Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sitqlogge (alm. Zytglogge IPA: ; və ya Tsaytqlokkenturm alm. Zeitglockenturm) — İsveçrənin Bern şəhərinin mərkəzində yerləşən ən mühüm orta əsr qüllələrindən biridir. XIII əsrdə tikilmiş qüllə, gözətçi binası, həbsxana, şəhər həyatının mərkəzində yerləşən saat qülləsi və cəmiyyətin xatirəsi olaraq xidmət göstərmişdi.
| Sitqlogge | |
|---|---|
| Zytglogge | |
 | |
 | |
| Ölkə |  İsveçrə |
| Şəhər |  Bern |
| Yerləşir | Bern |
| Tikilmə tarixi | 1218—1220 |
| Üslubu | roman memarlığı |
| Hündürlüyü | 54,5 m |
| Rəsmi adı: Old City of Berne | |
| Tipi | Mədəni |
| Kriteriya | iii |
| Təyin edilib | 1983 |
| İstinad nöm. | 267 |
| Dövlət | İsveçrə |
| Region | Avropa |
İsveçrənin Milli Mədəni İrsi | |
| İstinad nöm. | 665 |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Mövcud olduğu 800 il ərzində bir çox təmir və yenidənqurma işlərinə məruz qalmasına baxmayaraq, Sitqlogge özünün XV əsrdə hazırlanmış astronomik saatı ilə böyük turist axınına səbəb olmuş və Bern şəhərinin ən tanınan simvollarından birinə çevrilmişdi. 1983-cü ildə Sitqlogge Bern Köhnə şəhərinin tərkib hissəsi olaraq UNESCO-nun Dünya Mədəniyyət Mirasları siyahısına daxil edilmişdi.
Tarix
1218-20-ci illər arasında inşa edilən zaman, Sitqlogge Bernin qərb istehkamlarının darvaza qalası kimi xidmət etmişdir. Qüllənin tikinti işləri şəhərin Müqəddəs Roma imperiyasından de facto müstəqilliyini qazandıqdan və şəhərin ümumilikdə qərb hissəsinə genişləndirilməsindən sonra başlamışdır. O zamanlar Sitqloggenin alçaq boylu bir bina idi (onun hündürlüyü 16 metr (52 ft) təşkil edirdi). İstehkamların Kefiqturma qədər genişləndirilməsi və şəhərin 1270-75-ci illərdə sürətli artımı nəticəsində qülləyə ikincidərəcəli status verilmişdir. Bunu kompensasiya etmək üçün qüllənin hündürlüyü artırılmış və ətrafda yerləşən binaların təməl hissələri gücləndirilmişdir.
Şəhərin sərhədləri 1344-46-cı illərdə yenidən qərb istiqamətində, hazırda dağılmış Kristoffelturma qədər genişləndirilmişdir və bu dövrdə qüllədə "Pfaffendirnen" adı ilə tanınan qadın həbsxanası yerləşirdi. Burada ruhanilərlə cinsi əlaqədə məhkum olmuş qadınlar saxlanılırdı. Elə bu dövrdə bina özünün ilk əyilmiş damını əldə etmişdir.
1405-ci ildə baş vermiş böyük yanğın zamanı qüllə tamamilə yanır. Bunun nəticəsində qülləyə hərtərəfli təmir tələb edən ağır strukturlu ziyan vurulmuşdur və onun sonrakı bərpa işləri 1989-cu ilin sonunadək tamamlanmırdı. XV əsrdə həbsxana kameraları ləğv edilmiş və ehtimala görə məhz bu dövrdə siferblatlar, o cümlədən musiqi mexanizmləri ilə təchiz olunmuş sadə astronomik saat ilk dəfə qüllə qapılarının yuxarısına quraşdırılmışdı. Bu saatlar 1405-ci ildə tökülmüş böyük zəng ilə birlikdə, qülləyə onun Bern ləhçəsindəki hazırkı adını bəxş etmişdir.
XV əsrin sonunda Sitqlogge və Bernin digər qüllələri genişləndirilərək Burqund romantik moda üslubunda bəzədilmişdi. Sitqlogge məhz o dövrdə yeni fənər əldə etdi; onun hər küncündə dekorativ toverlet, heraldik bəzək elementləri və pilləkənlər əlavə olunmuşdu. Astronomik saat özünün hazırkı görünüşünü qazanmışdı. 1527-30-ci ildə saat mexanizmi tərəfindən tamamilə yenidən bərpa edilmiş, açılan giriş qapıları isə ağır texnikanın təhlükəsizliyini təmin etmək üçün bərkidilmişdir.
Qotthard Rinqqli və Kaspar Haldenştaynn Sitqloggenin fasadını rəngləyərək qüllənin şərq və qərb fasadlarında üstünlük təşkil edən böyük saatları quraşdırmışdırlar; beləliklə qüllənin xarici görünüşündə nəzərəçarpacaq dərəcədə dəyişiklik baş vermişdi. Künc toverletlər 1603-cü ildə sökülmüşdür. 1770-71-ci illərdə Sitqlogge Niklaus Hebler və Lüdviq Emanuel Tsender tərəfindən son barok zövqünə uyğun olaraq yenidən təmir edilmişdi. Onlar tərtib etdikləri yeni sxemə uyğun olaraq, qüllənin strukturunu yeniləyirlər.
Sitqloggenin fasadı 1890-cı ildə memar Rudolf fon Ştayger tərəfindən yenidən rənglənir. 1981-83-cü ildə Sitqlogge hərtərəfli yenidən təmir olunur və ona ümumən 1770-ci ilin görünüşü qaytarılır. mövsümündə, Pasxa bayramı ərəfəsində, həmçinin oktyabr ayının sonunda şəhər toranlığa gərg olarkən Sitqlogge əsrarəngiz şəkildə illüminasiya olunur.
Tikilinin adı
Alman dilinin Zytglogge ifadəsi standart almancaya tərcümə etdikdə Zeitglocke - yəni "saat zəngi" mənasını verir. Əlaqədar termin olan "Glockenspiel" kimi, Alman dilində Glocke zəng mənasını mənasını verir. "Zaman zəngi" olaraq tanınan bu saat kiçik melodik zəng çalırdı və çəkiclə qoşularaq saat mexanizmlərindən ibarət erkən ictimai xronometraj cihazlarının bir növü idi. Bu cür cihaz həmçinin Berndəki Veldenştaynda (Löytkirxanın qülləsinə) quraşdırılmışdı 1383-cü ildə Münster onu daha yenisi ilə əvəz etdi.
Sitqlogge (Zytglogge) adı ilk dəfə 1413-cü ildə qeydə alınıb. Əvvəllər qüllə kebie ("qəfəs", yəni həbsxana) kimi adlandırılırdı və 1405-ci ildə yenidənqurma işlərindən sonra onun adı nüwer Turm ("yeni qüllə") ilə əvəz olunmuşdu.
Eksteryer
Xarici quruluş
Sitqloggenin ümumi hündürlüyü 54.5 metr (179 ft), damın qıraq hissəsinə kimi isə 24 metr (79 ft) təşkil edir. Bundan başqa onun düzbucaqlı mərtəbə planı 11.2x10.75 metrlə ölçülür. Qüllənin möhkəm divarları bir-birindən fərqlənir; qərb hissəsi şəhər divarlarının bir parçası olduğundan 260 sm, şərq hissəsi isə sadəcə 65 sm təşkil olunur.
Sitqlogge özünün hazırkı xarici görünüşünü 1770-ci ildə baş vermiş renovasiya və rekonstruksiya işlərindən sonra qazanmışdı. Yalnız damın aşağısında yerləşən qotik üslublu karniz və kiçik pilləkənlər qüllənin keçmiş tarixini özündə təcəssüm edən artefaktlardan sayılır.
Qüllənin əsas hissəsi iki mərtəbəli postamentə ayrılır; fasad divarları alp əhəngdaşından, üç mərtəbəli şaxta isə qumdaşı materialından hazırlanmışdı. Gözəçarpan böyük künc şaxtalar əslində dəmir qarmaqlar ilə bərkidilmiş dekorativ qurğular sayılır. Damın aşağısında yerləşən karniz əvvəlki toverlet və bazaları əhatə edir. İki mərtəbəli çardağın üstünü geniş həcmli, qırmızı kirəmitlə bəzədilmiş və son qotika üslubuna aid zərif şpil örtür.
Qüllənin şpil hissəsinə keçid nöqtəsində 1983-cü ildə bərpa olunmuş şam qozasına bənzər düyməciklər və dekorativ urnlar quraşdırılıb. Qüllənin şpili taxta materiallardan hazırlanıb və üstü mis ilə örtülüb. Onun ən hündür nöqtəsini qızıl suyuna çəkilmiş və Bern şəhərinin gerbini özündə əks etdirən flüger bəzəyir.
Zəng və zəngçalan
Özündə eyni adı daşıyan iki bürünc zəng qüllənin üst hissəsində, yəni günbəzin içərisində yerləşdirilmişdi.
Yohann Reber tərəfindən hazırlanmış böyük saat zəngi, 1405-ci ildə qüllənin yenidən qurulmasından bəri dəyişməz olaraq öz yerində qalmışdır. Onun diametri 127 santimetr, çəkisi 1400 kiloqramdır. Zəngin üzərindəki latın yazısı, onun 1405-ci ilin oktyabr ayında, usta Yohann Reber tərəfindən hazırlandığını təsdiqləyir.
Saatların üzü və fasad bəzəkləri
Qüllənin həm əsas fasadı, həm də onun şərq və qərb hissəsində massiv saat simaları üstünlük təşkil edir. Sitqloggenin ilk siferblatı ehtimalla bir postament üzərində yerləşirdi, lakin XV əsrdə qüllənin yenidən konfiqurasiyası zamanı şaxtanın mərkəzinə köçürülmüşdür. Şərq hissəsində yerləşən siferblat xarici halqa ilə əhatə olunub və böyük qızıl suyuna çəkilmiş əl rum rəqəmlərinə, kiçik əl isə böyük dairənin içərisinə yerləşdirilmiş daha kiçik dairədəki dəqiqələrə işarə edir. Qızıl günəş siferblatın mərkəzi hissəsinə quraşdırılıb. Siferblatın aşağısında şəhərin əsasını qoymuş Seringen sülaləsindən olan V Berxtoldun idealizə edilmiş profilini görmək olar. Siferblatın bədii tərtibat işlərinin bir neçə bərpa işlərindən sonra dəyişməsinə baxmayaraq (sonuncu bərpa işləri 1970-ci ildən sonra həyata keçirilmişdi), onun yaranması adətən 1770-ci ilə aid edilir. Qərb siferblatında da analoji olaraq qızıl əllər quraşdırılıb; onun üzərində Viktor Sörbekin 1929-cu ilə aid "Zamanın başlanğıcı" adlı fresk ilə bəzədilib və onun ayrılmaz hissəsi sayılır. Fresk üzərində Xronosun titrəyişli hücumu, ondan aşağıda isə mələklərin Adəm və Həvvanı cənnətdən qovmaları təsvir olunmuşdu.
Astronomik saat
Berndə yerləşən Sitqlogge İsveçrənin ən qədim saat qüllələrindən biridir. Faktiki olaraq saat vahid korpusda kombinə edilmiş 5 mexanizmdən ibarətdir (bir dənə hərəkətverici mexanizm, iki dənə saat zənginin vurulmasını təmin edən mexanizm və iki dənə rəqəmlərin düzgün hərəkəti üçün məsulluq daşıyan mexanizm). Yuxarıda yerləşən zaman oxları hər iki böyük 12 saatlıq siferblat və astrolyabinin üzərinə bərkidilib. Nabat mexanizmlərindən biri hər saat, digəri isə saatın dörddə birində melodik zəng çalır. Hərəkət edən saat fiqurları 12 saatlı siferblatın altında və astrolyabiyanın sağ tərəfində yerləşən xüsusi erkerin daxilində quraşdırılıb.
Astronomik saat (Astrolyabiya) ümumilikdə 1405-1406-cı illərdə baş vermiş Böyük Yanğın dövründən qorunub saxlanılmışdır. Səma və horizont stereoqrafik proyeksiyada astrolyabiyanın üzərində əks edilmişdir. O zaman göründüyü kimi, kainat geosentrik sistem olaraq göstərilirdi (yəni səma bürclərin yeri əhatə etməsi). Saatın fırlanan hissələri ulduzların ehtimalla yer, günəş və ayın ətrafında hərəkət etməsini nümayiş edir. Günəşin görüntüsü (rəmzi) onun faktiki horizont üzrə keçməsini, həmçinin günəşin doğması ilə batmasını göstərir. Saatda nəinki günəş və ayın göy sahəsindəki hərəkəti, həmçinin bürclərin simvolları və onların da hərəkəti göstərilir. Digər saat əqrəbindəki ay simvolu hər keçən gün günəş simvolundan və onun əqrəbindən təxminən 48 dəqiqə geridə qalır və beləliklə 29.5 gündən sonra (yəni təzə ay çıxan zaman) hər iki əqrəb (yəni simvol) qarşılaşırlar. Həmin vaxt ay simvolu öz oxu ətrafında elə fırlanır ki, tamaşaçı onun yalnız "qaranlıq" tərəfini görür. Astronomik saatın üst hissəsində həftənin günlərinə işarə edən kiçik pəncərə mövcuddur.
Hər saatın sonuna təxminən 4 dəqiqə qalmış astrolyabidə fiqurlar görünməyə başlayır. Xoruz quğuluğu edir və xüsusi taxçada əyləşən təlxəyin fiquru onun üstündə asılmış zəngləri çalmağa başlayır. Daha sonra erkerdə silahlanmış ayıların yürüşü başlayır (ayı Bern şəhərinin rəmzi sayılır; alman dilində Bär ayı mənasını verir) və bir qədər sonra onlar qəftən peyda olduqları kimi də yox olurlar. Xoruz ikinci dəfə quğuluğu edir və qanadlarını tərpədir. Zaman tanrısı saqqallı Kron (Xronos), qum saatını çevirərək saatın melodiyasının başlanması barədə siqnal vermək üçün əsanı qaldırır və qızılı-dəbilqəli cəngavər Hans fon Tannın (alm. Hans von Thann) xüsusi bir çəkiclə hər taktda vurduğu zəng səsini sayır. Yandakı şir fiquru sanki çalınan zəng səsinə qulaq asaraq başını ona tərəf çevirir. Zəng səsi sona çatdıqdan dərhal sonra, xoruz yeni saatın başlandığını bildirmək üçün 3-cü dəfə quğuluğu edir.
İnteryer
Sitqloggenin daxili tərtibatı onun ilk öncə şəhər həbsxanasının gözətçi qülləsindən daha sonralar saat qülləsi olaraq istifadə etmək üçün zamanla dəyişdirilmişdi. XIII əsrdə qüllədə çalışan gözətçilərin sayı adi boş divarların tərtibatı kimi çox az idi. Yalnız XIV əsrdə qüllənin daxili hissəsində dörd yarusunun tikintisi barədə qərar alınır.
Saat mexanizminin səviyyəsindən yuxarıda yerləşən otaqlar, XX əsrin sonuna qədər şəhər bələdiyyəsi tərəfindən müxtəlif məqsədlər üçün - məsələn arxiv, jurnal mağazası, anbar və hətta bomba əleyhinə sığınacaq kimi istifadə olunmuşdu. Qüllənin interyeri tez-tez diqqətsiz, hətta vandalistik tərzdə rekonstruksiya edilmişdir; məsələn, mərtəbəarası antresolları saxlayan orijinal taxta tirlərin demək olar ki hamısı məhv edilmişdi. 1979-cu ildən qüllənin interyeri yenə boş qalmışdı.
Filateliya
1960-cı ildə, İsveçrə poçtu Sitqloggeni təsvir edən 60 rappen nominallı "Poçt Tarixi və memarlıq abidələri" adlı çoxlu sayda markanı satışa çıxarmışdı. 1967-ci ildə isə, eyni motiv artıq lifli bənövşəyi kağız üzərində buraxılmışdı.
İstinadlar
- Bellwald (1983), 2.
- Clare O'Dea. . . 8 October 2005. 7 October 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 April 2014.
- Bellwald (1983), 4.
- Hofer, 107.
- Bellwald (1983), 5.
- Hofer, 108.
- Bellwald (1983), 6.
- Bellwald (1983), 9.
- Bellwald (1983), 13.
- Philipp Schori. "Zytglogge tickt nicht richtig: Das Uhrwerk kennt kein Schaltjahr" (German). . 2008-02-29.
- Marti (2005), 19.
- Messerli, 581.
- Messerli, 581; Marti (2005), 22.
- Hofer, 111.
- Bellwald (1983), 13-14.
- Bellwald (1983), 15.
- Hofer, 112.
- Bellwald (1983), 21.
- Hofer, 119; Bellwald (1983), 16.
- Bellwald (1983), 19.
- Bellwald (1983), 20.
- Messerli, 580.
- Bellwald (1979), 3.
- Bellwald (1979), 11.
- Bellwald (1979), 21.
- Bellwald (1979), 1–11.
Ədəbiyyat
- Bellwald, Ueli. Der Zytglogge in Bern (German). . 1983. ISBN .
- Hofer, Paul. (German). Gesellschaft für Schweizerische Kunstgeschichte. 1952. ISBN . 2015-01-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-22.
- Marti, Markus. 600 Jahre Zytglogge Bern. Eine kleine Chronik der Zeitmessung (German). Bern: Stämpfli. 2005. ISBN .
- Messerli, Jakob. Der Zytgloggenturm – öffentliche Räderuhren in Bern im 15. Jahrhundert // Beer, Ellen J.; Gramaccini, Norberto; Gutscher-Schmid, Charlotte; Schwinges, Rainer C. (redaktorlar ). Berns grosse Zeit. Berner Zeiten (2nd). Bern: Schulverlag bmv and Stämpfli Verlag. 1999. 579–588. ISBN .
- Bellwald, Ulrich; Suter+Partner Architekten. "400 – Sanierungsprojekt Zytglogge Bern: Analysen, Konzepte, Kosten" (German). Bern: Hochbauamt der Stadt Bern. 1979.
Xarici keçidlər
- Zeitglockenturm Bern Official Website in English and German
- Zytglogge Bern Flash 3D Panorama
- Tourist information 2006-11-05 at the Wayback Machine by Bern Tourism
- Source texts relating to the Zytglogge 2006-11-13 at the Wayback Machine on www.g26.ch (alm.)
- Daily audio/video timelapse of the Zytglogge
- Maja Kaeser. "Der Zeitglockenturm und sein astronomisches Werk". Uhrmacherschule Solothurn. İstifadə tarixi: April 2007. (alm.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sitqlogge alm Zytglogge IPA ve ya Tsaytqlokkenturm alm Zeitglockenturm Isvecrenin Bern seherinin merkezinde yerlesen en muhum orta esr qullelerinden biridir XIII esrde tikilmis qulle gozetci binasi hebsxana seher heyatinin merkezinde yerlesen saat qullesi ve cemiyyetin xatiresi olaraq xidmet gostermisdi SitqloggeZytglogge46 56 53 sm e 7 26 52 s u Olke IsvecreSeher BernYerlesir BernTikilme tarixi 1218 1220Uslubu roman memarligiHundurluyu 54 5 mUNESCO Umumdunya IrsiResmi adi Old City of BerneTipiMedeniKriteriyaiiiTeyin edilib1983Istinad nom 267DovletIsvecreRegionAvropaIsvecrenin Milli Medeni IrsiIstinad nom 665Sitqlogge Vikianbarda elaqeli mediafayllar Movcud oldugu 800 il erzinde bir cox temir ve yenidenqurma islerine meruz qalmasina baxmayaraq Sitqlogge ozunun XV esrde hazirlanmis astronomik saati ile boyuk turist axinina sebeb olmus ve Bern seherinin en taninan simvollarindan birine cevrilmisdi 1983 cu ilde Sitqlogge Bern Kohne seherinin terkib hissesi olaraq UNESCO nun Dunya Medeniyyet Miraslari siyahisina daxil edilmisdi TarixSitqlogge 1900 cu ilde Bern 1638 ci ilde ozunun orta esrlere aid uc gozetci qulleleri ile diqqeti celb edirdi soldan saga Kristoffelturm Kefiqturm Sitqlogge Butov xeriteye bax 1218 20 ci iller arasinda insa edilen zaman Sitqlogge Bernin qerb istehkamlarinin darvaza qalasi kimi xidmet etmisdir Qullenin tikinti isleri seherin Muqeddes Roma imperiyasindan de facto musteqilliyini qazandiqdan ve seherin umumilikde qerb hissesine genislendirilmesinden sonra baslamisdir O zamanlar Sitqloggenin alcaq boylu bir bina idi onun hundurluyu 16 metr 52 ft teskil edirdi Istehkamlarin Kefiqturma qeder genislendirilmesi ve seherin 1270 75 ci illerde suretli artimi neticesinde qulleye ikincidereceli status verilmisdir Bunu kompensasiya etmek ucun qullenin hundurluyu artirilmis ve etrafda yerlesen binalarin temel hisseleri guclendirilmisdir Seherin serhedleri 1344 46 ci illerde yeniden qerb istiqametinde hazirda dagilmis Kristoffelturma qeder genislendirilmisdir ve bu dovrde qullede Pfaffendirnen adi ile taninan qadin hebsxanasi yerlesirdi Burada ruhanilerle cinsi elaqede mehkum olmus qadinlar saxlanilirdi Ele bu dovrde bina ozunun ilk eyilmis damini elde etmisdir 1405 ci ilde bas vermis boyuk yangin zamani qulle tamamile yanir Bunun neticesinde qulleye herterefli temir teleb eden agir strukturlu ziyan vurulmusdur ve onun sonraki berpa isleri 1989 cu ilin sonunadek tamamlanmirdi XV esrde hebsxana kameralari legv edilmis ve ehtimala gore mehz bu dovrde siferblatlar o cumleden musiqi mexanizmleri ile techiz olunmus sade astronomik saat ilk defe qulle qapilarinin yuxarisina qurasdirilmisdi Bu saatlar 1405 ci ilde tokulmus boyuk zeng ile birlikde qulleye onun Bern lehcesindeki hazirki adini bexs etmisdir XV esrin sonunda Sitqlogge ve Bernin diger qulleleri genislendirilerek Burqund romantik moda uslubunda bezedilmisdi Sitqlogge mehz o dovrde yeni fener elde etdi onun her kuncunde dekorativ toverlet heraldik bezek elementleri ve pillekenler elave olunmusdu Astronomik saat ozunun hazirki gorunusunu qazanmisdi 1527 30 ci ilde saat mexanizmi terefinden tamamile yeniden berpa edilmis acilan giris qapilari ise agir texnikanin tehlukesizliyini temin etmek ucun berkidilmisdir Qotthard Rinqqli ve Kaspar Haldenstaynn Sitqloggenin fasadini rengleyerek qullenin serq ve qerb fasadlarinda ustunluk teskil eden boyuk saatlari qurasdirmisdirlar belelikle qullenin xarici gorunusunde nezerecarpacaq derecede deyisiklik bas vermisdi Kunc toverletler 1603 cu ilde sokulmusdur 1770 71 ci illerde Sitqlogge Niklaus Hebler ve Ludviq Emanuel Tsender terefinden son barok zovqune uygun olaraq yeniden temir edilmisdi Onlar tertib etdikleri yeni sxeme uygun olaraq qullenin strukturunu yenileyirler Sitqloggenin fasadi 1890 ci ilde memar Rudolf fon Stayger terefinden yeniden renglenir 1981 83 cu ilde Sitqlogge herterefli yeniden temir olunur ve ona umumen 1770 ci ilin gorunusu qaytarilir movsumunde Pasxa bayrami erefesinde hemcinin oktyabr ayinin sonunda seher toranliga gerg olarken Sitqlogge esrarengiz sekilde illuminasiya olunur Tikilinin adiAlman dilinin Zytglogge ifadesi standart almancaya tercume etdikde Zeitglocke yeni saat zengi menasini verir Elaqedar termin olan Glockenspiel kimi Alman dilinde Glocke zeng menasini menasini verir Zaman zengi olaraq taninan bu saat kicik melodik zeng calirdi ve cekicle qosularaq saat mexanizmlerinden ibaret erken ictimai xronometraj cihazlarinin bir novu idi Bu cur cihaz hemcinin Berndeki Veldenstaynda Loytkirxanin qullesine qurasdirilmisdi 1383 cu ilde Munster onu daha yenisi ile evez etdi Sitqlogge Zytglogge adi ilk defe 1413 cu ilde qeyde alinib Evveller qulle kebie qefes yeni hebsxana kimi adlandirilirdi ve 1405 ci ilde yenidenqurma islerinden sonra onun adi nuwer Turm yeni qulle ile evez olunmusdu EksteryerXarici qurulus Tarixi Kramqasse kucesi Seringer fevvaresi ve Sitqlogge Detal Qizili Jakmar ve ya cengaver Hans fon Tann ve zengli saat Sitqloggenin umumi hundurluyu 54 5 metr 179 ft damin qiraq hissesine kimi ise 24 metr 79 ft teskil edir Bundan basqa onun duzbucaqli mertebe plani 11 2x10 75 metrle olculur Qullenin mohkem divarlari bir birinden ferqlenir qerb hissesi seher divarlarinin bir parcasi oldugundan 260 sm serq hissesi ise sadece 65 sm teskil olunur Sitqlogge ozunun hazirki xarici gorunusunu 1770 ci ilde bas vermis renovasiya ve rekonstruksiya islerinden sonra qazanmisdi Yalniz damin asagisinda yerlesen qotik uslublu karniz ve kicik pillekenler qullenin kecmis tarixini ozunde tecessum eden artefaktlardan sayilir Qullenin esas hissesi iki mertebeli postamente ayrilir fasad divarlari alp ehengdasindan uc mertebeli saxta ise qumdasi materialindan hazirlanmisdi Gozecarpan boyuk kunc saxtalar eslinde demir qarmaqlar ile berkidilmis dekorativ qurgular sayilir Damin asagisinda yerlesen karniz evvelki toverlet ve bazalari ehate edir Iki mertebeli cardagin ustunu genis hecmli qirmizi kiremitle bezedilmis ve son qotika uslubuna aid zerif spil ortur Qullenin spil hissesine kecid noqtesinde 1983 cu ilde berpa olunmus sam qozasina benzer duymecikler ve dekorativ urnlar qurasdirilib Qullenin spili taxta materiallardan hazirlanib ve ustu mis ile ortulub Onun en hundur noqtesini qizil suyuna cekilmis ve Bern seherinin gerbini ozunde eks etdiren fluger bezeyir Zeng ve zengcalan Ozunde eyni adi dasiyan iki burunc zeng qullenin ust hissesinde yeni gunbezin icerisinde yerlesdirilmisdi Yohann Reber terefinden hazirlanmis boyuk saat zengi 1405 ci ilde qullenin yeniden qurulmasindan beri deyismez olaraq oz yerinde qalmisdir Onun diametri 127 santimetr cekisi 1400 kiloqramdir Zengin uzerindeki latin yazisi onun 1405 ci ilin oktyabr ayinda usta Yohann Reber terefinden hazirlandigini tesdiqleyir Saatlarin uzu ve fasad bezekleri Qerb divarindaki siferblat Serq divarinda qurasdirilmis siferblat Qullenin hem esas fasadi hem de onun serq ve qerb hissesinde massiv saat simalari ustunluk teskil edir Sitqloggenin ilk siferblati ehtimalla bir postament uzerinde yerlesirdi lakin XV esrde qullenin yeniden konfiqurasiyasi zamani saxtanin merkezine kocurulmusdur Serq hissesinde yerlesen siferblat xarici halqa ile ehate olunub ve boyuk qizil suyuna cekilmis el rum reqemlerine kicik el ise boyuk dairenin icerisine yerlesdirilmis daha kicik dairedeki deqiqelere isare edir Qizil gunes siferblatin merkezi hissesine qurasdirilib Siferblatin asagisinda seherin esasini qoymus Seringen sulalesinden olan V Berxtoldun idealize edilmis profilini gormek olar Siferblatin bedii tertibat islerinin bir nece berpa islerinden sonra deyismesine baxmayaraq sonuncu berpa isleri 1970 ci ilden sonra heyata kecirilmisdi onun yaranmasi adeten 1770 ci ile aid edilir Qerb siferblatinda da analoji olaraq qizil eller qurasdirilib onun uzerinde Viktor Sorbekin 1929 cu ile aid Zamanin baslangici adli fresk ile bezedilib ve onun ayrilmaz hissesi sayilir Fresk uzerinde Xronosun titreyisli hucumu ondan asagida ise meleklerin Adem ve Hevvani cennetden qovmalari tesvir olunmusdu Astronomik saat Sitqloggenin astronomik saati Bernde yerlesen Sitqlogge Isvecrenin en qedim saat qullelerinden biridir Faktiki olaraq saat vahid korpusda kombine edilmis 5 mexanizmden ibaretdir bir dene hereketverici mexanizm iki dene saat zenginin vurulmasini temin eden mexanizm ve iki dene reqemlerin duzgun hereketi ucun mesulluq dasiyan mexanizm Yuxarida yerlesen zaman oxlari her iki boyuk 12 saatliq siferblat ve astrolyabinin uzerine berkidilib Nabat mexanizmlerinden biri her saat digeri ise saatin dordde birinde melodik zeng calir Hereket eden saat fiqurlari 12 saatli siferblatin altinda ve astrolyabiyanin sag terefinde yerlesen xususi erkerin daxilinde qurasdirilib Astronomik saat Astrolyabiya umumilikde 1405 1406 ci illerde bas vermis Boyuk Yangin dovrunden qorunub saxlanilmisdir Sema ve horizont stereoqrafik proyeksiyada astrolyabiyanin uzerinde eks edilmisdir O zaman gorunduyu kimi kainat geosentrik sistem olaraq gosterilirdi yeni sema burclerin yeri ehate etmesi Saatin firlanan hisseleri ulduzlarin ehtimalla yer gunes ve ayin etrafinda hereket etmesini numayis edir Gunesin goruntusu remzi onun faktiki horizont uzre kecmesini hemcinin gunesin dogmasi ile batmasini gosterir Saatda neinki gunes ve ayin goy sahesindeki hereketi hemcinin burclerin simvollari ve onlarin da hereketi gosterilir Diger saat eqrebindeki ay simvolu her kecen gun gunes simvolundan ve onun eqrebinden texminen 48 deqiqe geride qalir ve belelikle 29 5 gunden sonra yeni teze ay cixan zaman her iki eqreb yeni simvol qarsilasirlar Hemin vaxt ay simvolu oz oxu etrafinda ele firlanir ki tamasaci onun yalniz qaranliq terefini gorur Astronomik saatin ust hissesinde heftenin gunlerine isare eden kicik pencere movcuddur Her saatin sonuna texminen 4 deqiqe qalmis astrolyabide fiqurlar gorunmeye baslayir Xoruz qugulugu edir ve xususi taxcada eylesen telxeyin fiquru onun ustunde asilmis zengleri calmaga baslayir Daha sonra erkerde silahlanmis ayilarin yurusu baslayir ayi Bern seherinin remzi sayilir alman dilinde Bar ayi menasini verir ve bir qeder sonra onlar qeften peyda olduqlari kimi de yox olurlar Xoruz ikinci defe qugulugu edir ve qanadlarini terpedir Zaman tanrisi saqqalli Kron Xronos qum saatini cevirerek saatin melodiyasinin baslanmasi barede siqnal vermek ucun esani qaldirir ve qizili debilqeli cengaver Hans fon Tannin alm Hans von Thann xususi bir cekicle her taktda vurdugu zeng sesini sayir Yandaki sir fiquru sanki calinan zeng sesine qulaq asaraq basini ona teref cevirir Zeng sesi sona catdiqdan derhal sonra xoruz yeni saatin baslandigini bildirmek ucun 3 cu defe qugulugu edir InteryerSitqloggenin daxili tertibati onun ilk once seher hebsxanasinin gozetci qullesinden daha sonralar saat qullesi olaraq istifade etmek ucun zamanla deyisdirilmisdi XIII esrde qullede calisan gozetcilerin sayi adi bos divarlarin tertibati kimi cox az idi Yalniz XIV esrde qullenin daxili hissesinde dord yarusunun tikintisi barede qerar alinir Saat mexanizminin seviyyesinden yuxarida yerlesen otaqlar XX esrin sonuna qeder seher belediyyesi terefinden muxtelif meqsedler ucun meselen arxiv jurnal magazasi anbar ve hetta bomba eleyhine siginacaq kimi istifade olunmusdu Qullenin interyeri tez tez diqqetsiz hetta vandalistik terzde rekonstruksiya edilmisdir meselen mertebearasi antresollari saxlayan orijinal taxta tirlerin demek olar ki hamisi mehv edilmisdi 1979 cu ilden qullenin interyeri yene bos qalmisdi 1979 cu ilde tertib olunmus qrafik resmde qullenin butun tarix boyu merheleli tikintisi ugurla numayis olunur Filateliya1960 ci ilde Isvecre poctu Sitqloggeni tesvir eden 60 rappen nominalli Poct Tarixi ve memarliq abideleri adli coxlu sayda markani satisa cixarmisdi 1967 ci ilde ise eyni motiv artiq lifli benovseyi kagiz uzerinde buraxilmisdi IstinadlarBellwald 1983 2 Clare O Dea 8 October 2005 7 October 2008 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 April 2014 Bellwald 1983 4 Hofer 107 Bellwald 1983 5 Hofer 108 Bellwald 1983 6 Bellwald 1983 9 Bellwald 1983 13 Philipp Schori Zytglogge tickt nicht richtig Das Uhrwerk kennt kein Schaltjahr German 2008 02 29 Marti 2005 19 Messerli 581 Messerli 581 Marti 2005 22 Hofer 111 Bellwald 1983 13 14 Bellwald 1983 15 Hofer 112 Bellwald 1983 21 Hofer 119 Bellwald 1983 16 Bellwald 1983 19 Bellwald 1983 20 Messerli 580 Bellwald 1979 3 Bellwald 1979 11 Bellwald 1979 21 Bellwald 1979 1 11 EdebiyyatBellwald Ueli Der Zytglogge in Bern German 1983 ISBN 978 3 85782 341 1 Hofer Paul German Gesellschaft fur Schweizerische Kunstgeschichte 1952 ISBN 978 3 906131 13 9 2015 01 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 04 22 Marti Markus 600 Jahre Zytglogge Bern Eine kleine Chronik der Zeitmessung German Bern Stampfli 2005 ISBN 978 3 7272 1180 5 Messerli Jakob Der Zytgloggenturm offentliche Raderuhren in Bern im 15 Jahrhundert Beer Ellen J Gramaccini Norberto Gutscher Schmid Charlotte Schwinges Rainer C redaktorlar Berns grosse Zeit Berner Zeiten 2nd Bern Schulverlag bmv and Stampfli Verlag 1999 579 588 ISBN 978 3 906721 28 6 Bellwald Ulrich Suter Partner Architekten 400 Sanierungsprojekt Zytglogge Bern Analysen Konzepte Kosten German Bern Hochbauamt der Stadt Bern 1979 Xarici kecidler Bern portaliZeitglockenturm Bern Official Website in English and German Zytglogge Bern Flash 3D Panorama Tourist information 2006 11 05 at the Wayback Machine by Bern Tourism Source texts relating to the Zytglogge 2006 11 13 at the Wayback Machine on www g26 ch alm Daily audio video timelapse of the Zytglogge Maja Kaeser Der Zeitglockenturm und sein astronomisches Werk Uhrmacherschule Solothurn Istifade tarixi April 2007 alm