Pepino (lat. Solanum muricatum) — bitkilər aləminin quşüzümüçiçəklilər dəstəsinin quşüzümükimilər fəsiləsinin quşüzümü cinsinə aid bitki növü.
Pepino | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Pepino | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Pepinonun ana vətəni, Çili, Peru və Kolumbiyada uzun illədir bilinib istifadə edilməsinə baxmayaraq 1990-cı illərdən etibarən dünya bazarlarında maraq görməyə başlamışdır. Armud qovunu, bəzək qovunu da deyilən pepino meyvəsi ortalama 250–300 qram ağırlığında, üzərində yetkinluqda xarakteristika bənövşəyi xəttlər olan, qovun dadını xatırladan, sulu, özünə xas dadında, orta şirin, C vitamini və kalium tərəfindən zəngin bir meyvədir. Şimal Amerika və Avropa bazarlarında tropik meyvələrə olan tələb və pepino meyvəsinin xərçəng hüceyrələrini öldürücü təsirinin ortaya qoyulmasından sonra meyvəyə olan maraq/əlaqəni artırmışdır.
Çili, Peru və Kolumbiya təbii olaraq yetişən pepino, Yeni Zelandiya da inkişaf etdirilən yeni növlər və müasir, idarəli şərtlərdə istehsal nəticəsi beynəlxalq bazarlara təqdim edilmiş və xarici ticarəti Avropa, Yaponiya və ABŞa istiqamətli olaraq artmaqdadır. Avropa ölkələrindən ən çox Almaniyada tropik meyvə olaraq bazara təqdim edilməkdə və bu ölkəyə uzaq istehsalçı ölkələr Çili və Yeni Zelandiyadan idxal edilməkdədir. Yaponiyada ən yüksək qiymətdən satılan meyvədir və bu ölkədə hədiyyəlik əşya kimi qiymətləndirilməkdədir. Pepino daşımağa dayanıqlı bir meyvə deyil, bu səbəblə Türkiyənin Avropaya yaxınlığından ötəri ixracata istiqamətli istehsal üstünlüyünün qiymətləndirilə biləcəyi bir məhsuldur.
Pepino ticari olaraq daha çox Yeni Zelandiya, Çili və Avstraliyada çıxarılmaqdadır. Aralıq dənizi ölkələrində islah işləri davam etməkdə, İspaniyada yeni növlər qeydiyyat edilərək 1997-ci ildən etibarən istehsalçılara təqdim edilməyə başlanmışdır. İsraildə dad nisbətini artırıcı islah və yetişdirmə texnikası işləri davam etməkdədir.
Yetişdirilməsi
Şitil ilə çıxarılıb, meyvələrin müəyyən bir böyüklüyə çatana qədər bol su verilər. Yetkinləşmə dövründə su vermə azaldılar. Bol günəş və təmiz havanı sevər. Bağlı mühitlərdə (Otaq, Limonluq kimi)bitki böyüyər ancaq meyvə verməz. Günəşə baxan/nazir açıq balkonlarda 7–10 nömrəli saxsılarda çat/yetişib meyvə verə bilər.
Pepino meyvələrinin böyüklükləri növlərinə və tətbiq olunan mədəni əməliyyatlara görə fərqlilik göstərməkdədir.
Məsələn : Meyvə seyr etməsinin edilmədiyi şərtlərdə meyvə ağırlığı 40–50 qrama qədər düşərkən salxımda tək meyvə buraxılan tətbiqlərdə 1300 qrama qədər çıxa bilməkdədir. Ancaq bazara təqdim edilən meyvə böyüklüyü 250–500 qr. olmalıdır. Keyfiyyətli meyvə və iqtisadi bir istehsal üçün 1 salxımda 2 və ya 3 meyvə olmalıdır. Meyvə seyr etməsi meyvələr qoz böyüklüyünə çatınca edilər. Bir şitildə 3 ana gövdə buraxılar , digər tərəf budaqlar və meyvələr çox böyümədən periodik olaraq budanıyar. Beləcə daha çox işıqlama ilə meyvə tutumu sayında artımlar təmin edilər.
Yetişdiyi iqlim
Ticari mənada istixana istehsalı təklif edilər. Gecə gündüz istilik fərqi çox olmayan ilıq iqlimdə yetişər Pepino soyuğa qarşı həssas olub, 0º də bitki gövdəsi zərər görər, −5º də tamamilə qurar/quruyar.
Pepinonun İstehlakı
Pepinonun meyvələri təzə olaraq istehlak edildiyi kimi ümumiyyətlə məzə olaraq, dondurma ilə birlikdə və qarışıq meyvə salatlarında qarnitur olaraq istifadə edilməkdədir. Pepino bəzi ölkələrdə bəzək bitkisi olaraq da qiymətləndirilməkdədir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pepino lat Solanum muricatum bitkiler aleminin qusuzumucicekliler destesinin qusuzumukimiler fesilesinin qusuzumu cinsine aid bitki novu PepinoElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste QusuzumuciceklilerFesile QusuzumukimilerYarimfesile Triba Cins QusuzumuNov PepinoBeynelxalq elmi adiSolanum muricatum AitonSekil axtarisiITIS 505840NCBI 205567EOL 595310 Pepinonun ana veteni Cili Peru ve Kolumbiyada uzun illedir bilinib istifade edilmesine baxmayaraq 1990 ci illerden etibaren dunya bazarlarinda maraq gormeye baslamisdir Armud qovunu bezek qovunu da deyilen pepino meyvesi ortalama 250 300 qram agirliginda uzerinde yetkinluqda xarakteristika benovseyi xettler olan qovun dadini xatirladan sulu ozune xas dadinda orta sirin C vitamini ve kalium terefinden zengin bir meyvedir Simal Amerika ve Avropa bazarlarinda tropik meyvelere olan teleb ve pepino meyvesinin xerceng huceyrelerini oldurucu tesirinin ortaya qoyulmasindan sonra meyveye olan maraq elaqeni artirmisdir Cili Peru ve Kolumbiya tebii olaraq yetisen pepino Yeni Zelandiya da inkisaf etdirilen yeni novler ve muasir idareli sertlerde istehsal neticesi beynelxalq bazarlara teqdim edilmis ve xarici ticareti Avropa Yaponiya ve ABSa istiqametli olaraq artmaqdadir Avropa olkelerinden en cox Almaniyada tropik meyve olaraq bazara teqdim edilmekde ve bu olkeye uzaq istehsalci olkeler Cili ve Yeni Zelandiyadan idxal edilmekdedir Yaponiyada en yuksek qiymetden satilan meyvedir ve bu olkede hediyyelik esya kimi qiymetlendirilmekdedir Pepino dasimaga dayaniqli bir meyve deyil bu sebeble Turkiyenin Avropaya yaxinligindan oteri ixracata istiqametli istehsal ustunluyunun qiymetlendirile bileceyi bir mehsuldur Pepino ticari olaraq daha cox Yeni Zelandiya Cili ve Avstraliyada cixarilmaqdadir Araliq denizi olkelerinde islah isleri davam etmekde Ispaniyada yeni novler qeydiyyat edilerek 1997 ci ilden etibaren istehsalcilara teqdim edilmeye baslanmisdir Israilde dad nisbetini artirici islah ve yetisdirme texnikasi isleri davam etmekdedir YetisdirilmesiSitil ile cixarilib meyvelerin mueyyen bir boyukluye catana qeder bol su veriler Yetkinlesme dovrunde su verme azaldilar Bol gunes ve temiz havani sever Bagli muhitlerde Otaq Limonluq kimi bitki boyuyer ancaq meyve vermez Gunese baxan nazir aciq balkonlarda 7 10 nomreli saxsilarda cat yetisib meyve vere biler Pepino meyvelerinin boyuklukleri novlerine ve tetbiq olunan medeni emeliyyatlara gore ferqlilik gostermekdedir Meselen Meyve seyr etmesinin edilmediyi sertlerde meyve agirligi 40 50 qrama qeder duserken salximda tek meyve buraxilan tetbiqlerde 1300 qrama qeder cixa bilmekdedir Ancaq bazara teqdim edilen meyve boyukluyu 250 500 qr olmalidir Keyfiyyetli meyve ve iqtisadi bir istehsal ucun 1 salximda 2 ve ya 3 meyve olmalidir Meyve seyr etmesi meyveler qoz boyukluyune catinca ediler Bir sitilde 3 ana govde buraxilar diger teref budaqlar ve meyveler cox boyumeden periodik olaraq budaniyar Belece daha cox isiqlama ile meyve tutumu sayinda artimlar temin ediler Yetisdiyi iqlimTicari menada istixana istehsali teklif ediler Gece gunduz istilik ferqi cox olmayan iliq iqlimde yetiser Pepino soyuga qarsi hessas olub 0º de bitki govdesi zerer gorer 5º de tamamile qurar quruyar Pepinonun IstehlakiPepinonun meyveleri teze olaraq istehlak edildiyi kimi umumiyyetle meze olaraq dondurma ile birlikde ve qarisiq meyve salatlarinda qarnitur olaraq istifade edilmekdedir Pepino bezi olkelerde bezek bitkisi olaraq da qiymetlendirilmekdedir IstinadlarHemcinin bax