Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İstehlakçı davranışı (ing. consumer behavior) — fərdlərin, qrupların və ya təşkilatların və mal və xidmətlərin alınması, istifadəsi və xaric edilməsi ilə bağlı bütün fəaliyyətlərin, o cümlədən istehlakçının bu hərəkətlərdən əvvəl və ya sonra gələn emosional, zehni və davranış reaksiyalarının öyrənilməsidir. İstehlakçı davranışı 1940-50-ci illərdə marketinqdə fərqli bir intizam kimi ortaya çıxdı.
İstehlakçı davranışı psixologiya, sosiologiya, sosial antropologiya, antropologiya, etnoqrafiya, marketinq və iqtisadiyyatın (xüsusilə davranış) elementlərini birləşdirən fənlərarası sosial elmdir. Bu elm duyğuların, davranışların və üstünlüklərin alış-veriş davranışına necə təsir etdiyini araşdırır.
İstehlakçı davranışının tədqiqi satın almadan əvvəl fəaliyyətdən tutmuş istehlaka, qiymətləndirməyə və satınalma sonrası xaricə qədər satınalma davranışının bütün aspektləri ilə məşğul olur. Həmçinin brend təsir edənlər və rəy liderləri də daxil olmaqla, birbaşa və ya dolayısı ilə satınalma və istehlak qərarlarında iştirak edən bütün şəxslərə aiddir. Tədqiqatlar göstərdi ki, istehlakçı davranışını hətta bu sahədə mütəxəssislər üçün də proqnozlaşdırmaq çətindir. Bununla belə, istehlak etnoqrafiyası və nevrologiya kimi yeni tədqiqat metodları istehlakçıların necə qərar qəbul etmələrinə yeni işıq salır.
Müştərilərlə Əlaqələrin İdarə Edilməsi (CRM) verilənlər bazası müştəri davranışını təhlil etmək üçün bir aktivə çevrilmişdir. Bu verilənlər bazalarından toplanan geniş məlumat təkrar alış-veriş niyyəti, müştərinin saxlanması, loyallıq və müsbət tövsiyələr vermək, brendin müdafiəçisi olmaq və ya müştəri vətəndaşlığı aksiyalarında iştirak etmək istəyi kimi digər davranış niyyətlərini təhrik edən davranış amilləri haqqında fikir verir. Verilənlər bazaları həmçinin bazarın seqmentasiyasına, xüsusən fərdi əsasda hədəflənmiş, fərdiləşdirilmiş marketinq strategiyalarının hazırlanması üçün istifadə oluna bilən sadiqlik seqmentlərinin işlənib hazırlanması kimi davranış seqmentasiyasına kömək edir.
İstehlakçı davranışı elminin mənşəyi
1940-50-ci illərdə marketinqdə klassik düşüncə məktəbləri adlanan, təsviri xarakter daşıyan və müsahibə üsullarından nadir hallarda istifadə edilən nümunələrin öyrənilməsi yanaşmalarına əsaslanan məktəblər üstünlük təşkil edirdi. 1950-ci illərin sonlarında iki mühüm hesabatda marketinq metodoloji ciddiliyin olmaması, xüsusən də davranış elmlərində riyazi yönümlü tədqiqat metodlarını qəbul etmədiyi üçün tənqid olunurdu. İstehlakçı davranışı konsepsiyasını əhatə etməklə marketinqin daha çox fənlərarası olması üçün zəmin qoyuldu.
1950-ci illərdən etibarən marketinq iqtisadiyyatdan uzaqlaşaraq digər fənlərə, xüsusən də davranış elmlərinə, o cümlədən sosiologiya, antropologiya və klinik psixologiyaya doğru dəyişməyə başladı. Təhlil vahidi kimi müştəriyə yeni bir diqqət yetirməyə səbəb oldu. Nəticədə, rəy liderliyi, istinad qrupları və brendə sadiqlik kimi ideyalar da daxil olmaqla, marketinq intizamına əhəmiyyətli yeni biliklər əlavə edilmişdir. Bazarın seqmentasiyası, xüsusən də Sosial-İqtisadi Vəziyyət İndeksi (SES) və ev təsərrüfatlarının həyat dövrü əsasında demoqrafik seqmentləşdirmə də dəb halını alıb. İstehlakçı davranışının əlavə edilməsi ilə marketinq intizamı test nəzəriyyəsi və prosedurlarının inkişafı baxımından artan elmi mürəkkəbliyi nümayiş etdirir.
İlk illərdə, istehlakçı davranışı, müştəri anlayışını yaxşılaşdıran və 1920-ci, 30-cu və 40-cı illərdə reklam sənayesində və psixologiya intizamında məsləhətçilər tərəfindən geniş istifadə edilən motivasiya ilə bağlı araşdırmalardan çox təsirləndi. 1950-ci illərdə marketinq motivasiya tədqiqatçılarının istifadə etdiyi metodları, o cümlədən dərin müsahibələr, proyektiv metodlar, tematik qəbul testləri və bir sıra keyfiyyət və kəmiyyət tədqiqat metodlarını tətbiq etməyə başladı. Bu yaxınlarda elm adamları etnoqrafiya, foto-eliminasiya üsulları və fenomenoloji müsahibə daxil olmaqla yeni alətlər dəsti əlavə etdilər. Bu gün istehlakçı davranışı marketinqdə mühüm intizam sayılır və demək olar ki, bütün marketinq tələbə proqramlarına tədris vəsaiti kimi daxil edilir.
İstinadlar
- Elizabeth Parsons, Pauline Maclaran, Andreas Chatzidakis. Contemporary Issues in Marketing and Consumer Behaviour. 2017-07-20.
- Ralph L. Day, Jagdish Sheth. Marketing, Consumer Psychology, Buyer Behavior, or What?. 13 (Journal of Marketing Research). 1976-02. 114.
- Ronald A. Fullerton. The birth of consumer behavior: motivation research in the 1940s and 1950s. 5 (Journal of Historical Research in Marketing). 2013-04-26. 212–222.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Istehlakci davranisi ing consumer behavior ferdlerin qruplarin ve ya teskilatlarin ve mal ve xidmetlerin alinmasi istifadesi ve xaric edilmesi ile bagli butun fealiyyetlerin o cumleden istehlakcinin bu hereketlerden evvel ve ya sonra gelen emosional zehni ve davranis reaksiyalarinin oyrenilmesidir Istehlakci davranisi 1940 50 ci illerde marketinqde ferqli bir intizam kimi ortaya cixdi Istehlakci davranisi psixologiya sosiologiya sosial antropologiya antropologiya etnoqrafiya marketinq ve iqtisadiyyatin xususile davranis elementlerini birlesdiren fenlerarasi sosial elmdir Bu elm duygularin davranislarin ve ustunluklerin alis veris davranisina nece tesir etdiyini arasdirir Istehlakci davranisinin tedqiqi satin almadan evvel fealiyyetden tutmus istehlaka qiymetlendirmeye ve satinalma sonrasi xarice qeder satinalma davranisinin butun aspektleri ile mesgul olur Hemcinin brend tesir edenler ve rey liderleri de daxil olmaqla birbasa ve ya dolayisi ile satinalma ve istehlak qerarlarinda istirak eden butun sexslere aiddir Tedqiqatlar gosterdi ki istehlakci davranisini hetta bu sahede mutexessisler ucun de proqnozlasdirmaq cetindir Bununla bele istehlak etnoqrafiyasi ve nevrologiya kimi yeni tedqiqat metodlari istehlakcilarin nece qerar qebul etmelerine yeni isiq salir Musterilerle Elaqelerin Idare Edilmesi CRM verilenler bazasi musteri davranisini tehlil etmek ucun bir aktive cevrilmisdir Bu verilenler bazalarindan toplanan genis melumat tekrar alis veris niyyeti musterinin saxlanmasi loyalliq ve musbet tovsiyeler vermek brendin mudafiecisi olmaq ve ya musteri vetendasligi aksiyalarinda istirak etmek isteyi kimi diger davranis niyyetlerini tehrik eden davranis amilleri haqqinda fikir verir Verilenler bazalari hemcinin bazarin seqmentasiyasina xususen ferdi esasda hedeflenmis ferdilesdirilmis marketinq strategiyalarinin hazirlanmasi ucun istifade oluna bilen sadiqlik seqmentlerinin islenib hazirlanmasi kimi davranis seqmentasiyasina komek edir Istehlakci davranisi elminin menseyi1940 50 ci illerde marketinqde klassik dusunce mektebleri adlanan tesviri xarakter dasiyan ve musahibe usullarindan nadir hallarda istifade edilen numunelerin oyrenilmesi yanasmalarina esaslanan mektebler ustunluk teskil edirdi 1950 ci illerin sonlarinda iki muhum hesabatda marketinq metodoloji ciddiliyin olmamasi xususen de davranis elmlerinde riyazi yonumlu tedqiqat metodlarini qebul etmediyi ucun tenqid olunurdu Istehlakci davranisi konsepsiyasini ehate etmekle marketinqin daha cox fenlerarasi olmasi ucun zemin qoyuldu 1950 ci illerden etibaren marketinq iqtisadiyyatdan uzaqlasaraq diger fenlere xususen de davranis elmlerine o cumleden sosiologiya antropologiya ve klinik psixologiyaya dogru deyismeye basladi Tehlil vahidi kimi musteriye yeni bir diqqet yetirmeye sebeb oldu Neticede rey liderliyi istinad qruplari ve brende sadiqlik kimi ideyalar da daxil olmaqla marketinq intizamina ehemiyyetli yeni bilikler elave edilmisdir Bazarin seqmentasiyasi xususen de Sosial Iqtisadi Veziyyet Indeksi SES ve ev teserrufatlarinin heyat dovru esasinda demoqrafik seqmentlesdirme de deb halini alib Istehlakci davranisinin elave edilmesi ile marketinq intizami test nezeriyyesi ve prosedurlarinin inkisafi baximindan artan elmi murekkebliyi numayis etdirir Ilk illerde istehlakci davranisi musteri anlayisini yaxsilasdiran ve 1920 ci 30 cu ve 40 ci illerde reklam senayesinde ve psixologiya intizaminda meslehetciler terefinden genis istifade edilen motivasiya ile bagli arasdirmalardan cox tesirlendi 1950 ci illerde marketinq motivasiya tedqiqatcilarinin istifade etdiyi metodlari o cumleden derin musahibeler proyektiv metodlar tematik qebul testleri ve bir sira keyfiyyet ve kemiyyet tedqiqat metodlarini tetbiq etmeye basladi Bu yaxinlarda elm adamlari etnoqrafiya foto eliminasiya usullari ve fenomenoloji musahibe daxil olmaqla yeni aletler desti elave etdiler Bu gun istehlakci davranisi marketinqde muhum intizam sayilir ve demek olar ki butun marketinq telebe proqramlarina tedris vesaiti kimi daxil edilir IstinadlarElizabeth Parsons Pauline Maclaran Andreas Chatzidakis Contemporary Issues in Marketing and Consumer Behaviour 2017 07 20 Ralph L Day Jagdish Sheth Marketing Consumer Psychology Buyer Behavior or What 13 Journal of Marketing Research 1976 02 114 Ronald A Fullerton The birth of consumer behavior motivation research in the 1940s and 1950s 5 Journal of Historical Research in Marketing 2013 04 26 212 222