ilansoğanı lat Muscari bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi ilanso

Əsasən, Aralıq dənizi ölkələrində 60, keçmiş SSRİ-də 19, o cümlədən Azərbaycanda 9 növü yayılmışdır. Qrossheym ilansoğanı (), qəşəng ilansoğanı (), ağızcıqlı ilansoğanı () Azərbaycan florası üçün endemikdir. Çiçəklərindən efir yağı alınır və ətriyyat sənayesində işlədilir. Bəzi növləri dekorativ bitki kimi becərilir.

Botaniki xarakteristikası

Çiçəkləri müşk ətri verdiyi üçün bitki muskari adlandırılmışdır. Avropa, Asiya və Şimali Amerikada geniş yayılmışdır.^[] Cinsin 2 növü gülçülükdə geniş istifadə olunur. Salxımşəkilli ilansoğanı (M. botryoides) hündürlüyü 20 sm-ə çatan çoxillik soğanaqlı bitkidir. Enli yarpaqları torpaqda topalarla yığılmışdır. Çiçəyi silindrik formalı, çiçəkləri göy ya da göyümtül-bənövşəyidir. Fırçaşəkilli ilansoğanı (M. racemosum) çiçək yatağı uzunsovdur, çiçəkləri tünd-bənövşəyi, bəzən qara rəngə çalır. Bu bitkilər bala soğanaqlarla çoxaldılır.

Növləri

M.B.Güner & H.Duman
(Täckh. & Boulos) Hosni
Schchian
Cowley & Özhatay
Muscari armeniacum Leichtlin ex Baker
(Boiss.) Baker
Blanca, Ruíz Rejón & Suár.-Sant.
(L.) Mill.
Baker
C.Soriano & al.
Guss.
Boiss. & Hausskn.
Woronow & Tron
Ravenna
Ravenna
Ravenna
Ravenna
Karlén
Maroofi
J.Kirk.
Ravenna
Woronow ex Czerniak.
(Täckh. & Boulos) Hosni
Kit Tan
Sweet
Grunert
Ruíz Rejón & al.
P.H.Davis & D.C.Stuart
Speta
Muscari neglectum Guss. ex Ten.
Blanca, Ruíz Rejón & Suár.-Sant.
Desf.
Heldr. & Sart.
- Karlén
Mill.
(Täckh. & Boulos) Hosni
Karlén
Yild. & B.Selvi
(Heldr. ex Osterm.) H.R.Wehrh.
Freyn
Ravenna
Uysal, Ertuğrul & Dural

İstinadlar

Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. IV ҹилд: Елдәҝәз—Итабира. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1980. С. 417.

Həmçinin bax

[1] Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. IV ҹилд: Елдәҝәз—Итабира. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1980. С. 417.