydur Cicekyanligi parlaq qirmizi qaidesinde sari lekeler var lekeler sari ve ya qirmizi lekeli saridir Lecekler uzunsov yumurtasekilli kut ve tepe hissesi ortukludur Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriCicekleme iyun meyve emelegetirme iyul ayina tesaduf edir Soganaqla ve toxumla coxalir Asagi ve orta dag qursaqlarinda dag bozqirlarinda otlu yamaclarda dasli cinqilli qayali yerlerde yayilmisdir Mezokserofitdir YayilmasiNaxcivanin dagliq rayonlari Ordubad rayonu Nus nus kendi erazisi Sayi ve tendensiyasiTebii ehtiyati azdir Ehali terefinden intensiv toplanmasi gelecekde azalma tehlukesini ehtimal etmeye esas verir Mehdudlasdirici amillerAntropogen ekoloji ve zoogen amiller Muhafize tedbirleriMuhafizesi ucun xususi tedbirler gorulmeyib Yeni yayilma yerlerinin axtarilmasi vacibdir IstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 306 Hemcinin bax