İstedad — insanın müəyyən bir fəaliyyət sahəsində təzahür edən təbii (fitri) qabiliyyəti.
Terminin mənşəyi
Qərb dillərində istedad mənası verən talant sözü yunan ölçü sistemində ən yüksək çəki vahidi olan " talant " çəki vahidindən gəlir. Əhdi-Cədid “ İstedadlar haqqında məsəl ”i ehtiva edir, burada saxlanmaq üçün ağalarından talantlarla gümüş alan üç quldan bəhs edilir. Birinci və ikinci qullar onlardan istifadə edib çoxaldırdılar. Üçüncüsü isə talantını torpağa basdırdı və heç bir gəlir gətirmədi. “ İstedadın torpağa basdırılması” ifadəsi buradan gəlir.
Ümumi məlumat
İstedad insana müəyyən bir fəaliyyəti uğurla, müstəqil və ilkin olaraq yerinə yetirmək imkanı verən qabiliyyətlərin yüksək inkişaf səviyyəsini müəyyən edir. Qabiliyyətlərin bu kombinasiyası bizə öz yeniliyi, yüksək performans səviyyəsi və sosial əhəmiyyəti ilə seçilən fəaliyyət məhsulunu əldə etməyə imkan verir.
İstedadın ilk əlamətləri artıq uşaqlıqda görünə bilər, lakin istedad sonradan da görünə bilər. İstedad musiqi, ədəbiyyat, təbiət elmləri, texnika, idman sahəsində insan fəaliyyətinin müxtəlif sahələrində, təşkilati-pedaqoji fəaliyyətdə, müxtəlif istehsal növlərində özünü göstərə bilər. Hər bir halda istedadın əsasını təşkil edən qabiliyyətlərin birləşməsi xüsusi, yalnız müəyyən bir insana xasdır.
İnsanların müxtəlif dərəcədə sahib olduğu müəyyən istedad növləri var. 1980-ci illərin əvvəllərində Hovard Qardner "Ağlın quruluşu: çoxsaylı intellekt nəzəriyyəsi" kitabını yazdı və orada istedadın, zəkanın yeddi növünü müəyyən etdi:
- şifahi-linqvistik (jurnalistlərə, yazıçılara və hüquqşünaslara xas olan yazmaq və oxumaq qabiliyyətinə cavabdehdir)
- rəqəmsal (riyaziyyatçılar üçün tipik)
- məkan (dizaynerlərə və rəssamlara xasdır)
- fiziki (idmançılar və rəqqaslar buna bəxş edilir; bu insanlar məşq vasitəsilə daha asan öyrənirlər)
- şəxsi (həmçinin emosional adlanır; insanın özünə dediklərinə cavabdehdir)
- şəxsiyyətlərarası (bu istedada malik insanlar çox vaxt siyasətçi, natiq, treyder, aktyor olurlar)
- mühit istedadı (təlimçilər və fermerlər bu istedada malikdirlər).
İstinadlar
- "ГРАМОТА.РУ – справочно-информационный интернет-портал «Русский язык» | Словари | Проверка слова". 2023-03-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-10.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Istedad insanin mueyyen bir fealiyyet sahesinde tezahur eden tebii fitri qabiliyyeti Terminin menseyiQerb dillerinde istedad menasi veren talant sozu yunan olcu sisteminde en yuksek ceki vahidi olan talant ceki vahidinden gelir Ehdi Cedid Istedadlar haqqinda mesel i ehtiva edir burada saxlanmaq ucun agalarindan talantlarla gumus alan uc quldan behs edilir Birinci ve ikinci qullar onlardan istifade edib coxaldirdilar Ucuncusu ise talantini torpaga basdirdi ve hec bir gelir getirmedi Istedadin torpaga basdirilmasi ifadesi buradan gelir Umumi melumatIstedad insana mueyyen bir fealiyyeti ugurla musteqil ve ilkin olaraq yerine yetirmek imkani veren qabiliyyetlerin yuksek inkisaf seviyyesini mueyyen edir Qabiliyyetlerin bu kombinasiyasi bize oz yeniliyi yuksek performans seviyyesi ve sosial ehemiyyeti ile secilen fealiyyet mehsulunu elde etmeye imkan verir Istedadin ilk elametleri artiq usaqliqda gorune biler lakin istedad sonradan da gorune biler Istedad musiqi edebiyyat tebiet elmleri texnika idman sahesinde insan fealiyyetinin muxtelif sahelerinde teskilati pedaqoji fealiyyetde muxtelif istehsal novlerinde ozunu gostere biler Her bir halda istedadin esasini teskil eden qabiliyyetlerin birlesmesi xususi yalniz mueyyen bir insana xasdir Insanlarin muxtelif derecede sahib oldugu mueyyen istedad novleri var 1980 ci illerin evvellerinde Hovard Qardner Aglin qurulusu coxsayli intellekt nezeriyyesi kitabini yazdi ve orada istedadin zekanin yeddi novunu mueyyen etdi sifahi linqvistik jurnalistlere yazicilara ve huquqsunaslara xas olan yazmaq ve oxumaq qabiliyyetine cavabdehdir reqemsal riyaziyyatcilar ucun tipik mekan dizaynerlere ve ressamlara xasdir fiziki idmancilar ve reqqaslar buna bexs edilir bu insanlar mesq vasitesile daha asan oyrenirler sexsi hemcinin emosional adlanir insanin ozune dediklerine cavabdehdir sexsiyyetlerarasi bu istedada malik insanlar cox vaxt siyasetci natiq treyder aktyor olurlar muhit istedadi telimciler ve fermerler bu istedada malikdirler Istinadlar GRAMOTA RU spravochno informacionnyj internet portal Russkij yazyk Slovari Proverka slova 2023 03 31 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 10