Qastroskopiya ( EQDS, FEQDS, FQDS, fibroqastroskopiya) — qida borusunun, mədənin və onikibarmaq bağırsağın qastroskop adlanan tibbi cihaz ilə endoskopik müayinəsdir .
Qastroskoplar sərt və əyilən ( yumşaq ) olmaqla iki qrupa bölünür. Əyilən qastroskoplar isə öz növbəsində fibroqastroskop və videoqastroskop olmaqla iki tipə ayrılır .
Sərt qastroskoplardan artıq istifadə olunmadığından qastroskopiya deyərkən fibroqastroskopiya və ya videoqastroskopiya nəzərdə tutulur. Fibroqastroskoplar ilə müayinə zamanı görüntü okulyara ötürülür və həkim endoskopik təsviri birbaşa gözünü okulyara tutmaqla izləyir. Videoqastroskopla müayinə zamanı isə endoskopik təsvir elektron yolla monitora ötürülür .
Qastroskopiya təcili və planlı oluna bilər . Təcili qastroskopiya adətən həzm traktının yuxarı şöbələrində qanaxma və yad cisimləri zamanı icra olunur. Bu zaman qastroskopiya nəinki diaqnostika , həm də müalicə məqsədi üçün ( yad cismin xaric olunması, qanaxmanın saxlanması ) icra edilə bilər.
Planlı qastroskopiya isə qida borusunun, mədənin və onikibarmaq bağırsağın kəskin və xroniki xəstəliklərinin diaqnostikası və bəzən müalicəsi üçün icra olunur.
Xəstə müayinə günündən əvvəlki gün yüngül nahar etməli, axşam saatlarında isə ancaq məhdud miqdar mayə qəbuluna icazə verilir. Gecə və səhər müayinəyə qədər isə heç bir qida və maye qəbuluna icazə verilmir. Xəstəni müayinə edəcək həkim dinləyərək , müayinəyə əks-göstərişlərin olub-olmadığını aşkara çıxarır . Hal-hazırda qastroskopiya üçün yeganə mütləq əks-göstəriş xəstənin müayinədən qəti imtina etməsi sayılır ( bəzi endoskopistlər xəstənin şüursuz vəziyyətini və boşluqlu orqanların perforasiyasını da mütləq əks göstərişlərə aid edirlər ) , digər əks göstərişlər isə nisbi sayılır ( məsələn , ağır formalı ürək , qan-damar, beyin qan dövranı pozğunluqları, döş qəfəsinin, onurğanın kəskin nəzərə çarpan deformasiyası və s. ) . Qastroskopiya həm xəstənin ayıq vəziyyətində premedikasiya ilə , həm də venadaxili preparatlarla sedasiya ( dərman yuxusu) altında icra oluna bilər. Ayıq vəziyyətdə müayinə üçün adətən , sadəcə lidokain spreyindən istifadə olunmaqla dilin kökünə və udlağa səpilir. Bəzi hallarda spazmolitik və peristaltikanı azaldan preparatlardan da istifadə oluna bilər. Müayinə zamanı xəstə sol böyrü üstə uzanır və endoskopun dişlərlə zədələnməməsi üçün xəstəyə xüsusi ağızlığı dişində tutmaq tapşırığı verilir. Bəzi hallarda ( ağız boşluğunun patologiyaları zamanı ) pediatrik qastroskopla burundan da udlağa daxil olmaq olar . Müayinən müddəti xəstənin mədə möhtəviyyatının həcmindən, həzm traktında spazmların, daralmaların olmasından, mədənin formasından, xəstənin müayinə zamanı adekvatlığından, müayinə zamanı icra olunan prosedurların ( məsələn biopsiyanın) həcmindən və müayinə zamanı aşkarlanacaq patologiyalardan asılı olur. Adətən ayıq halda xəstənin müayinəsi 4-5 dəqiqə ərzində yekunlaşır. Sedasiya ( medikamentoz yuxu ) zamanı da müayinə həmin müddət qədər davam etsə də, yuxu müddəti 30 dəqiqəyə kimi olur. Xəstələr müayinədən sonra müəyyən müddət nəzarətdə olduqdan sonra evə buraxılırlar ( medikamentoz yuxu alan xəstələrə həmin gün avtomobil idarə etmək və digər diqqət tələb edən işlər görməmək tövsüyyə olunur ) . Müayinədən sonra qastroskoplar dezinfeksiya olunur, istifadə olunmuş alətlər ( məsələn biopsiya maşaları ) isə sterilləşdirilir.
Xəstənin müayinə üçün əks göstərişləri yoxdursa , təcrübəli endoskopist-həkim tərəfindən düzgün aparılan qastroskopiya təhlükəsiz və orqanizm üçün zərəsiz müayinə üsuludur. Hal-hazırda müasir endoskoplardan istifadə zamanı ağırlaşmaların rast gəlinmə ehtimalı çox aşağıdır .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qastroskopiya EQDS FEQDS FQDS fibroqastroskopiya qida borusunun medenin ve onikibarmaq bagirsagin qastroskop adlanan tibbi cihaz ile endoskopik muayinesdir Fibroqastroskop Qastroskoplar sert ve eyilen yumsaq olmaqla iki qrupa bolunur Eyilen qastroskoplar ise oz novbesinde fibroqastroskop ve videoqastroskop olmaqla iki tipe ayrilir Sert qastroskoplardan artiq istifade olunmadigindan qastroskopiya deyerken fibroqastroskopiya ve ya videoqastroskopiya nezerde tutulur Fibroqastroskoplar ile muayine zamani goruntu okulyara oturulur ve hekim endoskopik tesviri birbasa gozunu okulyara tutmaqla izleyir Videoqastroskopla muayine zamani ise endoskopik tesvir elektron yolla monitora oturulur Qastroskopiya tecili ve planli oluna biler Tecili qastroskopiya adeten hezm traktinin yuxari sobelerinde qanaxma ve yad cisimleri zamani icra olunur Bu zaman qastroskopiya neinki diaqnostika hem de mualice meqsedi ucun yad cismin xaric olunmasi qanaxmanin saxlanmasi icra edile biler Planli qastroskopiya ise qida borusunun medenin ve onikibarmaq bagirsagin keskin ve xroniki xesteliklerinin diaqnostikasi ve bezen mualicesi ucun icra olunur source source source source source source source source Videoqastroskopiya goruntunun monitorda izlenmesiQastroskopiya zamani mede cixacaginin goruntusu Xeste muayine gununden evvelki gun yungul nahar etmeli axsam saatlarinda ise ancaq mehdud miqdar maye qebuluna icaze verilir Gece ve seher muayineye qeder ise hec bir qida ve maye qebuluna icaze verilmir Xesteni muayine edecek hekim dinleyerek muayineye eks gosterislerin olub olmadigini askara cixarir Hal hazirda qastroskopiya ucun yegane mutleq eks gosteris xestenin muayineden qeti imtina etmesi sayilir bezi endoskopistler xestenin suursuz veziyyetini ve bosluqlu orqanlarin perforasiyasini da mutleq eks gosterislere aid edirler diger eks gosterisler ise nisbi sayilir meselen agir formali urek qan damar beyin qan dovrani pozgunluqlari dos qefesinin onurganin keskin nezere carpan deformasiyasi ve s Qastroskopiya hem xestenin ayiq veziyyetinde premedikasiya ile hem de venadaxili preparatlarla sedasiya derman yuxusu altinda icra oluna biler Ayiq veziyyetde muayine ucun adeten sadece lidokain spreyinden istifade olunmaqla dilin kokune ve udlaga sepilir Bezi hallarda spazmolitik ve peristaltikani azaldan preparatlardan da istifade oluna biler Muayine zamani xeste sol boyru uste uzanir ve endoskopun dislerle zedelenmemesi ucun xesteye xususi agizligi disinde tutmaq tapsirigi verilir Bezi hallarda agiz boslugunun patologiyalari zamani pediatrik qastroskopla burundan da udlaga daxil olmaq olar Muayinen muddeti xestenin mede mohteviyyatinin hecminden hezm traktinda spazmlarin daralmalarin olmasindan medenin formasindan xestenin muayine zamani adekvatligindan muayine zamani icra olunan prosedurlarin meselen biopsiyanin hecminden ve muayine zamani askarlanacaq patologiyalardan asili olur Adeten ayiq halda xestenin muayinesi 4 5 deqiqe erzinde yekunlasir Sedasiya medikamentoz yuxu zamani da muayine hemin muddet qeder davam etse de yuxu muddeti 30 deqiqeye kimi olur Xesteler muayineden sonra mueyyen muddet nezaretde olduqdan sonra eve buraxilirlar medikamentoz yuxu alan xestelere hemin gun avtomobil idare etmek ve diger diqqet teleb eden isler gormemek tovsuyye olunur Muayineden sonra qastroskoplar dezinfeksiya olunur istifade olunmus aletler meselen biopsiya masalari ise sterillesdirilir Xestenin muayine ucun eks gosterisleri yoxdursa tecrubeli endoskopist hekim terefinden duzgun aparilan qastroskopiya tehlukesiz ve orqanizm ucun zeresiz muayine usuludur Hal hazirda muasir endoskoplardan istifade zamani agirlasmalarin rast gelinme ehtimali cox asagidir