Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hafiz Əlimərdanov (tam adı: Hafiz Mütəllim oğlu Əlimərdanov; d. 01.01.1948, İsmayıllı rayonu, Lahıc qəsəbəsi) — , AMEA akad. Yusif Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunun "Alitsiklik birləşmələr" laboratoriyasının müdiri, kimya elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü (2014).
| Hafiz Əlimərdanov | |
|---|---|
| Hafiz Mütəllim oğlu Əlimərdanov | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Lahıc qəsəbəsi, İsmayıllı rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vətəndaşlığı |  SSRİ→ Azərbaycan |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Elm sahəsi | kimya |
| Elmi dərəcəsi | kimya elmləri doktoru |
| Elmi adı | professor |
| İş yeri | AMEA Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu |
| Təhsili | Bakı Dövlət Universiteti |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları | Əməkdar elm xadimi |
Həyatı
Hafiz Əlimərdanov 1948–ci ildə anadan olmuş, 1971-ci ildə indiki Bakı Dövlət Universitetinin (BDU) kimya fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Həmin ildə Y.H.Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnistitunun aspiranturasına daxil olmuş, 1975-ci ildə “Tsiklopentanon və onun homoloqlarının C5-C8 alfa olefinlərə birləşmə reaksiyasının tədqiqi və heptiltsiklopentanonun alınma prosesinin işlənib hazırlanması” mövzusunda namizədlik, 1993-cü ildə isə “Beş və altıüzvlü alitsiklik karbohidrogenlərin oksid və seolit katalizatorlarının iştirakı ilə tsikloolefinlərə oksidləşdirici dehidrogenləşdirilməsi” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir, 2005-ci ildə ona professor elmi adı verilmişdir.
Əsas elmi nailiyyətləri
- Beş və altı üzvlü alitsiklik karbohidrogenlərin tsikloolefinlərə qismən dehidrogenləşməsi üçün müvafiq katalizatorlar seçilmiş və reaksiyaların əsas qanunauyğunluqları müəyyən edilmişdir.
- Tsikloheksan karbohidrogenlərinin polialkilbenzollara dehidrodisproporsiallaşması və C1-C3 biratomlu spirtlərlə dehidroalkilləşməsi prosesləri üçün katalizatorun seçilməsi əsaslandırılmış və prosesin getmə qanunauyğunluqları müəyyən edilmişdir.
- Beş və altı üzvlü alitsiklik ketonların təcrübi-sənaye qurğularında istehsalı təşkil olunmuşdur.
- Beş və altı üzvlü alitsiklik ketonların müvafiq laktonlara oksidləşdirilməsi qanunauyğunluqları öyrənilmiş və bu laktonların təcrübi-sənaye qurğularında istehsalı təşkil olunmuşdur.
- Doymamış mono-və bitsiklik karbohidrogenlərin oksidlərə, ketonlara, spirtlərə (bir və ikiatomlu) maye fazada oksidləşməsi üçün katalizatorların seçilmiş və proseslərin getmə qanunauyğunluqlarının öyrənilmmişdir.
- Mono və politsiklik doymamış və alkenilaromatik karbohidrogenlərin oksigen-, halogen- və azosaxlayan birləşmələrə induktiv funksionallaşdırılmasının əsas qanunauyğunluqları öyrənilmişdir.
Elmi – təşkilati fəaliyyəti
- Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının kimya fənni üzrə Ekspert Şurasının üzvü (1996-2004),
- 1995-ci ildən Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyasında kimya fənni üzrə testlərin tərtibi, qəbul proqramları və metodik məqalələrin hazırlanması üzrə ekspert şurasının üzvü,
- 1996-cı ildən Kimya Elmləri Bölməsinin ekspert şurasının üzvü,
- NKPİ-nin Elmi Şurasının üzvü.
Elmi istiqamətləri
H.M. Əlimərdanovun elmi fəaliyyətinin istiqaməti alitsiklik doymamış karbohidrogenlərin və onların müxtəlif oksigenli törəmələinin sintezi, alınma üsullarının və proseslərinin elmi əsaslarının işlənib hazırlanması, müxtəlif alitsiklik ketonlar, qlikollar, efirlər əsasında yeni ətirli və təravətləndirici maddələrin alınması və geniş tətbiqindən ibarətdir. H.M. Əlimərdanov müasir neft-kimya və neft-kimya sintezi sahəsində böyük əhəmiyyətə malik bir sıra elmi problemlər irəli sürmüş və onları çox yüksək elmi səviyyədə həllinə nail olmuşdur. O, ilk dəfə olaraq naften karbohidrogenlərinin doymamış karbophidrogenlərə katalitik və oksidləşdirici dehidrogenləşdirilməsi, dehidrodispropor-siallaşması, aşağı molekul kütləli spirtlərlə dehidroalkil-ləşməsi proseslərinin polivalent və nadir-torpaq metalları, təbii və sintetik seolitlər əsasında hazırlanmış katalizatorlar iştirakı ilə yüksək seçiciliklə aparılmasının mümkünlüyünü müəyyən etmiş və bu sahədə yeni elmi istiqamət yaratmışdır.
Elmi fəaliyyəti
O, alitsiklik doymamış karbohidrogenlərin izomerləşməsi, alkilləşməsi, induktiv oksidləşdirilməsi, inisiatorların iştirakı ilə aşağı molekul kütləli ketonlara stasionar və axar sistemdə birləşməsi sahəsində dərin tədqiqatlar aparmış, ilk dəfə olaraq bir sıra alkil-, tsikloalkil-, bitsikloalkiləvəzli beş və altıüzvlü alitsiklik ketonların və laktonların orijinal alınma üsullarını işləyib hazırlamış və sənaye miqyasında tətbiq olunmasına nail olmuşdur.
Sintez olunmuş alitsiklik və alifatik ketonlar müxtəlif təravətləndirici və ətirləyici kompozisiyaların tərkibinə daxil edilmiş və onlardan Sovetlər İttifaqının “Soyuzparfümer-prom” İstehsalat birliyinin Moskva (Novaya Zarya” fabriki), Sank-Peterburq (“Severnoe siyanie” fabriki), Rriqa (“Dzintars” fabriki), Tbilisi (“İveriya” fabriki), Kazan, Xarkov və başqa ətriyyat müəssisələrində uzun müddət ətir, odekalon, yuyucu vasitələrin istehsalında istifadə olunmuşdur. Hər bir ton heptiltsiklopentanonun tətbiqindən əldə edilən iqtisadi səmərə 631500 Sovet rublu təşkil etmişdir.
1986-91-ci illər ərzində alkiltsiklopentanonlar əsasında bir mərhələdə laktonların sintez üsulları işlənib hazırlanmış və onların təcrübi-sənaye miqyasında istehsalı təşkil olunmuş, alkilvalerolaktonlardan Sank-Peterburq YPK-da kərə yağına təravətləndirici komponent kimi əlavə edilmiş və yüksək keyfiyyətli marqarin məhsulu istehsalında istifadə edilmişdir. 1991-97-ci illərdə H.M.Əlimərdanovun rəhbərliyi ilə karbohidrogenlərin maye fazada homogen və hetorogen katalizatorların iştirakı ilə oksidləşdirilməsi reaksiyaları tədqiq edilmiş, mono- və bitsiklik doymamış karbohidrogenlərin müvafiq oksidlərə, ketonlara, ikiatomlu spirtlərə, efirlərə bir mərhələdə çevrilməsi reaksiyalarının əsas qanunauyğunluqları öyrənilmiş, bu istiqamətdə bir sıra qiymətli, yeni üzvi maddələrin alınma üsulları işlənib hazırlanmışdır. Norbornen və norbornen fraqmentli doymamış karbohidrogenlərin bir mərhələdə narkomforiya və norbornandiola katalitik oksidləşdirilməsi reaksiyaları ilk dəfə geniş tədqiq edilmiş və onların orijinal alınma üsulları işlənib hazırlanmışdır.
H.M.Əlimərdanovun 1980-cı ildən bilavasitə iştirakı və rəhbərliyi ilə müxtəlif alitsiklik karbohidrogenlərin çevrilmələri istiqamətində məqsədyönlü şəkildə apareılmış fundamental tədqiqatların perspektivliyini xüsusi qeyd etmək lazımdır. Onun beş və altıüzvlü alitsiklik karbohidrogenlərin müvafiq tsikloolefinlərə və dienlərə qismən dehidrogenləşdirilməsi istiqamətində apardığı tədqiqatlar mütəxəsislərin böyük marağına səbəb olmuşdur. Ilk dəfə olaraq bu proseslər üçün yüksək selektivliyə malik katalitik sistemlərin ümumi hazırlanma prinsipləri təklif olunmuş, yeni yüksək effektivliyə malik katalizatorlar işlənib hazırlanmış, reaksiyaların getmə mexanizmləri, molekullarda rabitələrin qırılma ardıcıllıqları öyrənilmiş, riyazi modelləşmə və optimallaşma aparılmış və onların tətbiqi üçün tövsiyələr verilmişdir.
1998-2007-ci illərdə tsikloheksan və onun törəmələrinin əvvəllər məlum olmayan çevrilmələri – dehidrodisproporsial-laşması və aşağı molekul kütləli spirtlərlə bir mərhələdə alkilləşməsi istiqamətində silsilə tədqiqatlar aparılmış, reaksiyaların mexanizmləri və getmə qanunauyğunluqları öyrənilmiş, naften karbohidrogenlərindən alkilləşmə və dehidrogenləşmə yolu ilə polialkilbenzollların (ksilol, etiltoluol, dietilbenzol və s.) yeni alınma üsulları işlənib hazırlanmışdır. Onun bu istiqamətdə apardığı tədqiqatlar elmi ədəbiyyatda dehidroalkilləşmə reaksiyaları adı ilə qəbul edilmişdir.
Elmi tədqiqatları
Son illərdə professor H.M.Əlimərdanovun rəhbərliyi ilə mono- və politsiklik doymamış, habelə aromatik karbohid-rogenlərin elektrofil reagentləri induksiyalaşdırıcı sistemlərin iştirakı ilə halogen-, oksigen- və azotsaxlayan birləşmələrlə birmərhələli selektiv funksionallaşdırılması istiqamətində silsilə tədqiqatlar aparılmış, bu istiqamət elmi ədəbiyyatda ilk dəfə olaraq induktiv funksionallaşdırma adı ilə qəbul edilmişdir.
Hal-hazırda alimin rəhbərlik etdiyi laboratoriyada tədqiqat işləri mikrosturukturlu materiallar əsasında yeni tip polifunksianal katalizatorların hazırlanması və onların iştirakı ilə doymamış tsiklik karbohidrogenlərin ikiatomlu spirtlərə qədər birmərhələli dihidroksilləşməsi və ikiəsaslı karbon turşularına oksidləşdirilməsi istiqamətində geniş tədqiqatlar aparılır.
Hazırlanmış katalizatorlar alkiltsiklopentanon və tsikloheksanonların etilenqlikol və qliserinlə kondensləşməsi reaksiyasında da yüksək aktivlik göstərmişlər. Sintez olunmuş spiroasetallar yuyucu vasitələrin tərkibində təravətləndirici maddələr kimi sınaqdan keçirilmiş və yüksək nəticələr əldə edilmişdir.
Təltif və mükafatlar
- Əməkdar elm xadimi (2019)
Əsas elmi əsərlərin adları
- Kh.M. Alimamdanov and est. "The particularities of oxidative dehydrogenation of metylcyclohexane to metylcyclohexane in the presence of modified mordenite" /Kinetika and catalysis, 1992, T.33, P.885-892
- Kh.M. Alimamdanov. "The oxidative dehydrogenation of metylcyclohexane to benzene and isomers of xylene on modified mordenite and erionite" /Kinetika and catalysis, 1994, T.35, N6, P.841-845
- M.F. Abbasov, Kh.M. Alimamdanov and et al. "The Catalytic oxidation of alykil-and cycloalkylcyclonones to lactones. Journal of applied chemistry, 1997, T.70, V.4, P.648-655
- Kh.M. Alimamdanov and et al. "The Oxidative Dehydrodisproportionation of Cyclohexane Hydrocarbons on Metal Oxide-Modified Zeolites". Petroleum Chemistry, 2001, V.41, N5, P.431-440
- Kh.M. Alimamdanov and et al. "Catalytic oxidation of Norbornen to Norcamphor". Petroleum Chemistry, 2004, V.44, N 3, P.196-204
- Х.М. Алимарданов и др. Синтез высших спироацеталей конденсацией С3-С7 алкил- и циклоалкилцикланонов с двухатомными спиртами в присутствии гетерогенных катализаторов. Журнал органической химии. 2011. Т.47. №8. С.1136-1142
- Х.М. Алимарданов и др. Окисление алкилзамещенных циклопентанонов в псевдогомогенной системе без участия агентов фазового переноса. Журнал общей химии. 2011. Т. 81. Вып. 8. С.1319-1325
- Х.М. Алимарданов и др. Влияние иммобилизированных наночастиц углерода на активность цеолитов в окислительном дегидрировании 4-винилциклогексена и этилбензола в стирол. Нефтехимия. 2012. Т.52. №2. С.116-123
- Х.М. Алимарданов. Жидкофазное окисление C6–C8 циклоолефинов кислородом воздуха с участием металлосодержащих микроструктурированных карбоновых материалов. Журнал общей химии. 2013. Т.83. №11 С.1822-1829
- Х.М. Алимарданов и др. Роль поверхностного кислорода в процесседегидрирования 4-винилциклогексена диоксидом углерода на платино- и железогаллийсодержащих цеолитах. Теорет. и эксперим. химия. 2013. Т.49. №5. С.310-316
Kitabları
- V.M.Abbasov, H.M.Əlimərdanov, V.S.Əliyev, A.N.Məmmədov, A.C.Hüseynova, T.H.Xanlarov, R.N.Xudiyeva, A.H.Batıyeva / Kimya (test tapşırıqları) - dərs vəsaiti (XI sinif üçün). "Abituriyent"
- V.M.Abbasov, M.M.Abbasov, H.M.Əlimərdanov, T.H.Xanlarova, V.S.Əliyev, T.G.Güləliyev, N.G.Əzməmmədov, R.M.Mustafayeva, A.H.Batıyeva / Kimya. Dərs vəsaiti. Abituriyentlər və yuxarı sinif şagirdləri üçün dəsr vəsaiti, Bakı: "Şərq-qərb", 2005.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hafiz Elimerdanov tam adi Hafiz Mutellim oglu Elimerdanov d 01 01 1948 Ismayilli rayonu Lahic qesebesi AMEA akad Yusif Memmedeliyev adina Neft Kimya Prosesleri Institutunun Alitsiklik birlesmeler laboratoriyasinin mudiri kimya elmleri doktoru professor AMEA nin muxbir uzvu 2014 Hafiz ElimerdanovHafiz Mutellim oglu ElimerdanovDogum tarixi 1 yanvar 1948 76 yas Dogum yeri Lahic qesebesi Ismayilli rayonu Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi SSRI AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliElm sahesi kimyaElmi derecesi kimya elmleri doktoruElmi adi professorIs yeri AMEA Neft Kimya Prosesleri InstitutuTehsili Baki Dovlet UniversitetiUzvluyu Azerbaycan Milli Elmler AkademiyasiMukafatlari Emekdar elm xadimiHeyatiHafiz Elimerdanov 1948 ci ilde anadan olmus 1971 ci ilde indiki Baki Dovlet Universitetinin BDU kimya fakultesini ferqlenme diplomu ile bitirmisdir Hemin ilde Y H Memmedeliyev adina Neft Kimya Prosesleri Inistitunun aspiranturasina daxil olmus 1975 ci ilde Tsiklopentanon ve onun homoloqlarinin C5 C8 alfa olefinlere birlesme reaksiyasinin tedqiqi ve heptiltsiklopentanonun alinma prosesinin islenib hazirlanmasi movzusunda namizedlik 1993 cu ilde ise Bes ve altiuzvlu alitsiklik karbohidrogenlerin oksid ve seolit katalizatorlarinin istiraki ile tsikloolefinlere oksidlesdirici dehidrogenlesdirilmesi movzusunda doktorluq dissertasiyasi mudafie etmisdir 2005 ci ilde ona professor elmi adi verilmisdir Esas elmi nailiyyetleriBes ve alti uzvlu alitsiklik karbohidrogenlerin tsikloolefinlere qismen dehidrogenlesmesi ucun muvafiq katalizatorlar secilmis ve reaksiyalarin esas qanunauygunluqlari mueyyen edilmisdir Tsikloheksan karbohidrogenlerinin polialkilbenzollara dehidrodisproporsiallasmasi ve C1 C3 biratomlu spirtlerle dehidroalkillesmesi prosesleri ucun katalizatorun secilmesi esaslandirilmis ve prosesin getme qanunauygunluqlari mueyyen edilmisdir Bes ve alti uzvlu alitsiklik ketonlarin tecrubi senaye qurgularinda istehsali teskil olunmusdur Bes ve alti uzvlu alitsiklik ketonlarin muvafiq laktonlara oksidlesdirilmesi qanunauygunluqlari oyrenilmis ve bu laktonlarin tecrubi senaye qurgularinda istehsali teskil olunmusdur Doymamis mono ve bitsiklik karbohidrogenlerin oksidlere ketonlara spirtlere bir ve ikiatomlu maye fazada oksidlesmesi ucun katalizatorlarin secilmis ve proseslerin getme qanunauygunluqlarinin oyrenilmmisdir Mono ve politsiklik doymamis ve alkenilaromatik karbohidrogenlerin oksigen halogen ve azosaxlayan birlesmelere induktiv funksionallasdirilmasinin esas qanunauygunluqlari oyrenilmisdir Elmi teskilati fealiyyetiAzerbaycan Respublikasi Prezidenti yaninda Ali Attestasiya Komissiyasinin kimya fenni uzre Ekspert Surasinin uzvu 1996 2004 1995 ci ilden Telebe Qebulu uzre Dovlet Komissiyasinda kimya fenni uzre testlerin tertibi qebul proqramlari ve metodik meqalelerin hazirlanmasi uzre ekspert surasinin uzvu 1996 ci ilden Kimya Elmleri Bolmesinin ekspert surasinin uzvu NKPI nin Elmi Surasinin uzvu Elmi istiqametleriH M Elimerdanovun elmi fealiyyetinin istiqameti alitsiklik doymamis karbohidrogenlerin ve onlarin muxtelif oksigenli toremeleinin sintezi alinma usullarinin ve proseslerinin elmi esaslarinin islenib hazirlanmasi muxtelif alitsiklik ketonlar qlikollar efirler esasinda yeni etirli ve teravetlendirici maddelerin alinmasi ve genis tetbiqinden ibaretdir H M Elimerdanov muasir neft kimya ve neft kimya sintezi sahesinde boyuk ehemiyyete malik bir sira elmi problemler ireli surmus ve onlari cox yuksek elmi seviyyede helline nail olmusdur O ilk defe olaraq naften karbohidrogenlerinin doymamis karbophidrogenlere katalitik ve oksidlesdirici dehidrogenlesdirilmesi dehidrodispropor siallasmasi asagi molekul kutleli spirtlerle dehidroalkil lesmesi proseslerinin polivalent ve nadir torpaq metallari tebii ve sintetik seolitler esasinda hazirlanmis katalizatorlar istiraki ile yuksek secicilikle aparilmasinin mumkunluyunu mueyyen etmis ve bu sahede yeni elmi istiqamet yaratmisdir Elmi fealiyyetiO alitsiklik doymamis karbohidrogenlerin izomerlesmesi alkillesmesi induktiv oksidlesdirilmesi inisiatorlarin istiraki ile asagi molekul kutleli ketonlara stasionar ve axar sistemde birlesmesi sahesinde derin tedqiqatlar aparmis ilk defe olaraq bir sira alkil tsikloalkil bitsikloalkilevezli bes ve altiuzvlu alitsiklik ketonlarin ve laktonlarin orijinal alinma usullarini isleyib hazirlamis ve senaye miqyasinda tetbiq olunmasina nail olmusdur Sintez olunmus alitsiklik ve alifatik ketonlar muxtelif teravetlendirici ve etirleyici kompozisiyalarin terkibine daxil edilmis ve onlardan Sovetler Ittifaqinin Soyuzparfumer prom Istehsalat birliyinin Moskva Novaya Zarya fabriki Sank Peterburq Severnoe siyanie fabriki Rriqa Dzintars fabriki Tbilisi Iveriya fabriki Kazan Xarkov ve basqa etriyyat muessiselerinde uzun muddet etir odekalon yuyucu vasitelerin istehsalinda istifade olunmusdur Her bir ton heptiltsiklopentanonun tetbiqinden elde edilen iqtisadi semere 631500 Sovet rublu teskil etmisdir 1986 91 ci iller erzinde alkiltsiklopentanonlar esasinda bir merhelede laktonlarin sintez usullari islenib hazirlanmis ve onlarin tecrubi senaye miqyasinda istehsali teskil olunmus alkilvalerolaktonlardan Sank Peterburq YPK da kere yagina teravetlendirici komponent kimi elave edilmis ve yuksek keyfiyyetli marqarin mehsulu istehsalinda istifade edilmisdir 1991 97 ci illerde H M Elimerdanovun rehberliyi ile karbohidrogenlerin maye fazada homogen ve hetorogen katalizatorlarin istiraki ile oksidlesdirilmesi reaksiyalari tedqiq edilmis mono ve bitsiklik doymamis karbohidrogenlerin muvafiq oksidlere ketonlara ikiatomlu spirtlere efirlere bir merhelede cevrilmesi reaksiyalarinin esas qanunauygunluqlari oyrenilmis bu istiqametde bir sira qiymetli yeni uzvi maddelerin alinma usullari islenib hazirlanmisdir Norbornen ve norbornen fraqmentli doymamis karbohidrogenlerin bir merhelede narkomforiya ve norbornandiola katalitik oksidlesdirilmesi reaksiyalari ilk defe genis tedqiq edilmis ve onlarin orijinal alinma usullari islenib hazirlanmisdir H M Elimerdanovun 1980 ci ilden bilavasite istiraki ve rehberliyi ile muxtelif alitsiklik karbohidrogenlerin cevrilmeleri istiqametinde meqsedyonlu sekilde apareilmis fundamental tedqiqatlarin perspektivliyini xususi qeyd etmek lazimdir Onun bes ve altiuzvlu alitsiklik karbohidrogenlerin muvafiq tsikloolefinlere ve dienlere qismen dehidrogenlesdirilmesi istiqametinde apardigi tedqiqatlar mutexesislerin boyuk maragina sebeb olmusdur Ilk defe olaraq bu prosesler ucun yuksek selektivliye malik katalitik sistemlerin umumi hazirlanma prinsipleri teklif olunmus yeni yuksek effektivliye malik katalizatorlar islenib hazirlanmis reaksiyalarin getme mexanizmleri molekullarda rabitelerin qirilma ardicilliqlari oyrenilmis riyazi modellesme ve optimallasma aparilmis ve onlarin tetbiqi ucun tovsiyeler verilmisdir 1998 2007 ci illerde tsikloheksan ve onun toremelerinin evveller melum olmayan cevrilmeleri dehidrodisproporsial lasmasi ve asagi molekul kutleli spirtlerle bir merhelede alkillesmesi istiqametinde silsile tedqiqatlar aparilmis reaksiyalarin mexanizmleri ve getme qanunauygunluqlari oyrenilmis naften karbohidrogenlerinden alkillesme ve dehidrogenlesme yolu ile polialkilbenzolllarin ksilol etiltoluol dietilbenzol ve s yeni alinma usullari islenib hazirlanmisdir Onun bu istiqametde apardigi tedqiqatlar elmi edebiyyatda dehidroalkillesme reaksiyalari adi ile qebul edilmisdir Elmi tedqiqatlariSon illerde professor H M Elimerdanovun rehberliyi ile mono ve politsiklik doymamis habele aromatik karbohid rogenlerin elektrofil reagentleri induksiyalasdirici sistemlerin istiraki ile halogen oksigen ve azotsaxlayan birlesmelerle birmerheleli selektiv funksionallasdirilmasi istiqametinde silsile tedqiqatlar aparilmis bu istiqamet elmi edebiyyatda ilk defe olaraq induktiv funksionallasdirma adi ile qebul edilmisdir Hal hazirda alimin rehberlik etdiyi laboratoriyada tedqiqat isleri mikrosturukturlu materiallar esasinda yeni tip polifunksianal katalizatorlarin hazirlanmasi ve onlarin istiraki ile doymamis tsiklik karbohidrogenlerin ikiatomlu spirtlere qeder birmerheleli dihidroksillesmesi ve ikiesasli karbon tursularina oksidlesdirilmesi istiqametinde genis tedqiqatlar aparilir Hazirlanmis katalizatorlar alkiltsiklopentanon ve tsikloheksanonlarin etilenqlikol ve qliserinle kondenslesmesi reaksiyasinda da yuksek aktivlik gostermisler Sintez olunmus spiroasetallar yuyucu vasitelerin terkibinde teravetlendirici maddeler kimi sinaqdan kecirilmis ve yuksek neticeler elde edilmisdir Teltif ve mukafatlarEmekdar elm xadimi 2019 Esas elmi eserlerin adlariKh M Alimamdanov and est The particularities of oxidative dehydrogenation of metylcyclohexane to metylcyclohexane in the presence of modified mordenite Kinetika and catalysis 1992 T 33 P 885 892 Kh M Alimamdanov The oxidative dehydrogenation of metylcyclohexane to benzene and isomers of xylene on modified mordenite and erionite Kinetika and catalysis 1994 T 35 N6 P 841 845 M F Abbasov Kh M Alimamdanov and et al The Catalytic oxidation of alykil and cycloalkylcyclonones to lactones Journal of applied chemistry 1997 T 70 V 4 P 648 655 Kh M Alimamdanov and et al The Oxidative Dehydrodisproportionation of Cyclohexane Hydrocarbons on Metal Oxide Modified Zeolites Petroleum Chemistry 2001 V 41 N5 P 431 440 Kh M Alimamdanov and et al Catalytic oxidation of Norbornen to Norcamphor Petroleum Chemistry 2004 V 44 N 3 P 196 204 H M Alimardanov i dr Sintez vysshih spiroacetalej kondensaciej S3 S7 alkil i cikloalkilciklanonov s dvuhatomnymi spirtami v prisutstvii geterogennyh katalizatorov Zhurnal organicheskoj himii 2011 T 47 8 S 1136 1142 H M Alimardanov i dr Okislenie alkilzameshennyh ciklopentanonov v psevdogomogennoj sisteme bez uchastiya agentov fazovogo perenosa Zhurnal obshej himii 2011 T 81 Vyp 8 S 1319 1325 H M Alimardanov i dr Vliyanie immobilizirovannyh nanochastic ugleroda na aktivnost ceolitov v okislitelnom degidrirovanii 4 vinilciklogeksena i etilbenzola v stirol Neftehimiya 2012 T 52 2 S 116 123 H M Alimardanov Zhidkofaznoe okislenie C6 C8 cikloolefinov kislorodom vozduha s uchastiem metallosoderzhashih mikrostrukturirovannyh karbonovyh materialov Zhurnal obshej himii 2013 T 83 11 S 1822 1829 H M Alimardanov i dr Rol poverhnostnogo kisloroda v processedegidrirovaniya 4 vinilciklogeksena dioksidom ugleroda na platino i zhelezogallijsoderzhashih ceolitah Teoret i eksperim himiya 2013 T 49 5 S 310 316KitablariV M Abbasov H M Elimerdanov V S Eliyev A N Memmedov A C Huseynova T H Xanlarov R N Xudiyeva A H Batiyeva Kimya test tapsiriqlari ders vesaiti XI sinif ucun Abituriyent V M Abbasov M M Abbasov H M Elimerdanov T H Xanlarova V S Eliyev T G Guleliyev N G Ezmemmedov R M Mustafayeva A H Batiyeva Kimya Ders vesaiti Abituriyentler ve yuxari sinif sagirdleri ucun desr vesaiti Baki Serq qerb 2005 Istinadlarhttp www science gov az az oilchemistry doctors alimardanovkamm htm olu kecid http www ameankpi org NKPI institut 20haqqinda struktur lab 20directors 33 html olu kecid