Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Biogeokimya
Biogeokimya-geokimyanın bir hissəsidir. Biosferdə orqanizmlərin iştirakı ilə gedən öyrənir. Onun mühüm müddəaları V.İ.Vernadski və onun davamçıları A.P.Vinoqradov, V.V.Kovalski və b. tərəfindən işlənilmiş və inkişaf etdirilmişdir. Biofil elementlərin canlı orqanizmlərdə toplanması və canlı orqanizmlərin məhv olduqdan sonra parçalanması ilə bağlı olan miqrasiya xüsusiyyətləri öyrənilir. İqlim (K və Na), landşaft (C və K), litoloji tərkib (Na, Mg, Ca və Si ) xüsusiyyətləri əks etdirən geokimyəvi proseslərin nəticəsi olaraq biogeokimyəvi rayonlar, vilayətlər və əyalətlər ayrılır. Ca, K, Na, S, C, Mn, P, J və s. elementlərin paylanmasına görə fərqləndirilən biogeokimyəvi bölgülər elmdə və xalq təsərrüfatında daha geniş surətdə tətbiq olunur.
Biogeokimyəvi dövran
Bio dövranın bir hissəsi olub kimyəvi maddələr mübadiləsi dövrəsini təşkil edir; canlı orqanizm, lərin fəal iştirakı ilə təbiətdə kimyəvi elementlərin dövranı.
Biogeokimyəvi əyalət
Biri digərindən torpaq, su, bitki və heyvanat aləminin miqdarı və kimyəvi elementlərin, maddələrin tərkibi ilə seçilən yer səthinin ayrıca sahəsi. Termin və konsepsiyanın əsaslandırılması A.P. Vinoqradova (1949) aiddir.
Biogeokimyəvi xəritələşdirmə
Biogeokimyəvi rayonlaşdırma xəritədə və xəritə-sxemlərinin tərtibi. Biogeokimyəvi xəritələşdirmə biosferin quruluşunu öyrənmək və biogeokimyəvi rayonlaşdırmada mühüm metod sayılır. Biogeokimyəvi xəritələşdirmə konsepsiyası V.V.Kovalski (1957) tərəfindən dəqiq işlənib hazırlanmışdır.
Biogeokimyəvi axtarış üsulları – biofil kimyəvi elementlərin bitki, heyvan, torpaq və mikroorqanizmlərdəki miqdarlarına əsasən filiz, qeyri-filiz və üzvi mənşəli faydalı qazıntı yataqlarının axtarışı. Bu üsulların köməkliyi ilə dərin qatlarda yerləşən faydalı qazıntı yataqlarının axtarışı daha səmərəli hesab olunur. Bu məqsədlə bitki və heyvan orqanizmlərində və onların ayrı-ayrı hissələrində bioloji indikator rolunu oynayan S, Se, Cu, P, C, J, As, Mn və s. elementlərin paylanma qanunauyğunluqları tədqiq edilir. Bu üsul qalay, volfram, platin və polimetal filiz yataqlarının axtarışında uğurla istifadə olunur.
Biogeokimyəvi sikl
Kimyəvi maddələrin dövranı (qeyri-üzvi mühitdən vasitəsilə yenidən qeyri-üzvi mühitə). Biogeokimyəvi sikl günəş enerjisi, qismən kimyəvi- reaksiyası enerjisindən istifadə etməklə başa çatır. Biogeokimyəvi sikl konsepsiya aspektində ilk dəfə V.İ. Vemadski öyrənmişdir.
Tibbi biogeokimya
Təbiətdə mövcud olan biogeokimyəvi xüsusiyyətlərin canlı orqanizmlərin həyat fəaliyətinə təsirini öyrənir. Bu elm sahəsi ətraf mühitin əhalinin sağlamlığına təsirini və xəstəliklərin səbəbini birbaşa ətraf mühitlə əlaqələndirməyə çalışır. Ətraf mühitdə kimyəvi və yad birləşmələrin toplanması bəşərin texnogen inkişaf mərhələsində daha intensiv sürətlə gedir. Müasir dünyada şəhərin sənaye mühiti insana son dərəcə böyük təsir göstərir. Ekoloji cəhətdən təhlükəli qida məhsullarının miqdarı artır və nəticədə xroniki, onkoloji, immun sistemi və s. xəstəliklərin sayının artması əsasən ekoloji amillərlə (abiotik və bioloji) müəyyən edilir. Bu səbəbdən təbiətin müalicəvi xüsusiyyətlərindən daha səmərəli istifadə edilməsi günümüzün müasir tələbi hesab edilir. Mineral palçıqların tərkibində daha çox kimyəvi elementlərin ion və kolloid formaları iştirak edir – K, Li, Fe, Mn, Br, J, S, As, Ag və s. Dərinlik dəniz və göl lilləri, bataqlıqların kənar hissələrinin torflu, nefli-palçıqlı çöküntüləri tərkiblərində müalicəvi əhəmiyyətə malik olan K, J, Br, F, Co, Mo, Cu, Zn, Se və s. elementləri toplayan müalicəvi palçıqlar da mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Xarici keçidlər
- BİOKİMYA 2017-08-19 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
- Biokimya
- Biogeokimyəvi rejim
- Biogeokimyəvi mühit
İstinadlar
- Qərib Məmmədov, Mahmud Xəlilov. Ensiklopedik ekoloji lüğət, Bakı 2008
- Mustafabəyli, Hüseyn. Geokimya terminlərinin izahlı lüğəti (azərbaycan dili). Şəki: Kaskad. 2017. səh. 163-164. ISBN . 2023-07-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-04. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
BiogeokimyaBiogeokimya geokimyanin bir hissesidir Biosferde orqanizmlerin istiraki ile geden oyrenir Onun muhum muddealari V I Vernadski ve onun davamcilari A P Vinoqradov V V Kovalski ve b terefinden islenilmis ve inkisaf etdirilmisdir Biofil elementlerin canli orqanizmlerde toplanmasi ve canli orqanizmlerin mehv olduqdan sonra parcalanmasi ile bagli olan miqrasiya xususiyyetleri oyrenilir Iqlim K ve Na landsaft C ve K litoloji terkib Na Mg Ca ve Si xususiyyetleri eks etdiren geokimyevi proseslerin neticesi olaraq biogeokimyevi rayonlar vilayetler ve eyaletler ayrilir Ca K Na S C Mn P J ve s elementlerin paylanmasina gore ferqlendirilen biogeokimyevi bolguler elmde ve xalq teserrufatinda daha genis suretde tetbiq olunur Biogeokimyevi dovranBio dovranin bir hissesi olub kimyevi maddeler mubadilesi dovresini teskil edir canli orqanizm lerin feal istiraki ile tebietde kimyevi elementlerin dovrani Biogeokimyevi eyaletBiri digerinden torpaq su bitki ve heyvanat aleminin miqdari ve kimyevi elementlerin maddelerin terkibi ile secilen yer sethinin ayrica sahesi Termin ve konsepsiyanin esaslandirilmasi A P Vinoqradova 1949 aiddir Biogeokimyevi xeritelesdirmeBiogeokimyevi rayonlasdirma xeritede ve xerite sxemlerinin tertibi Biogeokimyevi xeritelesdirme biosferin qurulusunu oyrenmek ve biogeokimyevi rayonlasdirmada muhum metod sayilir Biogeokimyevi xeritelesdirme konsepsiyasi V V Kovalski 1957 terefinden deqiq islenib hazirlanmisdir Biogeokimyevi axtaris usullari biofil kimyevi elementlerin bitki heyvan torpaq ve mikroorqanizmlerdeki miqdarlarina esasen filiz qeyri filiz ve uzvi menseli faydali qazinti yataqlarinin axtarisi Bu usullarin komekliyi ile derin qatlarda yerlesen faydali qazinti yataqlarinin axtarisi daha semereli hesab olunur Bu meqsedle bitki ve heyvan orqanizmlerinde ve onlarin ayri ayri hisselerinde bioloji indikator rolunu oynayan S Se Cu P C J As Mn ve s elementlerin paylanma qanunauygunluqlari tedqiq edilir Bu usul qalay volfram platin ve polimetal filiz yataqlarinin axtarisinda ugurla istifade olunur Biogeokimyevi siklKimyevi maddelerin dovrani qeyri uzvi muhitden vasitesile yeniden qeyri uzvi muhite Biogeokimyevi sikl gunes enerjisi qismen kimyevi reaksiyasi enerjisinden istifade etmekle basa catir Biogeokimyevi sikl konsepsiya aspektinde ilk defe V I Vemadski oyrenmisdir Tibbi biogeokimyaTebietde movcud olan biogeokimyevi xususiyyetlerin canli orqanizmlerin heyat fealiyetine tesirini oyrenir Bu elm sahesi etraf muhitin ehalinin saglamligina tesirini ve xesteliklerin sebebini birbasa etraf muhitle elaqelendirmeye calisir Etraf muhitde kimyevi ve yad birlesmelerin toplanmasi beserin texnogen inkisaf merhelesinde daha intensiv suretle gedir Muasir dunyada seherin senaye muhiti insana son derece boyuk tesir gosterir Ekoloji cehetden tehlukeli qida mehsullarinin miqdari artir ve neticede xroniki onkoloji immun sistemi ve s xesteliklerin sayinin artmasi esasen ekoloji amillerle abiotik ve bioloji mueyyen edilir Bu sebebden tebietin mualicevi xususiyyetlerinden daha semereli istifade edilmesi gunumuzun muasir telebi hesab edilir Mineral palciqlarin terkibinde daha cox kimyevi elementlerin ion ve kolloid formalari istirak edir K Li Fe Mn Br J S As Ag ve s Derinlik deniz ve gol lilleri bataqliqlarin kenar hisselerinin torflu nefli palciqli cokuntuleri terkiblerinde mualicevi ehemiyyete malik olan K J Br F Co Mo Cu Zn Se ve s elementleri toplayan mualicevi palciqlar da muhum ehemiyyet kesb edir Xarici kecidlerBIOKIMYA 2017 08 19 at the Wayback MachineHemcinin baxBiokimya Biogeokimyevi rejim Biogeokimyevi muhitIstinadlarQerib Memmedov Mahmud Xelilov Ensiklopedik ekoloji luget Baki 2008 Mustafabeyli Huseyn Geokimya terminlerinin izahli lugeti azerbaycan dili Seki Kaskad 2017 seh 163 164 ISBN 978 9952 8330 0 3 2023 07 08 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 04 redundant parameters redundant parameters redundant parameters redundant parameters redundant parameters