Mixail Andreyeviç Berkos (ukr. Михайло Андрійович Беркос; 22 avqust (3 sentyabr) 1861, Odessa, Xerson quberniyası – 20 dekabr 1919, Xarkov) — yunanəsilli Rusiya və Ukrayna rəssamı. O, əsasən peyzaj janrında çalışmış və Avropa impressionizminin təsirini əhəmiyyətli dərəcədə yaşamışdır. Berkos yağlı boyalarla və akvarellərlə rəsmlər çəkmişdir. O, əsərlərində tez-tez Ukrayna təbiəti mövzusuna müraciət etmişdir.
Mixail Berkos | |
---|---|
Doğum tarixi | 22 avqust (3 sentyabr) 1861 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 20 dekabr 1919 (58 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Vəfat səbəbi | səpmə yatalaq |
Fəaliyyəti | rəssam |
Təhsili |
|
Janr | peyzaj |
Stil | impressionizm |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Mixail Andreyeviç Berkos 3 sentyabr 1861-ci ildə indiki Ukraynada, Odessada anadan olmuşdur. Atası Andrey İqnatyeviç Berkos Yunanıstanın təbəəsi olmuş və "Bellino Fender" firmasında xidmət etmişdir. Onun anası Marta İvanovna rus zadəgan ailəsindən idi. Ailə Puşkinskayada yerləşən evlərində yaşayırdı.
Mixail Berkos ilk dəfə Odessa Rəsm Məktəbində rəssamlıq təhsili almış, 1877-ci ildə oranı bitirmişdir. O, bundan sonra təhsilini Sankt-Peterburqda davam etdirmiş, 1878–1889-cu illərdə və emalatxanasında təhsil almışdır. O, kiçik və böyük gümüş medallar (1884–1886), "Sankt-Peterburqun ən qədim parklarından birinin görünüşü" (1887) rəsminə görə kiçik qızıl medal, "Mənzərə" rəsminə görə qızıl medal qazanmışdır. 1888-ci ildə "Bataqlıqdakı meşə" əsərini ərsəyə gətirmişdir. Berkos tətil müddətində həmkarları ilə Xarkova səfər etmiş və "Tam xaşxaş" eskizi (1885) kimi peyzaj janrında rəsm əsərləri çəkmişdir. 1889-cu ildə akademiyanı birinci dərəcəli rəssam rütbəsi və dövlət hesabına xaricə getmək hüququ (pensiya) ilə bitirmişdir.
Berkos 1890–1893-cü illərdə Akademiyanın təqaüdçüsü kimi Avropaya səyahət etmişdir. O, Fransa, Almaniya, İspaniya, İtaliya, İsveçrədə muzey sənətini öyrənmişdir. Berkos çoxlu sayda rəsm çəkmiş, texnikasını təkmilləşdirmiş, impressionizmdən və plener rəssamlığından təsirlənmişdir. Pensiya müddəti bitdikdən sonra Berkos bir müddət Sankt-Peterburqda yaşamış və çəkdiyi rəsm əsərlərini rəssamlar cəmiyyətlərinin sərgilərində təqdim etmişdir.
Berkos 1890-cı illərin ikinci yarısında Xarkova köçmüşdür. O, bu dövrdə bir generalın dul arvadı olan Mariya Raynike ilə Mala Danılivka ətrafında yaşamışdır. Berkos burada bir sıra eskizlər çəkmişdir. Onların arasında "İstixanalar" (1895) və "Kilsə ilə mənzərə" (1897) indiki dövrə qədər gəlib çatmışdır. O, 1904-cü ildən Xarkovda yerləşən rəsm məktəbində dərs demişdir.
1912-ci ildə Berkosun təşəbbüsü ilə Xarkov Rəssamlıq Kolleci açılmışdır. O, burada 1917-ci ilə qədər aparıcı müəllimlərdən biri olmuşdur. Berkos Ukraynadakı ilk İncəsənət və Sənaye Muzeyinin kolleksiyasını zənginləşdirmək üçün çox səy göstərmişdir. O, 1900-cü illərin əvvəllərində Xarkov ədəbi-bədii bölməsində işləmişdir. Berkos 1906-cı ildən Xarkov Rəssamlar Cəmiyyətinin sədri kimi Ukrayna incəsənətinin təbliğində böyük iş sərf etmişdir. O, 1907-ci ildə Poltava Zemstvo binasının Ukrayna nuvo üslubunda daxili dekorasiyasında iştirak etmişdir.
1900-cü ildə keçirilən Paris Beynəxalq Sərgisində onun əsərləri nümayiş etdirilmişdir. Berkosun fərdi sərgiləri 1906-cı və 1908-ci illərdə Xarkovda keçirilir, həmçinin 1911-ci ildə Kiyevdə və Mixail Berkosun əsərlərindən ibarət sərgi keçirilmişdir. Mixail Berkos 20 dekabr 1919-cu ildə Xarkovda tif xəstəliyindən vəfat etmişdir.
Sərgilər
Mixail Berkosun əsərləri Rəssamlıq Akademiyasının (1890, 1892–1894), Sankt-Peterburq Rəssamlar Cəmiyyətinin (1894–1903), Rusiya akvarelləri cəmiyyətlərinin (1894–1898, 1900–1905, 1907, 1910, 1914), cənub Rusiya rəssamları, Xarkov rəssamları (1893, 1894, 1912, 1914–1917), Nijni Novqorod Ümumrusiya sərgisi (1896), Paris Beynəxalq Sərgisin (1900) kimi müxtəlif sərgi-müsabiqə və sərgi-satışlarında təqdim edilmişdir. 1906-cı və 1908-ci illərdə Xarkov İncəsənət və Sənaye Muzeyində rəssamın intravital fərdi sərgiləri təşkil edilmiş, 1911-ci ildə Kiyevdə Sergey Vasilkovski və Mixail Berkosun rəsm sərgisi keçirilmişdir.
1938-ci ilin oktyabrında Xarkov Milli Qalereyasında Berkosun 1890–1919-cu illərdə çəkdiyi 120-yə yaxın rəsm əsəri sərgilənmişdir. 1962-ci, 1990-cı və 1996-cı illərdə Xarkov İncəsənət Muzeyində onun rəsmlərinin sərgiləri keçirilmişdir. 1990-cı ildə Ukraynanın görkəmli mənzərə ustalarının sərgisi muzeydən və şəxsi kolleksiyalardan 28 rəsm və üç rəsm təqdim edilmişdir.
Əsərləri
Mixail Berkosun ölümündən sonra evində saxlanılan demək olar ki, bütün əsərləri (350 rəsm və eskiz) həyat yoldaşı tərəfindən yandırılmışdır. Buna baxmayaraq, onun əsərləri Xarkov, Kiyev, Moskva, Sankt-Peterburq, Ulyanovsk, Stavropol, Alupka, Şimali Osetiya, Almaniya, Fransa və İsveçrənin muzey kolleksiyalarında qorunub saxlanılmışdır.
Berkosun yaradıcılıq dövrü boyu fəaliyyətinin əsas mövzusu Ukrayna mənzərəsi, təbiətin spesifik xüsusiyyətləri, bitki örtüyünün təbiəti olmuşdur. Berkos çiçəkləmə zamanı rəsm çəkməyi çox sevirdi. Ağ evləri və yamyaşıl ağacları olan kənd küçələri, çiçəklənən kətan və qarabaşaq yarması tarlaları onun sevimli motivləri idi. Onun "Çiçəklənən kətan" (1893), "Çiçəklənən qarabaşaq yarması" (1894). "Çiçəklənən xaşxaşlar" (1913), "Çiçək açan alma ağacı" (1919) rəsm əsərləri buna nümunədir. Onun "Tam xaşxaş" (1885), "Vadi, kətan" (1893) eskizlərində kompozisiyanın tamlığı, əsaslılığı, rəng təravəti, xüsusi incəlik qeyd olunmuşdur.
"Roma" və "Sorrento" (1899) peyzajları təmiz mavi səmanın, parlaq günəşin, yaşıl hündür ağacların zəngin rəng çalarının, axan minaya bənzər rəsmlərin reproduksiyası ilə keçmiş zamanların romantik rəngini alır. "Cənnət. Amalfi" (1899) eskizi yüngül improvizasiya üsulu ilə təsvir edilmişdir, dinamik hərəkətlə hopdurulmuş zərif bir rəsm əsəri hesab edilir. Poltava regionunda çəkilmiş "Qış" (1907) landşaftın rəng quruluşu, bəzəkli dekorativ bəzək ilə çəhrayı rənglə parıldayan mavi və ağ palitrada tərtib edilmişdir. Onun peyzajları Ukraynanın ümumiləşdirilmiş təsvirinə çevrilir. Onun "Uman küçəsi" (1895) əsərində Ukraynanın ucqar şəhəri, onun tozlu yolları, dolama küçələri, dağılmış evlər və kilsələrin günbəzləri yüksək orijinallıqla əks olunmuşdur.
Mənbə
İstinadlar
- Беркос Михаил Андреевич 2013-08-04 at the Wayback Machine (in Russian). Артпоиск. Retrieved 2012-06-09.
- Михайло Беркос 2016-03-04 at the Wayback Machine. Українці в світі (in Ukrainian).
- Г. М. Єрофєєва (2006). Художник квітучої природи (до 145-річчя з дня народження М. А. Беркоса) 2012-03-05 at the Wayback Machine (in Ukrainian).
- Олена Узбек (2010-03-12). (in Ukrainian).
Ədəbiyyat
- Енциклопедія українознавства. У 10-х томах. / Головний редактор Володимир Кубійович. — Париж; Нью-Йорк: Молоде життя, 1954—1989.
- М. А. Беркос. С. М. Ткаченко. П. О. Левченко. Живопис, графіка. Каталог. — Харків, 1991.
- Харківська пейзажна школа: остання чверть ХІХ — початок ХХ століття. — Київ: «Родовід», 2009.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mixail Andreyevic Berkos ukr Mihajlo Andrijovich Berkos 22 avqust 3 sentyabr 1861 Odessa Xerson quberniyasi 20 dekabr 1919 Xarkov yunanesilli Rusiya ve Ukrayna ressami O esasen peyzaj janrinda calismis ve Avropa impressionizminin tesirini ehemiyyetli derecede yasamisdir Berkos yagli boyalarla ve akvarellerle resmler cekmisdir O eserlerinde tez tez Ukrayna tebieti movzusuna muraciet etmisdir Mixail BerkosDogum tarixi 22 avqust 3 sentyabr 1861Dogum yeri Odessa Odessa qezasi d Xerson quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 20 dekabr 1919 1919 12 20 58 yasinda Vefat yeri Xarkov Xarkov quberniyasi d Ukrayna SSRVefat sebebi sepme yatalaqFealiyyeti ressamTehsili Imperator Ressamliq Akademiyasi d 1878 1889 Janr peyzajStil impressionizmMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMixail Andreyevic Berkos 3 sentyabr 1861 ci ilde indiki Ukraynada Odessada anadan olmusdur Atasi Andrey Iqnatyevic Berkos Yunanistanin tebeesi olmus ve Bellino Fender firmasinda xidmet etmisdir Onun anasi Marta Ivanovna rus zadegan ailesinden idi Aile Puskinskayada yerlesen evlerinde yasayirdi Mixail Berkos ilk defe Odessa Resm Mektebinde ressamliq tehsili almis 1877 ci ilde orani bitirmisdir O bundan sonra tehsilini Sankt Peterburqda davam etdirmis 1878 1889 cu illerde ve emalatxanasinda tehsil almisdir O kicik ve boyuk gumus medallar 1884 1886 Sankt Peterburqun en qedim parklarindan birinin gorunusu 1887 resmine gore kicik qizil medal Menzere resmine gore qizil medal qazanmisdir 1888 ci ilde Bataqliqdaki mese eserini erseye getirmisdir Berkos tetil muddetinde hemkarlari ile Xarkova sefer etmis ve Tam xasxas eskizi 1885 kimi peyzaj janrinda resm eserleri cekmisdir 1889 cu ilde akademiyani birinci dereceli ressam rutbesi ve dovlet hesabina xarice getmek huququ pensiya ile bitirmisdir Berkos 1890 1893 cu illerde Akademiyanin teqaudcusu kimi Avropaya seyahet etmisdir O Fransa Almaniya Ispaniya Italiya Isvecrede muzey senetini oyrenmisdir Berkos coxlu sayda resm cekmis texnikasini tekmillesdirmis impressionizmden ve plener ressamligindan tesirlenmisdir Pensiya muddeti bitdikden sonra Berkos bir muddet Sankt Peterburqda yasamis ve cekdiyi resm eserlerini ressamlar cemiyyetlerinin sergilerinde teqdim etmisdir Berkos 1890 ci illerin ikinci yarisinda Xarkova kocmusdur O bu dovrde bir generalin dul arvadi olan Mariya Raynike ile Mala Danilivka etrafinda yasamisdir Berkos burada bir sira eskizler cekmisdir Onlarin arasinda Istixanalar 1895 ve Kilse ile menzere 1897 indiki dovre qeder gelib catmisdir O 1904 cu ilden Xarkovda yerlesen resm mektebinde ders demisdir 1912 ci ilde Berkosun tesebbusu ile Xarkov Ressamliq Kolleci acilmisdir O burada 1917 ci ile qeder aparici muellimlerden biri olmusdur Berkos Ukraynadaki ilk Incesenet ve Senaye Muzeyinin kolleksiyasini zenginlesdirmek ucun cox sey gostermisdir O 1900 cu illerin evvellerinde Xarkov edebi bedii bolmesinde islemisdir Berkos 1906 ci ilden Xarkov Ressamlar Cemiyyetinin sedri kimi Ukrayna incesenetinin tebliginde boyuk is serf etmisdir O 1907 ci ilde Poltava Zemstvo binasinin Ukrayna nuvo uslubunda daxili dekorasiyasinda istirak etmisdir 1900 cu ilde kecirilen Paris Beynexalq Sergisinde onun eserleri numayis etdirilmisdir Berkosun ferdi sergileri 1906 ci ve 1908 ci illerde Xarkovda kecirilir hemcinin 1911 ci ilde Kiyevde ve Mixail Berkosun eserlerinden ibaret sergi kecirilmisdir Mixail Berkos 20 dekabr 1919 cu ilde Xarkovda tif xesteliyinden vefat etmisdir Sergiler Mixail Berkosun eserleri Ressamliq Akademiyasinin 1890 1892 1894 Sankt Peterburq Ressamlar Cemiyyetinin 1894 1903 Rusiya akvarelleri cemiyyetlerinin 1894 1898 1900 1905 1907 1910 1914 cenub Rusiya ressamlari Xarkov ressamlari 1893 1894 1912 1914 1917 Nijni Novqorod Umumrusiya sergisi 1896 Paris Beynexalq Sergisin 1900 kimi muxtelif sergi musabiqe ve sergi satislarinda teqdim edilmisdir 1906 ci ve 1908 ci illerde Xarkov Incesenet ve Senaye Muzeyinde ressamin intravital ferdi sergileri teskil edilmis 1911 ci ilde Kiyevde Sergey Vasilkovski ve Mixail Berkosun resm sergisi kecirilmisdir 1938 ci ilin oktyabrinda Xarkov Milli Qalereyasinda Berkosun 1890 1919 cu illerde cekdiyi 120 ye yaxin resm eseri sergilenmisdir 1962 ci 1990 ci ve 1996 ci illerde Xarkov Incesenet Muzeyinde onun resmlerinin sergileri kecirilmisdir 1990 ci ilde Ukraynanin gorkemli menzere ustalarinin sergisi muzeyden ve sexsi kolleksiyalardan 28 resm ve uc resm teqdim edilmisdir Eserleri Mixail Berkosun olumunden sonra evinde saxlanilan demek olar ki butun eserleri 350 resm ve eskiz heyat yoldasi terefinden yandirilmisdir Buna baxmayaraq onun eserleri Xarkov Kiyev Moskva Sankt Peterburq Ulyanovsk Stavropol Alupka Simali Osetiya Almaniya Fransa ve Isvecrenin muzey kolleksiyalarinda qorunub saxlanilmisdir Berkosun yaradiciliq dovru boyu fealiyyetinin esas movzusu Ukrayna menzeresi tebietin spesifik xususiyyetleri bitki ortuyunun tebieti olmusdur Berkos cicekleme zamani resm cekmeyi cox sevirdi Ag evleri ve yamyasil agaclari olan kend kuceleri ciceklenen ketan ve qarabasaq yarmasi tarlalari onun sevimli motivleri idi Onun Ciceklenen ketan 1893 Ciceklenen qarabasaq yarmasi 1894 Ciceklenen xasxaslar 1913 Cicek acan alma agaci 1919 resm eserleri buna numunedir Onun Tam xasxas 1885 Vadi ketan 1893 eskizlerinde kompozisiyanin tamligi esasliligi reng teraveti xususi incelik qeyd olunmusdur Roma ve Sorrento 1899 peyzajlari temiz mavi semanin parlaq gunesin yasil hundur agaclarin zengin reng calarinin axan minaya benzer resmlerin reproduksiyasi ile kecmis zamanlarin romantik rengini alir Cennet Amalfi 1899 eskizi yungul improvizasiya usulu ile tesvir edilmisdir dinamik hereketle hopdurulmus zerif bir resm eseri hesab edilir Poltava regionunda cekilmis Qis 1907 landsaftin reng qurulusu bezekli dekorativ bezek ile cehrayi rengle parildayan mavi ve ag palitrada tertib edilmisdir Onun peyzajlari Ukraynanin umumilesdirilmis tesvirine cevrilir Onun Uman kucesi 1895 eserinde Ukraynanin ucqar seheri onun tozlu yollari dolama kuceleri dagilmis evler ve kilselerin gunbezleri yuksek orijinalliqla eks olunmusdur MenbeIstinadlar Berkos Mihail Andreevich 2013 08 04 at the Wayback Machine in Russian Artpoisk Retrieved 2012 06 09 Mihajlo Berkos 2016 03 04 at the Wayback Machine Ukrayinci v sviti in Ukrainian G M Yerofyeyeva 2006 Hudozhnik kvituchoyi prirodi do 145 richchya z dnya narodzhennya M A Berkosa 2012 03 05 at the Wayback Machine in Ukrainian Olena Uzbek 2010 03 12 in Ukrainian Edebiyyat Enciklopediya ukrayinoznavstva U 10 h tomah Golovnij redaktor Volodimir Kubijovich Parizh Nyu Jork Molode zhittya 1954 1989 M A Berkos S M Tkachenko P O Levchenko Zhivopis grafika Katalog Harkiv 1991 Harkivska pejzazhna shkola ostannya chvert HIH pochatok HH stolittya Kiyiv Rodovid 2009