Erməni ilansoğanı (lat. Muscari armeniacum) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinin i̇lansoğanı cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir – NT. Azərbaycanın nadir, prioritet endemik növüdür. Regional İUCN Statusu-NT.
Erməni ilansoğanı | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Erməni ilansoğanı | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik ot bitkisidir. Soğanaqları xırda, 1 sm diametrində, tutqun pulcuqlu, yumurtavaridir. Gövdə tək, 10 sm hündürlükdə, yarpaqlar 2-3, bəzən 4, xətvari, 3-5 mm enindədir. Salxım qısa, orta uzunluqda (1,5) sm, yumurtavari, çox və az dərəcədə sıxdır. Meyvəverən çiçəklərin saplağı qısa, 2 dəfə çiçəkyanlığından qısadır. Çiçəkyanlığı 3-4 mm uzunluğunda, parlaq-mavi və ya tünd-göy rənglidir. Erkəkcik aydın olmayan ikisıralıdır, qısa, uzunsov-oval tozcuqludur. Yumurtalıq dairəvi, sütuncuğa bərabər və ya çox az uzundur.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləmə və meyvə əmələgətirmə dövrümay ayına əsadüf edir. Mezokriptofit, duzadavamlıdır. Soğanaqla çoxalır.
Yayılması
Lənkəranın dağlıq hissəsi (Lerik rayonu, Orand kəndi yaxınlığında, dəniz səviyyəsindən 1700 m hündürlükdədir).
Sayı və tendensiyası
Populyasiyanın yegane lokaliteti olan Hirkan Milli Prakında qorunmasına baxmayaraq ətraf mühitin dəyişilməsindən asılıllığı azalma tendensiyasına səbəb olur.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Hal-hazırda populyasiyanın qorunmasına və sabitliyinə baxmayaraq əhali tərəfindən yığılması təhlükə yarada bilər.
Mühafizə tədbirləri
Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər görülmür. Yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq məqsədi ilə heç bir tədbir görülmür. Yasaqlıqların təşkili, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma yerlərinin axtarılması təklif olunur.
İstinadlar
- Bitkilərin Elmi Adının Beynəlxalq Siyahısı (ing.). 1999.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ermeni ilansogani lat Muscari armeniacum bitkiler aleminin qulancarcicekliler destesinin qulancarkimiler fesilesinin i lansogani cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Tehlukeli hedde yaxin olanlar kateqoriyasina aiddir NT Azerbaycanin nadir prioritet endemik novudur Regional IUCN Statusu NT Ermeni ilansoganiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste QulancarciceklilerFesile QulancarkimilerYarimfesile Cins IlansoganiNov Ermeni ilansoganiBeynelxalq elmi adiMuscari armeniacum H J Veitch 1872Sekil axtarisiITIS 503891NCBI 156613EOL 1003992Qisa morfoloji tesviriCoxillik ot bitkisidir Soganaqlari xirda 1 sm diametrinde tutqun pulcuqlu yumurtavaridir Govde tek 10 sm hundurlukde yarpaqlar 2 3 bezen 4 xetvari 3 5 mm enindedir Salxim qisa orta uzunluqda 1 5 sm yumurtavari cox ve az derecede sixdir Meyveveren ciceklerin saplagi qisa 2 defe cicekyanligindan qisadir Cicekyanligi 3 4 mm uzunlugunda parlaq mavi ve ya tund goy renglidir Erkekcik aydin olmayan ikisiralidir qisa uzunsov oval tozcuqludur Yumurtaliq dairevi sutuncuga beraber ve ya cox az uzundur Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriCicekleme ve meyve emelegetirme dovrumay ayina esaduf edir Mezokriptofit duzadavamlidir Soganaqla coxalir YayilmasiLenkeranin dagliq hissesi Lerik rayonu Orand kendi yaxinliginda deniz seviyyesinden 1700 m hundurlukdedir Sayi ve tendensiyasiPopulyasiyanin yegane lokaliteti olan Hirkan Milli Prakinda qorunmasina baxmayaraq etraf muhitin deyisilmesinden asililligi azalma tendensiyasina sebeb olur Mehdudlasdirici amillerHal hazirda populyasiyanin qorunmasina ve sabitliyine baxmayaraq ehali terefinden yigilmasi tehluke yarada biler Muhafize tedbirleriMuhafizesi ucun xususi tedbirler gorulmur Yayilma yerlerinde antropogen tesiri azaltmaq meqsedi ile hec bir tedbir gorulmur Yasaqliqlarin teskili berpasinin temin edilmesi yeni yayilma yerlerinin axtarilmasi teklif olunur IstinadlarBitkilerin Elmi Adinin Beynelxalq Siyahisi ing 1999 Hemcinin bax