Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ərəbzadə Mehmed Arif Əfəndi (1740, Konstantinopol – 14 may 1826, Konstantinopol) — Osmanlı alimi və şeyxülislamı. Atası özü kimi şeyxülislam olmuşdur.
| Mehmed Arif Əfəndi | |
|---|---|
| Əvvəlki | Şərifzadə Ataullah Mehmed Əfəndi |
| Sonrakı | Salehzadə Əhməd Əsad Əfəndi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | İstanbul, Osmanlı imperiyası |
| Vəfat tarixi | (86 yaşında) |
| Vəfat yeri | İstanbul, Osmanlı imperiyası |
| Atası | |
Həyatı
1740-cı ildə dünyaya gəlmişdir. Atası I Əbdülhəmid səltənətində şeyxülislam olmuş . İlk təhsilini atasından və dönəmin önəmli alimlərindən almış, dini təhsilini də tamamladıqdan sonra 1785-ci ildə Yenişəhər, bir müddət sonra Məkkə, 1789-cu ildə isə İstanbul qazısı olmuşdur. 1795-ci ildə Anadolu, 1800-cü ildə isə Rumeli başqazılığına təyin edilmiş, vəzifə müddəti başa çatdıqdan bir müddət sonra ikinci dəfə Rumeli başqazılığına gətirilmişdir.
III Səlimin taxtdan endirilməsi və IV Mustafanın cülusunun ardından şeyxülislamlıq rütbəsində də dəyişiklik edildi və Ərəbzadə Mehmed Arif Əfəndi şeyxülislamlığa yüksəldi (21 iyul 1808). Cəmi 25 gün davam edən şeyxülislamlığı olduqca çətin və böhranlı keçdi. Belə ki, İstanbula gələn və Sultan Səlimi yenidən taxta çıxarmağı planlaşdıran Ələmdar Mustafa Paşa öncəliklə zorla sədarət möhürünü aldı. Ardından şeyxülislam Arif Əfəndini çağıraraq Sultan Mustafanı yola gətirməsini və elçi olaraq saraya getməsini tələb etdi. Ancaq Sultan Mustafanın qəzəbindən çəkinən Arif Əfəndi bu təklifi qəbul etməmiş, nəticədə Ələmdar Mustafa Paşa tərəfindən təhqir edilmişdir. Bundan acıqlanan Arif Əfəndi bu dəfə də paşanı şikayət etmək üçün Sultan Mustafanın hüzuruna çıxmış, ancaq ikiüzlülük və üsyançıları təhrik etməklə günahlandırılmışdır. Nəticədə hər iki tərəfin də qəzəbinə uğrayan Arif Əfəndi köşkünə çəkildi və cərəyan edən hadisələrə qarışmadı. Bir neçə gün içərisində Ələmdar Mustafa Paşa və tərəfdarları saraya basqın təşkil etdi. Sarayda Sultan Səlimin cansız bədəniylə qarşılaşan üsyançılar padşahın kiçik qardaşı Şahzadə Mahmudu taxta çıxardılar (28 iyul 1808).
Taxt dəyişikliyinin ardından 15 avqust 1808-ci ildə Arif Əfəndi vəzifədən alındı. Geri qalan həyatını elmə həsr edən Arif Əfəndi 14 may 1826-cı ildə İstanbulda vəfat etdi. Cənazəsi atası və digər yaxınlarının da dəfn edildiyi Sənan Paşa mədrəsəsinin həyətinə dəfn edildi.
Mənbə
- Devhatü’l-meşâyih, s. 120–122.
- Cevdet, Târih, VIII, 30; XII, 141–142.
- İlmiyye Salnâmesi, s. 573–575.
- Pakalın, I, 79.
- İTA, I, 498–500.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Erebzade Mehmed Arif Efendi 1740 Konstantinopol 14 may 1826 Konstantinopol Osmanli alimi ve seyxulislami Atasi ozu kimi seyxulislam olmusdur Mehmed Arif Efendi128 Osmanli seyxulislamiEvvelkiSerifzade Ataullah Mehmed EfendiSonrakiSalehzade Ehmed Esad EfendiSexsi melumatlarDogum tarixi 1740Dogum yeri Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi 14 may 1826 86 yasinda Vefat yeri Istanbul Osmanli imperiyasiAtasiHeyati1740 ci ilde dunyaya gelmisdir Atasi I Ebdulhemid seltenetinde seyxulislam olmus Ilk tehsilini atasindan ve donemin onemli alimlerinden almis dini tehsilini de tamamladiqdan sonra 1785 ci ilde Yeniseher bir muddet sonra Mekke 1789 cu ilde ise Istanbul qazisi olmusdur 1795 ci ilde Anadolu 1800 cu ilde ise Rumeli basqaziligina teyin edilmis vezife muddeti basa catdiqdan bir muddet sonra ikinci defe Rumeli basqaziligina getirilmisdir III Selimin taxtdan endirilmesi ve IV Mustafanin culusunun ardindan seyxulislamliq rutbesinde de deyisiklik edildi ve Erebzade Mehmed Arif Efendi seyxulislamliga yukseldi 21 iyul 1808 Cemi 25 gun davam eden seyxulislamligi olduqca cetin ve bohranli kecdi Bele ki Istanbula gelen ve Sultan Selimi yeniden taxta cixarmagi planlasdiran Elemdar Mustafa Pasa oncelikle zorla sedaret mohurunu aldi Ardindan seyxulislam Arif Efendini cagiraraq Sultan Mustafani yola getirmesini ve elci olaraq saraya getmesini teleb etdi Ancaq Sultan Mustafanin qezebinden cekinen Arif Efendi bu teklifi qebul etmemis neticede Elemdar Mustafa Pasa terefinden tehqir edilmisdir Bundan aciqlanan Arif Efendi bu defe de pasani sikayet etmek ucun Sultan Mustafanin huzuruna cixmis ancaq ikiuzluluk ve usyancilari tehrik etmekle gunahlandirilmisdir Neticede her iki terefin de qezebine ugrayan Arif Efendi koskune cekildi ve cereyan eden hadiselere qarismadi Bir nece gun icerisinde Elemdar Mustafa Pasa ve terefdarlari saraya basqin teskil etdi Sarayda Sultan Selimin cansiz bedeniyle qarsilasan usyancilar padsahin kicik qardasi Sahzade Mahmudu taxta cixardilar 28 iyul 1808 Taxt deyisikliyinin ardindan 15 avqust 1808 ci ilde Arif Efendi vezifeden alindi Geri qalan heyatini elme hesr eden Arif Efendi 14 may 1826 ci ilde Istanbulda vefat etdi Cenazesi atasi ve diger yaxinlarinin da defn edildiyi Senan Pasa medresesinin heyetine defn edildi MenbeDevhatu l mesayih s 120 122 Cevdet Tarih VIII 30 XII 141 142 Ilmiyye Salnamesi s 573 575 Pakalin I 79 ITA I 498 500